Piosenki o Piwie i Wodzie: Górnicze Nastroje w Rytmie Śląska
- Szczegóły
Życie górnicze, pełne trudu i poświęceń, od zawsze znajdowało odzwierciedlenie w pieśniach. Te śląskie ballady, często śpiewane przy kuflu piwa, opowiadają o codzienności, radościach i troskach ludzi związanych z kopalnią. Wiele z nich nawiązuje do historii, tradycji i zmieniającej się rzeczywistości górniczego świata.
Moszczenica - pieśń o nadziei i przetrwaniu
„Moszczenico ma” to utwór, który w różnych wersjach oddaje ducha górniczej społeczności. Jedna z nich mówi o przemijającym czasie i zmianach, jakie dotykają kopalnię:
Przemija czas, nasz nieubłagany przyjaciel. Młodego sztajgra wabi już blisko penzyja. Szyby zachodnie, tak żywe kiedyś i gwarne, to dziś po prostu zbędna ziemia niczyja.
Refren tej pieśni wyraża prośbę o opiekę i nadzieję:
Refren: Moszczenico ma, ochroń przytul nas. Bądź nam matką i nadzieją, tu ostatni niech się śmieją Moszczenico ma.
Przeczytaj także: Sekrety Domowego Piwowarstwa
Inna wersja podkreśla trwanie Moszczenicy mimo upływu czasu:
Na Moszczenicy czas płynie, jak woda ucieka. Jak wielu siły swe dla niej poświęca i traci. Jak wiele nazwisk jej drogę wytycza i znaczy, a Ona trwa wciąż, uparta, niezmienna jak rzeka.
Pieśń ta przypomina także o czasach, gdy górnik był szanowany i doceniany:
Był czas, gdy węgla wciąż było za mało, za mało, gdy Polska siłę swą z węgla czerpała i stali, gdy górnikowi medale na oczach wieszali i nikt i nic go dotknąć w swej dumie nie śmiało.
Jednak nastał czas przemian, który burzy dawny porządek:
Przeczytaj także: Domowe Warzenie Piwa
A dzisiaj nastał czas przemian co burzy cokoły, gdy ci co kiedyś pierś dumnie trzymali wypiętą, nienawiść muszą znieść braci rodzonych zawziętą i czekać chwili, gdy wspólne utworzy się koło.
Smutny walczyk górniczy - o utraconej kopalni
Ten utwór to wyraz tęsknoty za dawnymi czasami i obawy o przyszłość:
Górnicze skarby pod ziemią jak dawniej ukryte drzemią. Ni ściany - filara, górnicza dziś wiara nie kuje do skarbów drogi; Ni ściany - filara, górnicza dziś wiara to stan niezwykle ubogi.
Refren pełen jest smutku i żalu:
Refren: Ja śląski górnik spod Jastrzębia nie mam co robić każdego dnia i choć jak dawniej słoneczko lśni lampki już nie mam - zabrali mi!
Przeczytaj także: Filtracja zacieru w piwowarstwie
Pieśń ta wyraża obawę o przyszłość i brak możliwości zarobku:
Już lampka nam się nie pali, już nie ma naszej kopalni. Skąd teraz ja węgiel dla ludzi zdobędę, dla ludzi ze wsi i z miasta? Skąd teraz ja węgiel dla ludzi zdobędę? Ten problem nas dziś przerasta.
Sztajgerka - o życiu na grubie
Ta piosenka z humorem opowiada o pracy sztajgra, czyli kierownika zmiany w kopalni:
Wchodząc w Moszczenicy bramy serce w Tobie rośnie z cicha. Znów przekroczysz plan zadany, przyjemność to jest nielicha.
Refren podkreśla, że bycie sztajgrem to dobra rzecz:
Refren: Sztajgrem być na grubie to jest fajna rzecz, bardzo fajna rzecz, bardzo fajna rzecz. Gdy pancer trzeszczy, sztajger wrzeszczy, no i dobrze jest, bardzo dobrze jest.
Pieśń ta opisuje codzienne obowiązki sztajgra i jego relacje z załogą:
Z rana dzielisz w mig załogę, z wierchu się pieronem stracisz. W dziurze czujesz się jak w niebie, tam spokoju nikt nie przerwie.
Przyśpiewki - humor i satyra
Przyśpiewki to krótki, często satyryczne piosenki, które umilają czas i komentują bieżące wydarzenia. Wiele z nich nawiązuje do rywalizacji między ławami górniczymi, polityki i codziennych problemów.
Przykłady przyśpiewek:
- Myć mu ucho, myć mu ucho, bo tym długim uchem kopidołów słucho. Myć mu ucho, umyć ucho mu, niech po ludzku rządzi tu.
- Z nami nie wygracie, ani za pierona, boście se wybrali Piotrka za patrona.
- Co tu dużo gadać, w piwie nom uprali Bo zamiast fedrować, ciągle go żłopali.
- Górnik fajny chłopak, lecz nieokrzesany, choć wszystko spier***i, będzie odznaczany.
Ballada o GG-2 - życie na kopalni w krzywym zwierciadle
Ta długa ballada z humorem opisuje życie na kopalni GG-2, przedstawiając różne postacie i sytuacje:
W Moszczenicy GG-2, GG-2, to górnictwa tam jest kwiat, tam jest kwiat. Oni pięknie fedrują, fedrują, wszystko czornym zasują, zasują.
Refren, śpiewany "w koszuli bez majtek i boso", dodaje pieśni charakteru i podkreśla górniczy luz.
Inne piosenki o tematyce górniczej
Oprócz wymienionych wyżej, istnieje wiele innych piosenek, które opowiadają o życiu górników i ich pracy. Są to m.in.:
- Entliczek, pentliczek (wersja Moszczenica) - o kibicach i piłce nożnej
- Graj Cyganie (wersja Moszczenica) - o trenerach piłkarskich
- Jak długo na Moszczenicy - o byciu górnikiem
- Piosenka o Jas-Mosie - o życiu w Jastrzębiu-Zdroju
- Espania - o trudnej sytuacji górników
- Bo dzisiaj jest nasze święto - o górniczym święcie i piwie
- Kurdesz - o piciu piwa i górniczych tradycjach
- Dziś prawdziwych górników - o zmianach w górnictwie
- Był raz bal - o karczmie piwnej i Prezesie
- Jeszcze jeden kufel - o górniczym braterstwie
Podsumowanie
Piosenki o piwie i wodzie, a przede wszystkim te opowiadające o życiu górniczym, stanowią ważny element kultury Śląska. Są one wyrazem tożsamości, tradycji i historii tego regionu. Dzięki nim możemy lepiej zrozumieć życie ludzi związanych z kopalnią, ich trudy i radości, a także docenić ich wkład w rozwój regionu i kraju.
tags: #piosenki #o #piwie #i #wodzie
