Przydomowa Oczyszczalnia Ścieków: Zasady Działania i Korzyści
- Szczegóły
Przydomowa oczyszczalnia ścieków to coraz powszechniejsze rozwiązanie dla właścicieli domów jednorodzinnych, szczególnie na obszarach nieskanalizowanych lub tam, gdzie doprowadzenie kanalizacji jest nieopłacalne. System ten pozwala na efektywne i ekologiczne zarządzanie ściekami, przynosząc liczne korzyści zarówno ekonomiczne, jak i środowiskowe.
Typy Przydomowych Oczyszczalni Ścieków
Możemy wyróżnić 3 typy instalacji.
- Przydomowe oczyszczalnie drenażowe - jest to najbardziej podstawowy typ instalacji, która jest tania i stosunkowo bezawaryjna. W tym modelu ścieki trafiają do osadnika gnilnego, potem do studzienki rozdzielczej, z której to są dystrybuowane do tzw. rur drenarskich. Takie rury są zbudowane ze specjalnych, perforowanych ścian, które pozwalają na przenikanie przefiltrowanych substancji do gruntu.
- Przydomowe oczyszczalnie biologiczne - w przeciwieństwie do wspomnianego wyżej rozwiązania - tego typu instalacja nie potrzebuje zbyt dużo przestrzeni. Wszystko przez fakt, że za stopniowy proces oczyszczania odpowiadają, umieszczone obok siebie - 3 komory. Proces oczyszczania odbywa się przy pomocy specjalnych bakterii, dla których ścieki stanowią pożywienie.
- Przydomowe oczyszczalnie roślinne - instalacja, która wymaga posiadania dużego terenu oraz przeznaczenia na ten cel odpowiednio dużych środków finansowych. W tym rozwiązaniu za oczyszczanie ścieków odpowiadają specjalnie dobrane rośliny, a konkretnie - bakterie, które znajdują się w ich korzeniach. Oczyszczona przez nie woda może być ponownie wykorzystana - np.
Biologiczne oczyszczalnie są dostępne w trzech wersjach - z osadem czynnym, ze złożem biologicznym lub przy zastosowaniu obu technologii na raz. Oczyszczalnie biologiczne zajmują mało miejsca i można je zainstalować właściwie wszędzie, bez względu na poziom wód gruntowych lub rodzaj gruntu. Oczyszczalnie drenażowe bazują na drenażu rozsączającym albo filtrze piaskowym lub żwirowym. Cieszą się dużą popularnością, ze względu na niską awaryjność i łatwą obsługę. Tego typu oczyszczalnie są najtańsze i najprostsze w montażu, ale wymagają przepuszczalnego gruntu, niskiego poziomu wód gruntowych i wykorzystania stosunkowo dużej powierzchni działki, która nie może być zabudowana, intensywnie użytkowana ani obsadzana roślinami o głębokim systemie korzeniowym. W przypadku wysokiego poziomu wód gruntowych lub nieprzepuszczalnego gruntu trzeba zbudować tzw.
Niezależnie od rodzaju przydomowych oczyszczalni, ścieki zawsze oczyszczane są w dwóch etapach - beztlenowym i tlenowym.
Jak Działa Przydomowa Oczyszczalnia Ścieków?
Działanie nowoczesnych przydomowych oczyszczalni polega na wykorzystaniu dwóch technologii: osadu czynnego i złoża biologicznego. Ścieki wpływają do komory wewnętrznej, gdzie są napowietrzane - co ułatwia ich mieszanie, a także dostarcza tlenu rozkładającym je organizmom - i w efekcie również oczyszczanie. Osad czynny przepływa do komory zewnętrznej i opada na dno, a oczyszczone ścieki wypływają z oczyszczalni poprzez specjalne koryto.
Przeczytaj także: Przydomowe oczyszczalnie ścieków Zawiercie
Przydomowa oczyszczalnia ścieków schemat Aby lepiej zrozumieć działanie przydomowej oczyszczalnie, konieczne jest zapoznanie się z jej konstrukcją. To właśnie w budowie instalacji tkwi jej skuteczność, niezawodność, a także praktyczne i łatwe wykorzystanie. Przydomowa oczyszczalnie są wyposażone w dwie komory. Nie stosuje się w nich automatyki, co sprawia, że działają bezawaryjnie i bezobsługowo przez długi okres czasu.
W oczyszczalniach przydomowych nie wykorzystuje się osadnika wstępnego. W nim zbierają się osady i dochodzi do ich beztlenowego, gnilnego podczyszczania. W jego efekcie z wydobywa się przykry zapach. Tej nieprzyjemnej woni nie uświadczy inwestor, który zdecyduje się na przydomową oczyszczalnie, gdyż w jej konstrukcji nie znajduje się wspomniany osadnik.
W budowie przydomowej oczyszczalni ścieków zrezygnowano również z innych zbędnych elementów kanalizacji, które powodują, że wymaga ona większej atencji od użytkownika. W tym przypadku chodzi tutaj o części mechaniczne (takie, jak np. sterownik), które odpowiadają za pracę całego układu i przepompowywanie ścieków pomiędzy komorami. Wymagają one częstego mycia i konserwacji, a także szybkiej wymiany w razie awarii. Inżynierzy tworzący oczyszczalnie przydomowe projektują je w taki sposób, aby wymagały one od inwestorów jak najmniejszej uwagi, dlatego również części mechaniczne nie znajdą się w tego typu instalacjach.
Rodzaje Przydomowych Oczyszczalni Biologicznych
Możemy wyróżnić 3 typy instalacji:
- Oczyszczalnia z dwoma komorami w jednym zbiorniku
Pierwszy typ to przydomowa oczyszczalnia, która jest złożona z dwóch komór umieszczonych w jednym zbiorniku. Ścieki wpływające do urządzenia przedostają się do wewnętrznej komory, która znajduje się w centralnej części instalacji. Tam dochodzi do ich zmieszania przy pomocy powietrza z osadem czynnym. Do działania tego typu oczyszczalni przydomowej niezbędne jest sprężone powietrze, które pomaga utrzymać żywotność aktywnego osadu i umożliwia recyrkulację ścieków. Powietrze jest do oczyszczalni dostarczane z pomocą dmuchawy.
Przeczytaj także: Oczyszczalnia oksydacyjna: zasady działania
- Oczyszczalnia z workiem filtrującym zawieszonym wewnątrz
Jest to stosunkowo nowe i innowacyjne rozwiązanie. Oczyszczalnia tego typu posiada modyfikacje z workiem, tzw. airliftem. Jest on zawieszony wewnątrz komory instalacji. Wypełnia go nadmierny osad, który można usunąć z instalacji. Dzięki takiemu rozwiązaniu możliwa jest rezygnacja z usług wozu asenizacyjnego i usuwanie worków samodzielnie. Oczyszczalnia z workiem filtrującym sprawdzi się u inwestorów, u których dojazd wozu asenizacyjnego na posiadłość jest utrudniony. Opróżnianie worków bez udziału zewnętrznej firmy powoduje, że inwestor nie ponosi dodatkowych kosztów, a to ostatecznie przekłada się na to, że oczyszczalnie tego typu jest najtańszą w eksploatacji.
- Oczyszczalnia z dwoma osobnymi zbiornikami
Ten typ oczyszczani jest najbardziej rozbudowany. Tworzą go dwa osobne zbiorniki. Jeden z nich stanowi urządzenie do biologicznego oczyszczania osadu, a drugi zagęszczacz osadu. Na zbiornik, w którym znajduje się urządzenie do biologicznego oczyszczania osadu składają się dwie komory. Nadmierny osad, który pojawia się w zbiorniku trafia do drugiego zbiornika z pomocą pompy mamutowej. Wody nasadowe są kierowane z powrotem do zbiornika, w którym znajduje się urządzenie do biologicznego oczyszczania osadu. Zebrany w drugim zbiorniku zagęszczony osad jest wybierany z pomocą wozu asenizacyjnego.
Zalety Korzystania z Przydomowej Oczyszczalni Ścieków
Przydomowe oczyszczalnie biologiczne oferują szereg korzyści, które czynią je atrakcyjnym wyborem dla właścicieli domów. Przede wszystkim zapewniają wysoki komfort użytkowania dzięki swojej bezobsługowości. Proces oczyszczania ścieków przebiega automatycznie, bez konieczności regularnej ingerencji użytkownika. Co więcej, nowoczesne oczyszczalnie biologiczne charakteryzują się brakiem nieprzyjemnych zapachów, co jest szczególnie istotne w przypadku instalacji zlokalizowanych blisko domu.
Kolejną zaletą przydomowych oczyszczalni biologicznych jest oszczędność i niskie koszty eksploatacji. W porównaniu do tradycyjnych szamb, oczyszczalnie biologiczne nie wymagają częstego opróżniania, co przekłada się na niższe koszty użytkowania. Dodatkowo, dzięki możliwości zagospodarowania oczyszczonych ścieków, np. do podlewania ogrodu, można zaoszczędzić na zużyciu wody pitnej.
Nie można również pominąć aspektu ochrony środowiska. Przydomowe oczyszczalnie biologiczne skutecznie usuwają zanieczyszczenia ze ścieków, zapobiegając ich przedostawaniu się do gleby i wód gruntowych. To ekologiczne rozwiązanie, które przyczynia się do zachowania równowagi w lokalnym ekosystemie.
Przeczytaj także: Jak ustawić napowietrzanie?
Wybierając przydomową oczyszczalnię biologiczną, przyczyniamy się do ochrony środowiska naturalnego. Oczyszczone ścieki, o wysokich parametrach jakościowych, można z powodzeniem wykorzystać do nawadniania ogrodu lub podlewania roślin. Takie ekologiczne podejście pozwala na oszczędność cennych zasobów wody pitnej i wspiera ideę zrównoważonego rozwoju. Co więcej, oczyszczalnie biologiczne nie emitują nieprzyjemnych zapachów i nie stanowią zagrożenia dla okolicznych terenów, jak ma to miejsce w przypadku nieszczelnych szamb.
Możliwości Zagospodarowania Oczyszczonych Ścieków
Ścieki oczyszczone w przydomowej oczyszczalni biologicznej stanowią cenny zasób, który można w różnoraki sposób zagospodarować. Ponowne wykorzystanie ścieków nie tylko ogranicza zużycie wody, ale także przyczynia się do ochrony środowiska. Jedną z opcji jest odprowadzanie oczyszczonych ścieków do gruntu poprzez studnie chłonne lub drenaż rozsączający. Takie rozwiązanie umożliwia naturalne wsiąkanie wody w głąb gruntu, nawadniając teren i wspierając wegetację roślin. Innym sposobem jest wykorzystanie wody pościekowej do nawadniania i podlewania roślin. To szczególnie korzystne rozwiązanie w przydomowych ogrodach i na terenach zielonych. Rozsączanie ścieków za pomocą drenażu zapewnia stały dopływ wody do gleby, co sprzyja bujnemu wzrostowi roślinności.
| Metoda zagospodarowania | Zalety |
|---|---|
| Odprowadzanie do gruntu | Naturalne nawadnianie terenu Wsparcie wegetacji roślin Ochrona zasobów wody pitnej |
| Wykorzystanie do podlewania roślin | Oszczędność wody pitnej Bujny wzrost roślinności Korzyści dla przydomowych ogrodów i terenów zielonych |
Wybierając sposób zagospodarowania oczyszczonych ścieków, warto kierować się zarówno aspektami praktycznymi, jak i ekologicznymi. Odpowiednie rozsączanie ścieków i wykorzystanie ich do nawadniania przyczynia się do ochrony środowiska i zrównoważonego gospodarowania zasobami wodnymi. Dzięki temu możemy cieszyć się pięknem zieleni wokół naszego domu, jednocześnie dbając o naturę.
Ponowne wykorzystanie oczyszczonych ścieków to przejaw odpowiedzialności za środowisko i troska o zrównoważony rozwój. To inwestycja w lepszą przyszłość dla nas i kolejnych pokoleń.
Koszty Inwestycji i Eksploatacji
Budowa przydomowej oczyszczalni ścieków jest droższa niż instalacja szamba, ale początkowy koszt szybko się zwraca dzięki znacznemu obniżeniu kosztów eksploatacyjnych. Przydomowe oczyszczalnie ścieków, w przeciwieństwie do szamba, nie wymagają częstego wywożenia nieczystości.
Ceny przydomowych oczyszczalni ścieków znacznie się różnią, w zależności od ich rodzaju. Najtańsze są drenażowe oczyszczalnie, za które wraz z montażem trzeba zapłacić około 7 tysięcy złotych. W przydomową oczyszczalnię ścieków ze złożem biologicznym trzeba zainwestować około 10 tysięcy złotych, przy czym największy wpływ na ostateczną cenę ma pojemność instalowanych zbiorników.
Choć koszt inwestycji jest większy niż w przypadku budowy szamba, to na takie ekologiczne rozwiązanie możesz uzyskać dofinansowanie ze środków gminnych lub unijnych.
Eksploatacja Przydomowej Oczyszczalni Ścieków
Eksploatacja przydomowej oczyszczalni ścieków zależy od wybranej technologii. Jedne modele są prawie bezobsługowe, inne wymagają nieco więcej naszej uwagi. Wszystkie informacje i wskazówki dotyczące bieżącej eksploatacji powinny znajdować się w instrukcji obsługi, niemniej istnieje zestaw uniwersalnych wytycznych, których stosowanie na co dzień z całą pewnością sprawi, że nasza oczyszczalnia będzie działała bezproblemowo przez długi czas.
Przede wszystkim bardzo ważne jest dla przyszłego działania oczyszczalni, aby przed pierwszym uruchomieniem, tzw. W dalszym okresie, dla podtrzymania naturalnych procesów biodegradacji, efektywnego rozkładu związków organicznych, neutralizacji ścieków oraz detergentów zalecane jest regularne stosowanie biopreparatów w formie proszku lub tabletek biologicznych. Środki te wspomagają pracę przydomowej oczyszczalni ścieków, redukują osady i ładunki, upłynniają ścieki zapobiegając tworzeniu się kożuchów w osadnikach oraz zatorów w systemach drenażowych (kolmatacja).
bioDrenaż to wyspecjalizowany biopreparat, którego celem jest udrożnienie systemu drenażowego oraz zapobieganie dalszym zatorom. Jego skład sprawia, że tłuszcze roślinne i zwierzęce podlegają hydrolizie (rozkładowi), redukowana jest emisja lotnych kwasów tłuszczowych oraz ograniczone jest powstawanie sapropelu, co zapobiega dalszemu blokowaniu systemów rozsączania, a w sytuacjach awaryjnych może przywrócić ich drożność.
Poza tłuszczem, który regularnie może doprowadzać naszą instalację do niepożądanych efektów a nawet awarii, istnieje wiele innych substancji, których pod żadnym pozorem nie należy wrzucać bądź wlewać do kanalizacji. Zaliczyć do nich można wszelkiego rodzaju odpadki higieniczne, takie jak mokre chusteczki, papier kuchenny, podpaski i wkładki, prezerwatywy itp. Należy unikać także spuszczania w zlewie odpadków organicznych w postaci resztek jedzenia - nawet tych pochodzących z młynka zlewowego. Nieodpowiednie jest także wylewanie resztek farb, rozpuszczalników, lakierów, kwasów i innych tego typu substancji.
Niezwykle istotne dla poprawnego działania naszej oczyszczalni jest także to, z jakiego rodzaju detergentów korzystamy. Wystrzegać się należy wszelkich chemicznych produktów zawierających chlor, związki żrące - silne kwasy lub zasady oraz środki biobójcze. Tego typu produkty są toksyczne dla mikroorganizmów bytujących w oczyszczalni oraz podobnie jak produkty przemysłowe zawierające substancje korozyjne mogą doprowadzić do uszkodzenia kanalizacji.
Inwestowanie w biologiczne preparaty dla posiadaczy przydomowych oczyszczalni ścieków oraz w produkty wspomagające ich pracę to działanie profilaktyczne, które pozwoli zachować układ instalacyjny w odpowiednim stanie, co w dłuższym okresie czasu zwróci się z nawiązką, zapobiegając drogim i problematycznym awariom.
Przydomowa Biologiczna Oczyszczalnia a Obowiązek Przyłączenia się do Sieci Kanalizacji Zbiorczej
Użytkownik, który zdecyduje się na montaż oczyszczalni opartej o procesy biologiczne, która zapewnia przetrzymywanie ścieków w warunkach hermetycznych, a więc w zbiorniku posiadającym atest szczelności i zabezpieczającym przed wyciekiem surowych ścieków do wód nie jest zobowiązany do podłączenia się do sieci kanalizacji zbiorczej nawet w przypadku, kiedy sieć taka powstanie na terenie, który zamieszkuje. Przydomowa oczyszczalnia ścieków sprawdzi się wszędzie tam, gdzie przyłącze kanalizacyjne wymaga wybudowania kosztownej przepompowni ścieków surowych. Najważniejszą kwestią jest to, by zastosowane przez nas rozwiązanie było nieszkodliwe dla środowiska naturalnego. W przypadku szamb przeznaczonych do gromadzenia nieczystości płynnych, możliwość podłączenia się do sieci kanalizacji zbiorczej bywa zbawienna.
Wymagania Prawne Dotyczące Przydomowych Oczyszczalni Ścieków
Podstawowymi problemami, które towarzyszą planowaniu budowy własnego systemu oczyszczania ścieków są wymagania prawne. Najczęściej pojawia się pytanie, czy konieczne jest pozwolenie na budowę, czy tylko zgłoszenie? Według aktualnych przepisów Prawa Budowlanego na budowę oczyszczalnia ścieków o wydajności do 7,5 m3/d lub zbiornika bezodpływowego o pojemności do 10 m3 wystarczy jedynie zgłoszenie.
Oprócz pozwolenia na budowę należy mieć na uwadze pozwolenie wodnoprawne na wprowadzenie ścieków do środowiska. W tym przypadku, jeżeli odprowadzamy ścieki z własnego gospodarstwa domowego lub rolnego w ilości do 5 m3 pozwolenie nie jest konieczne. Przepisy określają to jako zwykłe korzystanie z wód.
Pozwolenie jest obligatoryjne zawsze wtedy, gdy na terenie działki prowadzona jest działalność gospodarcza. Gdy ścieki będą odprowadzane do urządzeń wodnych (np. wyloty urządzeń kanalizacyjnych, za pośrednictwem których ścieki będą kierowane do ziemi, rowów, stawów i innych zbiorników wodnych, etc.) wymagane jest pozwolenie na wykonanie urządzenia wodnego.
Aktem prawnym, który reguluje warunki, jakie trzeba spełnić przy wprowadzeniu do wód lub ziemi ścieków oraz wód opadowych i roztopowych jest Rozporządzenie Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej z dnia 12 lipca 2019 r.
Budowa oczyszczalni wiąże się także z uwzględnieniem parametrów wodnogruntowych. Szczegóły wymagań dla różnych rodzajów oczyszczalni zawarto w tabeli.
| Rodzaj oczyszczalni ścieków | Wymagania glebowe | Odległość od poziomu wód gruntowych | Wielkość działki |
|---|---|---|---|
| z drenażem rozsączającym | dobrze lub średnio przepuszczalne (piaski, żwiry i lessy) | > 1,5 m (1) | duża (3) |
| biologiczna | - rozsączanie planowane w gruncie - dobra przepuszczalność, - poza granicami działki (6) | bez znaczenia | mała (4) |
| hydrobotaniczna | - rozsączanie planowane w gruncie - dobra przepuszczalność, - poza granicami działki (6) | bez znaczenia | duża (5) |
Prawo (Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 18 listopada 2014 r.) warunkuje również stopień czystości ścieków, które będą odprowadzane do wód z oczyszczalni. Rozróżnia obszary lokalizacji oczyszczalni poza aglomeracją oraz w aglomeracji.
Reasumując, aby odprowadzanie ścieków odbywało się w ramach zwykłego korzystania z wód na własnej działce bez konieczności pozwolenia na budowę i wodnoprawnego, powinny być spełnione warunki:
- zapewnienie dostatecznego oczyszczenia ścieków z zanieczyszczeń,
- ścieki odprowadzane są w ilości do 5 m3
- wydajności oczyszczalni do 7,5 m3/d lub zbiornika bezodpływowego o pojemności do 10 m3
- wody gruntowe są oddzielone minimum 1,5 m warstwą gruntu od miejsca wprowadzenia ścieków
Lokalizacja Przydomowej Oczyszczalni Ścieków
Lokalizacja prywatnej oczyszczalni ścieków jest ściśle określona w przepisach prawa. Aktem, który zawiera takie wytyczne jest m. in. Prawo Wodne. Opisano w nim dopuszczalne odległości oczyszczalni od wybranych miejsc.
| Wyszczególnione obszary | Element przydomowej oczyszczalni ścieków | Minimalne odległości [m] |
|---|---|---|
| Dla zbiornika do 10 m3 | ||
| Studnia wody pitnej | Korpus zbiornika na nieczystości ciekłe | 15 |
| Instalacji rozsączania wody w gruncie | 30 | |
| Budynek jednorodzinny, rekreacyjny lub o zabudowie zagrodowej* | Zbiornik na nieczystości ciekłe | 5 |
| Granica sąsiedniej działki***, droga, ciąg pieszy dla budynków jednorodzinnych, rekreacyjnych lub o zabudowie zagrodowej | Zbiornik na nieczystości ciekłe | 2 (od granicy działki) 7,5 (od drogi) |
| Kąpieliska, plaże publiczne*** | Przydomowa oczyszczania ścieków | 1000 |
| Przewody telekomunikacyjne | Elementy przydomowej oczyszczalni ścieków np. szambo ekologiczne, system rozsączania oczyszczone ścieków w gruncie | 1,0 |
| Przewody elektryczne | 0,5 - 3,0 | |
| Wodociąg | 0,8 | |
| Przyłącze gazowe | 1,5 | |
| Roślinność (drzewa i inne) | Przydomowa oczyszczania ścieków | Zalecenie min. 3 |
Zalecenia dotyczące lokalizacji zbiornika w odpowiedniej odległości od roślinności wynikają z podejścia zdroworozsądkowego. System korzeniowy mógłby uszkodzić w dalszej perspektywie elementy oczyszczalni. Oprócz tego korzenie utrudniają prace związane z posadowieniem i konserwacją instalacji. Niekorzystne jest umieszczanie zbiornika w zagłębieniach terenu, z uwagi na możliwość zalewania przez wody opadowe. W rezultacie może to powodować wypływanie ścieków. Ponadto niepotrzebnie obciąża to instalację. Takie umieszczenie oczyszczalni może skutecznie obniżyć jej efektywność.
Planując budowę oczyszczalni warto zwrócić uwagę na obszar strefy przymarzania. Jeżeli przyłącze powstanie w tej strefie, zaleca się zastosowanie średnicy DN160 rury kanalizacyjnych oraz możliwe ograniczenia długości rur. Pozwoli to zminimalizować ryzyko powstawania zatorów w rurach pod wpływem niskiej temperatury.
tags: #oprzydomowa #oczyszczalnia #sciekow #zasady #dzialania
