Przydomowa Oczyszczalnia Ścieków: Zasady Użytkowania

Każdy mieszkaniec, który posiada zainstalowaną przydomową oczyszczalnię ścieków, jest odpowiedzialny za jej poprawną eksploatację. Zapewnienie prawidłowego funkcjonowania przydomowej oczyszczalni jest możliwe przede wszystkim dzięki regularnemu opróżnianiu nagromadzonych w osadniku gnilnym i wtórnym części stałych i zanieczyszczeń.

Jak Działa Przydomowa Oczyszczalnia Ścieków?

Ścieki bytowe doprowadzane są do osadnika gnilnego, gdzie ulegają wstępnemu oczyszczeniu w procesie beztlenowej fermentacji. Częściowo oczyszczone ścieki przepływają przez filtr doczyszczający i zostają skierowane do studzienki rozdzielczej, która dzięki swojej konstrukcji zapewnia ich równomierny rozpływ do nitek drenażowych i do złoża rozsączającego, gdzie odbywa się końcowy proces biologicznego oczyszczenia przy udziale bakterii tlenowych. Ścieki rozsączone za pomocą rur drenażowych przesiąkają przez warstwy gruntu. Następuje proces biologicznego rozpadu na substancje mineralne i ostatecznie przedostają się do wody gruntowej.

Aby obieg funkcjonował sprawnie, układ napowietrzająco-wentylacyjny systemu zapewnia stały przepływ powietrza pomiędzy kominkami napowietrzającymi a wylotem odpowietrzenia kanalizacji wewnętrznej, który powinien być wyprowadzony ponad dach budynku. Dobra wentylacja jest warunkiem poprawnej pracy przydomowej oczyszczalni.

Konserwacja i Przeglądy

Przynajmniej raz na pół roku należy dokonać przeglądu - sprawdzić, jak wielki jest osad na dnie osadnika substancji stałych, których bakterie nie zdołały skonsumować, oraz wyjąć i przepłukać wkład filtra. Jeżeli osad będzie znaczny (zbliża się do ¼ pojemności osadnika), należy wezwać wóz asenizacyjny i usunąć osad, a następnie osadnik wypełnić wodą. Częstotliwość usuwania osadu zależy od liczby mieszkańców, ilości wytworzonych ścieków, ilości substancji stałych w ściekach. Przy okazji usuwania osadu należy również przeprowadzić kurację udrażniającą drenaż rozsączający.

Równie ważną czynnością, o której należy pamiętać jeszcze na etapie montażu oczyszczalni, jest rozmieszczenie roślin, które mają znaleźć się w jej pobliżu. Prawidłowe działanie przydomowej oczyszczalni ścieków wiąże się nie tylko z odpowiednią eksploatacją, ale także konserwacją tego rodzaju urządzeń. Składają się one bowiem z wielu elementów, których zaniedbanie może ściągnąć na Twoją głowę wiele problemów. Aby tego uniknąć, wysoce wskazane jest stosowanie biopreparatów. Warto także stosować się do wskazówek udzielanych indywidualnie przez firmy zajmujące się montażem przydomowych oczyszczalni ścieków. Taką firmą i jednocześnie czołowym producentem oczyszczalni ścieków w Polsce jest firma Wobet - Hydret.

Przeczytaj także: Oczyszczalnia oksydacyjna: zasady działania

Czego Nie Należy Wyrzucać Do Toalety?

Przeciętna norma zużycia wody w typowym indywidualnym gospodarstwie domowym na jednego mieszkańca wynosi 100 litrów dziennie. Należy ograniczyć do minimum ilość wprowadzanych materiałów spławnych, takich jak tłuszcze, oleje, smary.

Czego nie należy wyrzucać do toalety? Produktów higieny osobistej, pieluch, wacików, niedopałków, fusów po kawie, żwirku po kocie, ręczników papierowych, prezerwatyw oraz innych artykułów łazienkowych i kuchennych. Spłukiwanie środków chemii gospodarczej, benzyny, oleju, płynu do chłodnic, farb może zakłócić lub przerwać proces biologicznego oczyszczania. Środki bakteriobójcze, takie jak wybielacze, niszczą bakterie znajdujące się w systemie, prowadząc do zmniejszenia skuteczności oczyszczania ścieków. Środki chemiczne do czyszczenia toalet, środki czyszczące kanalizację oraz inne silnie żrące środki chemiczne są łatwo dostępne do użytku domowego. Ostrzeżenie na etykiecie powinno sygnalizować, że mogą mieć szkodliwy wpływ na proces przebiegający w przydomowych oczyszczalniach. Posiadacze przydomowych oczyszczalni ścieków nie mogą instalować wanien z hydromasażem, który wymaga dużej ilości wody, ani też stosować młynków do rozdrabniania odpadów.

Aby nie dopuścić do zniszczenia flory bakteryjnej w systemie, należy wspomagać go przez zasilanie nowymi bakteriami. Osadnik ani drenaż nie może być instalowany pod drogami.

Wymagania Prawne

Przepisy prawa jasno określają, że każdy właściciel nieruchomości ma obowiązek przyłączenia jej do sieci kanalizacyjnej. Gdy jest to niemożliwe lub nieopłacalne, należy zainstalować zbiornik bezodpływowy (szambo) bądź oczyszczalnię ścieków. Przydomowa oczyszczalnia ścieków to rozwiązanie nowoczesne, które pozwala na odprowadzenie ścieków oczyszczonych do gruntu lub wody. Wpływa na znacznie ograniczenie kosztów odbioru ścieków. Przydomowa oczyszczalnia jest proekologiczna i prawie całkowicie bezobsługowa. Koszty obsługi takiego urządzenia są minimalne. Takie rozwiązanie ma szereg zalet, jednak wymaga również spełnienia konkretnych wymogów prawnych.

Podstawowymi problemami, które towarzyszą planowaniu budowy własnego systemu oczyszczania ścieków są wymagania prawne. Najczęściej pojawia się pytanie, czy konieczne jest pozwolenie na budowę, czy tylko zgłoszenie? Według aktualnych przepisów Prawa Budowlanego na budowę oczyszczalnia ścieków o wydajności do 7,5 m3/d lub zbiornika bezodpływowego o pojemności do 10 m3 wystarczy jedynie zgłoszenie.

Przeczytaj także: Eco 3000l: cena, opinie, montaż

Oprócz pozwolenia na budowę należy mieć na uwadze pozwolenie wodnoprawne na wprowadzenie ścieków do środowiska. W tym przypadku, jeżeli odprowadzamy ścieki z własnego gospodarstwa domowego lub rolnego w ilości do 5 m3 pozwolenie nie jest konieczne. Przepisy określają to jako zwykłe korzystanie z wód. Pozwolenie jest obligatoryjne zawsze wtedy, gdy na terenie działki prowadzona jest działalność gospodarcza. Gdy ścieki będą odprowadzane do urządzeń wodnych (np. wyloty urządzeń kanalizacyjnych, za pośrednictwem których ścieki będą kierowane do ziemi, rowów, stawów i innych zbiorników wodnych, etc.) wymagane jest pozwolenie na wykonanie urządzenia wodnego.

Aktem prawnym, który reguluje warunki, jakie trzeba spełnić przy wprowadzeniu do wód lub ziemi ścieków oraz wód opadowych i roztopowych jest Rozporządzenie Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej z dnia 12 lipca 2019 r. Budowa oczyszczalni wiąże się także z uwzględnieniem parametrów wodnogruntowych.

Wymagania Glebowe i Wielkość Działki

Szczegóły wymagań dla różnych rodzajów oczyszczalni zawarto w tabeli:

Rodzaj oczyszczalni ściekówWymagania gleboweOdległość od poziomu wód gruntowychWielkość działki
Z drenażem rozsączającymDobrze lub średnio przepuszczalne (piaski, żwiry i lessy)> 1,5 m (1)Duża (3)
Biologiczna- Rozsączanie planowane w gruncie - dobra przepuszczalność,
- Poza granicami działki (6)
Bez znaczeniaMała (4)
Hydrobotaniczna- Rozsączanie planowane w gruncie - dobra przepuszczalność,
- Poza granicami działki (6)
Bez znaczeniaDuża (5)

Uwagi:

  1. W przypadku, gdy wody gruntowe znajdują się zbyt wysoko, można zastosować kopiec filtracyjny (nasyp), o takiej wysokości, aby zachować minimalną odległość drenów od poziomu wód gruntowych.
  2. Konieczność zachowania minimalnych odległości na działce, regulowanych przez prawo, determinuje również wielkość działki, na której trzeba rozmieścić elementy systemu oczyszczalni.
  3. System wraz z drenażem może zajmować nawet 90 m2, w zależności od ilości odprowadzanych ścieków.
  4. Oczyszczalnia może zajmować od 8 -10 m2.
  5. Powierzchnia pod wykop z drenażem oraz podzespoły oczyszczalni zależy od ilości domowników, przy założeniu, że będą to 4 osoby, około 15 m2.
  6. Wymagania glebowe nie mają wtedy znaczenia, ale wymagane jest Pozwolenie Wodnoprawne.

Prawo (Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 18 listopada 2014 r.) warunkuje również stopień czystości ścieków, które będą odprowadzane do wód z oczyszczalni. Rozróżnia obszary lokalizacji oczyszczalni poza aglomeracją oraz w aglomeracji. Ścieki, pochodzące z aglomeracji, nie powinny przekraczać najwyższych dopuszczalnych wartości wskaźników zanieczyszczeń, właściwych dla RLM (tabela). W przypadku obszarów poza aglomeracją, wartości zanieczyszczeń ścieków powinny wynosić min 20% dla BZT5 oraz min 50% dla zawartości zawiesin ogólnych.

Przeczytaj także: Oczyszczalnia ścieków krok po kroku

Dopuszczalne Wartości Wskaźników Zanieczyszczeń dla Aglomeracji

L.p.Nazwa wskaźnikaJednostkaRLM - równoważna liczba mieszkańców aglomeracji
2000 - 999910000-1499915000-99999100000<
1Pięciodobowe biochemiczne zapotrzebowanie tlenu (BZT5 przy 20 ⁰C), oznaczane z dodatkiem inhibitora nitryfikacjimg O2/l
min. % redukcji
25 albo 70-9025 albo 70-9015 albo 9015 albo 90
2Chemiczne zapotrzebowanie tlenu (ChZTCr) oznaczane metodą dwuchromianowąmg O2/l
min. % redukcji
125 albo 75125 albo 75125 albo 75125 albo 75
3Zawiesiny ogólnemg/l
min. % redukcji
35 albo 9035 albo 9035 albo 9035 albo 90
4Azot ogólny (suma azotu Kjeldahla (NNorg + NNH4) azotu azotynowego i azotu azotanowego)mg N/l
min % redukcji
1515 albo 70-8015 albo 70-8010 albo 70-80
5Fosfor ogólnymg P/l
min % redukcji
22 albo 802 albo 801 albo 80

Źródło: załącznik nr 3 do Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 18 listopada 2014 r. w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego.

Reasumując, aby odprowadzanie ścieków odbywało się w ramach zwykłego korzystania z wód na własnej działce bez konieczności pozwolenia na budowę i wodnoprawnego, powinny być spełnione warunki:

  • zapewnienie dostatecznego oczyszczenia ścieków z zanieczyszczeń,
  • ścieki odprowadzane są w ilości do 5 m3
  • wydajności oczyszczalni do 7,5 m3/d lub zbiornika bezodpływowego o pojemności do 10 m3
  • wody gruntowe są oddzielone minimum 1,5 m warstwą gruntu od miejsca wprowadzenia ścieków

Lokalizacja Przydomowej Oczyszczalni Ścieków

Lokalizacja prywatnej oczyszczalni ścieków jest ściśle określona w przepisach prawa. Aktem, który zawiera takie wytyczne jest m. in. Prawo Wodne. Opisano w nim dopuszczalne odległości oczyszczalni od wybranych miejsc.

Należy zachować minimalne odległości posadowienia zbiornika, które zawarto w tabeli:

Wyszczególnione obszaryElement przydomowej oczyszczalni ściekówMinimalne odległości [m]
Dla zbiornika do 10 m3Dla zbiornika od 10 do 50 m3Dla zbiornika od 50 m3
Studnia wody pitnejKorpus zbiornika na nieczystości ciekłe
Instalacji rozsączania wody w gruncie
15
30
Budynek jednorodzinny, rekreacyjny lub o zabudowie zagrodowej*Zbiornik na nieczystości ciekłe530x**
Pozostałe budynki1530x**
Granica sąsiedniej działki***, droga, ciąg pieszy
dla budynków jednorodzinnych, rekreacyjnych lub o zabudowie zagrodowej
Zbiornik na nieczystości ciekłe2
7,5 (od granicy działki)
10 (od drogi)
x**
Dla pozostałych budynków7,5
7,5 (od granicy działki)
10 (od drogi)
X**
Kąpieliska, plaże publiczne***Przydomowa oczyszczania ścieków1000
Przewody telekomunikacyjneElementy przydomowej oczyszczalni ścieków np. szambo ekologiczne, system rozsączania oczyszczone ścieków w gruncie1,0
Przewody elektryczne0,5 - 3,0
Wodociąg0,8
Przyłącze gazowe1,5
Roślinność (drzewa i inne)Przydomowa oczyszczania ściekówZalecenie min. 3

Wyjątki i uwagi:

  • Wyjątkiem jest, gdy przepływowy szczelny zbiornik podziemny oczyszczalni jest podłączony do instalacji wentylacyjnej powyżej 0,6 m nad górną krawędzią okien i drzwi. W takiej sytuacji zbiornik może być posadowiony w dowolnej odległości od budynków.
  • Odległości ustalane indywidualnie zgodnie z ekspertyzą techniczną, przyjętą przez państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego.
  • Dopuszcza się usytuowanie zbiorników bezodpływowych w odległości mniejszej niż 2 m od granicy działki, jeżeli na działce sąsiedniej znajdują się podobne urządzenia, ale pod warunkiem zachowania pozostałych odległości.
  • Przepisy prawa zabraniają także, aby ścieki były kierowane do jezior oraz ich dopływów, jeżeli czas dopływu ścieków jest krótszy niż 24 godziny. Zabrania się doprowadzanie ścieków bezpośrednio do wód stojących lub podziemnych.

Zalecenia dotyczące lokalizacji zbiornika w odpowiedniej odległości od roślinności wynikają z podejścia zdroworozsądkowego. System korzeniowy mógłby uszkodzić w dalszej perspektywie elementy oczyszczalni. Oprócz tego korzenie utrudniają prace związane z posadowieniem i konserwacją instalacji. Niekorzystne jest umieszczanie zbiornika w zagłębieniach terenu, z uwagi na możliwość zalewania przez wody opadowe. W rezultacie może to powodować wypływanie ścieków. Ponadto niepotrzebnie obciąża to instalację. Takie umieszczenie oczyszczalni może skutecznie obniżyć jej efektywność.

Warto również zwrócić uwagę na korzystne umiejscowienie instalacji względem drogi dojazdowej. Dzięki temu wszelkie prace konserwatorskie oraz wizyty ekipy asenizacyjnej będą znacznie ułatwione. Należy pamiętać o możliwości wydobywaniu się nieprzyjemnych zapachów z wnętrza zbiornika. Prawidłowo działająca instalacja nie powinna generować ich w dużych ilościach. Jednakże zaleca się, aby uwzględnić ten aspekt przy planowaniu budowy.

Planując budowę oczyszczalni warto zwrócić uwagę na obszar strefy przymarzania. Jeżeli przyłącze powstanie w tej strefie, zaleca się zastosowanie średnicy DN160 rury kanalizacyjnych oraz możliwe ograniczenia długości rur. Pozwoli to zminimalizować ryzyko powstawania zatorów w rurach pod wpływem niskiej temperatury. W przypadku gdy przyłącze musi być dłuższe, należy zastosować większy spadek rury lub wykorzystać ocieplenie. Podobnie można rozpatrywać warunki posadowienia zbiornika bezodpływowego. Jeżeli planowane jest płytkie jego posadowienie, zaleca się aby konstrukcja była dwupłaszczowa. Zdecydowanie ograniczy to przymarzanie zawartości, dzięki izolacji powietrznej pomiędzy ściankami.

Eksploatacja Przydomowej Oczyszczalni Ścieków

Zagospodarowanie ścieków powstających w gospodarstwie domowym na terenach, gdzie nie ma sieci kanalizacyjnej, wymaga budowy szamba szczelnego lub zdecydowania się na przydomową oczyszczalnię ścieków. Oczyszczanie ścieków we własnej oczyszczalni będzie znacznie tańsze. Warto jednak pamiętać, że choć użytkowanie oczyszczalni jest proste i nie wymaga częstych ingerencji ze strony użytkownika, to jednak nie jest to system zupełnie bezobsługowy.

Funkcjonowanie przydomowej oczyszczalni ścieków opiera się na prostych zasadach, a otrzymywana w wyniku jej działania woda może być bez przeszkód odprowadzana do gruntu. Nieczystości trafiające do oczyszczalni wpływają do jej pierwszej komory tzw. Oddzielone zostają w niej tłuszcze, a także wytrącane są cięższe osady. Z niej płynne nieczystości kierowane są do bioreaktora, gdzie przy napowietrzaniu oraz w obecności bakterii tlenowych w postaci specjalnego złoża lub odpowiedniego preparatu ulegają częściowemu rozkładowi. Podstawową zasadą eksploatacji oczyszczalni biologicznej jest okresowe uzupełnianie zapasu preparatów wspomagających rozkład nieczystości. W zależności od systemu i rodzaju środka może on być dozowany raz na tydzień lub rzadziej bezpośrednio do zbiornika albo wlewany do jednego z odpływów np. muszli klozetowej. Nie można też zapominać, że ze zbiornika sedymentacyjnego należy wybierać gromadzący się w nim osad. Najczęściej proces ten przeprowadza się raz do roku.

Przydomowa oczyszczalnia ścieków to ekologiczne rozwiązanie, które jest wybierane przez właścicieli działek położonych na obszarach nieskanalizowanych bądź oddalonych od sieci kanalizacyjnej na tyle, że doprowadzenie jej do domu byłoby nieopłacalne. To nie jedyny jednak czynnik - dodatkowo do inwestycji zachęcają niskie roczne koszty użytkowania oraz niemal całkowita bezobsługowość. Dlaczego niemal? To już zależy od nas i od tego jak będziemy dbać o instalację.

Eksploatacja przydomowej oczyszczalni ścieków zależy od wybranej technologii. Jedne modele są prawie bezobsługowe, inne wymagają nieco więcej naszej uwagi. Wszystkie informacje i wskazówki dotyczące bieżącej eksploatacji powinny znajdować się w instrukcji obsługi, niemniej istnieje zestaw uniwersalnych wytycznych, których stosowanie na co dzień z całą pewnością sprawi, że nasza oczyszczalnia będzie działała bezproblemowo przez długi czas.

Przede wszystkim bardzo ważne jest dla przyszłego działania oczyszczalni, aby przed pierwszym uruchomieniem, tzw. W dalszym okresie, dla podtrzymania naturalnych procesów biodegradacji, efektywnego rozkładu związków organicznych, neutralizacji ścieków oraz detergentów zalecane jest regularne stosowanie biopreparatów w formie proszku lub tabletek biologicznych. Środki te wspomagają pracę przydomowej oczyszczalni ścieków, redukują osady i ładunki, upłynniają ścieki zapobiegając tworzeniu się kożuchów w osadnikach oraz zatorów w systemach drenażowych (kolmatacja).

Częstym problemem posiadaczy domków i oczyszczalni przydomowych jest brak drożności rur lub niedrożność systemu drenażowego. Podczas zmywania naczyń, nawet w zmywarce, stosując środki chemiczne, nieświadomie można doprowadzić do odkładania się tłuszczu w systemie kanalizacyjnym. Tylko pozornie, dzięki detergentom i gorącej wodzie tłuszcz rozpuszcza się - on jedynie upłynnia się. Spływając w głąb, wraz ze spadkiem temperatury substancje tłuszczowe sedymentuja, zastygają i odkładają się na ściankach rur kanalizacyjnych. Po jakimś czasie mazista substancja blokuje rury lub dreny równocześnie wydzielając nieprzyjemną woń. Szybko spływające z wodą detergenty nie poradzą sobie z tym problemem.

Jeśli nie stosowaliśmy regularnie biopreparatu w postaci proszku bądź tabletek biologicznych, z pomocą znowu może przyjść produkt biologiczny oraz zawarte w nim mikroorganizmy. bioDrenaż to wyspecjalizowany biopreparat, którego celem jest udrożnienie systemu drenażowego oraz zapobieganie dalszym zatorom. Jego skład sprawia, że tłuszcze roślinne i zwierzęce podlegają hydrolizie (rozkładowi), redukowana jest emisja lotnych kwasów tłuszczowych oraz ograniczone jest powstawanie sapropelu, co zapobiega dalszemu blokowaniu systemów rozsączania, a w sytuacjach awaryjnych może przywrócić ich drożność. Warto spróbować tej metody, zwłaszcza, że wymiana całego systemu drenażowego umożliwiającego rozsączanie podczyszczonych ścieków w glebie będzie wielokrotnie droższa.

Poza tłuszczem, który regularnie może doprowadzać naszą instalację do niepożądanych efektów a nawet awarii, istnieje wiele innych substancji, których pod żadnym pozorem nie należy wrzucać bądź wlewać do kanalizacji. Zaliczyć do nich można wszelkiego rodzaju odpadki higieniczne, takie jak mokre chusteczki, papier kuchenny, podpaski i wkładki, prezerwatywy itp. Należy unikać także spuszczania w zlewie odpadków organicznych w postaci resztek jedzenia - nawet tych pochodzących z młynka zlewowego. Nieodpowiednie jest także wylewanie resztek farb, rozpuszczalników, lakierów, kwasów i innych tego typu substancji.

Niezwykle istotne dla poprawnego działania naszej oczyszczalni jest także to, z jakiego rodzaju detergentów korzystamy. Wystrzegać się należy wszelkich chemicznych produktów zawierających chlor, związki żrące - silne kwasy lub zasady oraz środki biobójcze. Tego typu produkty są toksyczne dla mikroorganizmów bytujących w oczyszczalni oraz podobnie jak produkty przemysłowe zawierające substancje korozyjne mogą doprowadzić do uszkodzenia kanalizacji. Na szczęście istnieją już skuteczne biologiczne środki czystości, dzięki którym z powodzeniem możemy pozbyć się niezdrowej chemii, zamiennie stosując bioKoncentrat do mycia, WC Bio Błysk czy bioPiankę do kabin prysznicowych. Wszystkie wymienione produkty czyszczące nie eliminują mikroorganizmów biodegradujących zanieczyszczenia organiczne i nie wpływają negatywnie na działanie przydomowych systemów oczyszczania ścieków. Ich wysoka skuteczność czyszcząca idzie w parze z przyjemnym, naturalnym zapachem. Produkty te zawierające bakterie lub związki czyszczące pochodzenia bakteryjnego lub roślinnego wspomagają pracę oczyszczalni ścieków oraz tworzą powłokę zapobiegającą ponownemu powstawaniu osadów.

W przypadku nieprzyjemnych zapachów wydzielających się z odpływów w naszych łazienkach (umywalka, wanna, brodzik) oraz kuchniach (zlewy), także mamy alternatywę dla żrących, toksycznych środków, których wdychanie może być dla nas szkodliwe, o korozji układu kanalizacyjnego nawet nie wspominając. Są to odpowiednio bioUdrażniacz Łazienka i bioUdrażniacz Kuchnia. Ten pierwszy zawiera specjalnie wyselekcjonowane mikroorganizmy z dodatkiem biosurfaktantów do rozkładania osadów organicznych, olejków kąpielowych i osadów z mydła. BioUdrażniacz Kuchnia z kolei upłynnia złogi tłuszczowe (rozbicie mieszaniny estrów glicerolu na podstawowe komponenty), zazwyczaj zalegające w naszych systemach odpływowych i zapobiega odkładaniu nowych osadów na wewnętrznych ściankach rur kanalizacyjnych. Inwestowanie w biologiczne preparaty dla posiadaczy przydomowych oczyszczalni ścieków oraz w produkty wspomagające ich pracę to działanie profilaktyczne, które pozwoli zachować układ instalacyjny w odpowiednim stanie, co w dłuższym okresie czasu zwróci się z nawiązką, zapobiegając drogim i problematycznym awariom.

tags: #przydomowa #oczyszczalnia #ścieków #zasady #użytkowania

Popularne posty: