Skuteczne metody usuwania odorów z oczyszczalni ścieków
- Szczegóły
Trudno zignorować nieprzyjemny zapach wydobywający się z oczyszczalni ścieków. Jednocześnie uciążliwość tego problemu może „przesłaniać” jego długofalowe konsekwencje dla ludzi i środowiska naturalnego. W 2019 roku odnotowano 2330 skarg na uciążliwość odorową, podczas gdy w 2024 roku liczba ta wzrosła już do 4027. Jest to jeden z kluczowych powodów, dla których poszukiwanie skutecznych sposobów eliminacji odorów staje się tak istotne. Nawet najbardziej nieprzyjemnych zapachów można się pozbyć.
Przyczyny powstawania odorów
„Winowajców” jest kilku. Wymienione substancje i związki organiczne nie występują w ściekach pojedynczo. beztlenowego rozkładu materii organicznej - w tym procesie biorą udział mikroorganizmy, a efektem ich pracy jest m.in.
Konsekwencje ignorowania problemu odorów
Ignorowanie kwestii odorów może być szkodliwe także w sferze… biznesowej. To wszystko nie musi się wydarzyć, jeśli do eliminacji odorów podejdzie się poważnie - i wykorzysta do tego nowoczesne, skuteczne rozwiązania.
Konsekwencje tego problemu są inne, ale równie poważne.
- Społeczne - na terenach w pobliżu oczyszczalni spada jakość życia, mieszka się mniej komfortowo, właścicielom trudniej sprzedać czy wynająć mieszkanie. Spacery i inne aktywności nie mają nic wspólnego z przyjemnością.
Regulacje prawne dotyczące odorów
Co na to prawo? W Polsce kilkakrotnie próbowano wprowadzić tzw. ustawę antyodorową, nigdy jednak się to nie udało. Prace nad nią są wstrzymane od 2010 roku. art. 362 ust. art. W ostatnich latach powstało także kilka innych dokumentów, które jednak nie mają mocy prawnej - nie można na ich podstawie nakazywać eliminacji uciążliwych zapachów. W 2016 roku opracowano Kodeks przeciwdziałania uciążliwości zapachowej, w którym można znaleźć m.in. środki zaradcze dla obiektów gospodarki ściekowej. W tym samym roku powstała ekspertyza „Lista substancji i związków chemicznych, które są przyczyną uciążliwości zapachowej”, a w 2020 roku „Bezpieczne odległości od zabudowań dla przedsięwzięć, których funkcjonowanie wiąże się z ryzykiem powstawania uciążliwości zapachowej”. W walce z uciążliwymi zapachami może być do pewnego stopnia pomocna także Dyrektywa CAFE (2008/50/WE) w sprawie jakości powietrza w krajach UE. Własne regulacje wprowadzają także niektóre miasta - taką inicjatywę podjęli np. Świadomość ekologiczna mieszkańców, a wraz z nią liczba składanych skarg, stale rośnie. Inspektoraty ochrony środowiska nie mają wystarczających narzędzi, by wszczynać postępowania.
Przeczytaj także: Przydomowe oczyszczalnie ścieków Zawiercie
Metody usuwania odorów
Nie ma jednej metody usuwania odorów z powietrza - a to oznacza, że można zastosować kilka rozwiązań jednocześnie i zwiększyć w ten sposób skuteczność działania. Zmniejszanie emisji zapachowo uciążliwych zanieczyszczeń polega na zapobieganiu emisji odorantów oraz dezodoryzacji gazów odlotowych. Dezodoryzacja gazów może polegać na: usuwaniu zanieczyszczeń uciążliwych zapachowo (często występujących w ilościach śladowych obok dominujących zanieczyszczeń), przekształcaniu zanieczyszczeń zapachowo uciążliwych w bezwonne lub charakteryzujących się wysokimi progami węchowej wyczuwalności, wprowadzaniu domieszek, zmieniających charakter zapachu lub zmniejszających jego intensywność (środki maskujące i neutralizujące). Wybór najskuteczniejszej metody dezodoryzacji opiera się zwykle na przeglądzie piśmiennictwa dotyczącego efektywności różnych technik stosowanych w zakładach o podobnym profilu. Wymienione techniki likwidacji odorantów nieznacznie różnią się od ogólnie znanych i wykorzystywanych technik usuwania innych zanieczyszczeń powietrza i gazów odlotowych. Różnice wynikają ze specyficznego przeznaczenia instalacji dezodoryzujących. Zadowalające osłabienie zapachu można osiągnąć bez zmniejszenia stężenia zanieczyszczeń ilościowo dominujących. Niekiedy wystarcza usunięcie tych, które mają nieprzyjemny lub zbyt mocny zapach. Jest to jednak ryzykowne. Często usunięcie nawet > 90% zanieczyszczeń nie oznacza likwidacji lub osłabienia zapachu. Możliwe są nawet efekty przeciwne - nieoczekiwany wzrost intensywności zapachu mieszaniny. W niektórych przypadkach korzystne okazuje się wykorzystanie zjawiska „kompensacji zapachu”. Techniki kompensacji są wykorzystywane od ponad czterdziestu lat w takich gałęziach gospodarki jak oczyszczalnie ścieków, składowiska odpadów, papiernie, przetwórnie ryb i odpadów rybnych, zakłady mięsne i tłuszczowe.
Metody chemiczne
- ozonowanie
- utlenianie katalityczne
- stosowanie neutralizatorów (np.
Absorpcja
Absorpcja w wodzie jest stosowana na przykład do usuwania fluorowodoru, czterofluorku krzemu oraz części innych zanieczyszczeń z gazów emitowanych z wytwórni kwasu fosforowego metodą ekstrakcyjną oraz z innych źródeł, takich jak: produkcja aluminium - elektroliza Al2O3 w stopionym kriolicie AlF3×NaF, przemysł szklarski - np. zdobnicze trawienie szkła i porcelany kwasem fluorowodorowym i inne. Najczęściej stosowanymi absorberami są kolumny rozpyłowe, skrubery cyklonowe lub kolumny z wypełnieniem ruchomym. Skuteczność absorpcji w wodzie jest mała ze względu na niewielką rozpuszczalność większości zanieczyszczeń. Poprawę efektów dezodoryzacji można osiągnąć stosując jako ciecze absorpcyjne rozwory utleniaczy i zmieniając pH roztworów. Przyczyną bardzo licznych skarg ludności jest zapach gazów emitowanych z zakładów mięsnych, oczyszczalni ścieków lub wytwórni mączki rybnej i mięsno-kostnej. Występujące w tych gazach związki chemiczne charakteryzują się bardzo niskimi progami węchowej wyczuwalności i nieprzyjemnym zapachem. Występują wśród nich zarówno składniki kwaśne (siarkowodór, tiole, kwasy karboksylowe), jak zasadowe (amoniak, dimetyloamina, trimetyloamina i inne) i obojętne (węglowodory, CO, aldehydy).
Adsorpcja
Filtry węglowe są powszechnie stosowanym elementem urządzeń klimatyzacyjnych. Innym przykładem zastosowania procesu adsorpcji może być dezodoryzacja gazów odlotowych z produkcji włókien wiskozowych (usuwanie CS2 , H2S i innych związków siarki).
Spalanie
Metodą dezodoryzacji najbardziej radykalną jest spalanie zanieczyszczeń gazów odlotowych. Produkty spalania to zwykle zanieczyszczenia nieszkodliwe lub mało szkodliwe dla zdrowia i środowiska, należy jednak pamiętać, że proces musi być prowadzony w ściśle kontrolowanych warunkach. W niektórych sytuacjach powstają produkty bardziej uciążliwe zapachowo. W innych przypadkach można spodziewać się, że produkty niepełnego spalania będą łatwiejsze do usunięcia w kolejnych etapach oczyszczania.
Biofiltracja
Biofiltracja polega na powolnym przepuszczaniu gazów przez warstwę materiału porowatego zasiedlonego przez mikroorganizmy. Funkcję nośnika warstwy biologicznej najczęściej spełniają materiały organiczne: kompost, torf, kora drzew, słoma, spulchniona gleba itp. Pielęgnacja złoża polega na okresowym spulchnianiu i przekładaniu materiału, wprowadzaniu dodatków chrustu, kory drzew lub niewielkich ilości węgla aktywnego. Konieczne jest zwilżanie z intensywnością dostosowaną do sytuacji meteorologicznej oraz sprawne odprowadzanie nadmiaru wody opadowej. Oczyszczanie 10000 m3/h gazu wymaga powierzchni 25-100 m2. Powierzchnię niezbędną do uruchomienia biofiltru można zmniejszyć stosując konstrukcje kilkuwarstwowe, na przykład instalowane w piętrowo ustawianych kontenerach. Urządzeniami zajmującymi mniejszą powierzchnię są biopłuczki. Biofiltry są zalecane jako urządzenia do dezodoryzacji gazów wentylacyjnych z budynków ferm hodowlanych, małych warsztatów rzemieślniczych, oczyszczalni ścieków itp. Koszty dezodoryzacji są bardzo małe. Strumień oczyszczanego powietrza ma zwykle temperaturę i wilgotność sprzyjającą rozwojowi bakterii. Pielęgnacja materiału filtracyjnego jest mało kłopotliwa.
Przeczytaj także: Oczyszczalnia oksydacyjna: zasady działania
Czego unikać?
O jakich metodach możemy powiedzieć, że z całą pewnością nie działają tak, jak powinny? To przede wszystkim wszystkie rozwiązania bazujące na maskowaniu zapachów, a nie usuwaniu ich źródeł. Przykładem może być stosowanie kurtyn antyodorowych czy preparatów o mocnych, ale przyjemnych zapachach.
Neutralizatory Aktywne
Wspomniane powyżej neutralizatory odorów występują w dwóch wersjach: aktywnej i pasywnej. Neutralizator ENA II należy do tej pierwszej kategorii. Oznacza to, że przepływ powietrza jest w nim wspomagany przez wentylator. W neutralizatorze ENA II za usuwanie nieprzyjemnych zapachów (a dokładnie substancji, które je wydzielają) odpowiada filtr z węgla aktywnego. Można go porównać do gąbki, która wchłania cząsteczki i zatrzymuje je w swoim wnętrzu. Siarkowodór - jedno z głównych źródeł odorów - łączy się w złożu z węgla aktywnego ze związkami zasadowymi, które trwale go unieruchamiają. Oczyszczone w ten sposób powietrze może zostać wypuszczone na zewnątrz. Neutralizatory ENA II z powodzeniem oczyszczają powietrze z odorów w wielu polskich miastach.
Koszty i korzyści z eliminacji odorów
Brak działań związanych z eliminacją odorów tylko pozornie oznacza brak kosztów. Zaniechanie bywa bardziej kosztowne niż inwestycja w skuteczne technologie. Firmy i instytucje odpowiedzialne za oczyszczanie ścieków mogą zostać ukarane za negatywny wpływ działalności na środowisko, a także zobligowane do wdrożenia rozwiązań ograniczających ten wpływ. Na tym nie koniec - unoszące się w powietrzu nieprzyjemne zapachy to także ryzyko strat wizerunkowych. Coraz bardziej świadomi mieszkańcy nie chcą godzić się na uciążliwe sąsiedztwo i chętnie dzielą się informacjami na temat odorów np. Warto zrobić wszystko, by rozwiązać te problemy u źródła - tym bardziej że skuteczne rozwiązania są łatwo dostępne i możliwe do wdrożenia od zaraz.
Przeczytaj także: Jak ustawić napowietrzanie?
tags: #odory #oczyszczalnia #ścieków #metody #usuwania
