Odwrócona Krzywa Popytu: Definicja i Mechanizmy
- Szczegóły
W analizie rynków kluczowe jest zrozumienie mechanizmów popytu i podaży. Te dwa podstawowe pojęcia stanowią fundament funkcjonowania każdego rynku i mają kluczowe znaczenie dla ustalania cen, dostępności dóbr i usług oraz ogólnej równowagi gospodarczej.
Definicja Popytu
Przez pojęcie popytu rozumie się ilość towaru lub usług, którą chcą i mogą kupić nabywcy. Chęć nabycia podyktowana jest użytecznością produktu. Popyt jest zgłaszany przez wszystkie podmioty w gospodarce. Przykładowo kibice piłkarscy zgłaszają popyt na bilety na mecze. Z kolei właściciele samochodów zgłaszają zapotrzebowanie na paliwo. Tymczasem przedsiębiorcy ogłaszają popyt na pracowników, np.
Czynniki Wpływające na Popyt
Na poziom zapotrzebowania na określone dobra lub usługi wpływa szereg czynników, które mogą oddziaływać zarówno indywidualnie, jak i w połączeniu. Cena produktu jest jednym z najważniejszych elementów - zazwyczaj wzrost ceny prowadzi do spadku zainteresowania zakupem, natomiast obniżka może skutkować zwiększeniem liczby nabywców. Istotną rolę odgrywa także dochód konsumenta; wyższe zarobki umożliwiają realizację większej liczby potrzeb, podczas gdy spadek dochodów ogranicza możliwości zakupowe. Nie bez znaczenia pozostają także ceny dóbr substytucyjnych oraz komplementarnych. Przykładowo, jeśli cena kawy wzrośnie, część konsumentów może zdecydować się na zakup herbaty jako alternatywy. Z kolei spadek ceny cukru może wpłynąć na większy popyt na produkty wymagające jego użycia.
W rzeczywistości jednak na popyt wpływa też szereg innych czynników. Znacznie może mieć choćby kampania reklamowa. Duże firmy często potrafią wykreować zapotrzebowanie na konkretny produkt właśnie przez działania marketingowe, np. Czasem na popyt w największej mierze wpływa moda, o czym przekonują się zwłaszcza przedsiębiorcy działający w branży odzieżowej. Znacznie mają też relacje pomiędzy poszczególnymi produktami, zwłaszcza w kontekście tzw. dóbr komplementarnych. Przykładowo spadek cen rowerów ucieszy producentów akcesoriów rowerowych. Tańsze rowery sprawią, że pojawi się więcej rowerzystów potencjalnie zainteresowanych np. Jeszcze jednym czynnikiem, który trzeba wziąć pod uwagę, jest sezonowość popytu. Takowa jest uzależniona od branży. Przykładowo popyt na pralki jest mniej więcej taki sam przez cały rok.
Prawo Popytu
Wielkość popytu zależy przede wszystkim od ceny za dany produkt. Jeśli ten sam produkt będzie oferowany po niższej cenie, to więcej ludzi będzie zainteresowanych jego kupnem. Prawo popytu: im niższa cena, tym więcej chętnych na zakup.
Przeczytaj także: Sterowniki i usterki ASUS K52J
Definicja Podaży
Podaż należy zdefiniować, jako ilość produktów lub usług oferowanych na danym rynku. Na przykład podaż usług fryzjerskich w Olsztynie jest zależna od liczby aktywnych fryzjerów w tym mieście. Tymczasem rolnicy są odpowiedzialni za podaż produktów żywnościowych, np.
Prawo Podaży
Zasadniczo krzywa podaży jest odwróceniem krzywej popytu. Prawo podaży mówi, że wraz ze wzrostem ceny danego produktu zwiększa się jego podaż. Prawo podaży zakłada, że przy wyższej cenie następuje wzrost podaży. Przykładowo ponadprzeciętny wzrost średniej płacy dla programistów sprawia, że coraz więcej ludzi decyduje się rozpocząć pracę w branży IT.
Czynniki Wpływające na Podaż
Podaż jest kształtowana nie tylko przez cenę. Ogromne znacznie ma też know-how i rozwój technologii. Na podaż wpłynąć może nawet pogoda. Długotrwała susza może znacząco ograniczyć podaż wielu warzyw.
Cena Równowagi
W punkcie przecięcia popyt i podaż zostają zrównoważone. To jasne, że sprzedawca chce uzyskać jak najwyższą, a kupujący jak najniższą cenę. Finalnie prawa wolnego rynku sprawiają, że cena jest ustalana na poziomie równowagi, co pozwala osiągnąć kompromis. Poziom równowagi to miejsce, w którym krzywa podaży przecina się z krzywą popytu. Tak naprawdę jednak w gospodarkach kapitalistycznych podaż jest zwykle nieco większa niż popyt.
Elastyczność Popytu i Podaży
Mikroekonomia często odwołuje się nie tylko do praw popytu i podaży, ale i elastyczności. Elastyczność określa, jak bardzo zmieni się popyt lub podaż przy zmianie jakiegoś czynnika. Elastyczność cenowa popytu, w zależności od konkretnych uwarunkowań bywa zupełnie inna. Czasem nawet minimalny wzrost ceny może znacząco obniżyć popyt. Tak dzieje się zwłaszcza przy dobrach substytucyjnych. Zupełnie inaczej jest w przypadku oleju napędowego, którego elastyczność cenowa popytu jest niska. Ten produkt jest niezbędny dla wielu kierowców, a przy tym trudno go zastąpić.
Przeczytaj także: Zastosowanie wężyków do filtra osmozy
Zwłaszcza z perspektywy przedsiębiorców znacznie ma nie tylko cenowa, ale i dochodowa elastyczność popytu. Na tej podstawie wyróżnia się dobra podstawowe z niską elastycznością dochodową popytu. Uogólniając, są to produkty niezbędne dla każdego człowieka. Przykładem dóbr podstawowych są artykuły spożywcze. Jeśli ktoś prowadzi biznes w tej branży, to może liczyć na dużą niezależność od koniunktury gospodarczej. Z kolei dla tzw. dóbr wyższego rzędu sytuacja jest odwrotna. Za przykład można tu podać usługi turystyczne. Gdy ktoś zamierza otworzyć biuro wycieczkowe, to szczególnie mocną uwagę powinien zwracać na koniunkturę gospodarczą i dynamikę zmiany realnych płac. Szybki rozwój gospodarczy w ponadproporcjonalnym zwiększa popyt na usługi turystyczne.
Paradoksy Popytu i Podaży
Dla niemal każdej reguły można znaleźć wyjątki. Przekonać można się o tym zwłaszcza w przypadku ekonomii. De facto wyróżnia się mnóstwo paradoksów dotyczących praw podaży oraz popytu. Jednym z ciekawszych jest efekt owczego pędu. Ludzie nierzadko kupują coś tylko po to, by naśladować innych. Uwagę można też zwrócić na paradoks Veblena. Czasem wzrost popytu jest podyktowany wzrostem ceny. Taka sytuacja jest sprzeczna z prawem popytu. Paradoks Veblena dotyczy zwłaszcza tzw. dóbr luksusowych, np. najdroższych samochodów. Konsumenci nierzadko postrzegają bowiem jakość produktu przez pryzmat ceny.
Ciekawym zjawiskiem jest paradoks spekulacyjny. To zjawisko jest obserwowane głównie na rynkach inwestycyjnych. Bywa jednak, że swego rodzaju panika dopada wielu konsumentów indywidualnych. Przez co paradoks spekulacyjny dotyczy czasem podstawowych produktów. Przykładem jest cukier około 2010 roku w Polsce. Jego cena w tamtym czasie szybko rosła. Konsumenci w obawie przed dalszym wzrostem cen zaopatrywali się w coraz większe zapasy cukru.
Podsumowanie
W odróżnieniu od praw fizyki prawa ekonomii nie są uniwersalne. Popyt i podaż nierzadko zachowują się inaczej, niż wynikałoby to z ogólnie przyjętej teorii. Stąd w ekonomii tak dużo paradoksów i dyskusji na ich temat. W znacznej mierze wynika to z założeń przyjmowanych przynajmniej w nurcie klasycznej ekonomii. Tymczasem rzeczywistość pokazuje, że preferencje konsumentów zależą nie tylko od czystego rachunku ekonomicznego. Ogromne znaczenie mają też inne kwestie związane np. z psychologią i socjologią. Warto jednak wiedzieć, jak działa popyt i podaż oraz cena równowagi rynkowej. Pozwala to w dość prosty sposób zrozumieć ogólne mechanizmy funkcjonowania wolnego rynku. Taka wiedza ma szereg praktycznych zastosowań. Znajomość podstawowych praw ekonomicznych pozwala lepiej zrozumieć swoją pozycję negocjacyjną przed rozpoczęciem rozmów o podwyżkę. Nade wszystko są to terminy istotne dla przedsiębiorców. To popyt i podaż w znacznej mierze kształtują szanse i zagrożenia dla danego biznesu.
Przeczytaj także: Odwrócona osmoza: Twój przewodnik
tags: #odwrocona #krzywa #popytu #definicja
