Oczyszczacze powietrza – ranking i wszystko, co musisz wiedzieć o formaldehydzie
- Szczegóły
Zastanawiasz się, jakie prezenty będą modne w tym roku? Prezenty związane z jakością powietrza są coraz bardziej popularne w 2024 roku, a oczyszczacze powietrza wiodą prym w tym trendzie. Biorąc pod uwagę fakt, że większość z nas jest codziennie narażona na wysoki poziom złej jakości powietrza, oczyszczanie powietrza jest niezbędnym elementem nowoczesnego, zdrowego stylu życia.
Jakość powietrza, którym oddychasz, jest powiązana z układem odpornościowym, nastrojem, funkcjami poznawczymi, a nawet długością życia. Źródłem formaldehydu w domu mogą być chociażby meble, materiały budowlane, a nawet ubrania. Nie zawsze mamy wpływ na jakość wdychanego powietrza. Możemy jednak podjąć działania, które skutecznie ograniczą stężenie aldehydu mrówkowego w otoczeniu.
Co to jest formaldehyd?
Formaldehyd, nazywany również aldehydem mrówkowym, to toksyczna substancja chemiczna. To inaczej aldehyd mrówkowy, czyli najprostszy z aldehydów. Odkryto go w 1859 roku za sprawą rosyjskiego chemika Aleksandra Butlerowa. Formalina to nic innego jak nasycony (35-40%) roztwór wodny aldehydu mrówkowego (formaldehydu). Dlatego też wzór chemiczny obydwu substancji jest ten sam - CH2O2.
Formaldehyd powstaje podczas niepełnego spalania substancji zawierających węgiel (na przykład podczas wędzenia pokarmów bogatych w białka). Ma też jednak właściwości dezynfekujące i bakteriobójcze, a odpowiednio wykorzystana przynosi wiele korzyści. Stosuje się ją np. przy produkcji nawozów, smarów, klejów.
Źródła formaldehydu w naszym otoczeniu
Formaldehyd możemy znaleźć na co dzień w wyposażeniu naszego domu. Aldehyd mrówkowy jest bowiem trzecim w kolejności związkiem, po toluenie i ksylenie, pod względem wielkości emisji z materiałów budowlanych. W przypadku żywic mocznikowo-formaldehydowych, uwalnianie formaldehydu do atmosfery może trwać kilka lat.
Przeczytaj także: Recenzja oczyszczacza powietrza
Formaldehyd (aldehyd mrówkowy) jest substancją konserwującą i odkażającą, dlatego też swego czasu znalazł on szerokie zastosowanie, m.in. w produkcji kosmetyków i środków higieny. Związek ten spotkamy m.in. w tuszach do rzęs, dezodorantach, lakierach do paznokci. Procentowo, największy udział aldehydu mrówkowego dopuszczany jest w lakierach do paznokci - max. 5%. W składzie produktów kosmetycznych, aldehyd mrówkowy znajdziemy również pod nazwami: Formalin, Methanal, Methyl aldehyde, Methylene oxide, Morbicidacid lub Oxymethylene1.
Niewiele osób wie, że żywica formaldehydowa odpowiada za specyficzne, bardzo pożądane przez nas właściwości materiałów, np. niegniecenie się, odporność na chlor czy mole. Jednocześnie, na tkaninach tych pozostaje wolny formaldehyd.
Emisja aldehydu mrówkowego z materiałów budowlanych to tylko niewielki procent na tle zakładów produkujących i wykorzystujących żywice formaldehydowe i polioksymetylen. W praktyce największym emitentem aldehydu mrówkowego są więc zakłady wytwarzające płyty MDF, paździerzowe, pilśniowe, jak również kleje, lakiery czy tekstylia.
Ważnym źródłem emisji aldehydu mrówkowego są również wszelkie procesy spalania drewna oraz paliw kopalnych, a więc węgla i spalin samochodowych. Nie należy również zapominać o paleniu papierosów, podczas którego również wydzielają się niewielkie ilości formaldehydu.
Wpływ formaldehydu na zdrowie
Ze względu na swój szkodliwy wpływ na zdrowie, formaldehyd znalazł się na kanadyjskiej liście niezalecanych składników kosmetyków2, a w niektórych krajach zabroniono jego stosowania. Stała ekspozycja na formaldehyd powoduje rozwój nowotworów w obrębie gardła i nosa.
Przeczytaj także: Zasada działania oczyszczaczy ceramicznych
Szkodliwość formaldehydu objawia się również poprzez podrażnienia oczu, nosa czy gardła, owrzodzenie jamy ustnej, przełyku, jak i żołądka. Co ciekawe, zaniepokojeni mogą być też właściciele domowych pupili. W ich przypadku również może dochodzić do podrażnienia nabłonka dróg oddechowych. W skrajnych przypadkach może pojawić się płaskonabłonkowy rak nosa.
Nie jest jednak zasadą, że przebywanie w warunkach podwyższonego stężenia formaldehydu zawsze będzie niosło ze sobą w.w. Reguluje to rozporządzenie Rady Ministrów z dn. Średnie dobowe stężenie formaldehydu w powietrzu dla obszarów chronionych wynosi 0,02 mg/m3. Jednorazowy (nieprzekraczający 20 minut), dopuszczalny poziom formaldehydu wynosi zaś 0,05 mg/m3. Ponadto wyróżnia się również obszary specjalnie chroniony o jeszcze bardziej restrykcyjnych zaleceniach. W ich przypadku dobowa norma formaldehydu w powietrzu to 0,01 mg/m3.
Jak monitorować poziom formaldehydu?
Na rynku dostępnych jest całkiem dużo mierników jakości powietrza - mogą one kosztować od 100 do 1000-1500 zł w zależności od ilości mierzonych parametrów i renomy firmy. Ich działanie może być różne - ciężko jest bowiem zmierzyć poziom samego formaldehydu. Z reguły mierniki te reagują na całą grupę gazów, mniej lub bardziej podobnych do formaldehydu, zarówno szkodliwych, jak i nieszkodliwych. Używany przez nas często Dienmern DM106A.
Oczyszczacze powietrza a formaldehyd - ranking
Dedykowany czujnik formaldehydu to wciąż rzadkość w oczyszczaczach powietrza. Znajdziesz go w niektórych modelach oczyszczaczy Dyson, np. Dyson Purifier Cool Formaldehyde TP09. Nie znaczy to jednak, że pozostałe oczyszczacze, posiadające czujnik lotnych związków organicznych, sobie nie poradzą.
Praktycznie każdy oczyszczacz (+/- 90% urządzeń) wyposażony jest w filtr węglowy. Filtr ten, zbudowany z setek granulek węgla aktywnego, skutecznie adsorbuje wszystkie szkodliwe substancje w formie lotnej, a więc również formaldehyd. Dlatego też oczyszczacze takie jak Xiaomi, Klarta, Coway czy Winix, które nie mają czujników gazów, również dobrze poradzą sobie z neutralizacją formaldehydu.
Przeczytaj także: Rodzaje ściennych oczyszczaczy powietrza
Oto kilka modeli oczyszczaczy powietrza, które dobrze radzą sobie z wykrywaniem i usuwaniem lotnych związków organicznych (w tym formaldehydu):
| Marka | Model | Cena | Maks. CADR lub przepływ powietrza | Zalecana maks. powierzchnia | Komentarz |
|---|---|---|---|---|---|
| Dyson | Purifier Cool Formaldehyde TP09 | 3299 zł | Około 244 m³/h | Do 27 m² | Bardzo drogi, z przeciętnym trybem automatycznym i realnie dość niską wydajnością oczyszczania. |
| Vestfrost | VP-A1Z40WH | 1499 zł | Około 350 m³/h | Do 44 m² | Jedno z największych pozytywnych zaskoczeń w kwestii wykrywania, dokładnego sygnalizowania i usuwania zanieczyszczeń gazowych. |
| Philips | AC3055/50 i AC3055/51 | 1829 zł | Około 520 m³/h | Do 65 m² | Gwarantuje bardzo dobrą wydajność oczyszczania, lecz dość przeciętny tryb auto. |
Jak zmniejszyć stężenie formaldehydu w otoczeniu?
Należy jednak pamiętać, aby robić to umiejętnie - lepiej otworzyć okno na oścież kilka razy dziennie (zimą wystarczą nawet dwa) na około 10 minut, niż mieć je uchylone przez kilka godzin.
Oczyszczacz powietrza wyposażony w filtr węglowy i HEPA, potrafi efektywnie zatrzymywać formaldehyd, jak i inne lotne związki organiczne oraz wszelkie zanieczyszczenia w formie stałej. Wykonany z granulek węgla aktywnego, filtr węglowy trwale pochłania wszelkie szkodliwe gazy i nieprzyjemne zapachy, m.in. aldehyd mrówkowy, benzen czy dym papierosowy.
Znane z odkurzaczy czy klimatyzacji, filtry HEPA, wykonane są z polipropylenu lub Politereftalanu etylenu (PET). Ich działanie polega na fizycznym zatrzymywaniu zanieczyszczeń o cząstkach stałych, np. Skuteczność filtracji zależy od klasy wykorzystywanych w nim filtrów, wahając się od 95 % do 99,995 %.
Wielu producentów oczyszczaczy powietrza oferuje także filtr wstępny, który wychwytując większe cząsteczki zanieczyszczeń (sierść, włosy czy kurz) odciąża nieco pozostałe dwa filtry.
Oprócz oczyszczania mieszkania, można również unikać kupowania przedmiotów zawierających aldehyd mrówkowy. Uważna analiza składu produktu pozwala znaleźć zarówno kosmetyki, jak i nawet farby pozbawione tej substancji. Pozytywne zmiany można wprowadzić również do garderoby - kupując odzież ze stuprocentowej bawełny, jedwabiu, poliestru lub akrylu.
Warto również rzucić palenie lub przynajmniej zrezygnować z niego w mieszkaniu. Dym z jednego papierosa zawiera ok. 1,5 mg formaldehydu.
tags: #smoke #center #oczyszczacze #powietrza #ranking
