Wpływ Opadów Deszczu na Wilgotność Kukurydzy i Strategie Zbioru

Szczegóły: Opublikowano: 27. November 2025

Kukurydza jest jednym z głównych roślin uprawianych na całym świecie. Stanowi ona nie tylko istotny element produkcji roślinnej, ale także jest cennym źródłem paszy dla bydła i innych zwierząt hodowlanych. Jednak, aby uzyskać maksymalne plony i jakość ziarna kukurydzy, ważne jest, aby wiedzieć, kiedy najlepiej rozpocząć żniwa.

Wilgotność kukurydzy to jedna z najważniejszych cech, którą trzeba brać pod uwagę podczas zbioru. Wysoka wilgotność ziarna kukurydzy może prowadzić do szeregu problemów, takich jak trudności w przechowywaniu, pogorszenie jakości ziarna i ryzyko rozwoju pleśni i grzybów. Z drugiej strony, zbyt niska wilgotność może skutkować utratą masy i zmniejszeniem plonów.

Optymalna wilgotność ziarna kukurydzy dla zbioru na ziarno wynosi zazwyczaj do 30%. Przed rozpoczęciem zbioru kukurydzy na ziarno, ważne jest, aby regularnie monitorować wilgotność ziarna. Istnieje wiele różnych narzędzi i technik, które można wykorzystać do pomiaru wilgotności, takie jak wilgotnościomierze, sondy wilgotności ziarna lub nawet ocena wizualna.

Czynniki Wpływające na Termin Zbioru Kukurydzy

Kiedy najlepiej rozpocząć zbieranie kukurydzy na ziarno zależy od wielu czynników, w tym od:

Odmiany kukurydzy: Różne odmiany kukurydzy osiągają optymalną wilgotność w różnym czasie.
Lokalizacji: Warunki pogodowe i geograficzne czynniki mogą znacząco wpływać na termin zbioru.
Warunków pogodowych: Opady deszczu i wilgotność powietrza mogą wpłynąć na wilgotność kukurydzy.
Celu zbioru: Jeśli celem jest produkcja paszy, można zacząć zbierać kukurydzę wcześniej, gdy jest jeszcze bardziej wilgotna.
Profilu przechowywania: Kwestia opłacalności suszenia kukurydzy jest istotnym aspektem, który każdy rolnik powinien wziąć pod uwagę.

Ostatnie opady deszczu są zbawienne dla kukurydzy, która obecnie jest w fazie wiązania i wypełniania kolb. Kukurydza jest w fazie największych potrzeb wodnych od ok. 20 czerwca do połowy sierpnia, czyli właśnie obecnie. W czerwcu wymaga ok 60 mm, w lipcu ok. 70 mm. opadu, żeby mogła normalnie się rozwijać. Także dalszy rozwój roślin kukurydzy zależy od przebiegu pogody w sierpniu i wrześniu. Jeśli nic nie zakłóci pylenia w najbliższym czasie, rośliny będą nadganiać zaległości.

Przeczytaj także: Wpływ wilgotności na opady

Deszcze a Gotowość Kukurydzy do Zbioru

W wielu lokalizacjach notowano w ciągu ostatnich dni duże sumy opadów, bardzo często powyżej 50 l/m2. Niejednokrotnie pojawiały się także opady w okolicach ponad 100 l/m2. Tymczasem deszcze rzędu nawet 100 l/m2 przez 3 - 4 doby były bezpieczne, a w wielu miejscach poprawiły sytuację wilgotnościową.

Co prawda dojrzałe ziarno nie chłonie już wody z rośliny (a sama łodyga nie transportuje tejże) i pod tym względem deszcz nie zwiększy zasobności ziarna w wodę. Ale też trzeba wziąć pod uwagę inne czynniki. Im bardziej "w głąb" jesieni, tym większe ryzyko, że ziarno będzie oddawać wilgoć wolniej. Krótszy dzień, więcej mgieł, dłużej utrzymująca się rosa, wyższa wilgotność powietrza - to wszystko czynniki, które nie będą ułatwiać oddawania wody.

Niemniej pewną osłoną wobec deszczu dla kolby kukurydzy są również koszulki, które "wyłapują" część wilgoci. W wielu przypadkach te są już nieco odsłonięte. Tu istotne będą przede wszystkim dwa czynniki główne: typ ziarna oraz wczesność odmiany. Ewentualnie można jeszcze zwrócić uwagę na nawożenie - jeśli zastosowano bardzo wysokie dawki mocznika, to kukurydza już sama z siebie dłużej utrzymuje się zielona, a co za tym idzie z reguły również ziarno ma wyższą wilgotność.

Wracając jednak do typu ziarna. Flint zaczyna oddawać wodę wcześniej, ale też proces ten odbywa się wolniej niż w ziarnach typu dent. Denty rozpoczynają oddawanie wody później, ale sam spadek wilgotności postępuje z wyższą dynamiką. Jednakże w przypadku każdego typu kukurydzy, jeśli tylko odmiana na danym stanowisku była już dojrzała, oddawanie wody może być dość zbliżone, bo ziarno "nie naciąga", a jest jedynie powierzchownie mokre.

Po opadach deszczu wilgotność ziarna jest wyższa i to jest oczywiste. Przy serii opadów wilgotność wzrasta nawet o 7 - 8 proc. Delikatne opady deszczu przyczyniają się za zwyczaj do zwyżki wilgotności o 4 - 5 proc. Z kolei w przypadku odmian, które już miały niską wilgotność, w granicach 20 - 25 proc, zwyżka tego parametru po drobnych opadach to czasem tylko 3-4 proc. Zauważamy to nawet z rana, kiedy po rosie kukurydza dopiero obniża swoją wilgotność i ta jest niższa już po godzinie od zejścia rosy. Po serii opadów wilgotność nie wróci tak szybko do normy, ale też zapewne nie będzie trzeba czekać tygodnia. W najbliższych dniach ma być w wielu regionach pogodnie. To będzie sprzyjać spadkom wilgotności ziarna.

Przeczytaj także: Poradnik: walka z wilgocią w mieszkaniu

Summa summarum większym problemem niż wilgotność ziarna może być w najbliższych dniach na wielu stanowiskach stan pola i możliwość wjazdu.

Strategie Radzenia Sobie z Mokrą Kukurydzą po Zbiorze

Żniwa kukurydziane w tym sezonie są bardzo mokre, a w prognozach pogody kolejne opady deszczu. Wilgotność wymłóconego ziarna kukurydzy we wrześniu wynosiła w większości przypadków 23-26%. Niestety, październikowe deszcze pokrzyżowały te plany. Ziarno zbierane w poprzednim tygodniu miało wilgotność o 3-6% wyższą.

Uzyskanie niskiej wilgotności ziarna kukurydzy podczas zbioru to w ostatnich latach coraz większe wyzwanie dla wielu gospodarstw. Niekorzystne warunki pogodowe, zwłaszcza niskie temperatury wegetacji, chłodna jesień i przymrozki, znacząco wpływają na proces dojrzewania i dosychania ziarna. W efekcie rolnicy zmagają się z wysoką wilgotnością ziarna, rosnącymi kosztami suszenia i stratami jakościowymi.

Najczęstszą przyczyną problemów z dosychaniem kukurydzy jest wydłużony okres wegetacji przy niskich temperaturach, szczególnie w drugiej połowie sezonu.

Metody Ratowania Mokrej Kukurydzy

Wysoka wilgotność ziarna to nie koniec świata - da się uratować plon, jeśli rolnik zadziała szybko i konsekwentnie. Oto skuteczne metody, które warto wdrożyć:

Przeczytaj także: Wakacje w Bodrum

Natychmiastowe czyszczenie i przewiewanie: Bezpośrednio po zbiorze usuń zanieczyszczenia (plewy, fragmenty kolb, kurz) - zatrzymują one wilgoć i sprzyjają pleśni.
Suszenie etapowe: Najbezpieczniejsza i najskuteczniejsza metoda. Ziarno o wilgotności powyżej 30% nie może być od razu suszone w wysokiej temperaturze - pęka i traci jakość. Najlepiej zastosować suszenie dwuetapowe:
- Etap 1: powolne podsuszenie w temperaturze 35-40°C do poziomu 24-25%.
- Etap 2: po przestudzeniu, dosuszenie do 14-15% (temperatura 80-100°C - w zależności od typu suszarni).
Suszenie jednoetapowe: Najczęstsza praktyka w gospodarstwach, ale wymaga przestrzegania zasad minimalizujących ryzyko strat.

W przypadku ograniczonej ilości magazynów i liczby suszarni większość rolników decyduje się na suszenie jednoetapowy. Warto jednak pamiętać o kilku zasadach, które pomogą zminimalizować ryzyko strat:

Zbiór wykonuj, gdy wilgotność ziarna nie przekracza 30-32% - koszenie przy zbyt dużej wilgotności zwiększa pękanie i uszkodzenia mechaniczne.
Dobrze ustaw kombajn - zbyt wysokie obroty lub niewłaściwe sita prowadzą do pękania ziarna, które potem szybciej się psuje.
Po zbiorze natychmiast oczyść ziarno z resztek kolb i plew - zatrzymują one wilgoć i są idealnym środowiskiem dla pleśni.

Gdy nie ma suszarni - magazynowanie tymczasowe: Jeśli nie masz dostępu do suszarni lub jest kolejka, rozsyp ziarno cienką warstwą (max 50 cm) w przewiewnym miejscu. Uruchom wentylatory lub dmuchawy. Regularnie przemieszaj masę. Utrzymuj stały przepływ powietrza - to zatrzyma rozwój pleśni i fermentacji.

Codziennie sprawdzaj temperaturę pryzmy - ziarno powyżej 35°C zaczyna się psuć. Jeśli pojawi się zapach stęchlizny lub fermentacji - natychmiast przerzuć ziarno i przewiej. Można je też przeznaczyć na kiszonkę z kolb (CCM), jeśli jakość handlowa jest nie do utrzymania.

Suszenie Kukurydzy a Opłacalność

Suszenie ziarna kukurydzy może generować dodatkowe koszty związane z zasilaniem, pracą oraz utrzymaniem suszarni. Jednak warto zaznaczyć, że suszenie może być opłacalne z kilku powodów. Po pierwsze, umożliwia kontrolę wilgotności ziarna, co pozwala uniknąć strat związanych z pleśnią, grzybami i innymi problemami jakościowymi. To oznacza, że ziarno będzie droższe. Po drugie, suszenie umożliwia zbieranie kukurydzy w optymalnym momencie, co może przynieść wyższy plon i jakość ziarna. Warto również zwrócić uwagę na długoterminowe korzyści, ponieważ dobre przechowywanie suszonej kukurydzy może zapobiec stratom w okresie przechowywania.

Zapotrzebowanie Kukurydzy na Wodę

W stosunku do innych roślin uprawnych kukurydza nie potrzebuje dużo wody do wyprodukowania 1 kg suchej masy. Trzeba jednak pamiętać, że gatunek ten wytwarza bardzo dużą ilość suchej masy w trakcie całego okresu wegetacji. Kukurydza jest gatunkiem odpornym na krótkie niedobory wody, dzieje się to za sprawą głębokiego, dobrze rozwiniętego systemu korzeniowego. Jej wymagania wodne w całym okresie wegetacji wynoszą ok. 500 mm i są różne w zależności od fazy rozwojowej. Najwyższe zapotrzebowanie na wodę, ok. 200 mm, przypada na okres kwitnienia i zawiązywania kolb, natomiast najniższe (ok. 100 mm) występuje w początkowym okresie wegetacji oraz dojrzewania kolb.

Ceny Kukurydzy w Polsce

Ceny ziarna na rynku krajowym w dalszym ciągu kształtują się pod wpływem uszczuplonej podaży zbóż (w tym kukurydzy) na rynku, a także zwyżkujących cen zbóż w portach i na MATIFie, szczególnie cen pszenicy. W związku z bardzo wysokimi cenami i niską podażą, większość przetwórców ogranicza zakupy ziarna do niezbędnego minimum. Wytwórnie pasz czekają na większą podaż kukurydzy.

W zależności od regionu, ceny kukurydzy suchej wahają się w obecnie w przedziale 670-760 PLN/t Niemniej jednak, generalnie trudno kupić kukurydzę suchą poniżej 700 PLN/t. Z kolei, ceny kukurydzy mokrej to przedział 390-460 PLN/t.

W połowie tygodnia, ceny skupu ziarna zbóż i rzepaku oferowane przez krajowych przetwórców i podmioty skupowe przedstawiały się następująco:

pszenica konsumpcyjna - 750-830 PLN/t,
pszenica paszowa - 730-790 PLN/t,
kukurydza mokra (30% wilgotności) - 390-460 PLN/t,
kukurydza sucha - 670-760 PLN/t,
żyto konsumpcyjne - 520-580 PLN/t,
żyto paszowe - 500-580 PLN/t,
jęczmień paszowy - 620-680 PLN/t,
pszenżyto - 630-700 PLN/t,
owies paszowy - 500-580 PLN/t,
rzepak - 1650-1740 PLN/t.

tags: #opady #deszczu #wpływ #na #wilgotność #kukurydzy