Jak Uzdatnić Wodę w Oczku Wodnym i Basenie Po Zimie: Kompleksowy Przewodnik

Szczegóły: Opublikowano: 02. December 2025

Choć zima to bez wątpienia piękna pora roku, to dla właścicieli ogrodów jest to przede wszystkim okres odpoczynku i wyczekiwania na powrót wiosny. Także dla właścicieli przydomowych zbiorników wodnych okres zimowy był czasem spokoju. Natomiast wraz z dłuższym dniem oraz cieplejszymi masami powietrza życie zarówno pod wodą jak i poza nią powoli budzi się do życia.

Oznacza to jedno - musimy zakasać rękawy i brać się do pracy, aby przez pozostałą część roku cieszyć się pięknym oczkiem wodnym ze zdrowymi rybami, bujnymi roślinami i odwiedzanym przez różne zwierzęta.

I. Uzdatnianie Wody w Oczku Wodnym Po Zimie

Także dla właścicieli przydomowych zbiorników wodnych okres zimowy był czasem spokoju. W tym czasie należało jedynie zadbać o dostęp świeżego powietrza do wody.

1. Kontrola Szczelności Zbiornika

Pierwszą czynnością, którą należy zrobić po ustąpieniu lodu jest sprawdzenie szczelności zbiornika. Woda w trakcie zamarzania zwiększa swoją objętość, a sam lód potrafi mieć ostre krawędzie. Dlatego też po zimie często dochodzi do uszkodzenia folii wyścielającej oczko wodne. Jeśli zauważyłeś, że wody w zbiorniku ubyło, należy znaleźć dziurę, a następnie ją załatać. Możesz to w prosty sposób zrobić, stosując specjalistyczny klej do folii do oczek wodnych.

2. Kontrola Liczebności Ryb i Usuwanie Zanieczyszczeń

Następnym krokiem jest kontrola liczebności ryb w oczku wodnym, jeśli w nim zimowały. Jest to najlepszy moment, gdyż mocno schłodzona woda jest najczęściej całkowicie przejrzysta. Dzieje się tak, gdyż wszelkie osady, glony i inne zanieczyszczenia opadają na dno oczka, a niska aktywność ryb powoduje, że osady te nie są wzbijane i nie unoszą się w wodzie. Dzięki temu możesz dostrzec ewentualnych pechowców, którzy z różnych względów nie przetrwali okresu zimowego. Usuń martwe ryby, żaby i inne zwierzęta oraz wyciągnij z wody co większe fragmenty roślinne, takie jak obumarłe liście, gałęzie itp. Przy szybko nagrzewającej się wodzie martwe zwierzęta i rośliny szybko się rozkładają, zanieczyszczając ją.

Przeczytaj także: Technologie oczyszczania wody: Przegląd

3. Kontrola Parametrów Wody

Gdy już masz wstępnie wyczyszczony szczelny zbiornik, czas pierwszy raz skontrolować podstawowe parametry wody. Używając odpowiednich testów wody sprawdź przede wszystkim twardość wody oraz zawartość związków azotu i fosforu. Twardość węglanowa powinna wynosić minimum 6od, gdyż taka wartość zabezpieczy oczko przed groźnymi wahaniami pH wody. Zawartość rozpuszczonych związków azotu i fosforu powinna być jak najniższa. To właśnie one odpowiadają za szybki rozwój zielonych glonów wywołujących nieestetyczne zakwity. Szczególnie ważne jest, aby poziom amoniaku i azotynów był równy 0, gdyż te dwie substancje rozpuszczone w wodzie mają toksyczne działanie dla ryb.

Jeśli poziom amoniaku, azotynów, azotanów i fosforanów jest zbyt wysoki, należy zrobić podmianę wody. Najlepiej, gdy podmiana taka będzie się wiązała z gruntownym oczyszczeniem dna z nadmiaru osadów. Wyczyszczenie osadów dennych jest niezwykle łatwe, gdy zastosujesz w tym celu odkurzacz do oczka wodnego, szczególnie gdy takie sprzątanie nie było wykonane na jesień.

4. Odświeżanie Wody

Gdy mamy już oczyszczone dno zbiornika, należy spuścić pozostałą ilość wody. Ile - to zależy od stężenia przede wszystkim azotynów. Gdy poziom ten nie przekracza 0,3 mg/l, wystarczy opróżnić ok. 30-40% wody. Gdy poziom ten jest niższy niż 0,7 mg/l, należy spuścić przynajmniej 60%, stężenie NO2 powyżej 1 mg/l oznacza konieczność całkowitego opróżnienia zbiornika. Odświeżenie wody nie tylko usuwa nadmiar substancji azotowych i fosforu. Wraz ze świeżą wodą wodociągową dostarczamy także makro- i mikroelementy, takie jak wapń, magnez, żelazo i inne pierwiastki, które zostały zużyte przez organizmy wodne w ciągu roku.

5. Pielęgnacja Roślin Wodnych

Gdy wody w zbiorniku jest niewiele, możesz znacznie łatwiej skontrolować stan kłączy i korzeni podwodnych roślin wodnych, takich jak lilie wodne czy grążele. Usuń zeszłoroczne liście, które pozostały przy roślinie na okres zimowy. Sprawdź stan kłączy i korzenie, miękkie i zbrązowiałe fragmenty sugerujące obumarcie należy wyciąć. Następnie przejrzyj korzenie roślin rosnących przy brzegu oczka. Podobnie jak w przypadku roślin podziemnych, sprawdź i przytnij korzenie lub kłącza kaczeńców, tataraku, pałek wodnych i innych roślin przybrzeżnych. Działania te sprowokują rośliny do silniejszego wzrostu, dzięki czemu pięknie się zagęszczą, odwdzięczą się lepszą kondycją i wyglądem.

6. Kontrola Urządzeń Wodnych

Teraz przyszedł czas na wyjęcie z miejsca przechowywania i skontrolowanie urządzeń pracujących w oczku wodnym. Sprawdź działanie pompy wody napędzającej filtr i/lub fontannę lub inne urządzenia hydrotechniczne. W razie uszkodzenia łopatek wirnika, ośki lub innych widocznych ubytków, napraw lub wymień części, uzupełnij także ewentualne braki, gdy coś się po drodze zgubiło. Sprawdź szczelność węży doprowadzających i odprowadzających wodę, gdyż w razie nieszczelności możesz niechcący wypompować wodę z oczka wodnego. Usuń nadmiar kamienia z filtrów i dysz fontanny. Wymień zużyte wkłady w filtrze na nowe. Dzięki temu będziesz mógł cieszyć się czystą wodą przez cały sezon.

Przeczytaj także: Grupa Azoty Puławy - oczyszczanie wody

7. Uzupełnianie Wody i Stosowanie Uzdatniaczy

Przyszedł czas uzupełnić wodę. Robimy to wodą wodociągową, którą wlewamy bezpośrednio do oczka wodnego. I choć może się nam wydawać, że jest to woda bezpieczna, tak szczególnie po okresie zimowym miejscowe wodociągi mogą zdecydować o konserwacji linii przesyłowych. W niektórych przypadkach oznacza to użycie śmiertelnie niebezpiecznych dla życia w oczku wodnym związków chloru. Jeśli chcesz mieć pewność, że uzupełniana woda będzie bezpieczna, zastosuj specjalny uzdatniacz do wody do oczka wodnego. Usuwa on wszystkie szkodliwe substancje mogące występować w wodzie kranowej.

8. Dodawanie Preparatów Bakteryjnych

Następnie do wody dodaj odpowiednie preparaty bakteryjne. Te pożyteczne mikroorganizmy pełnią niezmiernie ważną rolę w funkcjonowaniu zbiornika. Bakterie przetwarzające osady organiczne mają za zadanie oczyszczanie wody z wszystkich rodzajów materii organicznej. Rozkładają martwe fragmenty roślin i zwierząt, odchody, resztki pokarmu i inne związki zawierające w swoim składzie węgiel, azot i fosfor. Dzięki nim uwalniają się do wody najprostsze związki tych pierwiastków, które stają się dostępne dla roślin jako nawóz.

Bakterie nitryfikacyjne jako źródło energii wykorzystują najprostsze związki azotowe, czyli amoniak i azotyny. Pochodzą one bezpośrednio od ryb jako produkt przemiany materii oraz z rozkładających się osadów. Zarówno amoniak jak i azotyny są szkodliwe dla zwierząt wodnych. Jednocześnie stanowią także doskonałe źródło azotu dla niepożądanych glonów. Bakterie nitryfikacyjne przetwarzają NH4 i NO2 w znacznie bezpieczniejsze azotany, które to są też świetnym źródłem azotu dla roślin wyższych.

9. Kontrola Twardości i Odczynu Wody (pH)

Gdy wszystkie prace w oczku wodnym dobiegły końca, czas na drugą kontrolę parametrów wody. W tym momencie skupiamy się najbardziej na twardości wody oraz jej odczynie. Są one ze sobą bezpośrednio powiązane, a ich prawidłowe wartości mają niebagatelne znaczenie w zapobieganiu zakwitom glonów. Twardość wody oznacza ogół rozpuszczonych w niej związków mineralnych, w szczególności wapnia, magnezu, żelaza i manganu. Dla posiadaczy oczka ważna jest znajomość twardości węglanowej KH. Informuje ona o ilości rozpuszczonych w wodzie wodorowęglanów, głównie wapnia i magnezu. Odpowiada ona między innymi (i co jest ważne dla nas) za zdolności buforujące wody. W dużym skrócie: KH powyżej 5,5od (stopni niemieckich) zapobiega wahaniom pH, czyli odczynu wody. Im stabilniejsze pH, tym woda jest bezpieczniejsza dla życia w wodzie. Duże różnice w tym parametrze mogą powodować obniżenie odporności i choroby ryb, gorszy wzrost roślin, a przede wszystkim niekontrolowany rozrost glonów. Dlatego też ważne jest, by odczyn wody był na stabilnym poziomie, najlepiej w granicach 7,4 - 8,4.

10. Uzupełnianie Obsady Ryb

Teraz możesz już uzupełnić obsadę w swoim oczku wodnym. Jeśli po zimie okazało się, że nie wszystkie ryby przetrwały ciężkie warunki, możesz udać się do sklepu i zakupić interesujące Cię gatunki. Przy tak przygotowanym zbiorniku, nowe ryby będą się czuć doskonale i będą rosnąć silne i zdrowe, dołączając do starszych kolegów. A wtedy wygrzewające się w promieniach słońca ozdobne karasie, karpie, orfy i inne ryby będą stanowić wyjątkową ozdobę pięknego, czystego i zadbanego zbiornika.

Przeczytaj także: Przewodnik po uzdatnianiu wody szkłem

II. Przygotowanie Basenu Poliestrowego na Nowy Sezon

Wraz z nadejściem wiosny i rosnącymi temperaturami, nasz basen ogrodowy zaczyna przyciągać naszą coraz większą uwagę i zachęcać do częstszych kąpieli w jego wnętrzu. W tej sytuacji warto poznać najważniejsze wskazówki, które odpowiedzą na pytanie, jak wyczyścić basen po zimie.

1. Czyszczenie Basenu Wbudowanego w Ziemię

Sposób pielęgnacji i czyszczenia basenu po zimie uzależniony jest od rodzaju basenu. W przypadku basenów całorocznych, które są stałym elementem architektury ogrodowej i zwykle wykonane są z betonu lub stali, producenci zalecają, by nie wypuszczać wody ze zbiornika po zakończeniu sezonu letniego. Ma to swoje uzasadnienie, gdyż siła wody zamarzającej w trakcie ujemnych temperatur pozwala przeciwstawić się sile marznącej gleby, która oddziałuje na ściany basenu wbudowanego w ziemię. Zapobiega to uszkodzeniom niecki.

Wodę tę możemy wykorzystać na wiosnę właśnie do czyszczenia niecki basenowej po sezonie zimowym. Jakie zabiegi należy przeprowadzić, aby cieszyć się estetycznym wyglądem zbiornika? Oto najważniejsze czynności:

Czyszczenie basenu odkurzaczem: zanim zdecydujemy się na wypuszczenie starej wody, warto pozbyć się większych zanieczyszczeń, takich jak liście czy piasek. Wykorzystać możemy do tego odkurzacz - ręczny i automatyczny. To, na jaki model się zdecydujemy, zależy przede wszystkim od wielkości zbiornika i zasobności naszego portfela. W przypadku dużych zbiorników lepiej sprawdza się wariant automatyczny. Sprzęt ten charakteryzuje się jednak wyższą ceną w porównaniu ze swym ręcznym odpowiednikiem. Najtańsze są bez wątpienia siatki do ręcznego wyławiania zanieczyszczeń, jednak czyszczenie basenu bez odkurzacza jest wówczas bardzo praco- i czasochłonne. Niemniej jeśli nie stać nas na zakup jakiegokolwiek odkurzacza, będą odpowiednim rozwiązaniem, zwłaszcza w przypadku małych zbiorników.
Wypuszczenie wody z basenu: po odkurzeniu (wyłowieniu) większych zanieczyszczeń z basenu możemy przystąpić do kolejnego kroku, jakim jest wypuszczenie wody z basenu. Aby jednak całkowicie jej nie zmarnować, możemy ją wykorzystać do podlania ogrodowych kwiatów, krzewów oraz drzew.
Czyszczenie basenu po zimie: teraz przystępujemy do najważniejszej czynności i czyścimy dno basenu oraz jego ściany. Należy to zrobić natychmiast po wypuszczeniu wody, aby brud nie zdążył zaschnąć. Będzie wówczas o wiele trudniejszy do usunięcia. Co do czyszczenia basenu należy zatem wykorzystać? Potrzebujemy przede wszystkim szczotki o miękkim włosiu. Pozwoli ona z łatwością usunąć zabrudzenia z powierzchni basenu, a zarazem jej nie uszkodzi. Przydatne będą również odpowiednie detergenty. Jeżeli nie do końca mamy świadomość, jaka chemia basenowa okaże się bezpieczna w przypadku naszego zbiornika, możemy zdecydować się na płyn do mycia naczyń. Ma on delikatną formułę. Wykorzystując silnie działające środki, musimy pamiętać o tym, by były one dostosowane do materiału, z którego został wykonany basen. Wówczas ich stosowanie będzie w pełni bezpieczne i przyniesie wymierne skutki. Nie tylko pozwoli na dokładne usunięcie zabrudzeń, ale również odpowiednio zdezynfekuje dno i ściany basenu. Po wyczyszczeniu zbiornika należy go dokładnie opłukać. W tym celu warto wykorzystać myjkę ciśnieniową. Poradzi ona sobie doskonale z resztkami detergentów czyszczących.
Czyszczenie urządzeń filtrujących: teraz pora na wyczyszczenie pompy filtrującej i znajdującego się w niej filtra piaskowego. W tym celu wykorzystać możemy wilgotną szmatkę nasączoną odpowiednim preparatem basenowym. Sprawdźmy również kondycję filtra. Jeśli nie budzi ona żadnych zastrzeżeń, wówczas wystarczy go wyczyścić i włożyć na swoje miejsce. Co do zasady, przyjmuje się, że filtr powinien być wymieniany raz na dwa-trzy lata.
Nalanie świeżej wody: po wykonaniu wszystkich powyższych czynności możemy przystąpić do nalania świeżej wody. Jeżeli basen został na zimę przykryty, a woda nie uległa dużemu zabrudzeniu, jej wymiana nie jest bezwzględną koniecznością. W takiej sytuacji wystarczy usunąć z basenu większe zanieczyszczenia odkurzaczem lub siatką basenową, a następnie uzupełnić niedobór wody, który zazwyczaj występuje po zimie. Następnie należy wyregulować pH oraz twardość wody. Kiedy oba te parametry osiągną odpowiednie wartości, można przeprowadzić szokową dezynfekcję. Zabieg ten określa się czasem jako czyszczenie basenu chlorem z uwagi na fakt, że pierwiastek ten znajduje wówczas zastosowanie, chociaż użyć możemy także i aktywnego tlenu.

2. Przygotowanie Przenośnych Basenów Ogrodowych

Zwykle istnieje konieczność schowania przenośnego basenu ogrodowego przed nadejściem zimny. Ujemne temperatury mogłyby bowiem zniszczyć poszycie, a tego na pewno chcemy uniknąć. Wraz z nadejściem pierwszych dni wiosny, możemy jednak wyciągnąć basen i na powrót umieścić go w ogrodzie.

Czyszczenie zbiornika po zimie nie powinno nam nastręczać trudności, o ile po zakończeniu sezonu letniego odpowiednio przygotowaliśmy basen do przechowywania. Jeżeli jesienią wypuściliśmy wodę i pozbyliśmy się większości zabrudzeń, na wiosnę wystarczy:

usunąć kurz z poszycia, w tym celu wykorzystując wilgotną szmatkę lub myjkę ciśnieniową,
usunąć ewentualne zabrudzenia, uprzednio je namaczając,
sprawdzić stan instalacji filtrującej,
napuścić wodę,
zadbać o odpowiednie pH i twardość wody,
przeprowadzić dezynfekcję szokową,
przefiltrować wodę.

Zabiegi te należy przeprowadzić niezależnie od tego, czy mamy basen rozporowy ze stelażem czy też basen stelażowy prostokątny. Pamiętajmy również o zastosowaniu odpowiedniej chemii basenowej. Liczy się przede wszystkim prawidłowy dobór dawki preparatu względem wielkości zbiornika. Zwróćmy także uwagę na to, czy substancje zawarte w środku nie zniszczą poszycia basenu.

Czyszczenie basenu po zimie będzie trudniejsze, jeżeli myjąc zbiornik po sezonie letnim, nie zachowaliśmy należytej staranności. Pozbycie się bowiem zaschniętych zabrudzeń nie jest takie łatwe. Od czego zacząć?

Po pierwsze, należy sprawdzić, czy basen nie ma jakichkolwiek uszkodzeń. Mogą być one wynikiem niewłaściwego przechowywania. Jeżeli ubytki nie są zbyt wielkie, możemy je naprawić przy pomocy specjalnych łat, które zwykle są dołączane do zestawu wraz z basenem. Zanim przystąpimy do napraw, dobrze wyczyśćmy miejsce wokół usterki za pomocą wilgotnej szmatki wykonanej z delikatnego materiału. Następnie odczekajmy kilkanaście minut, aż do całkowitego wyschnięcia poszycia. W przeciwnym razie nasza naprawa może być nietrwała.
Po drugie, trzeba przepłukać basen. Dzięki temu sprawdzimy szczelność ewentualnych łat, a także usuniemy kurz i lekkie zabrudzenia. W celu przepłukania basenu możemy użyć myjki ciśnieniowej. Pamiętajmy jednak o zachowaniu odpowiedniej odległości pomiędzy sprzętem a ścianami zbiornika. Wysokie ciśnienie wody, jakie tworzy się za pomocą myjki, może doprowadzić do oderwania zaschniętych zabrudzeń wraz z fragmentami poszycia, czego na pewno chcemy uniknąć.
Po trzecie, należy pozbyć się zaschniętych zanieczyszczeń. Po przepłukaniu część zabrudzeń z pewnością zostanie usunięta, część jednak pozostanie. Możemy je delikatnie przetrzeć szczotką, jednak nie należy szorować zbyt mocno. Mechaniczne tarcie doprowadzi bowiem do oderwania zabrudzeń wraz z poszyciem. Aby czyszczenie zaschniętych zanieczyszczeń było łatwiejsze, warto zastosować odpowiednie preparaty. Jaka chemia basenowa sprawdzi się najlepiej? Przede wszystkim dostosowana do rodzaju poszycia. Wówczas na pewno nie uszkodzimy sprzętu. Dzięki odpowiedniemu doborowi preparatów basenowych na poszyciu utworzy się swego rodzaju warstwa ochronna, która utrudni osiadanie na jego dnie zabrudzeń.
Po czwarte, jeżeli stosowaliśmy chemiczne środki czyszczące, należy ponownie opłukać basen wodą. Dzięki temu pozbędziemy się wszelkich resztek detergentów.
Na koniec należy napełnić basen wodą i odpowiednio ją przygotować. W tym celu konieczne jest wyregulowanie pH i twardości wody. Następnie przeprowadzamy dezynfekcję szokową.

Wszystkie te zabiegi wymagają zastosowania preparatów chemicznych. Dlatego mając basen Bestway czy też basen Intex, należy sprawdzić, czy producent przewidział możliwość zastosowania danego środka. W przeciwnym razie możemy zniszczyć zbiornik.

3. Alternatywne Metody Czyszczenia Basenu

Czyszczenie basenu witaminą C: Kwas askorbinowy skutecznie bowiem usuwa brązowo-zielone zabarwienie wody, które pojawia się, gdy w zbiorniku pojawia się dużo glonów. Jest to metoda, która daje praktycznie natychmiastowy efekt. W ciągu kilku-kilkunastu minut od aplikacji witaminy C, woda odzyskuje swą krystaliczną czystość. Jest to jednak tylko sposób doraźny. Nie zabija ona bowiem glonów ani nie dezynfekuje wody. Niemniej jeżeli zależy nam na szybkim rezultacie, jest odpowiedni.
Czyszczenie dna basenu: Aby zabrudzenia nie powstawały, warto regularnie przeprowadzać czyszczenie dna basenu. W tej roli najlepiej sprawdzają się automatyczne odkurzacze basenowe.

III. Podsumowanie

Podsumowując, czyszczenie basenu ogrodowego po zimie wcale nie musi być zajęciem żmudnym. Poświęcając mu trochę czasu i uwagi, możemy cieszyć się czystym i bezpiecznym basenem przez cały sezon letni.

IV. Dodatkowe Informacje

Poniżej przedstawiono informacje o stacji uzdatniania wody u użytkowników.

Kategoria	Opis
Źródło wody	Do 2007 r. - studnia (36 m głębokości), po 2007 r. - wodociąg
Powód modernizacji	Uciążliwa obsługa starych filtrów, podłączenie do wodociągu
Urządzenia do uzdatniania wody wodociągowej	Filtr mechaniczny, kolumny filtracyjne z automatyczną głowicą, węgiel aktywny, zbiornik na sól
Urządzenia do uzdatniania wody ze studni	Kolumny ze złożami katalitycznymi i automatycznymi głowicami do odżelaziania i odmanganiania
Koszty zakupu i montażu	Studnia głębinowa - 15 000 zł, przyłączenie wodociągu - 2000 zł, stacja w ogrodzie z hydroforem - 11 840 zł, stacja w domu - 6590 zł
Koszty użytkowania	Serwis urządzeń - 400-750 zł rocznie, sól do zmiękczacza - 150 zł rocznie
Korzyści z uzdatniania wody	Poprawa jakości wody, wydłużenie żywotności urządzeń, łatwiejsze sprzątanie, komfort, oszczędności na środkach czystości

tags: #uzdatnianie #wody #po #zimie #jak #zrobić