Wymagania Mikrobiologiczne dla Wody Mineralnej w Polsce
- Szczegóły
Jakość zdrowotna wód z ujęcia, produkowanych i wprowadzanych do obrotu naturalnych wód mineralnych, naturalnych wód źródlanych, w tym wód stołowych, jest określana na podstawie badań obejmujących badania wstępne, badania pełne wykonywane w związku z oceną i kwalifikacją wody, monitoring kontrolny i badania wykonywane w sytuacjach wyjątkowych - awaryjnych.
Podstawy prawne
W Polsce kwestie dotyczące naturalnych wód mineralnych, wód źródlanych i wód stołowych reguluje między innymi ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 r. oraz rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 31 marca 2011 r. w sprawie naturalnych wód mineralnych, wód źródlanych i wód stołowych (Dz. U. Nr 85, poz. 466).
Przepisy art. 33-39 nie mają zastosowania do wód leczniczych wykorzystywanych w zakładach lecznictwa uzdrowiskowego w celach leczniczych określonych w przepisach ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskach i obszarach ochrony uzdrowiskowej oraz o gminach uzdrowiskowych (Dz. U. z 2023 r. poz. 151).
Definicje
Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 31 marca 2011 r.:
- Otwór: miejsce czerpania wody z zasobu podziemnego z odwiertu lub samowypływu.
- Ujęcie: zespół urządzeń służących do eksploatacji i zabezpieczenia przed zanieczyszczeniem wody podziemnej czerpanej z jednego albo więcej otworów.
- Zasób wody podziemnej: woda naturalnie zgromadzona w określonej przestrzeni podziemnej, o charakterystycznym składzie mineralnym, związanym genetycznie z warunkami geologicznymi w tej przestrzeni.
- Charakterystyczny skład mineralny: zestaw składników wody podziemnej, takich jak sód, potas, wapń, magnez, fluorki, chlorki, jodki, wodorowęglany, siarczany, dwutlenek węgla, których zawartość decyduje o stopniu mineralizacji lub o kwalifikacji rodzajowej wody.
Wymagania mikrobiologiczne
Woda musi być pierwotnie czysta, nie może zawierać zanieczyszczeń chemicznych i bakterii chorobotwórczych.
Przeczytaj także: Regulacje dotyczące amoniaku
W 1 ml wody z ujęcia dopuszcza się ogólną liczbę bakterii wyhodowanych na pożywce agarowej w temperaturze 22°C + 2°C po 72 godzinach nieprzekraczającą 20 oraz wyhodowanych w temperaturze 36°C + 2°C po 48 godzinach nieprzekraczającą 5.
Badanie wody w celu sprawdzenia jej czystości wykonuje się w ciągu 8 godzin od momentu pobrania próbki z ujęcia, którą przechowuje się w temperaturze nieprzekraczającej 4°C.
Proces produkcji
W procesie produkcji wód w opakowaniach jednostkowych stosuje się wodę pochodzącą z udokumentowanych zasobów podziemnych o naturalnym stabilnym składzie mineralnym, izolowanych nadkładem geologicznym chroniącym zasób wody od zanieczyszczeń.
Woda przeznaczona do produkcji naturalnej wody mineralnej oraz naturalna woda mineralna w opakowaniu jednostkowym, oprócz spełniania wymagań czystości, muszą zawierać w 1 litrze co najmniej:
- 1000 mg rozpuszczonych składników mineralnych, lub
- 250 mg dwutlenku węgla, lub
- jeden składnik mineralny o właściwościach odżywczych, określony w części IV załącznika nr 1 do rozporządzenia w podanym tam stężeniu.
Woda przeznaczona do produkcji naturalnej wody źródlanej musi spełniać warunki czystości.
Przeczytaj także: Gdzie kupić wodę destylowaną?
Ocena i kwalifikacja
Wody mogą być wykorzystane do produkcji i dystrybucji wody w opakowaniach jednostkowych po uprzednim dokonaniu oceny oraz kwalifikacji rodzajowej wody przez Państwowy Zakład Higieny.
Ocenę i kwalifikację rodzajową wody wykonuje się na podstawie:
- danych geologicznych i hydrologicznych, określających pochodzenie i charakterystyczny skład mineralny wody z poszczególnych otworów, a także warunki ochrony otworów przed zanieczyszczeniem, określonych ustawą z dnia 4 lutego 1994 r. - Prawo geologiczne i górnicze;
- wyników badań fizykochemicznych i badań mikrobiologicznych wody z poszczególnych otworów oraz wody przygotowanej do rozlewania w opakowania jednostkowe, wykonanych w zakresie podanym w załączniku nr 3 do rozporządzenia.
Ocena i kwalifikacja rodzajowa wód są ważne przez 5 lat od daty ich dokonania, jeżeli skład chemiczny wody i zawartość składników decydujących o charakterystyce i kwalifikacji rodzajowej wody nie uległy zmianie.
Wymagania organoleptyczne, fizyczne, chemiczne i mikrobiologiczne
Załącznik nr 1 do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 18 kwietnia 2003 r. określa szczegółowe wymagania organoleptyczne, fizyczne, chemiczne i mikrobiologiczne dla naturalnych wód mineralnych, naturalnych wód źródlanych, w tym wód stołowych w opakowaniach jednostkowych.
Wymagania organoleptyczne, fizyczne i chemiczne
| Lp. | Wskaźnik jakości | Jednostka | Najwyższa dopuszczalna wartość |
|---|---|---|---|
| 1 | Barwa (Pt) | mg/l | 15 |
| 2 | Mętność | mg/l | 3 |
| 3 | Zapach | niewyczuwalny obcy | |
| 4 | Smak | niewyczuwalny obcy | |
| 5 | Odczyn (pH) | 4,5-8,5 | |
| 6 | Utlenialność (KMnO4) | mg/l O2 | 3 |
| 7 | Radionuklidy* Całkowita promieniotwórczość a | Bq/l | 0,1 |
| Całkowita promieniotwórczość b | Bq/l | 1,0 |
* W przypadku przekroczenia podanych wartości wymagane jest ustalenie rodzaju radionuklidu oraz określenie wielkości obciążającej dawki rocznej promieniowania w stosunku do dawki dopuszczalnej - 0,1 mSv/rok.
Przeczytaj także: Inwestycje w Jakość Wody w Proszówkach
Substancje niepożądane w nadmiernych stężeniach i toksyczne
Wody nie mogą zawierać substancji niepożądanych w nadmiernych stężeniach i toksycznych, takich jak amon, antymon, azotany, arsen, bar, bor, chlorki, cyjanki, cynk, chrom, fluorki, glin, kadm, mangan, miedź, nikiel, ołów, rtęć, selen, siarczki, siarczany, sód, żelazo, fenole, detergenty anionowe, pestycydy, benzo(a)piren i suma WWA.
Dodatkowe informacje
Główny Inspektor Sanitarny może uznać, w drodze decyzji, wodę pochodzącą z otworu znajdującego się na terytorium państwa trzeciego jako naturalną wodę mineralną, jeżeli właściwy organ tego państwa poświadczy spełnianie przez tę wodę wymagań określonych w niniejszej ustawie i w przepisach wydanych na jej podstawie oraz zobowiąże się do przeprowadzania regularnych kontroli warunków wydobywania, transportu i rozlewu tej wody.
Główny Inspektor Sanitarny uchyla, w drodze decyzji, dokonane przez siebie uznanie i zakazuje produkcji i wprowadzania do obrotu naturalnej wody mineralnej, jeżeli: naturalna woda mineralna lub warunki jej wydobywania, transportu i rozlewu nie odpowiadają wymaganiom określonym w ustawie oraz w uznaniu, o którym mowa w art. 35 wniosek o uznanie wody mineralnej jako naturalnej, ust.
Do wód źródlanych i wód stołowych stosuje się przepisy art. 33 wprowadzanie do obrotu naturalnych wód mineralnych, ust. 2.
Ocena i kwalifikacja rodzajowa naturalnej wody mineralnej / wody źródlanej / wody stołowej przeprowadzone przez Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego PZH - Państwowy Instytut Badawczy (NIZP-PZH-PIB) są elementem wniosku o uznanie wody, składanego do GIS. NIZP PZH PIB posiada upoważnienie do wydawania ocen i kwalifikacji rodzajowych wody w związku z decyzją Głównego Inspektoratu Sanitarnego z dnia 14 grudnia 2006 r.
Dopuszcza się znakowanie naturalnych wód mineralnych informacjami: "pobudzające trawienie", "może polepszyć funkcje wątrobowo-żółciowe" lub oznaczeniami podobnymi, pod warunkiem że wody te spełniają szczególne wymagania określone w tym zakresie na podstawie art.
tags: #rozporządzenie #woda #mineralna #wymagania #mikrobiologiczne
