Praca dla Niepełnosprawnych w Oczyszczalni Ścieków: Wymagania i Bezpieczeństwo

Szczegóły: Opublikowano: 22. November 2025

Oczyszczalnie ścieków, choć niezbędne dla ochrony środowiska, stanowią specyficzne środowisko pracy. Ważne jest, aby osoby w nich zatrudnione, w tym osoby niepełnosprawne, miały zapewnione bezpieczne i higieniczne warunki pracy.

Wymagania dla Specjalisty ds. Ochrony Środowiska

Przykładowo, Zakład Gospodarki Komunalnej w Wysokiej ogłosił nabór na stanowisko Specjalisty ds. Ochrony Środowiska. Osoba ubiegająca się o to stanowisko musi spełniać następujące niezbędne wymagania:

Posiadać obywatelstwo polskie.
Posiadać nieposzlakowaną opinię.
Mieć pełną zdolność do czynności prawnych oraz korzystania z pełni praw publicznych.
Nie być prawomocnie skazaną wyrokiem sądu za umyślne przestępstwa ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwa skarbowe.
Spełnienie jednego z poniższych warunków:
- Posiadać wykształcenie wyższe kierunkowe; preferowany kierunek ochrona środowiska.
- Posiadanie minimum 2-letnie doświadczenie w pracy na podobnym stanowisku.
Dobra znajomość przepisów prawa w zakresie wymaganym na stanowisku, w szczególności prawo wodne, prawo ochrony środowiska, ustawa o odpadach wraz z aktami wykonawczymi.

Ponadto, wymagania dodatkowe obejmują rzetelność, sumienność, komunikatywność, systematyczność, odpowiedzialność, wytrwałość, spostrzegawczość, uzdolnienia organizacyjne, rozumowanie logiczne oraz umiejętność pracy w zespole, a także biegłą znajomość obsługi komputera (pakiet MS Office).

Zakres Zadań na Stanowisku

Zakres wykonywanych zadań na stanowisku Specjalisty ds. Ochrony Środowiska jest szeroki i obejmuje m.in.:

Kontrola i przestrzeganie przepisów z zakresu prawa ochrony środowiska, ustawy o odpadach, ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków oraz prawa wodnego.
Zbieranie danych, prowadzenie rejestrów oraz ewidencji z zakresu wytwarzanych odpadów, produkcji wody, odprowadzania ścieków, emisji zanieczyszczeń do powietrza, spalania paliw w transporcie drogowym oraz urządzeniach stacjonarnych.
Ustalanie i wyliczenie należnych opłat za korzystanie ze środowiska, sporządzanie informacji i przekazywanie ich do właściwego Urzędu Marszałkowskiego.
Prowadzenie gospodarki komunalnymi osadami ściekowymi wytwarzanymi na oczyszczalni ścieków w Wysokiej.
Przygotowywanie stosownych dokumentów do zezwoleń oraz pozwoleń wodno-prawnych na wprowadzanie do środowiska substancji w zakresie eksploatacji instalacji powodujących:
- wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza
- wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi
- wytwarzanie odpadów
Prowadzenie monitoringu jakości pobieranej i uzdatnianej wody i badań w ramach kontroli zewnętrznej i wewnętrznej, jakości ścieków doprowadzanych do oczyszczalni oraz doprowadzanych do odbiornika.
Informowanie mieszkańców o jakości wody do picia.
Prowadzenie monitoringu jakości komunalnych osadów ściekowych.
Sporządzanie sprawozdań i analiz statystycznych dla Urzędu Statystycznego.
Ewidencja i sprawozdawczość w zakresie azbestu.
Nadzór i kontrola nad zagospodarowaniem odpadów otrzymywanych z poszczególnych części oczyszczalni i stacji uzdatniania wody.
Opracowywanie programów remontowo-modernizacyjnych obiektów eksploatacyjnych Zakładu w zakresie gospodarki wodno-ściekowej.
Programowanie i inicjowanie kierunków rozwojowych w zakresie budowy i rozbudowy obiektów eksploatacyjnych i urządzeń wodociągowo-kanalizacyjnych.
Prowadzenie prac związanych z perspektywicznym zaopatrzeniem miasta i gminy w wodę oraz odbioru ścieków.
Planowanie przeprowadzenia przeglądów budowlanych, elektrycznych i innych ocen technicznych obiektów gospodarki wodno-ściekowej.
Prowadzenie gospodarki materiałowej, zamawianie części zamiennych i materiałów eksploatacyjnych na awarie urządzeń.
Zaopatrzenie oczyszczalni ścieków oraz stacji uzdatniania wody w preparaty chemiczne do potrzeb technologicznych.
Dokształcanie i doskonalenie swoich kwalifikacji w drodze samokształcenia lub uczestniczenia w kursach.
Umiejętność czytania mapa geodezyjnych i interpretacji występujących mediów.
Prowadzenie gospodarki hydrantowej.
Inne zadania zlecone przez Kierownika Zakładu Gospodarki Komunalnej w Wysokiej.

Zawód specjalisty ochrony środowiska wymaga ustawicznego kształcenia i podnoszenia kwalifikacji zawodowych, co wynika zarówno z rozwoju dziedziny, w której pracuje, jak i zmian w prawie dotyczącym ochrony środowiska. Ważną cechą psychofizyczną w tym zawodzie jest gotowość do ustawicznego kształcenia się.

Przeczytaj także: Zrównoważony rozwój Ciechanowa

Bezpieczeństwo i Higiena Pracy w Oczyszczalniach Ścieków

Pracodawca ponosi odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie pracy oraz obowiązany jest chronić zdrowie i życie pracowników przez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki. W szczególności pracodawca jest zobowiązany:

Organizować pracę w sposób zapewniający bezpieczne i higieniczne warunki pracy.
Zapewniać przestrzeganie w zakładzie pracy przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, wydawać polecenia usunięcia uchybień w tym zakresie oraz kontrolować wykonanie tych poleceń.
Reagować na potrzeby w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa i higieny pracy oraz dostosowywać środki podejmowane w celu doskonalenia istniejącego poziomu ochrony zdrowia i życia pracowników, biorąc pod uwagę zmieniające się warunki wykonywania pracy.
Zapewniać rozwój spójnej polityki zapobiegającej wypadkom przy pracy i chorobom zawodowym uwzględniając zagadnienia techniczne, organizację pracy, warunki pracy, stosunki społeczne oraz wpływ czynników środowiska pracy.
Uwzględniać ochronę zdrowia młodocianych, pracownic w ciąży lub karmiących dziecko piersią oraz pracowników niepełnosprawnych w ramach podejmowanych działań profilaktycznych.
Zapewniać wykonanie nakazów, wystąpień, decyzji i zarządzeń wydawanych przez organy nadzoru nad warunkami pracy a także wykonanie zaleceń społecznego inspektora pracy.

Pracodawca jest też obowiązany przekazywać pracownikom informacje o zagrożeniach dla zdrowia i życia występujących w zakładzie pracy, na poszczególnych stanowiskach pracy i przy wykonywanych pracach, w tym o zasadach postępowania w przypadku awarii i innych sytuacji zagrażających zdrowiu i życiu pracowników; działaniach ochronnych i zapobiegawczych podjętych w celu wyeliminowania lub ograniczenia zagrożeń; pracownikach wyznaczonych do udzielania pierwszej pomocy oraz do wykonywania czynności w zakresie ochrony przeciwpożarowej i ewakuacji pracowników.

W razie, gdy jednocześnie w tym samym miejscu wykonują pracę pracownicy zatrudnieni przez różnych pracodawców, pracodawcy ci mają obowiązek współpracować ze sobą, wyznaczyć koordynatora sprawującego nadzór nad bezpieczeństwem i higieną pracy wszystkich pracowników zatrudnionych w tym samym miejscu; ustalić zasady współdziałania uwzględniające sposoby postępowania w przypadku wystąpienia zagrożeń dla zdrowia lub życia pracowników; informować siebie nawzajem oraz pracowników lub ich przedstawicieli o działaniach w zakresie zapobiegania zagrożeniom zawodowym występującym podczas wykonywania przez nich prac.

Pracownicy zatrudnieni w oczyszczalniach powinni mieć ukończone 18 lat, posiadać ważne orzeczenie lekarskie o braku przeciwwskazań do pracy w kontakcie ze ściekami, powinni być przeszkoleni w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, ze szczególnym uwzględnieniem pracy w oczyszczalniach a także do wykonywania prac gazoniebezpiecznych. Pracownicy powinni posiadać aktualne Świadectwo Kwalifikacyjne „E” w zakresie eksploatacji urządzeń, instalacji i sieci gazowych wytwarzających, przetwarzających, przesyłających, magazynujących paliwa gazowe, pracownicy obsługujący butle ze sprężonym azotem powinni być przeszkoleni w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy przy użytkowaniu butli z gazami sprężonymi, skroplonymi i rozpuszczonymi pod ciśnieniem.

Prace Gazoniebezpieczne

Biogaz powstaje w procesie beztlenowej fermentacji odpadów organicznych, podczas której substancje organiczne rozkładane są przez bakterie na związki proste. Poza metanem i dwutlenkiem węgla, w skład biogazu wchodzą domieszki innych gazów, takich jak tlenek węgla, siarkowodór, wodór, azot, tlen. Biogaz ze względu na dużą zawartość metanu jest gazem niebezpiecznym.

Przeczytaj także: Oferty pracy: oczyszczanie odlewów

Do prac gazoniebezpiecznych zalicza się:

Czyszczenie części instalacji biogazu lub gazu ziemnego, połączone z jej rozszczelnianiem.
Prowadzenie rewizji wewnętrznej komór odpieniających.
Wymianę masy odsiarczającej w odsiarczalnikach.
Wymianę węgla aktywnego w filtrach węglowych.
Pobór próbek węgla aktywnego z filtrów węglowych.
Wymianę płynu w bezpiecznikach cieczowych.
Wymiana armatury.
Wymianę uszczelek na połączeniach.
Montaż i demontaż zaślepek na instalacji biogazu lub gazu ziemnego.
Przedmuchiwanie (zagazowanie, odpowietrzanie, opróżnianie) instalacji biogazu lub gazu ziemnego.
Wejście do podziemnych zbiorników zawierających osady ściekowe.
Wejście do studzienek kanalizacji położonych przy budynku odwadniania osadu, budynku zrzutu kondensatu i przy wydzielonej komorze fermentacyjnej.
Remont lub demontaż urządzeń stacji redukcyjno - pomiarowej.
Przegląd, próby i regulacje urządzeń stacji gazowej.
Wstawianie króćca do czynnej instalacji biogazu lub gazu ziemnego.
Usuwanie nieszczelności na biogazociągach.
Odcięcie odcinka instalacji biogazu lub gazu ziemnego i zaślepienie instalacji.
Montaż armatury lub kształtki na czynnych biogazociągach lub gazociągach gazu ziemnego.
Inne prace na urządzeniach i instalacjach biogazu, które mogą doprowadzić do uwolnienia się gazu i spowodowania wybuchu lub pożaru.

Podstawowe Zagrożenia

W oczyszczalniach, podczas wykonywania prac gazoniebezpiecznych na urządzeniach i instalacjach biogazu, istnieje:

Zagrożenie wybuchu metanu oraz pożaru.
Możliwość zatrucia siarkowodorem i dwutlenkiem węgla.
Możliwość doznania skutków niewystarczającego poziomu tlenu w pomieszczeniach zamkniętych.
Zapylenie podczas wymiany węgla aktywnego.
Zagrożenia związane z używaniem butli ze sprężonym azotem do przepłukiwania filtru biogazu.
Możliwość powstania urazów spowodowanych upadkiem na tym samym poziomie i na niższy poziom.
Powstania skaleczeń związanych z pracą urządzeń i instalacji.
Możliwość przeziębienia i choroby związanej z pracą na otwartej przestrzeni.

Niebezpieczne Czynniki Chemiczne

Do niebezpiecznych czynników chemicznych występujących w oczyszczalniach ścieków należą m.in.:

Metan: Mieszanina metanu z powietrzem w stosunku objętościowym 1:10 ma własności wybuchowe.
Dwutlenek węgla: W większych stężeniach jest szkodliwy dla zdrowia a nawet zabójczy.
Siarkowodór: Jest to bezbarwny, palny i trujący gaz o silnym, charakterystycznym zapachu zgniłych jaj.

Poniżej przedstawiono tabelę z charakterystyką niebezpiecznych czynników chemicznych:

Czynnik	Właściwości	Zagrożenia
Metan	Bezwonny, bezbarwny, palny	Wybuch, pożar
Dwutlenek węgla	Bezwonny, bezbarwny, niepalny	Zaduszanie, kwasica oddechowa
Siarkowodór	Bezbarwny, palny, trujący, zapach zgniłych jaj	Zatrucie, porażenie oddychania komórkowego

Eliminacja lub Ograniczenie Zagrożeń

Należy zapewnić przez pracodawcę bezpieczne i higieniczne warunki pracy oraz ochrony indywidualnej (odzież do prac na otwartej przestrzeni w zmiennych warunkach atmosferycznych, sprzęt do pracy na wysokości, aparaty ucieczkowe, maski jednorazowe, kaski), odzieży i obuwia roboczego, wyznaczenie stref niebezpiecznych zagrożonych wybuchem, opracowanie i udokumentowanie oceny ryzyka zawodowego oraz zapoznanie z oceną pracowników, opracowanie, udostępnienie pracownikom instrukcji bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach i instalacjach biogazu w oczyszczalniach ścieków oraz podczas wykonywania prac gazoniebezpiecznych, zabezpieczenie prac szczególnie niebezpiecznych, zapewnienie higieny osobistej, procedur higienicznego prania i naprawy odzieży oraz higienicznego spożywania posiłków.

Przeczytaj także: Wpływ oczyszczalni LOTOS na środowisko

Pracownicy powinni przestrzegać przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, przestrzegać procedur pracy na obszarach zagrożonych wybuchem, wykonywać prace zgodnie z instrukcjami bezpieczeństwa i higieny pracy, przestrzegać zakazu palenia tytoniu i posługiwania się ogniem otwartym na terenie zagrożonym wybuchem, myć rąk i twarzy przed każdym posiłkiem, dokładne mycie ciała po zakończeniu pracy, spożywanie posiłków tylko w wyznaczonych pomieszczeniach, stosowanie szatni przepustowych na odzież własną i roboczą, przestrzeganie zakazu prania, naprawy, konserwacji i odpylania odzieży i obuwia roboczego zabrudzonego biologicznie lub chemicznie przez pracowników.

Bezpieczeństwo Pracy - Podstawy Prawne i Oczyszczalnie

Przepisy dotyczące bezpiecznych i higienicznych warunków pracy w oczyszczalniach ścieków zawarte są w rozporządzeniu Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z dnia 1 października 1993 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy w oczyszczalniach ścieków (Dz. U. Nr 96, poz. 438).

Poszczególne obiekty i urządzenia oczyszczalni ścieków powinny mieć ustalone nazwy, zgodnie z dokumentacją techniczną, uwidocznione na przymocowanych tablicach, oraz informacje o zagrożeniach. Instalacje powinny posiadać oznaczenia umożliwiające łatwe rozróżnienie przesyłanych mediów, powinny być wyposażone w urządzenia kontrolno-pomiarowe umożliwiające łatwą ocenę prawidłowości pracy. Wszystkie zasuwy i zawory powinny mieć oznaczone położenie, w którym otwierają lub zamykają przewód.

W oczyszczalniach ścieków, w których są stałe stanowiska pracy, powinny znajdować się podręczne apteczki ze środkami do udzielania pierwszej pomocy wraz z instrukcją ich stosowania oraz wykazem pracowników przeszkolonych do udzielania pierwszej pomocy. Teren oczyszczalni ścieków powinien być ogrodzony i niedostępny dla osób postronnych oraz oświetlony. Oczyszczalnie ścieków powinny być wyposażone w łączność telefoniczną lub bezprzewodową. Wszystkie instalacje służące do zapobiegania lub usuwania awarii powinny być wyposażone w sygnalizację zdolną do przekazywania informacji na odległość.

Procesy technologiczne niebezpieczne i szkodliwe dla zdrowia lub życia pracowników powinny być w miarę technicznych możliwości mechanizowane, automatyzowane i hermetyzowane, a kontrola tych procesów powinna być prowadzona bez bezpośredniego udziału człowieka, przy zastosowaniu zdalnego sterowania i kontroli. Na całym terenie należy utrzymywać i pielęgnować zieleń. Konserwacje bieżące i okresowe obiektów, urządzeń i instalacji powinny być prowadzone zgodnie z wytycznymi zawartymi w instrukcjach eksploatacyjnych lub w dokumentacji techniczno-ruchowej. Przejęcie obiektu do eksploatacji po pracach remontowo-budowlanych może nastąpić po całkowitym ich zakończeniu i odebraniu przez komisję powołaną przez użytkownika. Odbiór obiektu lub urządzenia powinien być poprzedzony rozruchem.

Powierzchnie podłóg, schodów i pomostów roboczych nie mogą być śliskie i nasiąkliwe, podłogi, schody, pomosty oraz ściany powinny być łatwo zmywalne. Otwarte obiekty technologiczne o głębokości większej od 0,5 m, jak zbiorniki, kanały lub osadniki, powinny posiadać ściany wyniesione nad teren co najmniej do wysokości 0,3 m. W przypadku, gdy wysokość ścian jest mniejsza niż 1,1 m, należy je uzupełnić do tej wysokości barierą lub inną osłoną. Bariery i osłony ze względów eksploatacyjnych mogą być rozbieralne.

Pomosty nad kanałami i otwartymi zbiornikami, jeśli służą za przejścia lub są stanowiskiem obsługi, powinny być ogrodzone barierami o wysokości co najmniej 1,1 m oraz wyposażone w krawężniki o wysokości 0,15 m i oświetlone. Przestrzeń pomiędzy krawężnikiem a barierką powinna być wypełniona poręczami pośrednimi. Obiekty oczyszczalni powinny być wyposażone w sprzęt ratunkowy i gaśniczy, dostosowany do występującego zagrożenia wypadkowego i pożarowego.

Każda oczyszczalnia ścieków powinna być wyposażona w instrukcję eksploatacji wraz ze schematem technologicznym; instrukcję bezpieczeństwa i higieny pracy; instrukcje stanowiskowe obsługi maszyn, urządzeń oraz instalacji; instrukcję przeciwpożarową, instrukcję stosowania, przechowywania i eksploatacji sprzętu ochrony dróg oddechowych, instrukcję udzielania pierwszej pomocy. W pomieszczeniach i na terenie oczyszczalni powinny znajdować się tablice ostrzegające przed niebezpieczeństwem dla życia lub zdrowia; odpowiedni sprzęt ratunkowy oraz przyrządy kontrolno-pomiarowe i sygnalizacyjne, służące do ostrzegania przed substancjami szkodliwymi i niebezpiecznymi dla życia i zdrowia.

tags: #praca #dla #niepełnosprawnych #w #oczyszczalni #ścieków