Wilgotność Względna Powietrza w Pomieszczeniach z Komputerami – Normy i Znaczenie
- Szczegóły
Wilgotność, podobnie jak temperatura, jest bardzo istotnym parametrem wpływającym na samopoczucie i jakość pracy w biurach. Prawidłowa wilgotność względna powietrza wynosi od 40 do 60%. W praktyce to wilgotność względna jest ważniejsza, gdyż informuje nas o tym, czy poziom nawilżenia powietrza mieści się w normie. Wilgotność względna zależy od wilgotności bezwzględnej oraz od temperatury. Zdolność powietrza do pochłaniania wody wzrasta wraz z temperaturą.
Dlaczego Niska lub Wysoka Wilgotność Powietrza Jest Niebezpieczna?
Zbyt niska lub zbyt wysoka wilgotność powietrza nie służy wielu elementom domowego wyposażenia, a co gorsza stanowi zagrożenie dla naszego zdrowia. Suche powietrze powoduje m.in. suchy kaszel i drapanie w gardle, natomiast zbyt wysoka wilgotność sprzyja np. rozwojowi grzybów pleśniowych.
Człowiek jest w stanie zaakceptować zmiany wilgotności względnej powietrza w stosunkowo szerokim zakresie. Oczywiście wilgotność w budynkach nie może być dowolna. Jednak odpowiedź na pytanie, jaka wartość wilgotności jest najbardziej wskazana, nie jest prosta.
Konsekwencje Niskiej Wilgotności
Gdy wilgotność powietrza w pracy biurowej jest zbyt niska np. 25 - 30%:
- śluzówki w nosie wysychają co utrudnia prawidłowe oddychanie
- wzrasta ryzyko infekcji dróg oddechowych, astmy i alergii
- wzrasta zapotrzebowanie na picie płynów
- wilgoć odparowuje ze skóry, włosów i paznokci co powoduje powolne odwodnianie się organizmu
Suche powietrze wysusza śluzówkę, którą pokryte są drogi oddechowe, co wywołuje takie dolegliwości jak drapanie w gardle i spowodowany nim kaszel oraz stanowi czynnik ryzyka rozwoju zapalenia krtani. Niska wilgotność powietrza w domu prowadzi do wysuszenia spojówek. Oczy stają się zaczerwienione, pieką i łzawią. Niska wilgotność powietrza czyni nas bardziej podatnymi na zakażenia chorobami bakteryjnym i wirusowym, w tym grypą. Zaburza pracę rzęsek znajdujących się w nosie, utrudniając im prawidłowe pełnienie swojej funkcji, która polega na oczyszczaniu wdychanego powietrza. Osłabia zdolność komórek do naprawy uszkodzeń w płucach spowodowanych przez wirusy. W suchym powietrzu unosi się więcej kurzu i pyłków roślinnych, co prowadzi do nasilenia objawów alergicznych. Słabe nawilżenie powietrza oddziałuje negatywnie także na stan naszej skóry i włosów. Skóra staje się przesuszona, zaczerwiona i swędząca, a na dodatek bardziej podatna na negatywny wpływ czynników zewnętrznych.
Przeczytaj także: Wpływ wilgotności na trwałość produktów spożywczych
Konsekwencje Wysokiej Wilgotności
Natomiast gdy optymalna wilgotność w biurze zostanie przekroczona i osiągnie np. 70%:
- panują warunki sprzyjające rozwojowi grzybów pleśniowych
- zwiększa się ryzyko reakcji alergicznych i zatruć toksynami
- zwiększa się emisja lotnych związków organicznych, które mogą doprowadzić do podrażnienia oczu, skóry, nosa oraz wywoływać nudności i bóle głowy
Jeszcze wyższa wilgotność powietrza sprzyja rozwojowi grzybów pleśniowych oraz związanych z tym reakcji alergicznych i zatruć toksynami. Silnie zawilgocone środowisko wewnętrzne powoduje również wzrost występowania chorób reumatycznych.
Normy Wilgotności Względnej
Szczegółowe wymagania dotyczące wilgotności powietrza wewnętrznego zawarto w wycofanej przez PKN normie PN-B-03421:1978 [3] oraz w przyjętej normie europejskiej PN-EN-15251:2012 [4]. Zgodnie z wycofaną normą (choć ciągle jeszcze popularną, używaną i co najważniejsze powołaną w warunkach technicznych) za optymalne wartości wilgotności względnej należy uznać przedział 40-60% RH, a za dopuszczalne do 30% RH w okresie zimy i do 70% RH latem.
Dla najwyższego poziomu oczekiwań (kategoria I) rekomendowana wartość w przypadku nawilżania to 30% RH, a w przypadku osuszania - 50% RH, dla kategorii II odpowiednio 25% RH i 60% RH, dla kategorii III odpowiednio 20% RH i 70% RH. W normie znajduje się również zapis zalecający ograniczenie zawartości wilgoci w powietrzu do 12,0 gH2O/kg (jest to tożsame z wytycznymi amerykańskimi - norma ASHRAE 55 2017 [1] nie precyzuje minimalnej wartość wilgotności, lecz jedynie ogranicza wartość maksymalną również do poziomu 12,0 gH2O/kg).
Dodatkowo rozporządzenie [5] wymaga, aby wilgotność względna powietrza w pomieszczeniach przeznaczonych do pracy z monitorami ekranowymi nie była mniejsza niż 40% RH (bez względu na typ monitora). Zapis ten pochodzi jeszcze z lat 80. XX w.
Przeczytaj także: Poradnik: walka z wilgocią w mieszkaniu
Biorąc pod uwagę wszystkie ograniczenia, zakres optymalny wilgotności względnej powietrza to przedział od 30 do 50% RH. Wartości niższe (wilgotność względna ok. 30% RH) należy uznać za bardziej właściwe dla okresu zimowego, a wyższe (wilgotność względna ok. 50% RH) dla okresu letniego.
Jak Utrzymać Odpowiedni Poziom Wilgotności?
Norma wilgotności powietrza w biurze stanowi, że optymalnym poziomem wilgotności jest od 40 do 60%, ale jak my jako pracownicy możemy wiedzieć jakie warunki mikroklimatu panują? Do tego zadania służy najczęściej system wentylacji oraz klimatyzacji, to te systemy są odpowiedzialne z utrzymanie odpowiedniej wilgotności powietrza. Dbanie o ich stan i prawidłowe działanie leży w gestii pracodawcy, lecz my jako pracownicy także powinniśmy zwracać uwagę czy sprzęt spełnia swoją funkcję. Oprócz systemu wentylacji oraz klimatyzacji warto również zainwestować w oczyszczacz powietrza.
Najlepszym sposobem na podniesienie wilgotności jest użycie nawilżacza powietrza, natomiast na obniżenie - osuszacz powietrza. Utrzymanie prawidłowej wilgotności powietrza w mieszkaniu jest ważne również ze względu na drewniane wyposażenie domu.
Nawilżanie Powietrza
Nawilżanie parowe wykorzystujące elektryczne wytwornice pary jest najpopularniejszym sposobem na wzrost wilgotności powietrza. Para wytworzona przez wytwornicę może być wprowadzana bezpośrednio do pomieszczenia (nawilżanie lokalne - miejscowe) lub wprowadzana lancą do kanału wentylacyjnego i dystrybuowana razem z powietrzem (nawilżanie centralne). Popularność elektrycznych wytwornic pary wynika z wygody stosowania i możliwości dokładnego regulowania wydatku pary. Do urządzenia należy doprowadzić jedynie wodę (w niektórych przypadkach zdemineralizowaną) oraz energię elektryczną. Należy także zapewnić bezproblemowe odprowadzanie niewykorzystanej wody. Nawilżacze parowe montowane są zazwyczaj w głównych przewodach wentylacji nawiewnej za centralą wentylacyjno-klimatyzacyjną. Proces mieszania wygenerowanej pary wodnej i powietrza wymaga zapewnienia odpowiednio długiego, prostego odcinka przewodu wentylacyjnego za przekrojem, w którym doprowadzono parę.
Zużycie energii elektrycznej można znacznie ograniczyć, stosując nawilżanie wodne. Energia elektryczna jest używana jedynie do rozpylenia wody do postaci drobnego aerozolu. Kropelki wody, odparowując, pobierają ciepło z powietrza, powodując obniżenie temperatury. W przybliżeniu ilość ciepła jest dokładnie taka jak zapotrzebowanie na energię elektryczną wytwornicy pary, jednak w tym przypadku można wykorzystać ciepło niskotemperaturowe. Ciepło takie jest znacznie tańsze (ok. trzykrotnie), a także odpowiada blisko trzykrotnie mniejszej ilości energii pierwotnej niż energia elektryczna.
Przeczytaj także: Wakacje w Bodrum
Osuszanie Powietrza
Najczęściej osuszanie powietrza realizowane jest łącznie z chłodzeniem (klimatyzacją) przez wykroplenie pary wodnej na powierzchni chłodzącej. Warunkiem koniecznym wystąpienia wykroplenia jest uzyskanie temperatury powierzchni wymiennika niższej od temperatury punktu rosy. Praca chłodnicy w trybie osuszania powoduje najczęściej nadmierne wychłodzenie powietrza. Konieczne jest wtedy wtórne podgrzanie powietrza nawiewanego, aby wprowadzone do pomieszczenia nie powodowało dyskomfortu użytkowników. Przyczynia się to do znacznego zapotrzebowania na energię zarówno chłodniczą, jak i cieplną.
Jeśli wymagania co do wilgotności nie są nazbyt rygorystyczne, to najczęściej można ze sterowania wilgotnością w okresie letnim zrezygnować. W pomieszczeniach specjalnych (magazyny, muzea, basen) można stosować osuszacze lokalne kondensacyjne (działające na podobnej do powyższej zasadzie) lub osuszacze absorpcyjne, w których wilgoć pochłaniana jest przez materiał osuszający (desykant). Materiał ten jest regenerowany przez drugi strumień powietrza o odpowiednio mniejszej wilgotności względnej.
Jak Zmierzyć Wilgotność?
Systemy wentylacji i klimatyzacji są wyposażone w mierniki wilgotności, lecz jeżeli chcesz samemu kontrolować mikroklimat panujący na Twoim stanowisku pracy, możesz zakupić higrometr, który będzie Cię informował o poziomie wilgotności. Na rynku dostępne są również higrometry wyposażone w alarm ostrzegający o przekroczeniu odpowiedniego poziomu wilgotności, co pozwala na szybką reakcję.
Wilgotność powietrza ma wpływ na komfort termiczny. Niska wilgotność sprawia, że powietrze wydaje się trochę chłodniejsze, a wysoka, że jest cieplejsze. Wilgotność względna 100% to inaczej punkt rosy. Oznacza to, iż w powietrzu znajduje się maksymalna ilość wody, jaką może ono w danej temperaturze przyswoić.
tags: #wilgotność #względna #powietrza #w #pomieszczeniach #z
