Twarda Woda a Miażdżyca: Fakty i Mity
- Szczegóły
Miażdżyca jest przewlekłą chorobą zapalną tętnic, prowadzącą do zwężenia ich światła. Miażdżyca zarostowa tętnic (łac. atherosclerosis obliterans) to przewlekły proces chorobowy charakteryzujący się zwężeniem lub całkowitym zamknięciem światła tętnic w wyniku odkładania się złogów miażdżycowych. Jest najczęstszą przyczyną niedokrwienia kończyn dolnych (choroba tętnic obwodowych, PAD), ale może dotyczyć również innych naczyń tętniczych.
Czym są blaszki miażdżycowe?
Blaszki miażdżycowe są zgromadzonymi w tętnicach złogami, które w większości składają się z cholesterolu i komórek zapalnych. W ich budowie można wyróżnić warstwę powierzchowną i rdzeń blaszki. Część będąca na zewnątrz stanowią włókna kolagenu i mięśni, natomiast rdzeń to przede wszystkim bezładne masy tłuszczu i substancje o właściwościach prozapalnych. Blaszki nie są zmianami o stałym charakterze, nieustannie podlegają przemianom metabolicznym, co sprzyja ich rozpadaniu się. Sam proces odkładania się blaszek miażdżycowych dotyczy wszystkich ludzi i rozpoczyna się już przed 30 rokiem życia, ale tylko u niektórych prowadzi do zwężenia, a nawet zamknięcia naczynia i związanych z tym poważnych konsekwencji zdrowotnych.
Złogi odkładają się najpierw w aorcie brzusznej, z czasem również w tętnicach: wieńcowych, narządów wewnętrznych, szyjnych i kończyn dolnych.
Jak powstaje blaszka miażdżycowa?
Blaszka miażdżycowa nie jest pojęciem tożsamym z miażdżycą. Miażdżyca jest chorobą, której mechanizm polega na ogólnoustrojowym odkładaniu się blaszek.
Żeby zrozumieć, jak dochodzi do jej rozwoju, warto wiedzieć jak właściwie powstają blaszki:
Przeczytaj także: Wszystko o twardej wodzie
- Proces zapalny wywołany przez czynniki promiażdżycowe uszkadza śródbłonek tętnicy i powoduje wnikanie do naczynia komórek zapalnych oraz mięśni gładkich, które odkładają się pomiędzy warstwą wewnętrzną i środkową.
- Taki stan rzeczy pobudza komórki żerne do działania, w odpowiedzi zaczynają pochłaniać lipidy, a zwłaszcza cholesterol LDL, znany szerszemu gronu jako ,,zły cholesterol". W efekcie stają się komórkami piankowatymi.
- Złogi ulegają przemianom: komórki mięśniowe namnażają się, lipidy podlegają procesowi utleniania, a reszta składowych blaszki odkłada się w komórkach i poza nimi.
- Powstała blaszka miażdżycowa uwypukla się do światła naczynia i ogranicza przepływ krwi.
- Miejscowy proces zapalny wywołany przez komórki układu odpornościowego dodatkowo stymuluje odkładanie się cholesterolu, a co za tym idzie także wzrost blaszki. Komórki budujące blaszkę zaczynają obumierać w wyniku czego, tworzą się zwapnienia, jeśli zawartość wapnia w blaszkach przekroczy pewien poziom - pacjent zaczyna odczuwać objawy.
- Po kilku latach od rozpoczęcia odkładania się złogów może dojść do pęknięcia blaszki miażdżycowej i wydostania się jej zawartości do krwioobiegu.
Oderwanie blaszki miażdżycowej
Fragmenty blaszki miażdżycowej, które uległy oderwaniu, płynąc z prądem krwi, mogą doprowadzić do zaczopowania naczyń, szczególnie tych o niewielkim przekroju. Jednak zdecydowanie częściej dochodzi do zakrzepicy tzn. zupełnego zamknięcia naczynia. Dowiedziono, że u podłoża tego zjawiska leży aktywność płytek krwi, odpowiedzialnych za krzepnięcie. O ile w przypadku wycieku krwi powstawanie zakrzepu jest jak najbardziej pożądane, to gdy pęka blaszka miażdżycowa i nieustannie uwalnia swoją zawartość, stymulując tym samym proces krzepnięcia, może dojść do zablokowania przepływu krwi przez tworzącą się masę. Młode blaszki miażdżycowe charakteryzują się większą skłonnością do pękania niż te, które od dłuższego czasu są już w naczyniach, wszystko przez to, że zawierają niewiele tkanki włóknistej, a przez to ich ścianki są nietrwałe. Ten rodzaj blaszek nazywa się niestabilnymi i to właśnie one przeważnie odpowiadają za nagłe zdarzenia sercowo-naczyniowe, takie jak udar mózgu czy zawał serca.
Jak usunąć blaszki miażdżycowe?
Wbrew pozorom leczenie miażdżycy wcale nie polega na leczeniu blaszki miażdżycowej, a na zapobieganiu tworzeniu się kolejnych. Niezmiernie ważne jest także uzyskanie stabilizacji istniejących blaszek, aby nie doszło do groźnych powikłań choroby. W tym celu pacjent przyjmuje leki obniżające poziom cholesterolu LDL, zazwyczaj z grupy statyn. Co prawda istnieje operacyjna metoda walki ze skutkami miażdżycy. Jeżeli blaszka jest na tyle duża, że znacząco utrudnia przepływ krwi przez naczynie, specjalista podejmuje się jego poszerzenia, za pomocą balonika lub stentu i ustabilizowania blaszki.
Do czego prowadzi miażdżyca?
Jak już zostało wspomniane, miażdżyca długo może pozostać nierozpoznana, ponieważ jeśli naczynie pozostaje drożne w 50 proc., objawy w zasadzie nie występują. Dopiero po przekroczeniu tej granicy przepływ krwi znacząco się zmniejsza, co przekłada się na niewystarczające dotlenienie i odżywienie komórek organizmu. Pacjenci zaczynają odczuwać bóle w klatce piersiowej, nogach, zwiększoną męczliwość i utratę koncentracji - w zależności od tego, która tętnica jest zajęta przez złogi.
Twarda Woda - Naturalne Źródło Życiodajnych Minerałów
Pobierana z kranu woda jest źródłem magnezu i wapnia dla naszego organizmu. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) potwierdza w swoich raportach, że miękka woda sprzyja miażdżycy i zawałom serca. Woda kranowa, wbrew powszechnym mitom, stanowi cenne źródło minerałów niezbędnych dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Zawiera ona tak zwane „pierwiastki życia”, takie jak magnez, wapń, potas i sód. Badania prowadzone przez przedsiębiorstwa wodociągowe potwierdzają obecność elektrolitów i minerałów w wodzie z kranu. Ich zawartość różni się regionalnie; na przykład, w Krakowie i Łodzi wynosi ona ponad 300 mg/l, w Gdańsku nawet 500 mg/l, a w Warszawie - 583 mg/l. Porównując to z wodami butelkowanymi, woda niskozmineralizowana zawiera między 250 a 500 mg/l, a średniozmineralizowana od 500 do 1500 mg/l. W wielu przypadkach, kranówka wypada korzystnie lub podobnie do wód butelkowanych, co obala mit o jej rzekomym braku minerałów.
Magnez i Wapń z Wody: Dlaczego Są Tak Ważne dla Organizmu?
Magnez i wapń to dwa kluczowe makroelementy, które odgrywają fundamentalną rolę w utrzymaniu zdrowia. Magnez jest zaangażowany w ponad 300 procesów biochemicznych, wpływając na prawidłowe funkcjonowanie układu immunologicznego i nerwowo-mięśniowego. Pomaga w regulacji cyklu komórkowego, prawidłowym przebiegu reakcji metabolicznych, a także warunkuje integralność materiału genetycznego w komórkach. Chroni mięsień sercowy przed niedotlenieniem, zmniejsza pobudliwość serca i wykazuje fizjologiczne właściwości przeciwzakrzepowe. Magnez przyczynia się również do prawidłowej mineralizacji kości, przeciwdziała stresom, zmniejsza napięcie nerwowe i eliminuje zaburzenia pracy serca. Wapń jest podstawowym składnikiem kości i zębów, wpływając korzystnie na przemianę materii. Jest niezbędny do prawidłowego przebiegu procesu krzepnięcia krwi, aktywności wielu enzymów, oraz prawidłowego przebiegu skurczu mięśni i przewodnictwa nerwowego.
Przeczytaj także: Jak pozbyć się osadu z twardej wody?
Przyswajalność Magnezu z Wody: Fakty, Które Zaskakują
Magnez zawarty w wodzie jest wyjątkowo dobrze przyswajalny przez organizm. Badania wskazują, że jest on nawet do 30-krotnie lepiej wchłaniany (Krzewicki J.: Magnez w organizmie człowieka. Pol. Tyg. Lek., 1989) niż magnez pochodzący z suplementów diety czy produktów spożywczych. Ta wysoka biodostępność wynika z jego zjonizowanej formy w wodzie, co ułatwia absorpcję przez organizm. Oznacza to, że picie twardej wody stanowi efektywny sposób na uzupełnianie dziennego zapotrzebowania na ten kluczowy minerał.
Udowodnione Korzyści Zdrowotne Płynące z Picia Twardej Wody
Twarda Woda a Układ Krążenia: Mniejsze Ryzyko Chorób Serca
Liczne badania naukowe dowodzą pozytywnego wpływu twardej wody na funkcjonowanie układu krążenia. W regionach, gdzie ludzie piją twardą wodę, odnotowuje się niższą śmiertelność, średnio o 33% mniej niż w obszarach z wodą miękką. Inne dane sugerują, że śmiertelność z powodu chorób naczyń serca jest wyższa o około 20% u osób pijących wodę miękką. Wykazano również, że wzrost twardości wody o 1 stopień niemiecki (°dH) obniża ryzyko zawału mięśnia sercowego o 1%. Regularne spożycie takiej wody może przyczynić się do zapobiegania osteoporozie i zwiększać gęstość mineralną kości. Wapń jest podstawowym składnikiem budującym szkielet kostny i zęby, a jego odpowiednia ilość ma znaczący wpływ na ich stan.
Wsparcie Układu Trawiennego i Metabolizmu: Od Zaparć po Cukrzycę
Wapń obecny w twardej wodzie pomaga w usuwaniu nadmiaru tłuszczów i żółci, co może przeciwdziałać problemom z zaparciami i wspierać lepsze trawienie. Magnez natomiast wspiera łagodzenie skurczów żołądka i objawów biegunek, przyczyniając się do ogólnego zdrowia układu trawiennego. Badania sugerują również, że spożywanie twardej wody może pomóc w łagodzeniu objawów cukrzycy, ponieważ składniki mineralne korzystnie wpływają na metabolizm glukozy, co jest istotne dla osób z tym schorzeniem.
Wpływ na Układ Nerwowy i Odpornościowy: Redukcja Stresu i Ochrona
Wysoki poziom wapnia i magnezu w twardej wodzie stymuluje ludzki układ odpornościowy. Magnez wspiera pracę układu nerwowego, pomaga zachować odpowiedni poziom cukru we krwi, zmniejsza napięcie nerwowe i przeciwdziała stresom. Udowodniono, że te minerały mogą skutecznie chronić przed niektórymi typami nowotworów, takimi jak rak żołądka, okrężnicy, odbytnicy, trzustki, przełyku i jajnika.
Obalamy Mity: Twarda Woda a Kamica Nerkowa i Inne Obawy
Czy Twarda Woda Powoduje Kamienie Nerkowe? Prawda vs. Mit
Wokół twardej wody narosło wiele mitów, z których najpowszechniejszy dotyczy jej związku z kamicą nerkową.
Przeczytaj także: Jak rozpoznać twardą wodę?
Zmiękczanie Wody: Dlaczego Może Być Niekorzystne dla Zdrowia?
Zmiękczanie wody, choć często postrzegane jako korzystne dla urządzeń domowych, może mieć niekorzystny wpływ na zdrowie człowieka, głównie poprzez zmianę jej składu mineralnego.
Utrata Cennych Minerałów i Dodatek Sodu: Skutki Zmiękczania
Zmiękczacze wody działające na zasadzie wymiany jonowej usuwają z wody cenne jony wapnia i magnezu, zastępując je jonami sodu. Artykuł Hydropath podkreśla, że picie wody zmiękczonej w ten sposób, pozbawionej magnezu i wapnia, może prowadzić do dodatkowego wypłukiwania tych minerałów z organizmu. Chociaż niektóre źródła wskazują, że ilość dodanego sodu jest niewielka i zazwyczaj nie wpływa negatywnie na smak wody ani nie działa niekorzystnie na zdrowie zdrowych osób, to jednak dla osób na diecie niskosodowej, dodatek sodu może być problematyczny. Co więcej, miękka woda używana do gotowania warzyw, mięsa i innych produktów spożywczych zmniejsza zawartość magnezu i wapnia w gotowanej żywności, podczas gdy twarda woda minimalizuje straty składników odżywczych i zwiększa zawartość wapnia w żywności.
Miękka Woda a Korozja Instalacji i Potencjalne Ryzyka
Zbyt miękka woda, w szczególności zmiękczona „do zera” (czyli całkowicie pozbawiona minerałów), może być agresywna wobec instalacji wodnych. Może to prowadzić do korozji rur, w tym miedzianych, co z kolei może skutkować wytrąceniem cząsteczek miedzi do wody pitnej. Miedź jest uznawana za pierwiastek toksyczny w większych ilościach, a jej poziom w wodzie pitnej nie powinien przekraczać 2 mg/l zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia. Zmiękczanie wody „do zera” może również uszkodzić anodę magnezową w bojlerach, która odpowiada za ochronę zbiornika przed rdzą, przyspieszając korozję wewnątrz zbiornika. Zatem, choć zmiękczanie ma na celu ochronę instalacji przed kamieniem, nadmierne zmiękczanie może prowadzić do innych, potencjalnie szkodliwych problemów.
Twarda Woda w Domu: Wyzwania i Rozwiązania (Poza Zdrowiem)
Pomimo licznych korzyści zdrowotnych, twarda woda stwarza pewne wyzwania w codziennym użytkowaniu domowym, które warto rozważyć.
Wpływ Twardej Wody na Sprzęt AGD i Instalacje Domowe
Twarda woda jest główną przyczyną osadzania się kamienia kotłowego, który jest widoczny na armaturze, kabinach prysznicowych i naczyniach. Co istotniejsze, kamień ten gromadzi się na grzałkach w urządzeniach AGD, takich jak czajniki, ekspresy do kawy, pralki i zmywarki, a także w żelazkach. Osady te obniżają efektywność urządzeń, zwiększają zużycie energii elektrycznej i skracają ich żywotność, prowadząc do częstszych awarii. W instalacjach centralnego ogrzewania kamień odkłada się wewnątrz rur, zmniejszając ich światło i utrudniając przepływ energii termicznej, co może obniżyć efektywność grzewczą nawet o 12%.
Twarda Woda a Kondycja Skóry i Włosów: Jak Dbać o Pielęgnację?
Twarda woda negatywnie wpływa również na kondycję skóry i włosów. Może powodować ich przesuszenie, podrażnienia, a nawet nasilać problemy takie jak egzema, szczególnie u małych dzieci (badanie wykazało wzrost prawdopodobieństwa wystąpienia egzemy do 87% u dzieci mieszkających na terenach z twardą wodą). Skóra traci swój koloryt, staje się bardziej wrażliwa, podatna na infekcje bakteryjne i szybciej się starzeje. Włosy stają się suche, matowe, sztywne i łamliwe, łatwiej się plączą, tracą objętość, może pojawić się łupież i wzmożone wypadanie. Minerały z twardej wody osadzają się na włosach, rozchylając ich mikroskopijne łuski, co prowadzi do pogorszenia ich kondycji. Twarda woda wymaga również stosowania większej ilości środków piorących, szamponów i odżywek, ponieważ mydło i proszek słabiej się w niej rozpuszczają, a nadmiar kosmetyków może obciążać włosy i skórę głowy.
W kontekście tych wyzwań, istnieją rozwiązania, które nie usuwają cennych minerałów z wody pitnej, ale mogą łagodzić problemy z kamieniem czy pielęgnacją. Przykładem są fizyczne uzdatniacze wody, które zmieniają strukturę minerałów, zapobiegając osadzaniu się kamienia, ale pozostawiając wapń i magnez w wodzie. Dla pielęgnacji skóry i włosów można rozważyć użycie wody filtrowanej z dzbanka filtrującego do mycia i spłukiwania. Takie podejście pozwala czerpać korzyści zdrowotne z picia twardej wody, jednocześnie minimalizując jej negatywny wpływ na sprzęt i estetykę.
Podsumowanie: Dlaczego Warto Pić Twardą Wodę z Kranu?
Picie twardej wody z kranu jest korzystne dla zdrowia człowieka, głównie ze względu na wysoką zawartość magnezu i wapnia, które są kluczowymi minerałami dla organizmu. Magnez z wody jest wyjątkowo dobrze przyswajalny, nawet do 30-krotnie lepiej niż z suplementów. Twarda woda wspiera zdrowie kości i zębów, pozytywnie wpływa na układ krążenia (zmniejszając ryzyko chorób serca i śmiertelność), wspomaga układ trawienny, może łagodzić objawy cukrzycy, stymuluje układ odpornościowy i nerwowy, a także może chronić przed niektórymi nowotworami.
Kluczowe jest obalenie powszechnego mitu, że picie twardej wody powoduje kamicę nerkową; badania jednoznacznie wskazują, że jest to nieprawda, a rzeczywiste przyczyny kamicy są związane z dietą i nawodnieniem. Zmiękczanie wody, choć rozwiązuje problemy z kamieniem w urządzeniach, jest niekorzystne z perspektywy zdrowotnej, ponieważ usuwa cenne minerały i wprowadza sód, a w skrajnych przypadkach może prowadzić do korozji instalacji i wypłukiwania toksycznych pierwiastków.
Optymalna Twardość Wody: Co Mówią Normy i Badania?
Zarówno ze względów zdrowotnych, jak i organoleptycznych, preferuje się wodę względnie twardą lub średnio twardą. Polskie Rozporządzenie Ministra Zdrowia określa optymalną twardość wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi w przedziale od 60 do 500 mg CaCO3/l. Woda o twardości powyżej 500 mg/l jest ogólnie uważana za nieakceptowalną pod względem organoleptycznym.
| Miasto | Zawartość minerałów (mg/l) |
|---|---|
| Kraków | >300 |
| Łódź | >300 |
| Gdańsk | ~500 |
| Warszawa | 583 |
tags: #twarda #woda #a #miażdżyca
