Przydomowa Oczyszczalnia Ścieków: Przepisy i Zgłoszenia w Polsce
- Szczegóły
Budowa przydomowej oczyszczalni ścieków może być prostsza niż się wydaje. W przeciwieństwie do większych instalacji, te o wydajności do 7,50 m3 na dobę nie wymagają pozwolenia na budowę - wystarczy jedynie zgłoszenie do odpowiednich organów.
Kiedy Wymagane Jest Zgłoszenie Wodnoprawne?
Zgodnie z art. 394 ust. 1 pkt 13 ustawy z 20 lipca 2017 r. - Prawo Wodne, każda instalacja, której celem jest wprowadzenie oczyszczonych ścieków do ziemi, traktowana jest jako urządzenie wodne. Co za tym idzie - jej budowa wymaga zgłoszenia wodnoprawnego. Przykładami takich urządzeń są:
- studnie chłonne,
- drenaże rozsączające,
- tunele i skrzynki rozsączające.
Tego typu instalacje wpływają bezpośrednio na stosunki wodne w gruncie, dlatego wymagają formalnej procedury zgłoszeniowej.
Kiedy Zgłoszenie Nie Jest Potrzebne?
Nie każdy sposób odprowadzania oczyszczonych ścieków wymaga formalności. Ustawa wyraźnie rozróżnia urządzenia wodne od systemów rozprowadzających ścieki po powierzchni gruntu. Przykładowo: jeśli stosujesz zraszacze lub inny system rozlewania wody oczyszczonej na powierzchni działki (np. w celach podlewania roślin), nie jest to uznawane za urządzenie wodne - a więc nie wymaga zgłoszenia wodnoprawnego.
Przepisy Wykonawcze
Szczegółowe warunki dotyczące wprowadzania oczyszczonych ścieków do gruntu reguluje rozporządzenie Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej z 12 lipca 2019 r. (Dz.U. z 2019 r. poz. 1311). Przepisy te wskazują m.in., że w przypadku tzw. zwykłego korzystania z wód (czyli w zakresie gospodarstwa domowego lub rolnego) muszą zostać spełnione określone wymogi techniczne oraz sanitarne.
Przeczytaj także: Oczyszczalnia oksydacyjna: zasady działania
Dla użytkowników przydomowych oczyszczalni kluczowe jest właściwe rozpoznanie rodzaju systemu rozsączania ścieków. Jeśli planujesz zastosować system podziemny - musisz złożyć zgłoszenie wodnoprawne. Jeśli natomiast ścieki będą rozprowadzane na powierzchni - nie masz takiego obowiązku, o ile spełnione są warunki „zwykłego korzystania z wód”.
Znaczenie Jakości Oczyszczonych Ścieków
Niezależnie od sposobu rozsączania, jakość wody pościekowej ma kluczowe znaczenie - zarówno dla środowiska, jak i zgodności z przepisami. Dlatego warto postawić na wydajną biologiczną oczyszczalnię ścieków, która gwarantuje wysokie parametry oczyszczania.
Co Warto Zapamiętać?
- Zgłoszenie wodnoprawne jest wymagane, gdy oczyszczone ścieki trafiają do gruntu przez urządzenia wodne (np. drenaż, studnię chłonną).
- Brak zgłoszenia jest możliwy, gdy ścieki są rozprowadzane na powierzchni terenu - np. przez system zraszaczy.
- Jakość ścieków musi być na bardzo wysokim poziomie - warto inwestować w sprawdzoną technologię biologiczną.
- Zawsze warto sprawdzić lokalne przepisy i konsultować się ze specjalistami - np. firmą Eko House - w sprawie wymaganych dokumentów i zgodności z prawem.
Dokumenty Potrzebne do Zgłoszenia
- Wypełniony formularz zgłoszenia dostępny w lokalnym Nadzorze Wodnym
- Projekt techniczny oczyszczalni z parametrami technicznymi
- Mapa sytuacyjna z lokalizacją instalacji
- Certyfikat zgodności urządzenia z normą PN-EN 12566
- Opinia geologiczna (w niektórych przypadkach)
Nowe Obowiązki Właścicieli Przydomowych Oczyszczalni
Nowelizacja wprowadziła również nowe obowiązki dla użytkowników ekologicznych oczyszczalni ścieków.
Procedura Zgłoszenia
Zanim zapadnie decyzja o budowie przydomowej oczyszczalni ścieków, należy ustalić kilka kwestii:
- rodzaj gleby i terenu na działce - ustalenie przesiąkliwości gruntu, ekspertyza geologiczna
- liczba mieszkańców
- wymagania Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego (czy jest plan powstania kanalizacji?)
Tabela 1. Wymagania dotyczące wyboru rodzaju przydomowej oczyszczalni ścieków
| Rodzaj przydomowej oczyszczalni ścieków | Wymagania glebowe | Odległość od poziomu wód gruntowych | Wielkość działki (2) |
|---|---|---|---|
| z drenażem rozsączającym | dobrze lub średnio przepuszczalne (piaski, żwiry i lessy). | > 1,5 m (1) | duża (3) |
| biologiczna- rozsączanie planowane w gruncie | dobra przepuszczalność | bez znaczenia | mała (4) |
| biologiczna- poza granicami działki (6) | bez znaczenia | bez znaczenia | mała (4) |
| hydrobotaniczna- rozsączanie planowane w gruncie | dobra przepuszczalność | bez znaczenia | duża (5) |
| hydrobotaniczna- poza granicami działki (6) | bez znaczenia | bez znaczenia | duża (5) |
1 W przypadku, gdy wody gruntowe znajdują się zbyt wysoko, można zastosować kopiec filtracyjny (nasyp), o takiej wysokości, aby zachować minimalną odległość drenów od poziomu wód gruntowych
Przeczytaj także: Eco 3000l: cena, opinie, montaż
2 Konieczność zachowania minimalnych odległości na działce, regulowanych przez prawo, determinuje również wielkość działki, na której trzeba rozmieścić elementy systemu oczyszczalni.
3 System wraz z drenażem może zajmować nawet 90 m2, w zależności od ilości odprowadzanych ścieków
4 Oczyszczalnia może zajmować od 8 -10 m2
5 Powierzchnia pod wykop z drenażem oraz podzespoły oczyszczalni zależy od ilości domowników, przy założeniu, że będą to 4 osoby, około 15 m2
6 Wymagania glebowe nie mają wtedy znaczenia, ale wymagane jest Pozwolenie Wodnoprawne
Przeczytaj także: Oczyszczalnia ścieków krok po kroku
Rozmieszczenie elementów systemu oczyszczania ścieków reguluje Rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (DzU Nr 75/02 r., poz. 690).
Należy zachować minimalne odległości:
- korpus oczyszczalni 15 m i przewody rozsączające 30 m od studni,
- krawędź pokrywy oczyszczalni oraz wywiewki muszą znajdować się minimum 2 m od granicy działki sąsiedniej, chodnika czy też drogi,
- Przydomowa oczyszczalnia oraz system odprowadzenia ścieków powinny znajdować w odległościach: 0,8 m od przewodów elektrycznych, 1,0 m od przewodów telekomunikacyjnych, 0,5 - 3,0 m od rurociągu z gazem i 1,5 m od wodociągu,
- system odprowadzania oczyszczonych ścieków do gruntu lub wód gruntowych powinien znajdować się minimum 1000 m od kąpielisk i plaż,
- 3 m od drzew i krzewów (zalecenie),
- 1,5 m odległości od najwyższego wodonośnego poziomu wód gruntowych.
Zgłoszenie Budowy
W zgłoszeniu należy określić rodzaj, zakres, miejsce i sposób wykonywania robót budowlanych oraz termin ich rozpoczęcia. Do zgłoszenia należy dołączyć:
- oświadczenie o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane (art. 32 ust. 4 pkt. 2 Prawa Budowlanego),
- odpowiednie szkice lub rysunki - w zależności od potrzeb,
- badania geotechniczne,
- pozwolenie wodnoprawne jeśli dotyczy,
- deklarację właściwości użytkowych lub krajową deklarację właściwości użytkowych.
Zgłoszenia budowy lub wykonywania innych robót budowlanych dokonuje się w postaci papierowej lub formie dokumentu elektronicznego za pośrednictwem adresu elektronicznego określonego w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej obsługującego go urzędu.
Pozwolenie Wodnoprawne
Do wniosku o pozwolenie wodnoprawne należy dołączyć:
- Operat wodnoprawny - jest dokumentem (w formie graficznej i opisowej), który zawiera szczegółowe informacje o inwestycji.
- Projekt zgłaszanego urządzania,
- Opis prowadzenia zamierzonej działalności,
- Wypis z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego lub decyzję o warunkach zabudowy (w przypadku braku).
Termin wydania pozwolenia wodnoprawnego zwykle oscyluje w okolicach jednego miesiąca. Do wykonywania robót budowlanych można przystąpić po 21 dniach od doręczenia zgłoszenia budowy, jeżeli organ administracji architektoniczno-budowlanej nie wniósł sprzeciwu.
Aglomeracje Miejskie
W przypadku obszarów aglomeracyjnych, czyli terenu, na którym zaludnienie lub działalność gospodarcza są wystarczająco skoncentrowane, aby ścieki komunalne były zbierane i przekazywane do oczyszczalni, zabrania się montażu oczyszczalni drenażowych. Prawo reguluje, aby na wyżej wymienionym obszarze powstawały wyłącznie oczyszczalnie biologiczne. Obszary aglomeracji określane są uchwałami odpowiednimi dla organów na danym terenie.
Ścieki, pochodzące z obszarów aglomeracji:
- wprowadzane do wód, nie powinny przekraczać najwyższych dopuszczalnych wartości wskaźników zanieczyszczeń, właściwych dla RLM aglomeracji (§4 ust. 9 Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 18 listopada 2014 r. w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego);
- mogą być wprowadzane do urządzenia wodnego, w granicach gruntu stanowiącego własność wprowadzającego, jeżeli są spełnione łącznie następujące warunki:
- ich ilość nie przekracza 5,0 m3 na dobę,
- nie przekraczają najwyższych dopuszczalnych wartości wskaźników zanieczyszczeń właściwych dla RLM aglomeracji, na obszarze której zlokalizowane jest gospodarstwo (określonych w załączniku nr 3 do rozporządzenia),
- najwyższy użytkowy poziom wodonośny wód podziemnych znajduje się co najmniej 1,5 m pod dnem tego urządzenia. (§ 13 ust. 8 ww. Rozporządzenia).
Tabela 2. Najwyższe dopuszczalne wartości wskaźników zanieczyszczeń albo minimalny procent redukcji zanieczyszczeń dla ścieków wprowadzanych do wód lub do ziemi z oczyszczalni ścieków w aglomeracji dla RLM aglomeracji:
| L.p. | Nazwa wskaźnika | Jednostka | 2000 - 9999 | 10000-14999 | 15000-99999 | 100000<1 |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Pięciodobowe biochemiczne zapotrzebowanie tlenu (BZT5 przy 20 ⁰C), oznaczane z dodatkiem inhibitora nitryfikacjimg | O2/l min. % redukcji | 25 albo 70-90 | 25 albo 70-90 | 15 albo 90 | 15albo 90 |
| 2 | Chemiczne zapotrzebowanie tlenu (ChZTCr) oznaczane metodą dwuchromianowąmg | O2/l min. % redukcji | 125 albo 75 | 125 albo 75 | 125 albo 75 | 125 albo 75 |
| 3 | Zawiesiny ogólne mg/l min. % redukcji mg | mg/l min. % redukcji mg | 35 albo 90 | 35 albo 90 | 35 albo 90 | 35 albo 90 |
| 4 | Azot ogólny (suma azotu Kjeldahla (NNorg + NNH4) azotu azotynowego i azotu azotanowego)mg | N/l min % redukcji | 15 | 15 albo 70-80 | 15 albo 70-80 | 10 albo 70-80 |
| 5 | Fosfor ogólny mg | P/l min % redukcji | 2 | 2 albo 80 | 2 albo 80 | 1 albo 80 |
Właściciele przydomowych oczyszczalni muszą okresowo pobierać próbki oczyszczonych ścieków. Częstotliwość pobierania jest warunkowana przez wskaźnik RLM. Przepisy przewidują, że im większe będzie obciążenie oczyszczalni (co oznacza wyższy wskaźnik RLM), tym wyższa musi być częstotliwość.
Przedstawione w tab. 2 wymogi wymuszają zastosowanie dodatkowych bakterii rozkładających zanieczyszczenia. W aglomeracji konieczne jest więc zastosowanie oczyszczalni typu eko - bioch, która oprócz klasycznego podejścia do kwestii oczyszczania biologicznego wykorzystuje również podejście oparte na środkach chemicznych.
Najczęściej Zadawane Pytania (FAQ)
- Czy mogę sam zamontować przydomową oczyszczalnię ścieków?
Teoretycznie tak, ale zalecamy profesjonalny montaż. Nieprawidłowa instalacja może skutkować brakiem skuteczności oczyszczania, problemami z odprowadzaniem wody czy nawet uszkodzeniem urządzenia. Profesjonalna firma zapewni również wymagane atesty i gwarancję.
- Ile kosztuje przydomowa oczyszczalnia ścieków?
Cena przydomowej oczyszczalni ścieków waha się od 12 000 do 25 000 zł w zależności od:
- Wielkości (liczby użytkowników)
- Technologii (SBR, złoże biologiczne, osad czynny)
- Producenta i modelu
- Zakresu prac instalacyjnych
Po odjęciu dofinansowania koszt może wynieść jedynie 4 000 - 17 000 zł.
- Jak często trzeba serwisować biologiczną oczyszczalnię?
Serwis oczyszczalni ścieków powinien odbywać się:
- Przegląd podstawowy: 1-2 razy w roku
- Wywóz osadów: 1-2 razy w roku
- Serwis dmuchawy: co 3-5 lat
- Kompleksowy serwis: raz w roku
- Czy oczyszczalnia działa zimą?
Tak, nowoczesne oczyszczalnie ekologiczne są projektowane do pracy całorocznej. Procesy biologiczne zachodzą w temperaturze powyżej 5°C, a zbiorniki są zazwyczaj zakopane poniżej strefy przemarzania. W ekstremalnych warunkach można zastosować dodatkowe ocieplenie.
- Gdzie można odprowadzać oczyszczone ścieki?
Oczyszczone ścieki można odprowadzać do:
- Gruntu przez drenaż rozsączający (najpopularniejsze)
- Studni chłonnej (przy odpowiednich warunkach gruntowych)
- Cieku wodnego (wymaga pozwolenia wodnoprawnego)
- Rowu melioracyjnego (za zgodą zarządcy)
- Czy gmina może nakazać budowę oczyszczalni?
Gmina nie może bezpośrednio nakazać budowy oczyszczalni, ale może:
- Zakazać budowy nowych szamb w określonych obszarach
- Wprowadzić obowiązek podłączenia do kanalizacji (jeśli istnieje)
- Zwiększyć częstotliwość kontroli szczelności zbiorników
- Nałożyć kary za nieprawidłową gospodarkę ściekową
Praktyczne Porady Przy Wyborze Oczyszczalni
- Dobór wielkości
Oczyszczalnia powinna być dobrana do rzeczywistej liczby użytkowników. Przewymiarowanie może prowadzić do problemów z pracą biologiczną, a zbyt mała nie poradzi sobie z ilością ścieków.
- Lokalizacja na działce
Zachowaj minimalne odległości:
- 5 m od budynku
- 15 m od studni
- 2 m od granicy działki
- 3 m od drzew
tags: #przydomowa #oczyszczalnia #ścieków #przepisy #kiedy #zgłoszenie
