Przydomowa Oczyszczalnia Ścieków ze Studnią Chłonną: Certyfikaty i Wymagania

Szczegóły: Opublikowano: 30. November 2025

Każde gospodarstwo domowe wytwarza sporą ilość ścieków gospodarczo-bytowych. Najwygodniejszym sposobem ich zagospodarowania jest podłączenie budynku do sieci kanalizacyjnej. Niestety, na wielu terenach nie jest to możliwe. Nie istnieje tam bowiem odpowiednia infrastruktura lub jej budowa jest dopiero w planach.

W takiej sytuacji właściciel nieruchomości może się zdecydować na dwa rozwiązania - instalację szamba bezodpływowego albo budowę przydomowej oczyszczalni ścieków w postaci tzw. szamba ekologicznego lub oczyszczalni biologiczno-chemicznej.

Brak możliwości podłączenia do kanalizacji często idzie w parze z brakiem instalacji wodociągowej. Jeśli działka nie ma dostępu do wodociągu, konieczna jest budowa studni głębinowej. Jednak w przypadku, gdy na działce ma być też zainstalowana oczyszczalnia ścieków lub szambo bezodpływowe ujęcie wody i miejsce służące do zagospodarowywania nieczystości muszą być od siebie odpowiednio odseparowane.

W przypadku budowy oczyszczalni biologiczno-chemicznej odległość zbiornika od ujęcia wody powinna wynosić przynajmniej 15 metrów. Jeśli właściciel nieruchomości decyduje się na system rozsączający ścieki, wówczas odległość drenażu od studni powinna wynosić przynajmniej 30 metrów.

Jeśli chodzi o drenaż rozsączający, to zwiększona odległość ma zapobiegać przedostawaniu się oczyszczonych ścieków do warstw, z których jest czerpana woda pitna. Choć oczyszczalnie potrafią usuwać większość niebezpiecznych substancji, to trzeba pamiętać, że pozyskiwana woda może być używana wyłączenie do celów gospodarczych (przy oczyszczalniach biologiczno-chemicznych), zaś w szambach ekologicznych przesączanie wstępnie oczyszczonych ścieków przez grunt stanowi jeden z elementów pracy systemu.

Przeczytaj także: Oczyszczalnia oksydacyjna: zasady działania

Nowe Przepisy i Ich Znaczenie

Zmiany w Prawie Wodnym wynikają z konieczności dostosowania polskich przepisów do unijnej dyrektywy ściekowej (91/271/EWG). Głównym celem nowelizacji jest poprawa jakości wód powierzchniowych i podziemnych poprzez uszczelnienie systemu kontroli nad indywidualnymi rozwiązaniami oczyszczania ścieków.

Kluczowe Zmiany Wprowadzone Nowelizacją:

Największą korzyścią dla inwestorów jest znaczące uproszczenie formalności. Obecnie budowa przydomowej biologicznej oczyszczalni ścieków z odpływem do gruntu wymaga jedynie zgłoszenia wodnoprawnego, a nie skomplikowanego pozwolenia.

Zgodnie z art. 394 ust. 1 pkt 13 ustawy z 20 lipca 2017 r. - Prawo Wodne, każda instalacja, której celem jest wprowadzenie oczyszczonych ścieków do ziemi, traktowana jest jako urządzenie wodne. Co za tym idzie - jej budowa wymaga zgłoszenia wodnoprawnego. Przykładami takich urządzeń są:

studnie chłonne,
drenaże rozsączające,
tunele i skrzynki rozsączające.

Tego typu instalacje wpływają bezpośrednio na stosunki wodne w gruncie, dlatego wymagają formalnej procedury zgłoszeniowej.

Kiedy Zgłoszenie Nie Jest Potrzebne?

Nie każdy sposób odprowadzania oczyszczonych ścieków wymaga formalności. Ustawa wyraźnie rozróżnia urządzenia wodne od systemów rozprowadzających ścieki po powierzchni gruntu. Przykładowo: jeśli stosujesz zraszacze lub inny system rozlewania wody oczyszczonej na powierzchni działki (np. w celach podlewania roślin), nie jest to uznawane za urządzenie wodne - a więc nie wymaga zgłoszenia wodnoprawnego.

Przeczytaj także: Eco 3000l: cena, opinie, montaż

Przepisy Wykonawcze

Szczegółowe warunki dotyczące wprowadzania oczyszczonych ścieków do gruntu reguluje rozporządzenie Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej z 12 lipca 2019 r. (Dz.U. z 2019 r. poz. 1311). Przepisy te wskazują m.in., że w przypadku tzw. zwykłego korzystania z wód (czyli w zakresie gospodarstwa domowego lub rolnego) muszą zostać spełnione określone wymogi techniczne oraz sanitarne.

Praktyczne Znaczenie Dla Właścicieli Oczyszczalni

Dla użytkowników przydomowych oczyszczalni kluczowe jest właściwe rozpoznanie rodzaju systemu rozsączania ścieków. Jeśli planujesz zastosować system podziemny - musisz złożyć zgłoszenie wodnoprawne. Jeśli natomiast ścieki będą rozprowadzane na powierzchni - nie masz takiego obowiązku, o ile spełnione są warunki „zwykłego korzystania z wód”.

Znaczenie Jakości Oczyszczonych Ścieków

Niezależnie od sposobu rozsączania, jakość wody pościekowej ma kluczowe znaczenie - zarówno dla środowiska, jak i zgodności z przepisami. Dlatego warto postawić na wydajną biologiczną oczyszczalnię ścieków, która gwarantuje wysokie parametry oczyszczania. Przykładem może być model VH6 PREMIUM - nowoczesne rozwiązanie, które skutecznie eliminuje zanieczyszczenia i umożliwia bezpieczne rozsączanie, nawet po powierzchni terenu.

Co Warto Zapamiętać?

Zgłoszenie wodnoprawne jest wymagane, gdy oczyszczone ścieki trafiają do gruntu przez urządzenia wodne (np. drenaż, studnię chłonną).
Brak zgłoszenia jest możliwy, gdy ścieki są rozprowadzane na powierzchni terenu - np. przez system zraszaczy.
Jakość ścieków musi być na bardzo wysokim poziomie - warto inwestować w sprawdzoną technologię biologiczną, jak VH6 PREMIUM.
Zawsze warto sprawdzić lokalne przepisy i konsultować się ze specjalistami - np. firmą Eko House - w sprawie wymaganych dokumentów i zgodności z prawem.

Wymagane Dokumenty do Zgłoszenia

Wypełniony formularz zgłoszenia dostępny w lokalnym Nadzorze Wodnym
Projekt techniczny oczyszczalni z parametrami technicznymi
Mapa sytuacyjna z lokalizacją instalacji
Certyfikat zgodności urządzenia z normą PN-EN 12566
Opinia geologiczna (w niektórych przypadkach)

Nowe Obowiązki Właścicieli Przydomowych Oczyszczalni

Nowelizacja wprowadziła również nowe obowiązki dla użytkowników ekologicznych oczyszczalni ścieków.

Tabela: Zmiany w Prawie Wodnym

Obszar zmian	Przed nowelizacją	Po nowelizacji (od 2023 r.)
Procedura administracyjna	Pozwolenie wodnoprawne	Zgłoszenie wodnoprawne
Kontrole gminne	Sporadyczne	Obowiązkowe raporty roczne
Status ścieków z oczyszczalni	Nieokreślony	„Nieczystości ciekłe”
Dofinansowania	Ograniczone	Do 50% kosztów (max 8000 zł)
Sankcje za nieprawidłowości	Niewielkie	Zwiększone kary administracyjne

Najczęściej Zadawane Pytania (FAQ)

1. Czy mogę sam zamontować przydomową oczyszczalnię ścieków?

Teoretycznie tak, ale zalecamy profesjonalny montaż. Nieprawidłowa instalacja może skutkować brakiem skuteczności oczyszczania, problemami z odprowadzaniem wody czy nawet uszkodzeniem urządzenia. Profesjonalna firma zapewni również wymagane atesty i gwarancję.

Przeczytaj także: Oczyszczalnia ścieków krok po kroku

2. Ile kosztuje przydomowa oczyszczalnia ścieków?

Cena przydomowej oczyszczalni ścieków waha się od 12 000 do 25 000 zł w zależności od:

Wielkości (liczby użytkowników)
Technologii (SBR, złoże biologiczne, osad czynny)
Producenta i modelu
Zakresu prac instalacyjnych

Po odjęciu dofinansowania koszt może wynieść jedynie 4 000 - 17 000 zł.

3. Jak często trzeba serwisować biologiczną oczyszczalnię?

Serwis oczyszczalni ścieków powinien odbywać się:

Przegląd podstawowy: 1-2 razy w roku
Wywóz osadów: 1-2 razy w roku
Serwis dmuchawy: co 3-5 lat
Kompleksowy serwis: raz w roku

4. Czy oczyszczalnia działa zimą?

Tak, nowoczesne oczyszczalnie ekologiczne są projektowane do pracy całorocznej. Procesy biologiczne zachodzą w temperaturze powyżej 5°C, a zbiorniki są zazwyczaj zakopane poniżej strefy przemarzania. W ekstremalnych warunkach można zastosować dodatkowe ocieplenie.

5. Gdzie można odprowadzać oczyszczone ścieki?

Oczyszczone ścieki można odprowadzać do:

Gruntu przez drenaż rozsączający (najpopularniejsze)
Studni chłonnej (przy odpowiednich warunkach gruntowych)
Cieku wodnego (wymaga pozwolenia wodnoprawnego)
Rowu melioracyjnego (za zgodą zarządcy)

6. Czy gmina może nakazać budowę oczyszczalni?

Gmina nie może bezpośrednio nakazać budowy oczyszczalni, ale może:

Zakazać budowy nowych szamb w określonych obszarach
Wprowadzić obowiązek podłączenia do kanalizacji (jeśli istnieje)
Zwiększyć częstotliwość kontroli szczelności zbiorników
Nałożyć kary za nieprawidłową gospodarkę ściekową

Praktyczne Porady Przy Wyborze Oczyszczalni

1. Dobór Wielkości

Oczyszczalnia powinna być dobrana do rzeczywistej liczby użytkowników. Przewymiarowanie może prowadzić do problemów z pracą biologiczną, a zbyt mała nie poradzi sobie z ilością ścieków.

2. Lokalizacja na Działce

Zachowaj minimalne odległości:

5 m od budynku
15 m od studni
2 m od granicy działki
3 m od drzew

Procedura Budowy Oczyszczalni Ścieków

Wiele osób zastanawia się na budową własnej oczyszczalni ścieków, jednak obawia się formalności z tym związanych. W tym artykule przybliżymy jakie dokumenty są potrzebne do takiej inwestycji i jak przebrnąć przez urzędowe wymagania.

Od czego zacząć procedurę budowy oczyszczalni ścieków?

W pierwszej kolejności należy się udać do zakładu wodno-kanalizacyjnego, mającego w obszarze swojej działalności działkę, na której ma stanąć oczyszczalnia. Budowa przydomowej oczyszczalni ścieków na danym terenie jest możliwa pod warunkiem braku możliwości podłączenia nieruchomości do zbiorczej sieci kanalizacyjnej. Trzeba uzyskać z zakładu pisemne oświadczenie o takiej właśnie treści. Bez tego budowa oczyszczalni będzie niemożliwa. Jeżeli w pobliżu działki przebiega kanalizacja i nie ma przeciwwskazań do podłączenia, to jesteśmy zobligowani do korzystania z niej.

Należy również rozeznać, czy nasza działka nie znajduje się na terenie objętym ochroną środowiska lub o szczególnym znaczeniu przyrodniczym. W takiej sytuacji budowa przydomowej oczyszczalni ścieków nie będzie możliwa.

Trzeba także sprawdzić, czy nasza nieruchomość jest położona na obszarze zagrożonym zalaniem np. w wyniki powodzi. Wtedy również nie zainstalujemy przydomowej oczyszczalni.

Kolejną nieodzowną rzeczą jest zlecenie badania gruntu naszej działki. W tym celu trzeba znaleźć uprawnionego do tego geologa, który wykona stosowne odwierty i przygotuje opinię geotechniczną. Na tej podstawie będzie możliwe dobranie optymalnego urządzenia dopasowanego do potrzeb użytkowników i możliwości gruntowo-wodnych nieruchomości. Ekspertyza od geologa będzie również jednym z wymaganych załączników przy składaniu w starostwie zgłoszenia budowy przydomowej oczyszczalni.

Przytoczone powyżej wymagania oraz te wymienione w dalszej części artykuły wynikają z postanowień zawartych w Prawie Budowlanym oraz Prawie Wodnym.

Zgłoszenie Budowy Oczyszczalni - Jak to Zrobić?

W tym celu należy zgromadzić kilka dokumentów. Część z nich można przygotować samemu - są to gotowe formularze, które można pobrać z sieci. Na inne trzeba będzie złożyć wniosek do odpowiedniej instytucji i poczekać na otrzymanie odpowiedzi.

Samodzielnie można sporządzić:

Oświadczenie o prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane
Zgłoszenie budowy lub wykonywania innych robót budowlanych
Zgłoszenie wodnoprawne

Dwa pierwsze to odpowiednio druki PB-5 oraz PB-2. Obydwa można znaleźć w sieci pod wskazanymi linkami. Druk zgłoszenia wodnoprawnego również jest dostępny w internecie.

Pozostałe dokumenty, o które należy wystąpić lub zlecić ich przygotowanie to wspomniane już wcześniej:

Oświadczenie o braku możliwości podłączenia do sieci kanalizacyjnej
Opinia geotechniczna
Mapka sytuacyjno-wysokościowa
Dokumentacja techniczna oczyszczalni

Budowę przydomowej oczyszczalni ścieków o przepustowości do 7,5 m3 na dobę można rozpocząć składając w starostwie zgłoszenie budowy. W przypadku większych oczyszczalni konieczne będzie uzyskanie pozwolenia na budowę. Urządzenia o takiej wydajności są dostosowane do obsługi ponad 50 stałych mieszkańców, więc dotyczy to najczęściej obiektów komercyjnych, firm i osiedli. Przydomowe oczyszczalnie mają przepustowość na poziomie 1 m3 na dobę i w ich przypadku wystarczy złożyć zgłoszenie budowy.

O mapkę sytuacyjną trzeba wystąpić do wydziału geodezji w lokalnym urzędzie. Po je otrzymaniu należy nanieść na nią planowane miejsce posadowienia wszystkich elementów oczyszczalni, takich jak: osadnik gnilny, reaktor biologiczny, drenaż rozsączający, studnia chłonna.

Dokumentację techniczną oczyszczalni można uzyskać od jej producenta. Niekiedy firmy zamieszczają je na swoich serwisach internetowych. Dotyczy to zwykłych, prostych czynności, jak wydanie mapki, czy oświadczenia o braku możliwości podłączenia do kanalizacji.

Opinię geotechniczną wydają geolodzy działający poza administracyjnymi strukturami. Proponowane przez nich terminy oraz oferowane ceny mogą się wzajemnie różnić, a zatem warunki współpracy są uzgadniane indywidualnie. Od zlecenia usługi do wykonania odwiertów najczęściej trzeba poczekać kilka dni, a następnie parę kolejnych na przygotowanie i przesłanie ekspertyzy.

Od momentu złożenia zgłoszenia wodnoprawnego w Nadzorze Wodnym urząd ma 30 dni na wydanie decyzji. W tym czasie może do nas wpłynąć wezwanie do uzupełnienia brakujących dokumentów lub decyzja o sprzeciwie. Warto pamiętać, że sprzeciw może zostać wprowadzony do systemu informatycznego bez wysyłania go pocztą. Jeżeli przez ten czas urząd się nie odezwie, to znaczy, że udzielił milczącej zgody i budowa przydomowej oczyszczalni ścieków może się rozpocząć.

Aby rozpocząć budowę przydomowej oczyszczalni ścieków, trzeba również złożyć w lokalnym starostwie komplet dokumentów i odczekać 21 dni. Podobnie jak w przypadku zgłoszenia wodnoprawnego, jeżeli w tym czasie urząd nie zgłosi zastrzeżeń, to znaczy, że udzielił „milczącej zgody” i można ruszać z inwestycją.

Obydwie decyzje: zgłoszenie wodnoprawne i zgłoszenie robót budowlanych są ważne przez 3 lata licząc od planowanego terminu ich rozpoczęcia podanego w składanych wnioskach. Jeżeli budowa się do tego czasu nie rozpocznie, to całe załatwianie formalności trzeba powtórzyć.

Czy Budowa Przydomowej Oczyszczalni Ścieków Wymaga Pozwolenia Wodnoprawnego?

Przepisy w tym zakresie niestety nie są do końca jednoznaczne.

W art. 395 pkt. 7 PW znajduje się zapis w myśl którego odprowadzanie ścieków do ziemi lub wód na potrzeby własnego gospodarstwa domowego w ilości nie przekraczającej 5 m3 na dobę nie wymaga ani zgłoszenia, ani pozwolenia wodnoprawnego. Jednak art. 394 pkt. 13 PW wskazuje, że wykonanie urządzenia służącego do wprowadzania do wód lub ziemi ścieków z przydomowej oczyszczalni wymaga zgłoszenia wodnoprawnego. Wynika z tego, że o odprowadzaniu ścieków nie trzeba powiadamiać urzędu, ale oczyszczalnia i jej elementy są traktowane jako urządzenia wodne i ich budowa wymaga zgłoszenia lub pozwolenia.

Wzór wniosku zgłoszenia wodnoprawnego znajdziesz tutaj. Opłata za przyjęcie zgłoszenia wodnoprawnego przez Nadzór Wodny, to na obecny moment 95,37 zł.

W sytuacji, kiedy dobowa ilość ścieków przekracza 5 m3, samo zgłoszenie już nie wystarczy i konieczne będzie uzyskanie pozwolenia wodnoprawnego. Wiąże się ono z koniecznością przygotowania dodatkowej i kosztownej dokumentacji w postaci Operatu Wodnoprawnego. Przydomowe oczyszczalnie ścieków mieszczą się jednak w pułapie przepustowości podlegającemu pod zwykłe zgłoszenie.

Jeżeli oczyszczalnia została wybudowana bez wymaganego zgłoszenia lub pozwolenia, to można złożyć wniosek o jej legalizację. Opłata za takie postępowania jest znaczna (w odniesieniu do ceny oczyszczalni) i wynosi 4757,52 zł. Należy również mieć świadomość, że nawet w takim przypadku urząd może wydać decyzję odmowną i nakazać likwidację urządzenia.

tags: #przydomowa #oczyszczalnia #ścieków #ze #studnią #chłonną