Uczulenie na prezerwatywy nawilżane: Skład, objawy i alternatywy
- Szczegóły
Prezerwatywy są mechanicznym środkiem antykoncepcyjnym, który nie tylko zapobiega ciąży, ale też zmniejsza ryzyko zakażenia się chorobami przenoszonymi drogą płciową. Podstawowym materiałem, z którego wykonywane są prezerwatywy, jest lateks. Cechuje się on wysoką wytrzymałością i elastycznością oraz zapewnia komfort w czasie zbliżenia seksualnego.
Zdarza się jednak, że prezerwatywy wywołują reakcję alergiczną. Jest to niekomfortowa sytuacja dla osób, które korzystają z tej metody antykoncepcji. Za taką sytuację odpowiada uczulenie na lateks. Stosowanie prezerwatyw może spowodować, że u niektórych osób pojawiają się objawy alergii.
Czym jest lateks i dlaczego uczula?
Lateks to żywicowa substancja nazywana mleczkiem kauczukowym, pozyskiwana z kauczukowca brazylijskiego Hevea brasiliensis i wykorzystywana do produkcji gumy. Jest to materiał będący koloidalnym roztworem kauczuku naturalnego lub syntetycznego. Wytwarza go około 2 tysiące roślin. Obecne są w nim substancje, które powodują, że może wywołać uczulenie. Występują one naturalnie lub są generowane w czasie procesu produkcji.
Za część reakcji alergicznych odpowiadają dodatki wulkanizujące lub przeciwutleniacze, które są wykorzystywane w procesie produkcyjnym. Lateks, który jest zarówno alergenem wziewnym, jak i kontaktowym, jest składnikiem wielu produktów użytku codziennego. Znajduje się w zabawkach, oponach samochodowych, balonach, paskach do spodni, smoczkach dla dzieci, butach itp. Dlatego unikanie kontaktu z tym alergenem może być trudne.
Uczulenie na lateks zostało po raz pierwszy opisane w 1927 roku. Jednak ten problem zdrowotny nie budził wówczas większego zainteresowania. Zmieniło się to dopiero w latach 70., gdy rękawiczki lateksowe zaczęły być powszechnie używane. Zaczęto obserwować coraz więcej objawów uczulenia na lateks.
Przeczytaj także: Cronos Blue Water - czy warto?
Nie ma jednoznacznych danych, które informują o tym, u ilu osób występuje alergia na lateks. Szacuje się, że dotyczy ona 0,66-18,3% populacji ogólnej.
Czynniki ryzyka alergii na lateks
Czynnikiem ryzyka alergii na lateks jest rodzaj wykonywanej pracy. Wśród pracowników ochrony zdrowia jest 3,5 razy więcej osób uczulonych na lateks niż w pozostałej populacji. Również fryzjerzy, osoby sprzątające, pracownicy przemysłu budowlanego, policjanci oraz inne osoby używające w pracy lateksowych rękawiczek są narażeni na rozwinięcie alergii.
Do poważnych reakcji ogólnoustrojowych częściej dochodzi w wyniku ekspozycji błon śluzowych na lateks. Wiąże się to prawdopodobnie z częstszym występowaniem nadwrażliwości na lateks u pacjentów, którzy przeszli wiele operacji lub byli hospitalizowani przez dłuższy czas. Z tego powodu także chorzy, którzy są przewlekle cewnikowani, zaliczają się do grupy ryzyka. Alergia na lateks uważana jest za czynnik ryzyka poważnych powikłań operacji chirurgicznych.
Ryzyko wystąpienia uczulenia na lateks jest także większe u osób z atopowym zapaleniem skóry oraz u tych, u których w przeszłości wystąpił wyprysk kontaktowy.
Objawy uczulenia na lateks
Objawy uczulenia na lateks pojawiają się na skutek kontaktu skóry lub błon śluzowych z tym materiałem. Prezerwatywa może wywołać je zarówno u mężczyzny, jak i kobiety. Dotyczą one głównie narządów rodnych i okolic. Zalicza się do nich zaczerwienienie, obrzęk, wysypkę, pieczenie i świąd.
Przeczytaj także: Poradnik: Wybór nawilżacza
Podczas kontaktu osoby uczulonej z lateksem lub gumą pojawia się reakcja nadwrażliwości typu I lub IV. W przypadku typu I objawy pojawiają się szybko, zazwyczaj do 30 minut po kontakcie z lateksem. Mogą stanowić stan zagrożenia życia, gdy dojdzie do rozwinięcia objawów anafilaksji. Pozostałymi objawami są: wysypka, ból brzucha, wymioty, obrzęk warg i języka, duszność, obrzęk i skurcz w obrębie dróg oddechowych, znaczny spadek ciśnienia tętniczego, utrata przytomności.
Typ IV to opóźniona reakcja komórkowa objawiająca się świądem, wypryskiem, zapaleniem skóry rąk. Pojawia się w ciągu 24-48 godzin po ekspozycji na inne składniki niż lateks, które występują w gumie. Zwykle dotyczy tylko skóry, która była w kontakcie z alergenem. Objawy kliniczne mogą całkowicie ustępować, gdy nie występuje narażenie na alergen (np. w czasie wolnym od pracy) i nasilać się po ponownym kontakcie.
Alergia na prezerwatywy jest możliwa w przypadku tych, które są wykonane z materiału lateksowego. Objawy dotyczą głównie okolic intymnych.
Objawy uczulonych na lateks partnerek mężczyzn używających prezerwatyw to: pokrzywka kontaktowa skóry krocza i podbrzusza, stan zapalny i obrzęk sromu, uczucie swędzenia lub pieczenia okolic intymnych oraz zapalenie czerwieni wargowej.
U mężczyzn objawami uczulenia mogą być: obrzęk na penisie w okolicy napletka, uczucie swędzenia, wyprysk rozprzestrzeniający się do moszny, pachwin, a nawet skóry po wewnętrznej stronie ud.
Przeczytaj także: Ultradźwiękowy nawilżacz powietrza
Czasami reakcja alergiczna po użyciu prezerwatywy jest odpowiedzią na lubrykanty w niej zawarte, nie na sam lateks.
Anafilaksja - nagła i groźna reakcja
Anafilaksja to nagła i ogólna reakcja organizmu na kontakt z alergenem. Rozwija się szybko i stanowi zagrożenie dla życia. Dlatego wymaga natychmiastowej pomocy medycznej. Anafilaksja objawia się m.in.
- trudnościami w oddychaniu
- mdłościami i wymiotami
- ostrą pokrzywką i rozległym obrzękiem
Diagnostyka alergii na lateks
Osoby, które obserwują u siebie objawy alergii na lateks, mogą zgłosić się do alergologa i wykonać badania, które potwierdzą uczulenie. Najczęściej wykonuje się punktowe testy skórne.
Lekarz może skierować Cię na badania diagnostyczne: testy płatkowe (do oceny reakcji kontaktowych typu opóźnionego), testy skórne punktowe (w których obserwuje się bąble pokrzywkowe), oznaczanie poziomu przeciwciał IgE (w przypadku przeciwwskazań do wykonania testów skórnych).
Leczenie alergii na lateks
Leczenie uczulenia polega na ograniczeniu kontaktu z alergenem. Podstawowym zaleceniem leczenia uczulenia na lateks jest unikanie kontaktu z alergenem. Jednak to nie zawsze eliminuje problem. Przykładem są osoby chorujące na astmę wywołaną uczuleniem na lateks, której objawy występują pomimo braku kontaktu z alergenem.
W przypadku wystąpienia wstrząsu anafilaktycznego niezwłocznie przerwij kontakt chorego z potencjalną przyczyną objawów i podaj mu adrenalinę domięśniowo w udo. Następnie jak najszybciej powiadom służby ratunkowe.
Przy zapaleniu skóry rąk wskazana jest pielęgnacja emolientami oraz miejscowa aplikacja maści sterydowych i preparatów immunomodulujących. W przypadku nasilenia objawów lekarz może zalecić stosowanie miejscowych psoralenów w połączeniu z naświetlaniami UVA. Czasami konieczne może okazać się włączenie do terapii leków immunosupresyjnych lub retinoidów przyjmowanych doustnie (alitretynoina).
Nowym kierunkiem leczenia jest immunoterapia, która wydaje się być obiecującym rozwiązaniem dla osób cierpiących na ciężką postać alergii na lateks. Obecnie stosowana jest jedynie w warunkach doświadczalnych i wymaga dalszych badań.
U większości osób unikanie ekspozycji na lateks oraz odpowiednia pielęgnacja i ochrona pozwalają na opanowanie dokuczliwych objawów związanych z uczuleniem na lateks.
Alternatywa dla prezerwatyw lateksowych
Alergia na prezerwatywy dotyczy tylko tych gumek, które są wykonane z lateksu. Wybieranie zabezpieczenia mechanicznego z innego materiału nie powinno powodować nadwrażliwości organizmu.
Osoby uczulone na prezerwatywy nie muszą całkowicie rezygnować z tej formy antykoncepcji. Powinny sięgać po gumki wykonane z innych materiałów niż lateks. Jeśli masz uczulenie na lateks, wybieraj prezerwatywy wykonane z poliuretanu.
Na rynku dostępne są różnego rodzaju prezerwatywy, które nie zawierają lateksu. Prezerwatywy nielateksowe w swojej ofercie ma również najbardziej znany producent tego rodzaju antykoncepcji - Durex. Prezerwatywy Durex Real Feel są wykonane z poliizoprenu. Nie powodują alergii u osób uczulonych na lateks, ale także zwiększają przyjemność obojga partnerów.
Czasami zdarza się, że po zastosowaniu lateksowej prezerwatywy partnerka lub partner skarży się na uczulenie w postaci wysypki na narządach płciowych. Takiej sytuacji może też towarzyszyć uporczywy świąd i zaczerwienienie. Wówczas nie warto rezygnować całkowicie z zabezpieczenia, a po prostu zamienić prezerwatywę lateksową na nielateksową. Do takich należą prezerwatywy poliuretanowe lub obecnie częściej produkowane - prezerwatywy poliizoprenowe. Te ostatnie są szczególnie delikatne i przypominające w dotyku skórę. Polecane są przede wszystkim alergikom, nawet jeśli nie zaobserwowali oni przykrych objawów po zetknięciu akurat z lateksem. Ponadto prezerwatywy poliizoprenowe nie posiadają nieprzyjemnego zapachu gumy jak te wykonane z lateksu. Mogą występować w różnych rozmiarach, kształtach, posiadać wypustki, prążki, a także często są pokrywane środkami nawilżającymi.
Pamiętajmy, że uczulenie na lateks nie oznacza od razu rezygnacji z seksu lub zabezpieczenia. Prezerwatywy nadal pozostają najlepszym środkiem zabezpieczającym przed chorobami wenerycznymi. Ich prawidłowe stosowanie zapewnia prawie całkowitą ochronę przed zakażeniem wirusem HIV.
Tabela: Porównanie prezerwatyw lateksowych i nielateksowych
| Cecha | Prezerwatywy lateksowe | Prezerwatywy nielateksowe (poliuretanowe/poliizoprenowe) |
|---|---|---|
| Materiał | Lateks | Poliuretan/Poliizopren |
| Alergenność | Potencjalnie alergizujące | Hipoalergiczne |
| Zapach | Charakterystyczny zapach gumy | Brak zapachu gumy |
| Elastyczność | Wysoka | Wysoka |
| Przeznaczenie | Ochrona przed ciążą i chorobami | Ochrona przed ciążą i chorobami, odpowiednie dla alergików |
Alergia krzyżowa
Jednym z ciekawszych zagadnień dotyczących uczulenia nie tylko na lateks jest tak zwana alergia krzyżowa. Okazuje się, że osoby u których występuje alergia na lateks mogą być także wrażliwe na pyłki niektórych roślin lub pokarmy. Do roślin reagujących krzyżowo z lateksem należy na przykład figowiec benjamina, zwany pospolicie fikusem.
Grupa pokarmów, które może dawać krzyżowe reakcje z lateksem jest znacznie większa. Wśród pokarmów mogących wchodzić w reakcje krzyżowe z lateksem wymienia się też awokado, pomarańcze, wiśnie, nektarynki, brzoskwinie, śliwki, gruszki, migdały, pomidory, seler, ziemniaki, grykę. Nawet 50% osób z alergią na lateks może być także uczulonych na owoce tropikalne. Nie oznacza to oczywiście, że kontakt z tymi produktami zawsze wywoła niepożądaną reakcję. Warto jednak zwrócić uwagę, jeśli po ich spożyciu pojawi się u alergika charakterystyczna reakcja uczuleniowa.
tags: #uczulenie #na #prezerwatywy #nawilżane #skład
