Przydomowa Oczyszczalnia Ścieków i Odprowadzanie do Rowu: Co Mówią Przepisy?
- Szczegóły
Przydomowa oczyszczalnia ścieków to rozwiązanie nowoczesne, które pozwala na odprowadzenie ścieków oczyszczonych do gruntu lub wody. Wpływa na znacznie ograniczenie kosztów odbioru ścieków. Przydomowa oczyszczalnia jest proekologiczna i prawie całkowicie bezobsługowa. Koszty obsługi takiego urządzenia są minimalne. Takie rozwiązanie ma szereg zalet, jednak wymaga również spełnienia konkretnych wymogów prawnych.
Wymagania Prawne Dotyczące Przydomowych Oczyszczalni Ścieków
Podstawowymi problemami, które towarzyszą planowaniu budowy własnego systemu oczyszczania ścieków są wymagania prawne. Najczęściej pojawia się pytanie, czy konieczne jest pozwolenie na budowę, czy tylko zgłoszenie? Według aktualnych przepisów Prawa Budowlanego na budowę oczyszczalnia ścieków o wydajności do 7,5 m3/d lub zbiornika bezodpływowego o pojemności do 10 m3 wystarczy jedynie zgłoszenie.
Oprócz pozwolenia na budowę należy mieć na uwadze pozwolenie wodnoprawne na wprowadzenie ścieków do środowiska. W tym przypadku, jeżeli odprowadzamy ścieki z własnego gospodarstwa domowego lub rolnego w ilości do 5 m3 pozwolenie nie jest konieczne. Przepisy określają to jako zwykłe korzystanie z wód.
Pozwolenie jest obligatoryjne zawsze wtedy, gdy na terenie działki prowadzona jest działalność gospodarcza. Gdy ścieki będą odprowadzane do urządzeń wodnych (np. wyloty urządzeń kanalizacyjnych, za pośrednictwem których ścieki będą kierowane do ziemi, rowów, stawów i innych zbiorników wodnych, etc.) wymagane jest pozwolenie na wykonanie urządzenia wodnego.
Aktem prawnym, który reguluje warunki, jakie trzeba spełnić przy wprowadzeniu do wód lub ziemi ścieków oraz wód opadowych i roztopowych jest Rozporządzenie Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej z dnia 12 lipca 2019 r.
Przeczytaj także: Oczyszczalnia oksydacyjna: zasady działania
Budowa oczyszczalni wiąże się także z uwzględnieniem parametrów wodnogruntowych. Szczegóły wymagań dla różnych rodzajów oczyszczalni zawarto w tabeli.
| Rodzaj oczyszczalni ścieków | Wymagania glebowe | Odległość od poziomu wód gruntowych | Wielkość działki |
|---|---|---|---|
| z drenażem rozsączającym | dobrze lub średnio przepuszczalne (piaski, żwiry i lessy) | > 1,5 m (1) | duża (3) |
| biologiczna | - rozsączanie planowane w gruncie - dobra przepuszczalność, - poza granicami działki (6) | bez znaczenia | mała (4) |
| hydrobotaniczna | - rozsączanie planowane w gruncie - dobra przepuszczalność, - poza granicami działki (6) | bez znaczenia | duża (5) |
1 W przypadku, gdy wody gruntowe znajdują się zbyt wysoko, można zastosować kopiec filtracyjny (nasyp), o takiej wysokości, aby zachować minimalną odległość drenów od poziomu wód gruntowych.
2 Konieczność zachowania minimalnych odległości na działce, regulowanych przez prawo, determinuje również wielkość działki, na której trzeba rozmieścić elementy systemu oczyszczalni.
3 System wraz z drenażem może zajmować nawet 90 m2, w zależności od ilości odprowadzanych ścieków
4 Oczyszczalnia może zajmować od 8 -10 m2
Przeczytaj także: Eco 3000l: cena, opinie, montaż
5 Powierzchnia pod wykop z drenażem oraz podzespoły oczyszczalni zależy od ilości domowników, przy założeniu, że będą to 4 osoby, około 15 m2
6 Wymagania glebowe nie mają wtedy znaczenia, ale wymagane jest Pozwolenie Wodnoprawne
Prawo (Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 18 listopada 2014 r.) warunkuje również stopień czystości ścieków, które będą odprowadzane do wód z oczyszczalni. Rozróżnia obszary lokalizacji oczyszczalni poza aglomeracją oraz w aglomeracji. Ścieki, pochodzące z aglomeracji, nie powinny przekraczać najwyższych dopuszczalnych wartości wskaźników zanieczyszczeń, właściwych dla RLM (tabela).
W przypadku obszarów poza aglomeracją, wartości zanieczyszczeń ścieków powinny wynosić min 20% dla BZT5 oraz min 50% dla zawartości zawiesin ogólnych.
| L.p. | Nazwa wskaźnika | Jednostka | RLM - równoważna liczba mieszkańców aglomeracji | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| 2000 - 9999 | 10000-14999 | 15000-99999 | 100000<1 | |||
| 1 | Pięciodobowe biochemiczne zapotrzebowanie tlenu (BZT5 przy 20 ⁰C), oznaczane z dodatkiem inhibitora nitryfikacji | mg O2/l min. % redukcji | 25 albo 70-90 | 25 albo 70-90 | 15 albo 90 | 15 albo 90 |
| 2 | Chemiczne zapotrzebowanie tlenu (ChZTCr) oznaczane metodą dwuchromianową | mg O2/l min. % redukcji | 125 albo 75 | 125 albo 75 | 125 albo 75 | 125 albo 75 |
| 3 | Zawiesiny ogólne | mg/l min. % redukcji | 35 albo 90 | 35 albo 90 | 35 albo 90 | 35 albo 90 |
| 4 | Azot ogólny (suma azotu Kjeldahla (NNorg + NNH4) azotu azotynowego i azotu azotanowego) | mg N/l min % redukcji | 15 | 15 albo 70-80 | 15 albo 70-80 | 10 albo 70-80 |
| 5 | Fosfor ogólny | mg P/l min % redukcji | 2 | 2 albo 80 | 2 albo 80 | 1 albo 80 |
Źródło: załącznik nr 3 do Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 18 listopada 2014 r. w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego.
Przeczytaj także: Oczyszczalnia ścieków krok po kroku
Reasumując, aby odprowadzanie ścieków odbywało się w ramach zwykłego korzystania z wód na własnej działce bez konieczności pozwolenia na budowę i wodnoprawnego, powinny być spełnione warunki:
- zapewnienie dostatecznego oczyszczenia ścieków z zanieczyszczeń,
- ścieki odprowadzane są w ilości do 5 m3
- wydajności oczyszczalni do 7,5 m3/d lub zbiornika bezodpływowego o pojemności do 10 m3
- wody gruntowe są oddzielone minimum 1,5 m warstwą gruntu od miejsca wprowadzenia ścieków
Lokalizacja oraz Zalecenia dla Przydomowej Oczyszczalni Ścieków
Lokalizacja prywatnej oczyszczalni ścieków jest ściśle określona w przepisach prawa. Aktem, który zawiera takie wytyczne jest m. in. Prawo Wodne. Opisano w nim dopuszczalne odległości oczyszczalni od wybranych miejsc.
Należy zachować minimalne odległości posadowienia zbiornika, które zawarto w tabeli:
| Wyszczególnione obszary | Element przydomowej oczyszczalni ścieków | Minimalne odległości [m] | ||
|---|---|---|---|---|
| Dla zbiornika do 10 m3 | Dla zbiornika od 10 do 50 m3 | Dla zbiornika od 50 m3 | ||
| Studnia wody pitnej | Korpus zbiornika na nieczystości ciekłe | 15 | ||
| Instalacji rozsączania wody w gruncie | 30 | |||
| Budynek jednorodzinny, rekreacyjny lub o zabudowie zagrodowej* | Zbiornik na nieczystości ciekłe | 5 | 30 | x** |
| Pozostałe budynki | 15 | 30 | x** | |
| Granica sąsiedniej działki***, droga, ciąg pieszy dla budynków jednorodzinnych, rekreacyjnych lub o zabudowie zagrodowej | Zbiornik na nieczystości ciekłe | 2 | 7,5 (od granicy działki) 10 (od drogi) | x** |
| Dla pozostałych budynków | 7,5 | 7,5 (od granicy działki) 10 (od drogi) | X** | |
| Kąpieliska, plaże publiczne*** | Przydomowa oczyszczania ścieków | 1000 | ||
| Przewody telekomunikacyjne | Elementy przydomowej oczyszczalni ścieków np. szambo ekologiczne, system rozsączania oczyszczone ścieków w gruncie | 1,0 | ||
| Przewody elektryczne | 0,5 - 3,0 | |||
| Wodociąg | 0,8 | |||
| Przyłącze gazowe | 1,5 | |||
| Roślinność (drzewa i inne) | Przydomowa oczyszczania ścieków | Zalecenie min. 3 |
*Wyjątkiem jest, gdy przepływowy szczelny zbiornik podziemny oczyszczalni jest podłączony do instalacji wentylacyjnej powyżej 0,6 m nad górną krawędzią okien i drzwi. W takiej sytuacji zbiornik może być posadowiony w dowolnej odległości od budynków.
**Odległości ustalane indywidualnie zgodnie z ekspertyzą techniczną, przyjętą przez państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego.
***Dopuszcza się usytuowanie zbiorników bezodpływowych w odległości mniejszej niż 2 m od granicy działki, jeżeli na działce sąsiedniej znajdują się podobne urządzenia, ale pod warunkiem zachowania pozostałych odległości.
****Przepisy prawa zabraniają także, aby ścieki były kierowane do jezior oraz ich dopływów, jeżeli czas dopływu ścieków jest krótszy niż 24 godziny. Zabrania się doprowadzanie ścieków bezpośrednio do wód stojących lub podziemnych.
Nowe Przepisy i Ich Znaczenie
Zmiany w Prawie Wodnym wynikają z konieczności dostosowania polskich przepisów do unijnej dyrektywy ściekowej (91/271/EWG). Głównym celem nowelizacji jest poprawa jakości wód powierzchniowych i podziemnych poprzez uszczelnienie systemu kontroli nad indywidualnymi rozwiązaniami oczyszczania ścieków.
| Obszar zmian | Przed nowelizacją | Po nowelizacji (od 2023 r.) |
|---|---|---|
| Procedura administracyjna | Pozwolenie wodnoprawne | Zgłoszenie wodnoprawne |
| Kontrole gminne | Sporadyczne | Obowiązkowe raporty roczne |
| Status ścieków z oczyszczalni | Nieokreślony | „Nieczystości ciekłe” |
| Dofinansowania | Ograniczone | Do 50% kosztów (max 8000 zł) |
| Sankcje za nieprawidłowości | Niewielkie | Zwiększone kary administracyjne |
Największą korzyścią dla inwestorów jest znaczące uproszczenie formalności. Obecnie budowa przydomowej biologicznej oczyszczalni ścieków z odpływem do gruntu wymaga jedynie zgłoszenia wodnoprawnego, a nie skomplikowanego pozwolenia.
Kiedy Wymagane Jest Zgłoszenie Wodnoprawne?
Zgodnie z art. 394 ust. 1 pkt 13 ustawy z 20 lipca 2017 r. - Prawo Wodne, każda instalacja, której celem jest wprowadzenie oczyszczonych ścieków do ziemi, traktowana jest jako urządzenie wodne. Co za tym idzie - jej budowa wymaga zgłoszenia wodnoprawnego. Przykładami takich urządzeń są:
- studnie chłonne,
- drenaże rozsączające,
- tunele i skrzynki rozsączające.
Tego typu instalacje wpływają bezpośrednio na stosunki wodne w gruncie, dlatego wymagają formalnej procedury zgłoszeniowej.
Kiedy Zgłoszenie Nie Jest Potrzebne?
Nie każdy sposób odprowadzania oczyszczonych ścieków wymaga formalności. Ustawa wyraźnie rozróżnia urządzenia wodne od systemów rozprowadzających ścieki po powierzchni gruntu. Przykładowo: jeśli stosujesz zraszacze lub inny system rozlewania wody oczyszczonej na powierzchni działki (np. w celach podlewania roślin), nie jest to uznawane za urządzenie wodne - a więc nie wymaga zgłoszenia wodnoprawnego.
Co Mówią Przepisy Wykonawcze?
Szczegółowe warunki dotyczące wprowadzania oczyszczonych ścieków do gruntu reguluje rozporządzenie Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej z 12 lipca 2019 r. (Dz.U. z 2019 r. poz. 1311). Przepisy te wskazują m.in., że w przypadku tzw. zwykłego korzystania z wód (czyli w zakresie gospodarstwa domowego lub rolnego) muszą zostać spełnione określone wymogi techniczne oraz sanitarne.
Praktyczne Znaczenie dla Właścicieli Oczyszczalni
Dla użytkowników przydomowych oczyszczalni kluczowe jest właściwe rozpoznanie rodzaju systemu rozsączania ścieków. Jeśli planujesz zastosować system podziemny - musisz złożyć zgłoszenie wodnoprawne. Jeśli natomiast ścieki będą rozprowadzane na powierzchni - nie masz takiego obowiązku, o ile spełnione są warunki „zwykłego korzystania z wód”.
Dlaczego Jakość Oczyszczonych Ścieków Ma Znaczenie?
Niezależnie od sposobu rozsączania, jakość wody pościekowej ma kluczowe znaczenie - zarówno dla środowiska, jak i zgodności z przepisami. Dlatego warto postawić na wydajną biologiczną oczyszczalnię ścieków, która gwarantuje wysokie parametry oczyszczania. Przykładem może być model VH6 PREMIUM - nowoczesne rozwiązanie, które skutecznie eliminuje zanieczyszczenia i umożliwia bezpieczne rozsączanie, nawet po powierzchni terenu.
Co Warto Zapamiętać?
- Zgłoszenie wodnoprawne jest wymagane, gdy oczyszczone ścieki trafiają do gruntu przez urządzenia wodne (np. drenaż, studnię chłonną).
- Brak zgłoszenia jest możliwy, gdy ścieki są rozprowadzane na powierzchni terenu - np. przez system zraszaczy.
- Jakość ścieków musi być na bardzo wysokim poziomie - warto inwestować w sprawdzoną technologię biologiczną, jak VH6 PREMIUM.
- Zawsze warto sprawdzić lokalne przepisy i konsultować się ze specjalistami - np. firmą Eko House - w sprawie wymaganych dokumentów i zgodności z prawem.
Dokumenty Potrzebne do Zgłoszenia:
- Wypełniony formularz zgłoszenia dostępny w lokalnym Nadzorze Wodnym
- Projekt techniczny oczyszczalni z parametrami technicznymi
- Mapa sytuacyjna z lokalizacją instalacji
- Certyfikat zgodności urządzenia z normą PN-EN 12566
- Opinia geologiczna (w niektórych przypadkach)
Nowe Obowiązki Właścicieli Przydomowych Oczyszczalni
Nowelizacja wprowadziła również nowe obowiązki dla użytkowników ekologicznych oczyszczalni ścieków.
Najczęściej Zadawane Pytania (FAQ)
- Czy mogę sam zamontować przydomową oczyszczalnię ścieków?
Teoretycznie tak, ale zalecamy profesjonalny montaż. Nieprawidłowa instalacja może skutkować brakiem skuteczności oczyszczania, problemami z odprowadzaniem wody czy nawet uszkodzeniem urządzenia. Profesjonalna firma zapewni również wymagane atesty i gwarancję. - Ile kosztuje przydomowa oczyszczalnia ścieków?
Cena przydomowej oczyszczalni ścieków waha się od 12 000 do 25 000 zł w zależności od:- Wielkości (liczby użytkowników)
- Technologii (SBR, złoże biologiczne, osad czynny)
- Producenta i modelu
- Zakresu prac instalacyjnych
- Jak często trzeba serwisować biologiczną oczyszczalnię?
Serwis oczyszczalni ścieków powinien odbywać się:- Przegląd podstawowy: 1-2 razy w roku
- Wywóz osadów: 1-2 razy w roku
- Serwis dmuchawy: co 3-5 lat
- Kompleksowy serwis: raz w roku
- Czy oczyszczalnia działa zimą?
Tak, nowoczesne oczyszczalnie ekologiczne są projektowane do pracy całorocznej. Procesy biologiczne zachodzą w temperaturze powyżej 5°C, a zbiorniki są zazwyczaj zakopane poniżej strefy przemarzania. W ekstremalnych warunkach można zastosować dodatkowe ocieplenie. - Gdzie można odprowadzać oczyszczone ścieki?
Oczyszczone ścieki można odprowadzać do:- Gruntu przez drenaż rozsączający (najpopularniejsze)
- Studni chłonnej (przy odpowiednich warunkach gruntowych)
- Cieku wodnego (wymaga pozwolenia wodnoprawnego)
- Rowu melioracyjnego (za zgodą zarządcy)
- Czy gmina może nakazać budowę oczyszczalni?
Gmina nie może bezpośrednio nakazać budowy oczyszczalni, ale może:- Zakazać budowy nowych szamb w określonych obszarach
- Wprowadzić obowiązek podłączenia do kanalizacji (jeśli istnieje)
- Zwiększyć częstotliwość kontroli szczelności zbiorników
- Nałożyć kary za nieprawidłową gospodarkę ściekową
Praktyczne Porady Przy Wyborze Oczyszczalni
- Dobór wielkości
Oczyszczalnia powinna być dobrana do rzeczywistej liczby użytkowników. Przewymiarowanie może prowadzić do problemów z pracą biologiczną, a zbyt mała nie poradzi sobie z ilością ścieków. - Lokalizacja na działce
Zachowaj minimalne odległości:- 5 m od budynku
- 15 m od studni
- 2 m od granicy działki
- 3 m od drzew
Dzięki starannemu zaplanowaniu i dopełnieniu formalności, montaż przydomowej oczyszczalni ścieków stanie się inwestycją, która nie tylko zwiększy wartość nieruchomości, ale także przyczyni się do ochrony środowiska naturalnego.
Źródła: Ustawa z dnia 7 lipca 2022 r. o zmianie ustawy - Prawo wodne oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2022 poz. 1549); Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie; Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (stan na czerwiec 2025)
tags: #przydomowa #oczyszczalnia #ścieków #odprowadzenie #do #rowu
