Oczyszczalnia Ścieków w Skoczowie: Innowacje i Edukacja dla Ochrony Środowiska

Szczegóły: Opublikowano: 21. November 2025

Miejska Spółka SKO-EKO prowadzi działalność w zakresie zbiorowego odprowadzania ścieków na terenie gminy Skoczów w województwie śląskim. Eksploatowana przez przedsiębiorstwo mechaniczno-biologiczna oczyszczalnia ścieków z podwyższonym usuwaniem biogenów usytuowana jest na prawym brzegu Małej Wisły w Skoczowie oraz częściowo we wsi Kiczyce.

Spółka od początku swego istnienia prowadzi działalność edukacyjną, co od 2000 r. czynił również Zakład Usług Komunalnych w Skoczowie, który zlikwidowano 31 grudnia 2009 r. SKO-EKO organizuje wycieczki po oczyszczalni ścieków w Skoczowie. Początkowo uczestnikami były głównie dzieci ze szkół podstawowych klas 1-8 (przed utworzeniem gimnazjum). Liczba grup odwiedzających oczyszczalnię to zazwyczaj kilkanaście rocznie (liczebność wycieczek w danym roku często zależy od warunków atmosferycznych).

Działalność Edukacyjna SKO-EKO

SKO-EKO to zwycięzca pierwszej edycji konkursu "Głośna woda", organizowanego przez redakcję miesięcznika "Wodociągi-Kanalizacja" oraz portal Zielonalekcja.pl w kategorii do 30 tys. złotych. Realizacja edukacji ekologicznej odbywa się m.in. poprzez organizację wycieczek na oczyszczalni ścieków w Skoczowie. Cztery lata temu po raz pierwszy obiekt odwiedziły dzieci z zerówki Przedszkola Publicznego nr 4 w Kiczycach, w którym realizowano w roku 2010 program innowacyjny "Przyjaciele Przyrody”. Wycieczka dzieciom tak bardzo się spodobała, że wyjścia na oczyszczalnię na stałe weszły do kalendarza wycieczek przedszkolaków. W tym roku oczyszczalnię odwiedziły dzieci z Przedszkola Publicznego przy ul.

Ponieważ tematyka związana z procesami oczyszczania ścieków nie należy do łatwych, aby ułatwić dzieciom zrozumienie tych procesów, przedsiębiorstwo w 2013 r. postarało się o środki z WFOŚiGW w Katowicach na ścieżkę edukacyjno-przyrodniczą „Oczyszczalnia widziana oczyma dzieci”. Ścieżka w całości zlokalizowana jest na terenie oczyszczalni ścieków w Skoczowie. Jej długość wynosi około 1,5 kilometra, a na spacer z realizacją celów edukacyjnych należy poświęcić około 2 godzin. Stałym elementem tablic jest przewodnik, zabawny listek prezentujący dzieciom proces oczyszczania ścieków w formie rysunków.

Dodatkowo na planszach umieszczono również ciekawostki o środowisku przyrodniczym związanym z terenem oczyszczalni uzupełnione barwnymi fotografiami. Oprowadzający - poza procesami oczyszczania - omawia również problemy eksploatacyjne spółki związane z niewłaściwym korzystaniem z kanalizacji przez mieszkańców. Do zwiedzenia udostępniona jest również dyspozytornia z tablicą synoptyczną oraz komputerem z zainstalowanym programem do wizualizacji pracy oczyszczalni eFlowNet. W przyszłości planowane jest rozszerzenie oferty edukacyjnej dla dzieci z wykorzystaniem sprzętu multimedialnego.

Przeczytaj także: Przydomowe oczyszczalnie ścieków Zawiercie

Osoba oprowadzająca przedstawia dzieciom tematykę oczyszczania ścieków stosownie do grupy wiekowej uczestników. W trakcie wycieczki uczestnicy dowiadują się, jak ważna jest dla środowiska praca oczyszczalni ścieków w Skoczowie. Jest ona bowiem zlokalizowana w granicach obszaru specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 „Dolina Górnej Wisły”. Oczyszczalnia znajduje się również w rejonie Głównego Zbiornika Wód Podziemnych GZWP nr 347 „Dolina rzeki Górna Wisła” o powierzchni 99 km2. Zbiornik należy do obszarów wymagających najwyższej ochrony (ONO) oraz bezpośrednio do niego przylegającej wysokiej ochrony (OWO). Na południe od lokalizacji oczyszczalni znajduje się zbiornik wód podziemnych Godula - Beskid Śląski (GZWP). Przesłaniem prowadzonych zajęć jest uświadomienie uczestnikom, że z zasobów wody być może będą korzystać oni sami lub ich potomkowie.

Spółka zachęca do racjonalnego korzystania z zasobów wodnych, sama dając dobry przykład - tam gdzie jest to możliwe, spółka wykorzystuje tzw. wodę technologiczną, czyli oczyszczone ścieki (np. w procesach odwadniania osadów). Pomysł, aby urozmaicić plansze ścieżki o elementy przyrodnicze obecne na terenie oczyszczalni i w ten sposób zwrócić uwagę lokalnej społeczności również na jej walory przyrodnicze narodził się dzięki publikacji „Roślinność Pogórza Cieszyńskiego i Doliny Górnej Wisły w granicach miasta i gminy Skoczów” autorstwa dr n. Publikacja została wydana w ramach operacji z zakresu małych projektów promującej dziedzictwa przyrodnicze gminy Skoczów. Książka ukazała się w nakładzie 1000 bezpłatnych egzemplarzy. Autor stwierdził w niej że „Oczyszczalnia ścieków w Skoczowie wbrew pozorom nie jest miejscem nieprzyjaznym, zanieczyszczonym, cuchnącym. Tu również można było stwierdzić szereg gatunków atrakcyjnych florystycznie.” W ramach ścieżki edukacyjno-przyrodniczej prezentujemy kilka spośród gatunków które zwróciły uwagę badacza.

Program "Skrzynka dla jerzyka"

W roku 2012 przedsiębiorstwo uruchomiło własny program pod nazwą „Skrzynka dla jerzyka”. Do udziału w akcji zaprosiliśmy Koło Łowieckie ’?DIANA? w Skoczowie którego członkowie wykonali skrzynki dla ptaków. Program uruchomiono, by skutecznie walczyć z komarami, dzięki ich naturalnym wrogom - jerzykom. Wywieszając skrzynki lęgowe dla jerzyków, chcemy wskazać właściwy kierunek walki z tymi uciążliwymi owadami (zwiększający populację jerzyków których liczebność obecnie systematycznie maleje, przyjazny środowisku a przy tym tani), możliwy do zastosowania niemalże w każdym domostwie.

Aby powiększyć ich populację na północnej elewacji budynku administracyjnego wywieszono 4 skrzynki dla jerzyków i rozpoczęto wabienie ptaków. Do zasiedlenia budki zachęca się je poprzez odtwarzanie nawoływań jerzyków we wczesnym okresie gniazdowania (maj - czerwiec) i ponownie później, w drugiej połowie lipca gdy młode szukają miejsc do zasiedlenia w przyszłym roku. Rozpoczęcie akcji wabienia jerzyków ogłosiliśmy na naszej stronie internetowej. Szybko programem zainteresowała się lokalna prasa. O akcji można było również usłyszeć w aktualnościach TVP Katowice oraz w ogólnopolskim „Teleexpresie”.

Program „Skrzynka dla jerzyka” jest również tematem jednej z dziesięciu tablic ścieżki edukacyjno-przyrodniczej. Osoba oprowadzająca zwraca dzieciom uwagę iż jerzyk jest gatunkiem chronionym, omawia jakie niebezpieczeństwa doprowadziły do zmniejszenia jego liczebności i jak można odbudować jego populację.

Przeczytaj także: Oczyszczalnia oksydacyjna: zasady działania

Współpraca i Działania Dodatkowe

We współpracy z Miejskim Centrum Kultury „Integrator” w Skoczowie udostępniliśmy obiekt oczyszczalni ścieków w Skoczowie do zwiedzania w ramach wydarzenia pn. „Mini Skoczowska Industriada”. Akcja promowana była poprzez lokalna prasę, rozwieszenie plakatów informacyjnych na słupach ogłoszeniowych na terenie gminy Skoczów oraz na stronie internetowej Spółki. Było to dla nas kolejne ciekawe doświadczenie, ponieważ tym razem odwiedzały nas całe rodziny (przekrój wiekowy od kilku do kilkudziesięciu lat) i co miłe część z nich aby nas odwiedzić wybrała ekologiczny środek transportu.

Miejska Spółka SKO-EKO Sp. z o.o. jest zakładem pracy który przyjmuje na praktyki zawodowe studentów między innymi z Politechniki Śląskiej, ATH w Bielsku-Białej, Politechniki Krakowskiej, Politechniki Wrocławskiej i Uniwersytetu Śląskiego. To dla nas szczególna grupa młodzieży której pracownicy Spółki starają się przekazać, jak najwięcej informacji na temat działania przedsiębiorstwa. Być może po zakończeniu edukacji i podjęciu pracy osoby te będą mogły podjąć działania np. na rzecz nowelizacji przepisów prawnych. W latach 2010-2013 na praktyki w Spółce zgłosiło się 13 studentów.

Dodatkowo Spółka współpracuje z młodzieżą w zakresie udostępniania materiałów, wyników badań oraz wiedzy o obiekcie oczyszczalni ścieków w Skoczowie potrzebnych np. do pracy magisterskiej. Obecnie planujemy zaproponować również wsparcie finansowe dla ucznia / studenta który podjąłby się napisania pracy o tematyce związanej z działalnością naszego przedsiębiorstwa wraz z wykonaniem makiety naszej oczyszczalni która pozostałaby w Spółce i wykorzystywana byłaby do celów edukacyjnych.

Inwestycje w Rozbudowę Kanalizacji

Od kilku lat Miejska Spółka SKO-EKO starała się pozyskać dofinansowanie dla skanalizowania Kowali i Dolnego Boru. Kowale to sołectwo, do granic którego przez lata zbliżała się kanalizacja, ale do dzisiaj jeszcze tej granicy nie przekroczyła. Dolny Bór posiada kanalizację tylko w obszarze od ul. Bielskiej do lasu. Odcinek od lasu do granicy z Kowalami, podobnie jak same Kowale, wciąż pozostawał bez dostępu do sieci kanalizacyjnej.

W styczniu 2025 roku Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach ogłosił warunki naboru wniosków z programu wspierania rozbudowy sieci kanalizacji sanitarnej poza tzw. aglomeracją. Aglomeracja to pojęcie z katalogu definicji zawartych w Prawie Wodnym i dotyczy obszarów zabudowanych, skanalizowanych w odpowiednim procencie. Właśnie otrzymaliśmy informację, że WFOŚiGW Katowice rozpatrzył pozytywnie nasz wniosek. Przyznano nam dofinansowanie na rozbudowę sieci kanalizacji sanitarnej w Kowalach i na Dolnym Borze w wysokości ponad 8,5 mln zł, w tym 50% dotacji i 50% pożyczki. Łączna wartość inwestycji według kosztorysów inwestorskich wynosi ponad 10 mln złotych netto. Różnicę pomiędzy wartością inwestycji, a dofinansowaniem pokryje Spółka SKO-EKO ze środków własnych.

Przeczytaj także: Jak ustawić napowietrzanie?

Co zostanie wykonane? Na terenie Kowali ponad 6,5 km rurociągów grawitacyjnych w obszarze od strażnicy przy ul. Pożarniczej do ul. Kowali oraz w rejonie ul. Dolny Bór w Kowalach. Przy ul. Łabędziej powstanie przepompownia ścieków i 1,35 km rurociągów tłocznych łączących przepompownię z istniejącą kanalizacją w Pierśćcu. Na terenie Dolnego Boru wybudowana zostanie przepompownia ścieków przy moście nad rzeką Iłownicą, do której zostaną sprowadzone ścieki z budynków od lasu wzdłuż ul.

Spółka SKO-EKO ogłosiła właśnie przetarg na wybór wykonawcy robót kanalizacyjnych, który zostanie wyłoniony do września 2025 roku. Pod względem wartości (ok. 10 mln zł. netto bez VAT) oraz długości (w sumie ponad 10 km) sieci będzie to największa inwestycja kanalizacyjna, jaką realizować będzie SKO-EKO. Budowa potrwa do końca 2027 roku. Dzięki inwestycji ok. Zainteresowanych mieszkańców Kowali i Dolnego Boru zapraszamy do kontaktu z Miejską Spółką SKO-EKO, adres Skoczów ul. Szczegółowe informacje będą przekazywane także po wyborze wykonawcy robót, na zaplanowanych na wrzesień 2025 roku zebraniach z mieszkańcami (zebranie wiejskie w Kowalach i zebranie Rady Osiedla Za Wisłą).

Modernizacja Oczyszczalni Ścieków

Pełna nazwa Inwestycji: Modernizacja oczyszczalni ścieków w Skoczowie w zakresie gospodarki osadowej wraz z odzyskiem biogazu oraz budowa kanalizacji sanitarnej w aglomeracji Skoczów. Zgłaszający: Miejska Spółka SKO-EKO Sp. z o.o. Inwestor: Miejska Spółka SKO-EKO Sp. z o.o. Generalny wykonawca: INSTAL KRAKÓW S.A. Projektant: Biuro Projektów Gospodarki Wodnej i Ściekowej BIPROWOD Warszawa Sp. z o.o. Okres prac: 26.05.2014 r. - 30.11.2018 r. Lokalizacja: ul. Olszyna 10, 43-430 Skoczów (oczyszczalnia ścieków) sołectwa: Kiczyce, Pierściec, Wilamowice, Wiślica, cześć miasta Skoczów oraz Gmina Skoczów (kanalizacja sanitarna). Wartość inwestycji: 19 838 809,64 zł netto.

Zgłoszona do Konkursu inwestycja, to największa inwestycja w historii Gminy Skoczów i Miejskiej Spółki SKO-EKO w branży sanitarnej. Dzięki dofinansowaniu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie, w ramach działania 'gospodarka wodno-ściekowa w aglomeracjach’, oś priorytetowa 'ochrona środowiska, w tym adaptacja do zmian klimatu’ Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2014-2020 wykonaliśmy projekt inwestycyjny, na który składają się dwa zasadnicze zadania:

Budowa sieci kanalizacji sanitarnej:
W sołectwach Gminy Skoczów i części Miasta Skoczów wybudowano sieć kanalizacji sanitarnej o długości łącznej 23,44km oraz 2 szt. przepompowni ścieków. Podłączono 335 budynków, a z sieci do dnia dzisiejszego korzysta 1168 mieszkańców. Od momentu włączenia do użytkowania wybudowanej sieci do dnia 31.12.2018 r. do skoczowskiej oczyszczalni dopłynęło z terenu objętego inwestycją i zostało oczyszczone 82,6 tys. m3 ścieków sanitarnych.
Rozbudowa i przebudowa oczyszczalni ścieków w Skoczowie w zakresie gospodarki osadowej wraz z odzyskiem biogazu.
Celem tej inwestycji było uzyskanie z procesu przetwarzania osadów ściekowych biogazu do produkcji cieplnej i elektrycznej. Uzyskany w procesie fermentacji osadów ściekowych biogaz jest paliwem odnawialnym, a produkowana z niego energia elektryczna jest certyfikowana jako energia 'zielona’. W ramach inwestycji wykonano: - zamkniętą komorę fermentacji o objętości 2 250m3, temperatura fermantacji osadku to ok. 38st.C, a czas fermentacji - 27 dni; - dwumembranowy niskociśnieniowy zbiornik o objętości 700m3 do magazynowania biogazu; - budynek kotłowni i kogeneracji, w którym zamontowano kotły do spalania biogau o mocy 250kW i urządzenie kogeneracyjne o mocy znamionowej 190 kWh; - urządzenia i biofiltry oczyszczające biogaz, a także instalacje do przesyłu osadu i biogazu.

Planowana optymalna produkcja biogazu wyniesie wyniesie ok. 1 700m3/dobę. Planowana wartość energetyczna biogazu wyniesie 2 506 kV/dobę. Planowana oszczędność w zużyciu energii elektrycznej ze źródeł zewnętrznych (w to iejsce własna produkcja energii elektrycznej z kogeneracji) wyniesie ok. 25% rocznego zużycia.

Całkowity koszt realizacji projektu (brutto) wyniósł 24 326 682,83 zł, w tym: - wartość dofinansowania ze środków NFOŚiGW/POiŚ - 12 601 394,14 zł, - wartość dofinansowania za środków krajowych, pożyczek, WFOŚiGW w Katowicach - 4 010 600,00 zł, - wartość środków własnych Miejskiej Spółki SKO-EKO Sp. z o.o.

Podsumowanie

Miejska Spółka SKO-Eko Sp. z o.o. jest w 100% własnością Gminy Skoczów. Zadania powierzone Spółce to m.in. odbiór i oczyszczanie ścieków sanitarnych w Gminie Skoczów, a także odbiór i oczyszczanie ścieków z terenu Gminy Brenna i części Gminy Ustroń. Obszary wymienionych Gmin o zwartej zabudowie, z których ścieki sanitarne docierają do skoczowskiej oczyszczalni to tzw. Aglomeracja Skoczów.

Mając tak sformułowane zadania Spółka realizuje inwestycje związane z budową i modernizacją urządzeń i kanalizacji sanitarnej na terenie Gminy Skoczów. Zwiększając z roku na rok ilość odbiorców i ilość ścieków poddawanych oczyszczeniu w warunkach spełniających wymagania podwyższonego usuwania biogenów w zlewni Zbiornika Goczałkowickiego, rezerwuaru wody pitnej dla Śląska działalność Miejskiej Spółki SKO-EKO Sp. z o.o. przyczynia się do poprawy środowiska naturalnego naszzego pięknego Podbeskidzia.

Lista firm zajmujących się wywozem ścieków z terenu Skoczowa i okolic

Firma	Adres	Obszar Działania	Kontakt	Pojemność	Dodatkowe Informacje
FHU „VOL-TRANS” Zbigniew Jastrzębski	ul. Baranowicka 5 Ochaby Wielkie	Skoczów, Jasienica, Strumień, Dębowiec, Hażlach	502-374-416	13300, 14300
Bronisława Faruga	Pierściec ul. Landecka 46	Skoczów	605 729 314	4 000	Traktor
Wywóz Fekalii W. Husarul	Chałupnicza 12 Ustroń	Skoczów	604-852-614, 338-547-697	10 500
Wywóz Ścieków D. Franek	ul. Dębowiecka 103 Ochaby Małe	Skoczów, Dębowiec, Strumień, Chybie	781-335-250	8 000
Wywóz Ścieków EKO-BEL S. Żbel	ul. Żebroka 24 Skoczów	Skoczów, Brenna, Dębowiec, Goleszów	691-711-006, 338-534-573	8 300
Wywóz Ścieków „TRANS-ECO” Bożena Gruszka	ul. Bielska 354 Jaworze	Skoczów, Jasienica, Jaworze, Bielsko-Biała	602-674-373, 602-120-737, 338-172-852, 334-965-866	8 000, 10 000
TOI TOI	Skoczów	Skoczów	804 204 204	2 000
Operatus	ul. Cyniarska 38 43-300 Bielsko-Biała	Jaworze, Jasienica, Bielsko-Biała	338-168-482, 603-658-004
Sanit Trans	Międzyrzecze Górne 38 343-392 Międzyrzecze Górne	Jasienica	338-157-974	12 000
WC SerwisWC Serwis Baska Kucharski Sp.J.	ul. Pod Borem Zabrze	Skoczów	322-784-531	2 000
WZC	ul. Myśliwska 10 43-450 Ustroń		338-543-496, 338-542-244, 338-542-573	4 000
Tomasz Kuś Usługi Transportowo-Mechaniczne	43-385 Jasienica ul. Jasienica 974	Jasienica, Jaworze, Bielsko Biała, Chybie, Dębowiec, Brenna, Skoczów, Czechowice-Dziedzice	508-924-603	14 000	Możliwy traktor
Zakład Komunalny w Jasienicy	Jasienica 159	Jasienica	338-153-729	10 000, 10 700
PPHU Ekoplast	ul. Ligocka 103/7 40-568 Katowice	Cieszyn	338-580-075
P.P.H.U. „Leśnik” Antoni Wawrzeczko	Kiczyce, ul. Piękna 15, 43-430 Skoczów	Dębowiec	601 589 379	7 000	Traktor
Zakład Usług Komunalnych „ZUKOMB”	Mysłowice	Skoczów	32 223 91 37
F.H.U. Gojniczek Jan	ul. Przelotowa 3 Goleszów	Goleszów	516 233 242	8 500	Traktor
Unimark Sp. z o.o.	Wadowice	Skoczów	873 98 32	11 000
Eko- Stela sp. z o.o.	Dębowiec		502 778 836
Fenix Grzegorz Puchała	Goleszów	Skoczów, Brenna	881 404 050	9 000
Szambo Trans Filip Biedrawa	Strumień	Skoczów, Strumień	789 249 680	5 000
New Trans Monika Krętosz	Bronów	Skoczów	508 434 460
Gospodarstwo Rolne Wojciech Bilicer	Skoczów	Skoczów	789 838 436	6 000
JAN REN Renata Kuś	Pogórze	Skoczów, Jasienica, Dębowiec, Brenna	604 963 813	12 000
DANIEL-TRANS Daniel Gaś	Jasienica	Jasienica	508 487 991	12 000
Przewóz Towarów Usługi Koparkami Jan Matuszny, Krzysztof Matuszny	Świętoszówka	Jasienica	502 685 532	2 000	traktor
Zdzisław Gołyszny Czyszczenie rowów oraz kanałów	ul. Bielska 34, Chybie	Chybie	501 489 177	9 000
Marek Kubicius	Simoradź	Dębowiec, Strumień	501 337 624	5 000, 8 000	traktor, samochód
Przedsiębiorstwo Komunalne Ustroń	43-450 Ustroń ul. Konopnickiej 40	Skoczów	33 854 35 00	7 000
Piotr Starzec Star Tech	43-440 Goleszów ul. Ustrońska 91	Skoczów, Ustroń	669 619 658
F.U. Daniel Husar	43-430 Bładnice Górne ul. Wiejska 37	Skoczów, Ustroń	883 833 675	12 000
MC System Maciej Czakon	43-430 Skoczów ul. G.

tags: #oczyszczalnia #ścieków #Skoczów #ul. #Katowicka #informacje