Wilgotność Słomy w Zbiorach: Normy i Znaczenie

Szczegóły: Opublikowano: 25. November 2025

Prawidłowe przechowywanie ziaren jest jedną z najważniejszych czynności mających wpływ na jakość i przydatność konsumpcyjną zboża paszowego. Magazynowanie ziaren zbóż skutecznie zabezpiecza je przed przedwczesnym uszkodzeniem plonów bądź utratą ich pierwotnych właściwości. Procesy związane z przemianą materii przebiegającą w ziarnie mają bowiem ogromny wpływ na zachowanie jakości i pierwotnych właściwości zboża.

Znaczenie Wilgotności w Przechowywaniu Zbóż

Koniecznością okaże się więc doprowadzenie zawartości wody w ziarnie do bezpiecznej wilgotności. Zbyt wysoka wilgotność zboża przyczynia się do powstawania niekorzystnych zmian biochemicznych i mikrobiologicznych. Nie tylko doprowadza do rozwoju szkodliwych drobnoustrojów, bakterii oraz pleśni, ale także pogarsza zapach ziarna, co znacząco zmniejsza jego przydatność paszową. Aby przechowywać zbiory bez strat trzeba też zadbać o odpowiednią wilgotność zbóż, która powinna plasować się na poziomie 14-17%. Zbyt wysoka wilgotność powoduje zwiększenie aktywności biologicznej nasion, które bezpowrotnie tracą siłę kiełkowania oraz swoje pierwotne wartości. Jednocześnie stają się nieużyteczne na cele paszowe ze względu na zwiększone ryzyko pojawiania się groźnych mykotoksyn wytwarzanych przez grzyby.

Aby zapobiec tego typu sytuacjom, część rolników stosuje dosuszanie ziarna. Sama metoda jest jednak dosyć kosztowna, czasochłonna, a nieodpowiednio przeprowadzona może jeszcze dodatkowo obniżyć wartość zebranego plonu. Doskonałą alternatywą dla tego rozwiązania okaże się środek Schaumasil Supra NK firmy Schaumann przeznaczony do konserwacji zboża. Działanie produktu opiera się na skutecznym zapobieganiu namnażania się grzybów pleśniowych, bakterii i drożdży, dzięki czemu zbiory zachowują pierwotne wartości odżywcze. Preparat w swoim składzie zawiera specjalnie skomponowaną mieszaninę kwasów organicznych.

Metody Przechowywania Zbóż

Ziarna zbóż powinny być przechowywane w specjalnie dostosowanym do tego celu magazynie. Nie należy więc magazynować zbiorów na strychach, zabudowaniach gospodarczych bądź w piwnicach. W celu zapewnienia jak najoptymalniejszych warunków przechowywania zbóż wybrane pomieszczenie musi spełniać wszelkie wymogi techniczne oraz technologiczne. Niedostosowanie się do tych wytycznych może bowiem doprowadzić do ubytku masy ziarna, obniżenia jego jakości, spadku zdolności kiełkowania, rozkładu glutenu, rozwinięcia się pleśni, gnicia bądź wytworzenia nieprzyjemnego zapachu. Magazyn zbożowy ma przede wszystkim efektywnie chronić zbiory przed stratami, a także zadbać o zachowanie cech jakościowych płodów rolnych. Prawidłowe przechowywanie ziaren zboża powinno więc uwzględnić odpowiednią wilgotność, temperaturę oraz dostęp do powietrza.

Metod na przechowywanie zboża jest jednak kilka. Można składować ziarna luzem na podłodze w różnego rodzaju kontenerach, przegrodach, workach lub pryzmach. Kolejną opcję stanowią magazyny silosowe, które dodatkowo zabezpieczają ziarno przed ptakami oraz gryzoniami. Można tutaj według uznania wybierać spośród rozmaitych silosów, m.in.

Przeczytaj także: Poradnik: walka z wilgocią w mieszkaniu

Przechowywanie zbóż wymaga przede wszystkim właściwego przygotowania pomieszczenia, w którym będzie magazynowane ziarno. Niezwykle istotne okaże się przeprowadzenie odpowiedniej dezynfekcji, co pozwoli wyeliminować wszelkie patogeny, grzyby, roztocza i szkodniki, które mogłyby doprowadzić do potencjalnych strat w zbiorach. Pożądane efekty mogą dać chociażby zabiegi fumigacji. Bezpośrednio po zebraniu ziarna należy również ocenić jego stopień zanieczyszczenia i zmierzyć poziom wilgotności. Wyeliminowanie wszystkich zanieczyszczeń pozwoli na dłużej zachować lepszą kondycję ziaren.

Schaumasil Supra NK - Konserwacja Zbóż

Schaumasil Supra NK to specjalistyczny produkt służący do konserwowania zboża paszowego. Preparat w niezwykle efektywny sposób zapobiega namnażaniu się grzybów pleśniowych i bakterii, jednocześnie aktywnie stymulując enzymy trawienne zwierząt. Środek w swoim składzie zawiera kombinację cennych kwasów organicznych połączonych z wysoką zawartością substancji czynnych. Takie rozwiązanie zapewnia wysoki poziom higieny, pomagając przy tym zachować wszystkie walory odżywcze zbóż. Warto tutaj pamiętać, że żywienie zbożem o optymalnym statusie higieny bezpośrednio przekłada się na lepszą wydajność zwierząt.

Bakterie, pleśnie i drożdże w dużym stopniu stwarzają jednak ryzyko zakażenia ziarna, a zwiększona zawartość wody sprzyja nieproporcjonalnemu namnażaniu się groźnych patogenów. W konsekwencji następuje szybkie, mikrobiologiczne psucie się ziarna. Na szczęście z pomocą przychodzi środek Schaumasil Supra NK, który dzięki odpowiedniej kombinacji kwasów stanowi najlepsze rozwiązanie dla długotrwałego konserwowania wilgotnego ziarna. Wykorzystując kwasy organiczne zawarte w preparacie, można wyprodukować paszę nienaganną pod względem higieny. Zakonserwowane przy użyciu Schaumasil Supra NK ziarna zboża charakteryzują się znacząco zredukowaną ilością patogenów, a także spadkiem produkcji mykotoksyn i aktywności enzymatycznej. Środek wyróżnia się wyjątkową szybkością działania oraz ogromnym bezpieczeństwem. Z powodzeniem może być więc stosowany w produkcjach stawiających na ekologiczne rozwiązania.

Schaumasil Supra NK jest produktem, który idealnie nadaje się do konserwacji zboża. Środek w porównaniu do innych powszechnie stosowanych metod konserwacji, w tym suszenia cechuje się wyższym stopniem bezpieczeństwa produkcyjnego. Ponadto ziarna konserwowane kwasami pozwalają uzyskać lepszą wydajność w produkcji zwierzęcej. Koniecznie trzeba również zauważyć, że stosując preparat Schaumasil Supra NK można liczyć na znaczącą poprawę przyrostów i zużycia paszy. Dodatkową zaletą wynikającą z zastosowania produktu jest ulepszenie walorów smakowych zbóż. Kwasy organiczne posiadają też właściwości antybakteryjne, które efektywnie stymulują enzymy trawienne zwierząt, jednocześnie wspierając prawidłowe funkcjonowanie ich przewodu pokarmowego. Ponadto środek hamuje naturalne procesy enzymatyczne zachodzące w ziarnach. Oczywiście konserwacja zboża przy użyciu Schaumasil Supra NK w dużym stopniu zmniejsza porażenie zbiorów bakteriami, drożdżami czy grzybami. Dzięki temu zboże pozostaje przez dłuższy czas nienaruszone i zachowuje swoje wartości odżywcze oraz wysoki status higieny. Zakonserwowane w ten sposób zboże wyróżnia się także działaniem antymikrobiologicznym i lepszą smakowitością. Dzięki zastosowanym kwasom środek znakomicie podnosi także wartość energetyczną paszy.

W porównaniu do dosuszania metodą tradycyjną plasującą się na poziomie 2-4 t/h, produkt Schaumasil Supra NK konserwuje zboże ze zwiększoną wydajnością około 30-50 t/h. Warto również zauważyć kolejną istotną zaletę wynikającą z wyboru właśnie tego preparatu. Wykorzystanie tej technologii wiąże się z niskim kosztem przystosowania gospodarstwa do jej zastosowania. Zakup dozownika i przenośnika ślimakowego umożliwiającego aplikację środka jest aż dziesięciokrotnie niższy, niż w przypadku chęci wyposażenia gospodarstwa w suszarnię. Dodatkowo konserwacja ziaren zboża przy użyciu Schaumasil Supra NK przebiega znacznie szybciej, niż jego dosuszanie, co bezpośrednio przekłada się na rentowność całej uprawy.

Przeczytaj także: Wakacje w Bodrum

Pomiar i Kontrola Wilgotności Zbóż

Czy wiedzą Państwo, jak ważna jest optymalna wilgotność zbóż podczas żniw? To właśnie od niej zależy jakość i efektywność przechowywanego ziarna. Wilgotność zboża jest kluczowym czynnikiem wpływającym na jakość oraz efektywność żniw i długoterminowego przechowywania plonów. Idealna wilgotność zbóż różni się w zależności od gatunku, warunków atmosferycznych i stopnia dojrzałości ziarna. Przykładowo, dla pszenicy, owsa i żyta zalecana wilgotność to około 13-14%, natomiast dla kukurydzy, szczególnie przechowywanej dłużej niż 12 miesięcy, optymalna wilgotność wynosi maksymalnie 13%. Niewłaściwa kontrola wilgotności może prowadzić do problemów takich jak rozwój szkodników i pleśni przy zbyt wysokiej wilgotności lub pęknięcia ziaren przy zbyt niskiej, co obniża ich wartość handlową. Dlatego właściwe monitorowanie i regulacja wilgotności są niezbędne do utrzymania wysokiej jakości ziarna i minimalizacji strat.

Dopasowanie odpowiedniej wilgotności zboża do konkretnych gatunków jest niezwykle istotne dla zapewnienia najwyższej jakości plonów. Dla pszenicy zalecana wilgotność wynosi zazwyczaj około 13-15%, dla żyta optymalna wilgotność to około 14%, natomiast dla owsa również 14%. Kukurydza wymaga wyższej wilgotności, która powinna się mieścić w przedziale 20-25%. Porównanie mierzonych na gospodarstwie danych z optymalnymi wartościami wilgotności umożliwia rolnikom efektywniejsze zarządzanie zbiorami. W przypadku stwierdzenia nieodpowiedniej wilgotności, konieczne może być dostosowanie metod lub czasu zbiorów, aby zoptymalizować warunki i zapobiec stratom, lub podjęcie decyzji o dosuszaniu. Prawidłowe zarządzanie wilgotnością zboża jest fundamentalne dla zwiększenia efektywności pracy rolnika oraz dla utrzymania wysokiej jakości plonów.

Jak Sprawdzić Wilgotność Zboża?

Po zrozumieniu znaczenia optymalnej wilgotności zbóż, ważne jest, aby dowiedzieć się, jak sprawdzić wilgotność zboża przed przystąpieniem do żniw. Odpowiednie sprawdzanie przyczynia się do utrzymania jakości zbóż, a co za tym idzie, ich wartości handlowej. Istnieje kilka metod sprawdzania wilgotności ziaren, ale najbardziej efektywna to korzystanie z wilgotnościomierza do zboża.

Pobranie próbki zboża do badania.
Umieszczenie próbki ziaren w wilgotnościomierzu.

Nieodpowiednia wilgotność zboża może mieć poważne konsekwencje dla jakości zbiorów oraz efektywności jego przechowywania. Przede wszystkim, zbyt wysoki poziom wilgotności może prowadzić do rozwoju pleśni i innych szkodników, które znacznie obniżają jakość i wartość handlową ziarna. Pleśń na ziarnach jest nie tylko nieestetyczna, ale również może być szkodliwa dla zdrowia ludzi i zwierząt, które spożywają zainfekowane produkty. Z drugiej strony, zbyt niska wilgotność zboża może prowadzić do pęknięcia ziaren, co z kolei obniża ich jakość i wartość handlową. Pęknięcia mogą również ułatwić dostęp do wewnątrz ziaren dla szkodników i pleśni, co znowu negatywnie wpływa na jakość ziaren. Dlatego kluczowe jest monitorowanie i utrzymanie odpowiedniej wilgotności w całym procesie od żniw do przechowywania. Niezastąpionym narzędziem w tym procesie jest wilgotnościomierz do zboża, który umożliwia precyzyjny pomiar wilgotności, pomagając rolnikom utrzymać optymalne warunki dla swoich zbiorów.

Przechowywanie Ziarna i Wilgotność

Przechowywanie ziarna jest procesem wymagającym starannego monitoringu i kontroli warunków w magazynie. Optymalna wilgotność zboża jest jednym z najważniejszych aspektów do utrzymania, aby zapewnić jakość i efektywność przechowywania. Idealna wilgotność ziaren podczas przechowywania zazwyczaj wynosi około 12-14%, choć dokładne wartości się wahają w zależności od gatunku zboża. Narzędziem, które jest nieodzowne w utrzymaniu optymalnej wilgotności zbóż, jest wilgotnościomierz do zboża. Dzięki niemu rolnicy mogą regularnie kontrolować wilgotność swojego ziarna, zapewniając jego jakość i wartość handlową. Nowoczesne technologie stanowią istotny element efektywnego rolnictwa, a wilgotnościomierz do zboża to jedno z najważniejszych narzędzi w arsenale każdego rolnika. Urządzenia dostępne na rynku zapewniają dokładne i szybkie pomiary, umożliwiając precyzyjne monitorowanie wilgotności zbóż.

Przeczytaj także: Poradnik pomiaru wilgotności

Korzystanie z wilgotnościomierza do zboża to gwarancja jakości i efektywności przechowywania zbóż. Dzięki niemu, Państwo jako rolnicy mogą dostosować warunki przechowywania do aktualnej wilgotności zbóż, zapobiegając rozwojowi pleśni i szkodników oraz minimalizując ryzyko strat.

Wilgotność a Gotowość Żniwna

Żniwa postępują i coraz więcej plantacji pszenicy idzie pod kosę. To, że w większości kraju mamy do czynienia z deficytem wody, często wpływającym na przedwczesne zasychania roślin, to nie oznacza, że wszędzie ziarno jest już gotowe do zbioru. Roślina mniej więcej ma zaprogramowaną długość wegetacji, która jest modyfikowana przez warunki pogodowe, czy siedliskowe. Susza w wielu regionach kraju przyszła przede wszystkim w momencie już kłoszenia ziarna, co przyczyniło się do tego, że rośliny przedwcześnie zasychały, ale też i w wielu miejscach wpłynęła ona na niewysoką masę tysiąca ziaren. To zależy od wielu czynników: regionu uprawy, jakości stanowiska, poziomu agrotechniki (nawożenia, ochrony) a nawet odmiany. Oczywiście najniższa będzie na najlżejszych stanowiskach, gdzie ziarno szybko osiągnęło dojrzałość żniwną. Tam jednak szkody z tytułu suszy były widoczne na bardzo wyraźne, co także odbiło się na plonowaniu. W centrum kraju plantacje z takich stanowisk nie oddają więcej jak 3-5t/ha.

Najtrudniej zawsze jest ocenić gotowość żniwną na tzw. mozaikach. W rozrachunku średnia wilgotność ziarna może i osiąga 15-16%, ale to przez to, że poszczególne ziarna są bardzo suche i mają wilgotność 10-12%, ale są i także takie które mają 40-50% wilgotności (są jeszcze miękkie). I takie niejednorodne partie są trudne w przechowywaniu, bo jeśli udział tych miękkich ziaren jest wysoki, to mogą one stać się „zapalnikiem” dla rozwoju chorób grzybowych a także wabikiem na szkodniki. Na południu kraju, gdzie również przystąpiono do żniw, a jednak wody w czasie wegetacji było więcej, także ziarno fizjologicznie dosycha. Tu jednak zdarza się jeszcze, że w miejscach dłużej utrzymujących wilgoć lub w zagłębieniach bywa, że słoma jeszcze jest nieco zielona, a ziarniaki miękkie. Na Dolnym Śląsku są koszone pszenicy także o wilgotności 15%. Widmo deszczowej pogody jest powodem decyzji rolników o zbiorze ziarna i o takiej wilgotności.

Zasady Przechowywania Ziarna po Żniwach

Ziarno do przechowalni powinno trawić czyste - bez słomy, plew, ości, owadów oraz nasion chwastów, itp. Najlepiej pozbyć się ich już na etapie zbioru poprzez regulację kombajnu lub tuż po nim - poprzez czyszczenie na wialniach. Nieusunięcie zanieczyszczeń będzie powodować utrzymywanie się wilgotności i wzrost temperatury masy ziarna. Udowodniono bowiem, co podkreśla ekspert, że samo usunięcie zielonych fragmentów roślin i nasion chwastów obniża wilgotność masy ziarna o 3%. Ekspert zaznacza jednocześnie, że ziarno do długotrwałego przechowywania nie może zawierać więcej niż 5% zanieczyszczeń.

Masa zebranego ziarna wysypana z kombajnu na przyczepę często też ma wysoką temperaturę, dochodzącą nawet do 45 °C. Tymczasem ciepłota odpowiednia do długotrwałego przechowywania powinna wynosić poniżej 10 °C. Nie zaleca się jednak osiągnąć takiej temperatury od razu. Wymaga to czasu. Po zbiorze należy dążyć do obniżenia temperatury masy ziarna do 16 °C w okresie 7 dni. Pomiar temperatury masy ziarna powinien być robiony codziennie - od chwili zbioru do uzyskania odpowiedniej wilgotności. Po wysuszeniu i schłodzeniu masy ziarna natomiast temperaturę powinno sprawdzać się co 10 dni w okresach chłodniejszych (jesień-zima) i co 5 dni wiosną. Jeżeli wystąpi wzrost temperatury, będzie to oznaka samozagrzania ziarna i trzeba cała partię napowietrzyć, chociażby poprzez przerzucenie go do innej komory silosu czy magazynu.

Ziarno zebrane z pola i składowane w magazynie (jakkolwiek osiągnęło ono dojrzałość pełną) jest organem żywym, w którym dalej zachodzą procesy fizjologiczne, zmierzające do osiągnięcia dojrzałości pożniwnej. Ziarniaki mogą wtedy intensywnie wydzielać ciepło oraz wodę - czyli, mówiąc potocznie, „pocić się”. W takich przypadkach ziarno również będzie wymagać przewietrzania. Najlepsze efekty daje przepuszczenie 1300 m3 powietrza przez 1 tonę ziarna. Według normy ISO 34/4/2 N 125 dla zbóż o wilgotności mniejszej niż 15% zaleca się przepuścić 20 m3 powietrza w ciągu godziny. Wtedy po 65 godzinach wentylowania przez każdą tonę ziarna przejdzie właśnie 1300 m3 powietrza. Podkreśla jednocześnie, że najlepsze efekty rozprowadzania powietrza uzyskuje się, składując ziarno na perforowanej podłodze bądź na perforowanych kanałach wentylacyjnych.

Skutki Niewłaściwego Magazynowania Ziarna

Składowanie ziarna zanieczyszczonego o wilgotności ponad 14% będzie skutkować wzrostem temperatury i wilgotności spowodowanym przez rozwój grzybów. Zebrane ziarno o wilgotności większej niż 18% totalnie nie nadaje się do zbioru. Taka partia ziarna jest słabo oczyszczona (zawiera duży udział resztek takich jak plewy, kawałki słomy, czy nasiona chwastów). Takie ziarno nie nadaje się przede wszystkim do przechowywania i powinno być dosuszone. Co więcej mokre ziarno przechowywane w wysokiej temperaturze może ulec samozagrzewaniu. Również partie ziarna ocenione w przedziale 17-16% wilgotności są wątpliwe pod kątem przeznaczenia ich do zbioru, a już na pewno jeśli chcemy ziarno przechowywać. Jeśli ziarno chcemy przeznaczyć bezpośrednio do sprzedaży musimy się dostosować do parametrów ustalonych w skupie. Najczęściej mówią one o minimalnym poziomie wilgotności ziarna, która wynosi 14,5%. Za każdy procent powyżej tej wartości skupy zazwyczaj naliczają potrącenia np. Ziarno zboża przeznaczone do przechowywania nie powinno mieć więcej niż 14% wilgotności, takie można bezpiecznie przechowywać około 6 miesięcy. Im mniejsza wilgotność, tym z reguły czas ten można wydłużyć.

Zanim zasypiemy magazyn oraz silos, dobrze by było aby ziarno także było schłodzone. Temperatura świeżo zbieranego ziarna jest większa niż otoczenia. Nie jest dobrze, aby w czasie żniw cały silos lub magazyn, od razu zasypać do pełna, a już na pewno szczelnie zamknąć bez przewiewu i możliwości regulacji temperatury. Należy pamiętać, że wszelkie zabiegi pozwalające na obniżenie wilgotności ziarna ograniczają, a nawet hamują zarówno procesy życiowe” ziarna jak również rozwój mikroorganizmów i szkodników. Dlatego, jeśli rolnik nastawia się na dłuższe przechowywanie ziarna powinien wdrażać wiele zabiegów, aby doprowadzić do jego schłodzenia aż do późnej jesieni.

tags: #wilgotność #słomy #w #zbiorach #normy