Oczyszczanie biologiczne ścieków – opis technologii na przykładzie oczyszczalni

Szczegóły: Opublikowano: 03. December 2025

Oczyszczanie ścieków w przydomowej oczyszczalni na osad czynny opiera się na metodzie czyszczenia biologicznego. Substancją aktywną w procesie czyszczenia jest osad czynny, który jest mieszaniną mikroorganizmów, którym do rozwoju i życia niezbędne są substancje zawarte w ściekach. W procesie oczyszczania następuje wyeliminowanie zanieczyszczeń fosforowych oraz zanieczyszczeń azotowych.

Jak działa biologiczna oczyszczalnia ścieków?

Biologiczna oczyszczalnia ścieków opiera się na naturalnych procesach rozkładu materii organicznej przez mikroorganizmy.

Surowe ścieki bytowe dostarczane do oczyszczalni w pierwszym etapie trafiają do komory osadnika, gdzie cięższe frakcje opadają grawitacyjnie na dno zbiornika. Po osiągnięciu odpowiedniej ilości zgromadzonych ścieków, ścieki z komory osadnika są dozowane przy użyciu pompy powietrznej do reaktora, gdzie podlegają procesowi natleniania (na przemian wytwarzane są warunki tlenowe i beztlenowe). W tej fazie następuje pompowa lub statyczna dekantacja ścieków oczyszczonych. Oczyszczone ścieki trafiają do odbiornika wodnego lub do gruntu np. W odpowiednich odstępach czasu, po odpompowaniu ścieków oczyszczonych osad nadmierny jest odprowadzany do komory osadnika wstępnego. Odpowiednia wielkość reaktora zapewnia przetrzymanie ścieków przez okres od 48 do 72 godzin. Dzięki temu osad czynny jest obciążony w bardzo małym stopniu, co podnosi skuteczność oczyszczania. do cieku wodnego, np. do gruntu, np.

Etapy oczyszczania ścieków w przydomowej oczyszczalni

Surowe ścieki bytowo-gospodarcze dopływają do oczyszczalni przykanalikiem w sposób grawitacyjny lub ciśnieniowo z przydomowej przepompowni ścieków. W osadniku gnilnym zachodzą wstępne procesy oczyszczania ścieków głównie na drodze mechanicznej. Dzięki deflektorowi na wlocie dopływające ścieki nie powodują poderwania osadów z dna zbiornika. Cząstki łatwo opadające sedymentują na dno zbiornika zaś tłuszcze i oleje flotują tworząc na powierzchni (tzw. kożuch). Na odpływie wbudowany jest filtr szczelinowy, który dodatkowo filtruje ścieki z niesionej zawiesiny. Zatrzymane w osadniku gnilnym zanieczyszczenia organiczne rozkładane są wstępnie na drodze procesów fermentacji beztlenowej.
Ścieki podczyszczone w osadniku gnilnym przepływają grawitacyjnie do komory bioreaktora, która pracuje jako napowietrzane złoże zanurzone. W celu równomiernego wymieszania i napowietrzania ścieków oraz uzyskania odpowiedniego obciążenia hydraulicznego złoża, zastosowano powietrzny podnośnik cieczy pracujący jako wewnętrzny cyrkulator bioreaktora. Pozwala to na skuteczne wywołanie procesów biologicznego oczyszczania. Ścieki przepływają do drugiej komory reaktora dzięki dolnej szczelinie w przegrodzie oddzielającej obie strefy bioreaktora.

Przeczytaj także: Funkcje Nawilżacza Powietrza
W drugiej komorze, ładunek zostaje poddany ostatecznemu napowietrzeniu realizowanemu poprzez membranowy dyfuzor dyskowy. Komora ta pełni także rolę osadnika wtórnego dla obumarłej lub zerwanej błony biologicznej oraz osadu nadmiernego. Gwarantujące to bardzo dokładne natlenienie ładunku dzięki czemu w pełni przebiega proces nitryfikacji. Towarzyszące procesom tlenowym napowietrzanie ścieków System napowietrzania oczyszczalni zasilany jest powietrzem z otoczenia. Do wytworzenia sprężonego powietrza używa się zlokalizowanej w zintegrowanej skrzynce sterującej sprężarki membranowej o bardzo niskiej energochłonności. Ostatnim elementem reaktora jest końcowy filtr szczelinowy zabezpieczający przed przedostaniem się unoszonej przez pracujący dyfuzor zawiesiny.

Technologie oczyszczania ścieków

Skuteczność oczyszczalni, jej elastyczność oraz odporność na działanie substancji chemicznych zawartych w ściekach dopływających do urządzenia z gospodarstwa domowego, zależą głównie od zastosowanej technologii. W oczyszczalni Biopura zastosowano technologię złóż fluidalnych (zanurzonych). Tu sercem urządzenia jest część oczyszczania tlenowego, w której znajdują się polipropylenowe kształtki. To właśnie na nich, dzięki dostarczanemu tlenowi, rozwija się błona biologiczna, która przetwarza związki organiczne w ściekach prowadząc do jego oczyszczenia. W tej technologii nie ma niebezpieczeństwa wypłukiwania kłaczków osadu czynnego do odbiornika, ponieważ kłaczki gromadzone są na złożu z kształtek. W oczyszczalni BioPura zastosowano dwie niezależne części biologiczne. Takie rozwiązanie zwiększa elastyczność pracy, dzięki czemu urządzenie pracuje stabilniej- zarówno przy czterech osobach, jak i mniejszej ilości.

Oczyszczalnie pracują w technologii niskoobciążonego osadu czynnego i służą do oczyszczania ścieków ze wszystkich źródeł składników organicznych (kuchnia, łazienka, WC itp.). Oczyszczalnie są zaprojektowane z uwzględnieniem norm i przepisów obowiązujących w Unii Europejskiej EN 12566 -3, odznaczają się wysoką odpornością na działanie środowiska i długą żywotnością. Umożliwiają nowoczesną i ekonomiczną utylizację ścieków. Eksploatacja oczyszczalni jest niezawodna nawet przy przeciętnym, przerywanym dopływie ścieków oraz w okresie zimowym. Jakość wody w odpływie z oczyszczalni odpowiada wymaganiom higienicznym i wodno-gospodarczym. Oczyszczone ścieki można spuszczać bezpośrednio do cieku wodnego. W przypadku, gdy nie ma do dyspozycji wód powierzchniowych ścieki po oczyszczeniu można odprowadzać odprowadzać do gleby przez obiekt zapewniający wsiąkanie. Produkty posiadają dwa europejskie certyfikaty potwierdzające wysoką jakość oraz nowoczesną technologię. Oczyszczalnie pracują zgodnie ze zharmonizowaną norma PN-EN 12566-3+A1:2009, posiadają również znak CE.

Firma "CARBO-SAN” ma przyjemność zaprezentować oczyszczalnie biologiczne działające w oparciu o niskoobciążony osad czynny i pływające złoże biologiczne, łącząc zalety obu tych metod. Bakterie osiadłe na złożu (pierścieniach), są odporne na okresowe braki pożywienia i potrafią przeżyć nawet kilka miesięcy bez stałego dopływu ścieków, są też bardziej odporne na niedotlenienie złoża. Technologia powyższa jest praktycznie bezobsługowa, wymagane jest jedynie, jeden raz w roku wypompowanie osadu z pierwszej komory.

Oczyszczalnie biologiczne typu ZSK działają w oparciu o pływające złoże biologiczne (fluidalne), niskoobciążony osad czynny oraz układ napowietrzający. Służą do oczyszczania ścieków socjalno-bytowych. Oczyszczalnie pracują w oparciu o trzykomorowy zbiornik w którym zachodzą tlenowe i beztlenowe procesy oczyszczania ścieków. Ścieki dopływają do komory pierwszej, (osadnika gnilnego) gdzie następuje beztlenowy proces oczyszczania. Następnie ścieki grawitacyjnie wpływają do napowietrzonej komory bioreaktora, gdzie następuje tlenowy etap ich oczyszczania. W komorze znajduje się osad czynny plus złoże pływające samooczyszczające się (pierścienie), służące jako podłoże dla kultur biologicznych osiadłych. Oczyszczają one ścieki zarówno w sposób tlenowy na wierzchniej warstwie jak i beztlenowy w spodniej warstwie bakterii osiadłych na złożu. Kultury osiadłe zwiększają biologiczną masę reaktora i są dużo trwalsze od samego osadu czynnego, wytrzymują dużo lepiej przerwy w napowietrzaniu jak i długie przerwy w dostawie świeżych ścieków. Następnie oczyszczone ścieki przechodzą do komory trzeciej, gdzie następuje proces klarowania wody. Cząstki osadu opadają na dno, skąd pompa mamutowa (powietrzna) przetłacza je do komory pierwszej, a oczyszczona woda odprowadzana jest na zewnątrz oczyszczalni. Stopień oczyszczenia ścieków 97 - 99 %. Oczyszczone ścieki możemy, zgodnie z obowiązującym prawem, odprowadzić bezpośrednio do rowu, rzeki, studni chłonnej czy też wykorzystać je np. do nawadniania ogrodu. Oczyszczalnie typu ZSK wykonywane są z żywic poliestrowych , wzmocnionych włóknem szklanym, produkowane metodą infuzji próżniowej. Dzięki zastosowaniu takiego materiału uzyskuje się trwałe i odporne na uszkodzenia mechaniczne wyroby charakteryzujące się dodatkowo niewielkim ciężarem.

Przeczytaj także: Lepszy sen dzięki oczyszczaniu powietrza

Sekwencyjny Biologiczny Reaktor (SBR)

Sekwencyjny Biologiczny Reaktor (SBR) bierze swoją nazwę od metody oczyszczania ścieków. Dzięki etapowemu (sekwencyjnemu), cyklicznie powtarzającemu się 24-godzinnemu procesowi, oczyszczalnie SBR poszczycić się mogą znacznie większą skutecznością oczyszczania ścieków niż oczyszczalnie tradycyjne...

Przydomowe oczyszczalnie ścieków typu SBR PRIMO w standardzie posiadają wbudowaną przepompownię, która pozwala na łatwy montaż w trudnym gruncie i wygodne zagospodarowanie ścieków po oczyszczeniu.

Zalety instalacji przydomowej oczyszczalni ścieków

Instalacja przydomowej oczyszczalni ścieków stanowi innowacyjne i ekologiczne rozwiązanie, które pozwala na efektywne zarządzanie odpadami wodnymi w gospodarstwie domowym. Zaletą takiego systemu jest przede wszystkim samowystarczalność, eliminująca potrzebę podłączenia do miejskiej kanalizacji, co jest szczególnie istotne w obszarach wiejskich lub trudno dostępnych. Oczyszczalnie te są również przyjazne dla środowiska, ponieważ przetwarzają ścieki w sposób naturalny, często wykorzystując mikroorganizmy do rozkładu zanieczyszczeń, co znacząco redukuje emisję szkodliwych substancji do gleby i wód gruntowych. Dodatkowo, zmniejszają one koszty eksploatacji, gdyż po początkowej inwestycji w system, bieżące wydatki są znacznie niższe w porównaniu z opłatami za korzystanie z publicznej sieci kanalizacyjnej. Niemniej jednak, należy pamiętać o pewnych wyzwaniach, takich jak konieczność regularnego serwisowania i kontroli systemu, aby zapewnić jego prawidłowe funkcjonowanie oraz uniknąć potencjalnych problemów z przepisami prawnymi, które mogą wymagać uzyskania odpowiednich pozwoleń na budowę i eksploatację oczyszczalni.

Kryteria wyboru odpowiedniej oczyszczalni

Decydując się na ekologiczne rozwiązanie w postaci przydomowej oczyszczalni ścieków, kluczowe jest uwzględnienie kilku istotnych aspektów. Wielkość gospodarstwa domowego oraz przewidywane średnie zużycie wody wpływają na dobór odpowiedniej wielkości i typu oczyszczalni. Warunki gruntowo-wodne działki są równie ważne, gdyż od nich zależy możliwość zastosowania określonych technologii. Należy również zwrócić uwagę na lokalne przepisy, które mogą narzucać konkretne wymogi techniczne i ekologiczne.

Z kolei koszty inwestycji i eksploatacji to czynniki ekonomiczne, które mają bezpośredni wpływ na wybór systemu. Oczyszczalnie ścieków oferują liczne korzyści, takie jak zmniejszenie obciążenia dla środowiska i oszczędności w dłuższej perspektywie, jednak wymagają one również regularnej konserwacji i mogą wiązać się z wyższymi kosztami początkowymi w porównaniu do tradycyjnych rozwiązań kanalizacyjnych.

Przeczytaj także: Technologie oczyszczania ścieków

Proces montażu i eksploatacji

Montaż przydomowej oczyszczalni ścieków jest procesem wymagającym dokładnego zaplanowania i przestrzegania odpowiednich norm. Zanim rozpocznie się prace, konieczne jest uzyskanie pozwolenia na budowę oraz wykonanie projektu technicznego, który uwzględnia specyfikę działki, rodzaj gleby i poziom wód gruntowych. Następnie wybiera się odpowiedni typ oczyszczalni, dostosowany do ilości generowanych ścieków oraz możliwości finansowych właściciela. Proces instalacji powinien być przeprowadzony przez doświadczonych specjalistów, co gwarantuje prawidłowe funkcjonowanie systemu i jego wysoką efektywność.

Eksploatacja przydomowej oczyszczalni ścieków nie jest skomplikowana, jednak wymaga regularnych przeglądów i konserwacji, aby system działał niezawodnie przez wiele lat. Do podstawowych czynności należy kontrola pracy pomp, sprawdzanie stanu filtrów oraz usuwanie nagromadzonego osadu. Warto zaznaczyć, że nowoczesne oczyszczalnie są wyposażone w systemy alarmowe informujące o awariach lub konieczności wykonania serwisu.

Oczyszczalnie ścieków RotoSET pracują w wysokosprawnej technologii RBC obrotowych złóż biologicznych bez mechanicznego napowietrzania. Rozwiązanie charakteryzuje wysoka skuteczność, niespotykana wygoda użytkowania oraz niskie koszty eksploatacji.

Oczyszczalnie ścieków EasySET pracują w technologii zraszanych złóż biologicznych. Rozwiązanie charakteryzuje prosta konstrukcja, brak elementów mechanicznych wewnątrz zbiornika, niskie koszty użytkowania oraz bardzo mała powierzchnia instalacji.

Przykładowe koszty eksploatacyjne różnych typów oczyszczalni

Typ oczyszczalni	Zalety	Wady	Przykładowe koszty eksploatacyjne
Ekologiczna oczyszczalnia drenażowa	Niskie koszty eksploatacji, dobra efektywność w odpowiednich warunkach gruntowych	Wymaga dużej powierzchni, nieodpowiednia dla terenów o niskiej przepuszczalności. Krótka żywotność drenaży, około 5-10 lat.	Ok. 700 zł/rok
Oczyszczalnia z osadem czynnym	Wysoka efektywność oczyszczania, małe zapotrzebowanie na przestrzeń. Długa żywotność systemu, około 20-30 lat	Wyższe koszty początkowe.	Ok. ...

tags: #oczyszczanie #biologiczne #ścieków #przykładowa #oczyszczalnia #opis