Rodzaje i Zastosowanie Przyrządów do Mierzenia Wilgotności

Szczegóły: Opublikowano: 26. November 2025

Wilgotnościomierz budowlany to podstawowy przyrząd stosowany w wielu gałęziach przemysłu do wykrywania zawartości wilgoci w materiałach. Badanie poziomu wilgotności drewna da informacje o tym, czy można je już układać lub malować, a określenie wilgotności betonu lub tynku pomoże stwierdzić, czy są one suche i można je malować lub wykańczać okładzinami. Takie urządzenie może być używane do pomiaru wilgotności zarówno w pomieszczeniu, w ścianach czy podkładach podłogowych, w glebie, drewnie czy betonie.

Wilgotnościomierz, znany również jako higrometr, jest również używany w ogrodnictwie, aby sprawdzać poziom wilgotności gleby. Miernik wilgoci polecany jest szczególnie w budownictwie, aby sprawdzić wilgotność betonu, tynku, wykorzystywanego drewna lub innych materiałów budowlanych. Wilgotność wpływa na nasze samopoczucie i zdrowie, a także na uprawę i wzrost roślin czy kondycję budynku mieszkalnego.

Zastosowanie Wilgotnościomierzy

Rzeczoznawcy i inspektorzy budowlani wykorzystują wilgotnościomierze do identyfikacji potencjalnych problemów i uszkodzeń konstrukcji wynikających z gromadzenia się wilgoci. W budownictwie wilgotnościomierz odgrywa ważną rolę, ponieważ przy jego użyciu możemy sprawdzić zawartość pary wodnej i zapobiec powstawaniu pleśni w nowo wybudowanym budynku. Branże przemysłu drzewnego, takie jak producenci mebli, używają wilgotnościomierzy drewna, aby zapewnić wysoką jakość produktu.

Wiele prac budowlano-remontowych wymaga użycia materiałów suchych, których wilgotność nie może przekraczać określonego poziomu. Zarodniki pleśni są wszechobecne, a przy zwiększonej wilgotności następuje ich szybki rozwój. Szczególnie narażone są niewykończone ściany, podłogi domu lub pomieszczenia w których wentylacja nie działa prawidłowo. Wilgotnościomierz pomoże ustalić, jak bardzo wilgotny jest beton, mur lub drewno. To samo dotyczy badania gleby lub materiałów sypkich takich jak trociny czy piasek.

Rodzaje Wilgotnościomierzy

Istnieją trzy popularne typy wilgotnościomierzy stosowanych do kontroli materiałów budowlanych i konstrukcyjnych: igłowe, bezigłowe i uniwersalne igłowe/bezigłowe.

Przeczytaj także: Poradnik: walka z wilgocią w mieszkaniu

Wilgotnościomierze Igłowe

Wilgotnościomierze igłowe posiadają dwa sworznie zamontowane na przyrządzie, które służą do wnikania na żądaną głębokość w głąb badanego materiału. Wilgotnościomierz %MC mierzy zawartość wilgoci na głębokości główki trzpieni stykowych. Końcówki pinów są stosunkowo ostre, nieizolowane i wnikają w powierzchnię w celu dokonania odczytu podpowierzchniowego. Metoda ta jest często postrzegana jako proces inwazyjny.

W przypadku użycia na wilgotnościomierzu igłowym skali dla drewna odczyt %MC może wynosić od 5% do 40% wilgotności. Generalnie, dolny zakres odczytu mieści się w zakresie 5-12%, odczyt umiarkowany w zakresie 15-17%, a odczyt wysoki lub oznaczajacy nasycenie w zakresie powyżej 17% wilgoci. Wilgotnościomierz typu pinowego jest najlepszym sposobem na dokładne określenie miejsca gromadzenia się wilgoci.

Mierniki takie umożliwiają wykrywanie wilgoci w obszarach, gdzie szkodniki mogą rozmnażać się i rozwijać się bez interakcji z ludźmi. W przypadku stosowania izolowanych igieł kontaktowych, odsłonięte są tylko ich niepowlekane końcówki, co zapewnia dokładny odczyt zawartości wilgoci na różnych poziomach penetracji w badanym materiale. Wilgotnościomierze kontakowe są jedynymi przyrządami, które pozwalają inspektorowi na dokładną identyfikację miejsca gromadzenia się wilgoci w danym miejscu.

Wilgotnościomierze Bezigłowe

Ten typ miernika zapewnia nieniszczący pomiar wilgotności drewna i innych podłoży, takich jak beton i gips. Wilgotnościomierz nieinwazyjny może być również nazywany wilgotnościomierzem nieniszczącym lub bezigłowym. Wskaźniki na tych miernikach są podobne do tych stosowanych w miernikach igłowych, gdzie skala dla drewna wskazuje zawartość wilgoci od 5 do 30% (%MC), ale również może pokazywać %MC dla materiałów innych niż drewno (zazwyczaj beton) w skali względnej od 0 do 100.

Mierniki takie mogą dokonywać pomiaru typowo do głębokości 2 cm lub 2.5 cm w podłożu. Wilgotnościomierze bezigłowe są powszechnie stosowane do określania wilgotności w skali względnej od 0 do 100 w betonowych podkładach i podłogach przed położeniem podłogi drewnianej lub podłogi dekoracyjnej wykonanej z innego materiału.

Przeczytaj także: Wakacje w Bodrum

Wilgotnościomierze Uniwersalne Igłowe/Bezigłowe

Trzecim i być może najbardziej użytecznym wilgotnościomierzem jest uniwersalny wilgotnościomierz typu igłowy/bezigłowy. Ten typ wilgotnościomierza wykorzystuje obie metody do pomiaru %MC. Dlatego to samo urządzenie może być użyte do identyfikacji obszarów problematycznych, a następnie do dokładnego określenia miejsca, w którym występuje uszkodzenie lub nagromadzenie wilgoci.

Dodatkowe Funkcje i Sondy Pomiarowe

Ogólnie rzecz biorąc, wilgotnościomierze typu igłowego i bezigłowego zapewniają odczyty wilgotności o ograniczonej głębokości. Jednak w niektórych zastosowaniach konieczne są odczyty wilgotności na głębokość większą niż 10 cm czy nawet 40 cm. Dla takich przypadków wiele wilgotnościomierzy jest wyposażonych w złącza umożliwiające zastosowanie dodatkowych sond pomiarowych, które można umieścić głębiej w podłożu w celu dokładniejszego pomiaru wnętrza materiału lub pomiaru na większej głębokości.

W przypadku potrzeby głębokiej penetracji można użyć specjalnych igieł izolowanych, aby uzyskać pomiar zawartości wilgoci na żądanej głębokości. W takich przypadkach może być konieczne wywiercenie otworów w powierzchni materiału w celu przeprowadzenia testów, a następnie wprowadzenie bardzo długich igieł do wywierconych wcześniej otworów i wykonanie pomiarów %MC końcówkami igieł, które właśnie w tym celu nie są zaizolowane na ich końcach.

Higrometry - Mierniki Wilgotności Powietrza

Higrometr - zwany także wilgotnościomierzem jest przyrządem służącym do wyznaczania zawartości wilgoci w powietrzu. Nazwa pochodzi od z greckiego słowa hygros oznaczającego wilgotny, mokry. Nowoczesne higrometry mogą mierzyć wiele zróżnicowanych parametrów związanych z wyznaczaniem wilgotności powietrza.

wilgotność względna - oznaczana jest symbolem RH i podawana w procentach. Określa proporcje masy pary wodnej (znajdującej się w danej objętości powietrza) do masy pary, która nasyca tę objętość w tej samej temperaturze.
wilgotność bezwzględna - podawana jest w gramach i opisywana symbolem dv. Jest to masa pary wodnej zawarta w 1 m³.
wilgotność właściwa - podawana jest w gramach (g) i opisywana symbolem r. Jest to masa pary wodnej wyrażona w gramach przypadająca na 1 kg powietrza.
temperatura punktu rosy - podawana w stopniach Celsjusza i oznaczana symbolem Td.

Większość higrometrów elektronicznych, obok wskazań dotyczących wilgotności powietrza, wskazuje również jego temperaturę.

Przeczytaj także: Poradnik pomiaru wilgotności

Rodzaje Higrometrów

Włosowe - tradycyjny, najstarszy typ higrometru. Konstrukcja urządzenia opiera się na specyficznych właściwościach włosa ludzkiego lub końskiego.
Kondensacyjne - Higrometry tego typu mają kształt metalowego lub szklanego naczynia. Naczynie to jest schładzane. Wilgotność powietrza w higrometrach kondensacyjnych obliczana jest na podstawie temperatury, przy której para wodna skrapla się na elementach urządzenia.
Elektrolityczne - Są obecnie najczęściej wykorzystywaną grupą urządzeń do pomiaru wilgotności. Higrometry elektrolityczne są dokładne i proste w użyciu.
Psychrometry - Budowa tego typu urządzenia opiera się na dwóch termometrach (tzw. „suchym” i „mokrym”). Termometr mokry ma zbiorniczek na rtęć obłożony łatwo chłonącym wilgoć materiałem.

Czujniki Wilgotności

Czujniki wilgotności to specjalistyczne urządzenia, które odgrywają kluczową rolę w monitorowaniu i regulowaniu wilgotności środowiska. Są to integralne składowe wielu systemów, będące powszechnie wykorzystywane w różnych sektorach - od przemysłu, po meteorologię, aż po medycynę.

Podstawowa definicja czujników wilgotności informuje, że to urządzenia służące do pomiaru ilości wody w danym medium, czy to powietrze, gleba czy nawet materiał. Przekształcają one pomiar wilgotności na sygnały, które mogą być odczytane i zinterpretowane. Istnieją dwa podstawowe rodzaje czujników wilgotności: czujniki wilgotności względnej i czujniki wilgotności bezwzględnej.

Sposób, w jaki czujniki wilgotności funkcjonują, zależy od typu technologii zastosowanej w danym urządzeniu. Pierwsza grupa to czujniki rezystancyjne, których działanie opiera się na pomiarze zmiany rezystancji pod wpływem wilgotności. Kolejne to czujniki kapilarne, w których wilgotność powietrza jest mierzona na podstawie zmian pojemności kondensatora, na którego jedno ze złożonych z higroskopijnej substancji dielektryków zasysa wilgoć z powietrza, co prowadzi do zmiany pojemności.

Wilgotnościomierz Miernik do Drewna

Wilgotnościomierz miernik do drewna to urządzenie pomiarowe, które służy do określenia wilgotności drewna lub materiałów drewnopochodnych. Jest to przydatne narzędzie w różnych dziedzinach, takich jak budownictwo, stolarstwo, przemysł drzewny. Przykładowe zastosowania wilgotnościomierzy do drewna to:

Przemysł drzewny: Pomoc w monitorowaniu i kontroli procesów suszenia drewna, aby osiągnąć odpowiednią wilgotność dla różnych zastosowań.
Stolarstwo: Zapewnienie, że drewno używane do produkcji mebli, drzwi, okien, czy podłóg ma odpowiednią wilgotność, aby uniknąć pęknięć i deformacji.
Budownictwo: Określenie wilgotności drewna używanego w konstrukcjach, aby uniknąć problemów związanych z wilgocią, takich jak pleśń czy gnicie drewna.

Typy Wilgotnościomierzy do Drewna

Wilgotnościomierze rezystancyjne - wykorzystują elektrody wbijane w drewno, mierzą opór elektryczny materiału.
Wilgotnościomierze pojemnościowe - działają na zasadzie pomiaru zmiany pojemności elektrycznej pomiędzy elektrodami umieszczonymi na powierzchni drewna.
Wilgotnościomierze do płyt i sklejek - specjalistyczne urządzenia przeznaczone do pomiaru wilgotności płyt drewnopochodnych, takich jak płyty wiórowe, MDF czy sklejki.

Jak Prawidłowo Zmierzyć Wilgotność Drewna?

Wybierz odpowiedni miernik wilgotności - zgodnie z rodzajem drewna i zakresem pomiaru, który jest potrzebny.
Przygotuj drewno do pomiaru - upewnij się, że powierzchnia drewna jest czysta i sucha, aby uzyskać dokładne wyniki.
Umieść elektrody miernika na drewnie - w przypadku mierników rezystancyjnych, wbij elektrody w drewno, a w przypadku mierników pojemnościowych, przyłóż elektrody do powierzchni drewna.
Odczytaj wynik pomiaru - sprawdź wartość wilgotności drewna na wyświetlaczu miernika.
Powtórz pomiar w kilku miejscach - aby uzyskać bardziej reprezentatywny wynik, wykonaj pomiary w różnych miejscach na badanym drewnie.

Warto pamiętać, że zakres pomiaru mierników wilgotności drewna może się różnić w zależności od modelu urządzenia. Dlatego ważne jest, aby wybrać miernik z odpowiednim zakresem pomiarowym, który pozwoli na dokładne określenie wilgotności badanego drewna.

Skala Pomiarowa Wilgotnościomierzy

Skala pomiarowa wilgotnościomierzy może wyglądać różnie, ale wszystkie wskazują wilgotność materiału w procentach (%MC - moisture content). Podczas gdy niektóre wilgotnościomierze oferują skalę analogową, inne odczytują %MC cyfrowo. Większość wilgotnościomierzy jest skalibrowana do drewna, co zapewnia stosunkowo dokładny odczyt wilgotności drewna. Zazwyczaj skala ta mieści się w zakresie od 5 do 40 %.

Podczas testowania zawartości wilgoci w materiałach niedrewnianych, takich jak beton, często stosuje się skalę względną od 0 do 100, gdzie 0 oznacza sucho, a 100 nasycenie. Jest to skala względna. Niektóre wilgotnościomierze zawierają wizualne wskaźniki LED odpowiadające odczytowi procentowemu na skali dla odczytów suchych, umiarkowanych i nasyconych lub mokrych. Dodatkowo, niektóre mierniki oferują również trzecią skalę do odczytów wilgotności gipsu. Skale takie mogą odpowiadać wilgotności w zakresie od 0,2 do 50%.

Kolorowe Wskaźniki Wilgotności

Kolorowe wskaźniki na wilgotnościomierzu są pomocne w określeniu, czy badany materiał może być uznany za suchy, czy też istnieje potencjalny problem z wilgocią. Wskaźniki zielony (suchy), żółty (umiarkowany) i czerwony (wysoki) zazwyczaj określają, gdzie na skali %MC znalazł się odczyt pomiaru. Z tego powodu mogą powstać nieporozumienia, gdy daną wartość %MC jeden miernik interpretuje jako "suche", a inny wskazuje "umiarkowane".

Utrzymanie i Kalibracja Wilgotnościomierzy

Wilgotnościomierze używane do kontroli są zazwyczaj kalibrowane fabrycznie. Baterie i igły należy wymieniać w razie potrzeby.

Wpływ Wilgotności na Zdrowie

Od stopnia wilgotności panującej w naszym otoczeniu zależy bardzo wiele czynników. Zależy od niego nie tylko prawidłowy wzrost roślin, ale także nasze samopoczucie. Nieodpowiednia wilgotność może doprowadzić do wymiernych strat w magazynach produktów żywnościowych, archiwach, laboratoriach, muzeach itp. Higrometr może być przydatnym urządzeniem kontrolującym wilgotność powietrza w domu lub mieszkaniu. Dzięki odpowiedniej wilgotności w pomieszczeniu możemy zadbać o nasze zdrowie.

Komfortowa wilgotność względna powietrza, w której człowiek najlepiej się czuje powinna oscylować między 40% a 60% RH. Wilgotność na tym poziomie jest optymalna dla zdrowia, ale także odpowiednia dla mebli i innych elementów wyposażenia znajdujących się w pomieszczeniach. Zbyt suche powietrze w pomieszczeniach jest bardzo niekomfortowe, powoduje uczucie suchości w ustach, nosie oraz drapanie w gardle oraz trudności w oddychaniu.

Niekorzystny klimat wewnątrz pomieszczeń sprzyja rozwojowi pleśni oraz grzybów. Obecność widocznych grzybów w pomieszczeniu może znacząco wpływać na zdrowie. Długotrwała ekspozycja np. podczas przebywania w pomieszczeniu z zawilgoconą instalacją klimatyzacyjną pełną pleśni i grzybów sprzyja powstawaniu alergii, a nawet zwiększa ryzyko zachorowania na raka.

Zalecane Parametry Wilgotności i Temperatury

Zalecane wartości temperatury i wilgotności powietrza wewnątrz pomieszczeń wentylowanych i klimatyzowanych, które są przeznaczone do stałego przebywania ludzi ustala w Polsce norma PN78/B-03421.

Tempo metabolizmu	Temperatura powietrza (zima)	Temperatura powietrza (lato)	Wilgotność względna (lato)	Prędkość ruchu powietrza (zima)	Prędkość ruchu powietrza (lato)
Niskie	20-22°C	23-26°C	40-55%	0,2 m/s	0,3 m/s
Średnie	18-20°C	20-23°C	40-60%	0,2 m/s	0,4 m/s
Wysokie	15-18°C	18-21°C	40-60%	0,3 m/s	0,6 m/s

tags: #przyrząd #do #mierzenia #wilgotności #rodzaje #i