Przydomowa Oczyszczalnia Ścieków: Projektowanie, Przekrój, Schemat

Szczegóły: Opublikowano: 23. November 2025

Tworząc projekt domu, warto zastanowić się nad tym, ile kosztować będzie jego eksploatacja.

Jak widać, oczyszczalnia przydomowa i jej schemat budowy mogą się różnić między sobą w zależności od wybranej technologii. Pewne elementy są jednak niezmienne, np. system oczyszczania ścieków i system odbioru oczyszczonych ścieków. Dzięki coraz bardziej udoskonalonej technologii oczyszczania, zwiększają się możliwości zagospodarowania ścieków po oczyszczeniu.

Powyżej znajdują się schematy przydomowych oczyszczalni ścieków dla domu jednorodzinnego. Zupełnie inaczej to wygląda w przypadku komunalnych oczyszczalni ścieków czy też oczyszczania ścieków przemysłowych.

Rodzaje Przydomowych Oczyszczalni Ścieków

Pierwszymi oczyszczalniami przydomowymi, jakie zaczęto montować przy budynkach jednorodzinnych, były oczyszczalnie drenażowe (tzw. "drenażówki"), składające się z osadnika gnilnego i drenażu rozsączającego. Ten typ oczyszczalni do Polski na szerszą skalę trafił na początku lat dziewięćdziesiątych ubiegłego stulecia. Na początku znajduje osadnik gnilny, do którego trafiają ścieki bytowe z budynku. Za osadnikiem znajduje się drenaż rozsączający, który odbiera wstępnie podczyszczone ścieki. Powierzchnia drenażu zależy od dobowej ilości ścieków trafiających do oczyszczalni, co w dużej mierze wynika z liczby użytkowników oczyszczalni. Alternatywą dla drenażu może być studnia chłonna, choć wymaga ona bardzo dobrze przepuszczalnego podłoża (zalecana frakcja kamienista).

Obecnie oczyszczalnie drenażowe powoli odchodzą do przeszłości i są zastępowane przez oczyszczalnie biologiczne - znacznie efektywniejsze i bardziej przyjazne środowisku. Właściwie do końca ubiegłego stulecia oczyszczalnie biologiczne nie były zbyt często stosowane w budynkach jednorodzinnych. W tamtym czasie ta technologia nie była jeszcze wystarczająco dopracowana, a koszty produkcji były zbyt wysokie - przez to nie każdego było na nią stać i uciekano w prostsze i tańsze oczyszczalnie drenażowe. Jednakże w ostatnich latach wymogi dotyczące jakości oczyszczonych ścieków spowodowały zdecydowany rozwój i udoskonalenie technologii biologicznych oczyszczalni przydomowych. Powyższy schemat dotyczy przykładowej oczyszczalni biologicznej Bio Easy Flow. Na początku mamy zbiornik z układem napowietrzania, w którym zachodzą procesy tlenowego oczyszczania ścieków. Następnie oczyszczone ścieki trafiają do odbiornika, którym może być np.

Przeczytaj także: Oczyszczalnia oksydacyjna: zasady działania

Istnieje jeszcze trzeci rodzaj oczyszczalni, tzw. oczyszczalnie hydrobotaniczne, czyli roślinne. Hydrofitowa (czyli roślinna) oczyszczalnia ścieków to gruntowo-korzeniowa metoda usuwania zanieczyszczeń ze ścieków bytowych, w której główną role odgrywają rośliny. Z omawianych trzech technologii oczyszczania ścieków z gospodarstw domowych, oczyszczalnie hydrobotaniczne są zdecydowanie najrzadziej spotykane. Oczyszczalnie hydrofitowe zbudowane są z osadnika gnilnego i filtra gruntowo-roślinnego. Przy pomocy specjalnego drenażu rozsączającego ścieki są równomiernie aplikowane do gruntu, który osadzony jest roślinnością.

Przepisy Prawne Dotyczące Budowy i Eksploatacji

Przy budowie i użytkowaniu przydomowej oczyszczalni ścieków konieczne jest przestrzeganie przepisów prawnych oraz spełnienie konkretnych wymagań. Głównym celem jest zapewnienie ochrony środowiska, utrzymanie czystości wód gruntowych i powierzchniowych oraz dbanie o zdrowie publiczne. Zgodnie z polskimi przepisami prawymi, budowa przydomowej oczyszczalni ścieków musi być zgodna z planem zagospodarowania przestrzennego danego obszaru.

Należy przeprowadzić niezbędne analizy gruntowe przed budową oczyszczalni, aby upewnić się, że działka spełnia odpowiednie warunki techniczne. Trzeba wybrać odpowiedni typ oczyszczalni, szczególnie oczyszczalni biologicznej, która jest powszechnie stosowana i spełnia wymogi jakościowe, np. VH6 PREMIUM. Zapewnienie odpowiedniego utrzymania i konserwacji oczyszczalni ścieków, zgodnie z zaleceniami producenta oraz wymogami prawno-technicznymi jest kluczowe.

Przestrzeganie wymagań prawnych dotyczących budowy i eksploatacji oczyszczalni ścieków jest niezwykle istotne, aby zapewnić skuteczne i bezpieczne odprowadzanie ścieków do odpowiednich źródeł.

Wymagane Odległości

Przydomowa oczyszczalnia ścieków: odpowiednie miejsce instalacji na działce. Jednym z kluczowych aspektów prawidłowego funkcjonowania przydomowej biologicznej oczyszczalni ścieków jest odpowiednie zaplanowanie jej lokalizacji na działce.

Przeczytaj także: Eco 3000l: cena, opinie, montaż

Kluczowe odległości dla biologicznych oczyszczalni ścieków i systemów rozsączających:

Granica posesji lub droga: Zarówno dla biologicznej oczyszczalni, jak i dla systemu rozsączającego, zalecana odległość to co najmniej 2 metry. To minimalna przestrzeń, która zapewnia bezpieczne oddzielenie systemu oczyszczania od publicznych i prywatnych granic działki.
Dom: Dla bezzapachowych, biologicznych oczyszczalni bez osadnika gnilnego (np. VH6 PREMIUM) nie określono norm dotyczących minimalnej odległości od budynków mieszkalnych, co zapewnia dużą elastyczność w planowaniu lokalizacji oczyszczalni.
Studnia (ujęcie wody pitnej): Tutaj zalecenia są bardziej restrykcyjne - dla oczyszczalni ścieków minimalna odległość wynosi 15 metrów, natomiast dla systemu rozsączającego - aż 30 metrów. Jest to kluczowe dla ochrony źródeł wody pitnej przed potencjalnym zanieczyszczeniem.
Rurociągi (gaz, woda): W przypadku infrastruktury podziemnej, takiej jak rurociągi gazowe czy wodociągowe, zalecana odległość to 1,5 metra. Zapewnia to bezpieczną eksploatację zarówno oczyszczalni, jak i istniejącej infrastruktury.
Przewody elektryczne: Minimalna odległość od podziemnych przewodów elektrycznych powinna wynosić 0,8 metra, co minimalizuje ryzyko uszkodzenia izolacji i potencjalnych awarii.
Drzewa i krzewy: Dla systemów rozsączających zaleca się zachowanie odległości co najmniej 3 metrów od nasadzeń drzew i krzewów, aby uniknąć uszkodzenia systemu przez rosnące korzenie.

Element zabudowy (zagospodarowania terenu)	Odległość od biologicznej oczyszczalni	Odległość od systemu rozsączającego
Granica posesji lub droga	2 metry	2 metry
Dom	Brak norm	Brak norm
Studnia (ujęcie wody)	15 metrów	30 metrów
Rurociągi (gaz, woda)	1,5 metra	1,5 metra
Przewody elektryczne	0,8 metra	0,8 metra
Drzewa i krzewy	Brak norm	3 metry

Normy prawne zezwalają na umieszczanie podziemnych, hermetycznych zbiorników osadnikowych, które są integralną częścią domowych systemów oczyszczania ścieków użytkowych i sanitarnych, w bezpośrednim otoczeniu domów jednorodzinnych. Jest to możliwe pod warunkiem, że systemy odpowietrzające te osadniki są przeprowadzone przez system kanalizacyjny na wysokość minimum 0,6 metra nad najwyższym punktem okien oraz drzwi zewnętrznych w danym budynku, zgodnie z paragrafem 37, Dziennik Ustaw z 2002 roku, numer 75, pozycja 690.

Poniżej przedstawiamy wymagania określone w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. 2002 nr 75 poz.

Odległość od Kąpielisk i Plaż Publicznych

Lokalizacja przydomowych biologicznych oczyszczalni ścieków musi być starannie przemyślana, zwłaszcza w kontekście ochrony środowiska naturalnego oraz przestrzegania obowiązujących przepisów prawnych. Zgodnie z art. 75 ust. 1 Prawa wodnego z dnia 20 lipca 2017 r. (Dz.U. 2017 poz. 1566), istnieją ściśle określone wytyczne dotyczące minimalnej odległości, jaką należy zachować od kąpielisk i plaż publicznych przy odprowadzaniu oczyszczonych ścieków.

Zaleca się, aby system odprowadzania oczyszczonych ścieków z przydomowych oczyszczalni był zlokalizowany co najmniej 1000 metrów od miejsc przeznaczonych do kąpieli oraz plaż dostępnych dla publiczności. Dodatkowo, zgodnie z wymogami prawnymi, kategorycznie zabrania się odprowadzania ścieków bezpośrednio do jezior oraz ich dopływów, w sytuacjach, gdy czas przepływu ścieków do akwenu jest krótszy niż 24 godziny. Tym samym, podkreśla się konieczność zachowania szczególnej ostrożności w planowaniu systemów odprowadzania ścieków w bliskości zbiorników wodnych.

Przeczytaj także: Oczyszczalnia ścieków krok po kroku

Pozwolenia i Formalności Prawne

Jak przygotować się do instalacji przydomowej biologicznej oczyszczalni ścieków - przepisy prawne krok po kroku:

Etap 1: Weryfikacja miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Przed rozpoczęciem prac związanych z montażem przydomowej biologicznej oczyszczalni ścieków, konieczne jest sprawdzenie, czy na terenie Twojej lokalizacji obowiązuje miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego. Jest to kluczowy krok, pozwalający na weryfikację, czy plan ten umożliwia instalację systemów takich jak bezzapachowe oczyszczalnie VH PREMIUM lub VH LIGHT. W razie potrzeby, w sytuacji braku odpowiedniego planu, istotne staje się uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy od odpowiednich władz lokalnych.
Etap 2: Formalności wodnoprawne. Zgodnie z Ustawą Prawo Wodne, każda instalacja odprowadzająca ścieki bytowe wymaga dokonania zgłoszenia wodnoprawnego. Dotyczy to szczególnie systemów wykorzystujących rozwiązania takie jak studnie chłonne czy systemy rozsączające w postaci drenaży. Jednakże, warto zaznaczyć, że zgłoszenie wodnoprawne można pominąć, jeżeli zdecydujesz się na zastosowanie rozsączania napowierzchniowego. Oznacza to, że po oczyszczalni instalowany jest zbiornik z pompą, co umożliwia wykorzystanie oczyszczonej wody pościekowej do nawadniania ogrodu.
Etap 3: Optymalizacja lokalizacji i dobór systemu oczyszczalni. Przy wyborze optymalnego miejsca pod instalację oczyszczalni, należy uwzględnić wytyczne Ustawy Prawo Budowlane, odnoszące się do minimalnych odległości od innych obiektów. W niektórych sytuacjach, może pojawić się konieczność wykonania badań geotechnicznych, aby zapewnić maksymalną efektywność wybranego systemu VH LIGHT lub VH PREMIUM.
Etap 4: Procedura zgłoszenia budowy. Dla systemów oczyszczalni o wydajności do 7,5 m³/dobę wystarczające jest zgłoszenie budowlane, które należy przedłożyć w lokalnym Wydziale Budownictwa. Do zgłoszenia powinna być dołączona m.in. mapa sytuacyjno-wysokościowa oraz kompletna dokumentacja techniczno-ruchowa systemu.

Artykuł 394 ust. 1 pkt 13 ustawy Prawo Wodne z 20 lipca 2017 roku wprowadza obowiązek zgłoszenia wodnoprawnego dla działań związanych z planowaniem wykonania urządzeń wodnych, mających na celu wprowadzanie oczyszczonych ścieków do ziemi. Jest to istotna informacja dla użytkowników przydomowych oczyszczalni ścieków, którzy muszą zrozumieć, jakie działania podlegają temu obowiązkowi, a które są z niego zwolnione. Wskazuje to na potrzebę dokładnego rozróżnienia między różnymi metodami zarządzania oczyszczonymi ściekami oraz zrozumienia, jakie urządzenia klasyfikują się jako urządzenia wodne i wymagają formalnego zgłoszenia.

Interesującym aspektem jest to, że nie wszystkie metody zarządzania oczyszczonymi ściekami wymagają formalnego zgłoszenia. Zgodnie z ustawą, urządzenia odpowiedzialne za rozprowadzanie oczyszczonych ścieków na powierzchni gruntu, takie jak zraszanie terenu, nie są uznawane za urządzenia wodne i nie podlegają obowiązkowi zgłoszenia wodnoprawnego. To oznacza, że niektóre praktyki mogą być stosowane bez potrzeby spełniania formalności administracyjnych, co jest korzystne dla właścicieli gospodarstw domowych.

Dodatkowo, rozporządzenie Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej z 12 lipca 2019 roku (Dz.U. z 2019 r. poz. 1311) określa szczegółowe warunki dotyczące wprowadzania do ziemi ścieków z gospodarstw domowych lub rolnych.

Podsumowując, właściwe rozróżnienie między urządzeniami wodnymi a metodami zarządzania ściekami, które nie wymagają zgłoszenia wodnoprawnego, jest kluczowe dla zgodności z ustawodawstwem w zakresie Prawa Wodnego. Dla użytkowników przydomowych oczyszczalni ścieków, takich jak model VH6 PREMIUM, ważne jest stosowanie się do przepisów oraz wybór efektywnych metod oczyszczania wody pościekowej, co zapewnia nie tylko wysoką jakość oczyszczania, ale także ochronę środowiska.

Eksploatacja i Konserwacja

Dbałość o efektywną pracę przydomowej oczyszczalni ścieków oraz regularne wykonywanie czynności konserwacyjnych są niezwykle istotne dla utrzymania jej optymalnej wydajności.

Aby zapewnić prawidłowe funkcjonowanie oczyszczalni ścieków, ważne jest przestrzeganie kilku kluczowych warunków eksploatacyjnych:

Regularne oczyszczanie: Oczyszczanie ścieków powinno odbywać się zgodnie z zaleceniami producenta. W zależności od rodzaju oczyszczalni, konserwację należy przeprowadzać co 6-12 miesięcy.
Monitorowanie wydajności: Regularne sprawdzanie wydajności oczyszczalni, poprzez monitorowanie poziomów substancji organicznych oraz ilości ścieków odprowadzanych, pozwala wykryć ewentualne problemy i podjąć odpowiednie działania naprawcze.
Prawidłowe użytkowanie: Unikaj wprowadzania do oczyszczalni substancji, które mogą zakłócić jej działanie lub spowodować uszkodzenia. Przestrzegaj zaleceń producenta dotyczących korzystania z oczyszczalni.

Regularna konserwacja i dbałość o prawidłową eksploatację przydomowej oczyszczalni ścieków przekładają się na liczne korzyści: Zapewnienie efektywnego oczyszczania ścieków i minimalizacja negatywnego wpływu na środowisko. Długotrwała wydajność i trwałość oczyszczalni. Uniknięcie kosztownych awarii i napraw. Odpowiedzialne korzystanie z zasobów wodnych i ochrona wód gruntowych.

Dlatego warto przestrzegać określonych warunków eksploatacyjnych oraz regularnie kontrolować stan i wydajność przydomowej oczyszczalni ścieków.

Jakość Wprowadzanej Wody

Podczas procesu oczyszczania ścieków, należy zwrócić uwagę na jakość ścieków wydawanych do odprowadzenia. Jakość wprowadzanych ścieków ma istotny wpływ na jakość wód, do których są wprowadzane, oraz na zwykłe korzystanie z wód.

Aby zapewnić odpowiednie parametry jakościowe, zachowanie norm ekologicznych i bezpieczeństwo dla środowiska naturalnego, istnieją przepisy i wytyczne dotyczące ścieków o wydajności. Te przepisy określają górne dopuszczalne limity substancji chemicznych, metali ciężkich, bakterii i innych elementów, które mogą negatywnie wpływać na wody środowiska naturalnego.

Wprowadzanie ścieków do wód powinno odbywać się zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego i wymaganiami wodno-prawnymi. Aby uzyskać pozwolenie na wprowadzenie ścieków do wód, konieczne jest spełnienie określonych warunków i procedur, stworzonych w celu ochrony jakości wód.

Wprowadzanie ścieków do wód powinno być planowane i przeprowadzane starannie, aby minimalizować negatywne skutki dla środowiska i zwykłego korzystania z wód.

FAQ - Instalacja Przydomowej Oczyszczalni Ścieków

Instalacja przydomowej oczyszczalni ścieków na działce - przewodnik po wymaganiach prawnych i technicznych - pytania i odpowiedzi:

Jakie są regulacje odnośnie odległości przy budowie przydomowej oczyszczalni ścieków? Działka, na której planujesz zainstalować oczyszczalnię ścieków, musi spełniać określoną odległość od innych obiektów. Odległość minimum 2 m od granicy działki oraz od innych budynków na działce jest wymagana, zgodnie z przepisami prawa.
Czy budowa przydomowej oczyszczalni ścieków wymaga pozwolenia? Tak, budowa przydomowej oczyszczalni ścieków wymaga uzyskania pozwolenia na budowę. Przed rozpoczęciem prac warto zapoznać się z przepisami prawa, które określają niezbędne pozwolenia oraz wymogi techniczne, które należy spełnić.
Jak usytuować oczyszczalnię ścieków na działce? Przydomowa oczyszczalnia ścieków powinna być usytuowana zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa. Zazwyczaj zaleca się, aby znajdowała się ona 2 m od granicy działki i 2 m od innych budynków lub obiektów na działce.

Najprostsze Rozwiązania

Najprostsza i najpopularniejsza przydomowa oczyszczalnia ścieków to osadnik gnilny współpracujący z układem rozsączającym. Jest to rozwiązanie tanie i nie zużywające energii, proste w obsłudze i niezawodne w eksploatacji. Gromadzi wszystkie ścieki z gospodarstwa domowego. Osadnik o odpowiedniej pojemności usytuowany jest w pobliżu domu. W osadniku gnilnym ścieki zostają rozdzielone na drodze sedymentacji (osadzania) oraz flotacji (wypływania) na kożuch, osad oraz ciecz podczyszczoną "szarą wodę", która jest odprowadzana do dalszego procesu oczyszczania w gruncie. Najczęściej stosowaną technologią drugiej fazy oczyszczania jest układ rozsączający spełniający wymogi ochrony środowiska. Jest to jedna z technologii odprowadzająca ścieki do gruntu. System ten w małym stopniu ogranicza użytkowanie terenu, na którym jest zlokalizowany.

Najaktywniejsza jest powierzchniowa warstwa gleby, zatem warto efektywnie wykorzystać jej zdolności samooczyszczające. Mechanizm oczyszczania ścieków w glebie jest złożony. Gleba działa jak filtr, zatrzymuje te zawiesiny, których wielkość przekracza rozmiar porów glebowych. W glebie substancje mineralne i organiczne przekształcają się w związki mineralno-organiczne, rozpuszczalne w wodzie. Podziemne rozsączanie ścieków w naturalny sposób częściowo zamula powierzchnię filtrującą. Osad powstaje z substancji zawartych w cieczy wychodzącej z osadnika, bakterii oczyszczających, odżywiających się substancją organiczną w cieczy i strącania się tlenków żelaza i magnezu, które nadają osadowi czarny kolor. Zmiany te są zjawiskiem normalnym i nieuniknionym, nie wpływają ujemnie na jakość rozsączania.

Ścieki powstające w wyniku działalności bytowej i produkcyjnej człowieka, odprowadzane są coraz częściej do oczyszczalni przydomowych zwanych tez indywidualnymi systemami oczyszczania ścieków. Technologia wykorzystywana do oczyszczania ścieków ma kluczowe znaczenia z punktu widzenia środowiska, gdyż wypływające z oczyszczalni odcieki odprowadzane są następnie do odbiorników jakimi są grunt, ewentualnie wody płynące i stojące. Im bardziej dopracowana, skuteczna i efektywna technologia, tym mniej zanieczyszczone środowisko naturalne. Jak powszechnie wiadomo, każda przydomowa oczyszczalnia ścieków jako urządzenie mechaniczno-biologiczne, aby pracowała bezawaryjnie przez długie lata, wymaga systematycznych i profesjonalnych przeglądów. Regularne przeglądy oczyszczalni to także obowiązek prawny - zgodnie z art.

tags: #przydomowa #oczyszczalnia #ścieków #projektowanie #przekrój #schemat