Oczyszczalnia Ścieków w Gliwicach: Modernizacja, Awarie i Technologie
- Szczegóły
Centralna Oczyszczalnia Ścieków, położona w Gliwicach, odgrywa kluczową rolę w miejskiej infrastrukturze wodno-kanalizacyjnej. Firma Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji (PWiK) w Gliwicach jest operatorem tego obiektu, wyposażonego w infrastrukturę technologiczną oczyszczania ścieków komunalnych. Centralna Oczyszczalnia Ścieków wybudowana została w 2001 r.
Rozbudowa i Modernizacja Centralnej Oczyszczalni Ścieków
Komunalna spółka Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w Gliwicach rozbudowuje i modernizuje Centralną Oczyszczalnię Ścieków. Na ten cel pozyskała prawie 40 milionów złotych z Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności. Na początku maja 2025 roku podpisano oficjalną umowę inwestycyjną z Bankiem Gospodarstwa Krajowego. Dokładna kwota dofinansowania wynosi 39 900 703,39 zł i została przyznana w ramach programu „Inwestycje na rzecz zielonej transformacji miast”. Celem przedsięwzięcia jest zwiększenie wydajności oczyszczalni oraz zmniejszenie jej negatywnego wpływu na środowisko naturalne.
Celem projektu jest unowocześnienie oczyszczalni, będącej kluczowym elementem miejskiej infrastruktury wod-kan, aby działała ona efektywniej i bardziej ekologicznie. Efekt? Bardziej wydajna oczyszczalnia, mniejsze obciążenie dla środowiska i lepszy komfort życia mieszkańców Gliwic.
Planowane Prace Modernizacyjne
Planowane prace to m.in. przebudowa systemu napowietrzania w reaktorach biologicznych. Modernizacja oczyszczalni obejmuje m.in. przebudowę systemu napowietrzania w reaktorach biologicznych, co pozwoli na bardziej efektywne procesy oczyszczania ścieków. Prace obejmą również modernizację stacji odwadniania osadu oraz automatyki sterującej całym procesem. Planowane prace to m.in. modernizację stacji odwadniania osadu i automatyki, a także budowę instalacji do deamonifikacji odcieków - czyli nowoczesnego systemu usuwania azotu.
Zakończenie projektu, które przewidziane jest na najbliższe lata, ma przynieść realne korzyści nie tylko dla środowiska, ale również dla mieszkańców Gliwic. Zmodernizowana oczyszczalnia będzie działać bardziej wydajnie, generując mniej hałasu, zużywając mniej energii i emitując mniej gazów cieplarnianych. Projekt realizowany przez PWiK w Gliwicach stanowi doskonały przykład odpowiedzialnej polityki miejskiej, która łączy potrzeby infrastrukturalne z troską o środowisko naturalne. Dzięki pozyskanemu dofinansowaniu i profesjonalnemu podejściu do modernizacji, Gliwice wzmacniają swoją pozycję jako miasto nowoczesne, zielone i przyjazne mieszkańcom.
Przeczytaj także: Przydomowe oczyszczalnie ścieków Zawiercie
Awarie i Incydenty
Centralna Oczyszczalnia Ścieków, położona w Gliwicach, boryka się z problemem nieautoryzowanego zrzutu dużej ilości substancji oleistej, bogatej w tłuszcze i detergenty, do miejskiej sieci kanalizacyjnej. Nie jest jeszcze jasne, kto stoi za tym szkodliwym działaniem. Incydent zgłoszono lokalnej prokuraturze 16 stycznia. W oczyszczalni właśnie trwa naprawa szkód spowodowanych przedostawaniem się niebezpiecznej substancji do systemu technologicznego.
Substancja z nielegalnego zrzutu została wykryta po zaobserwowaniu nadmiernych ilości dziwnie wyglądającej piany w komorze dopływowej i reaktorach biologicznych w gliwickiej Centralnej Oczyszczalni Ścieków. Substancja została wykryta po zaobserwowaniu nadmiaru niezwykle wyglądającej piany w komorze dopływowej i reaktorach biologicznych Centralnej Oczyszczalni Ścieków w Gliwicach. Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w Gliwicach potwierdza, że doszło do nielegalnego zrzutu dużej ilości substancji oleistej zawierającej tłuszcze i detergenty do miejskiej sieci kanalizacyjnej.
Jak informuje Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w Gliwicach, ktoś dokonał nielegalnego zrzutu do kanalizacji sanitarnej dużej ilości substancji zawierającej tłuszcze i detergenty. - Obecnie mamy sytuację pod kontrolą i substancja z nielegalnego zrzutu jest zneutralizowana. Natomiast powstała w wyniku tego zdarzenia gęsta maź skumulowała się na powierzchni w osadnikach wtórnych. Kontrolna analiza mikrobiologiczna nie wykazała jej negatywnego wpływu na środowisko.
Organizujemy sprzęt do jej mechanicznego usunięcia - mówi Aleksandra Zajączkowska, kierownik Centralnej Oczyszczalni Ścieków w Gliwicach. W oczyszczalni trwają prace związane z usuwaniem skutków przedostania się szkodliwego materiału do układu technologicznego. Nie wiadomo jeszcze, kto jest sprawcą tego skandalicznego działania. Sprawa została zgłoszona do gliwickiej prokuratury 16 stycznia.
Wiosną w 2023 r. w centralnej oczyszczalni doszło do awarii, w wyniku której do rzeki Kłodnicy czasowo część ścieków trafiała jedynie po mechanicznym oczyszczeniu. Z powodu niedrożności jednego z osadników, pierwszego dnia awarii było to ok. 30 proc. ogółu ścieków, a drugiego, gdy ją usunięto, ok.
Przeczytaj także: Oczyszczalnia oksydacyjna: zasady działania
Technologia Oczyszczania Ścieków
Technologia oczyszczania ścieków oparta jest na procesach mechanicznych i biologicznych, z możliwością chemicznego wspomagania. Wytworzone w Gliwicach ścieki wpływają do oczyszczalni trzema głównymi kolektorami: z kanalizacji ogólnospławnej, z centrum miasta oraz osiedla Waryńskiego i najbliższej okolicy.
Etapy Oczyszczania Ścieków
KROK 1: Separacja części stałych
W pierwszej kolejności ścieki zostają pozbawione części stałych tzw. skratek i piasku. Skratki (czyli wleczone zanieczyszczenia) usuwane są za pomocą krat, na których zatrzymują się zanieczyszczenia o frakcji powyżej 6mm. Następnie ścieki przepływają do piaskowników przedmuchiwanych wirowych. W nich wydzielana jest zawiesina mineralna - głównie piasek, żwir i tłuszcze. Zarówno skratki, jak i zawartość piaskowników zostają odwodnione, gromadzone w kontenerze i przeznaczone do odzysku. Dalej ścieki przepływają przez osadniki wstępne, gdzie w wyniku procesu sedymentacji, wyodrębnione zostają z nich zanieczyszczenia łatwo opadające, tzw. osad wstępny oraz zanieczyszczenia pływające, które nie zostały wcześniej wydzielone.
KROK 2: Reaktory biologiczne
W bioreaktorach zachodzą najważniejsze i najtrudniejsze technologicznie procesy, czyli rozkład materii organicznej i usuwanie ze ścieków związków biogennych, tj. związków azotu i fosforu. Dzieje się tak za sprawą wielu gatunków bakterii tworzących biomasę (tzw. osad czynny) zamieniających ścieki w przezroczystą, bezpieczną ciecz, która w końcowym procesie oczyszczania trafia do rzeki Kłodnicy.
Praca reaktora biologicznego
W zasadniczej części reaktora biologicznego, zachodzą zintegrowane procesy biologicznego usuwania ze ścieków związków węgla organicznego, azotu i fosforu. Procesy zachodzące w reaktorze biologicznym obejmują:
- utlenianie związków węgła organicznego (wyrażające się obniżką BZT5 ścieków),
- utlenianie związków azotowych
- redukcję utlenionych związków azotu (azotanów) do azotu gazowego (denitryfikacja) wyrażająca się obniżeniem poziomu azotu ogólnego,
- przemiany związków fosforu prowadzące do zwiększonego (w stosunku do standardowego osadu czynnego) wbudowywania związków fosforu w biomasę osadu czynnego (defosfatacja biologiczna),
- syntezę biomasy osadu czynnego wyrażającą się przyrostem masy osadu czynnego, który dla zachowania równowagi usuwany jest z układu jako osad nadmierny.
Oprócz wyszczególnionych, zasadniczych procesów biologicznych, w reaktorach prowadzone jest symultaniczne, uzupełniające strącanie związków fosforu w oparciu o koagulant chemiczny. Dodatkowo od 2013r, czyli od czasu modernizacji oczyszczalni bakterie można wspomagać dozując do reaktora tzw. zewnętrzne źródło węgla, czyli pożywkę, która poprawia biologiczne usuwanie azotu ze ścieków w procesie denitryfikacji.
Przeczytaj także: Jak ustawić napowietrzanie?
Dla zapewnienia wymaganej ilości tlenu i wymuszenia krążenia ścieków, zastosowano w bioreaktorach rotory z przegrodami kierującymi i mieszadła. Praca rotorów sterowana jest automatycznie, w zależności od zapotrzebowania tlenu i stężenia azotu amonowego. Zastosowanie automatycznego wyłączania i włączania rotorów, jak również możliwość spiętrzania poziomu ścieków w komorach, pozwala na elastyczny podział komory na strefy tlenowe i beztlenowe, a także ułatwia kierowanie procesami i ich optymalizację.
KROK 4: Ścieki z osadników wtórnych trafiają do wylotu, a osady do przeróbki
Z bioreaktorów ścieki kierowane są do osadników wtórnych, w których następuje proces sedymentacji w wyniku czego kłaczki osadu czynnego opadają na dno, a sklarowane ścieki trafiają do odbiornika jakim jest rzeka Kłodnica. Wysoki stopień oczyszczania ścieków gwarantuje powiązanie nowoczesnej technologii z pełną automatyką procesów oczyszczania, umożliwiających sterowanie nimi, zabezpieczanie przed awariami i wczesne wykrycie jakichkolwiek zakłóceń w oczyszczalni. Zważywszy, że przepustowość oczyszczalni wynosi 40 tys. m3 na dobę, jest to niezwykle skomplikowane i odpowiedzialne zadanie.
Krok 5: OSAD
Część osadu z osadników wtórnych jest zawracana do reaktora biologicznego, a część (tzw. osad nadmierny) trafia do zbiornika osadu nadmiernego. Zostaje on zagęszczony, zmieszany z osadem wstępnym i poddany procesowi fermentacji metanowej w zamkniętych komorach fermentacyjnych w temperaturze 37°C przez około trzydzieścikilka dni. Przefermentowany osad poddawany odwodnieniu na prasach filtracyjnych i wirówce do uzyskania suchej masy rzędu 21-22% . Po odwodnieniu osad jest jeszcze higienizowany poprzez dodanie do niego wapna palonego.
W ten sposób pozyskany ze ścieków osad jest wykorzystywany przyrodniczo, m.in. do rekultywacji terenów zielonych, pod uprawy roślin przeznaczonych do produkcji biopaliw itp., lub przeznaczony do odzysku.
BIOGAZ
Biogaz powstaje w komorach fermentacyjnych w procesie fermentacji mezofilowej osadów. Jest on odzyskiwany i oczyszczany a następnie gromadzony w specjalnym do tego celu zbiorniku.
Biogaz kierowany jest jako paliwo do dwóch kotłów produkujących energię cieplną. Priorytetem wykorzystania wytworzonej energii jest podgrzewanie osadu kierowanego do procesu fermentacji. To źródło ciepła produkowane na COŚ w Gliwicach pokrywa całkowicie zapotrzebowanie zarówno w procesie technologicznym, jak i socjalnym.
Ponadto biogaz kierowany jest do dwóch kogeneratorów, gdzie wytwarza się energię elektryczną oraz ciepło (z układu chłodzenia). Ilość wyprodukowanej energii elektrycznej pokrywa zapotrzebowanie obiektu na energię elektryczną w ok.
Inwestycje w Oczyszczalnię Ścieków Przemysłowych PEC-Gliwice
Zakończono modernizację instalacji oczyszczania ścieków przemysłowych na terenie PEC-Gliwice. Po 3 latach intensywnych prac oddano do użytku zmodernizowaną od podstaw, innowacyjną oczyszczalnię. Oczyszczalnia zlokalizowana jest w kompleksie PEC-Gliwice, w murach dawnej przepompowni. Prace rozpoczęto w 2020 roku, z uwagi na niską wydajność dotychczas stosowanych technologii.
- Dla PEC-Gliwice to bardzo ważna inwestycja. Oczekiwania środowiskowe wobec dostawcy ciepła systemowego stale rosną i my je ambitnie spełniamy. Nasza nowa instalacja zmniejsza uciążliwości związane z wpływem produkcji ciepła na lokalne środowisko naturalne, zapobiegając zanieczyszczaniu wód powierzchniowych i przyczyniając się do utrzymania wysokiej jakości ekosystemu wodnego. Koszt inwestycji wyniósł ok. 7 mln zł.
- W każdy proces produkcyjny wykorzystania wody, wliczona musi być tego typu instalacja. Zmodernizowaną oczyszczalnię wyposażono we w pełni zautomatyzowane węzły technologiczne. Pozwalają na usuwanie metali ciężkich i siarczanów, rekarbonizację ścieków oraz filtrację końcową. Dodatkowo zastosowano szereg punktów oczyszczania i bezpiecznej utylizacji odpadów powstających w trakcie tego procesu. Część oczyszczonych ścieków wraca do instalacji wewnętrznych ciepłowni do dalszego wykorzystania jako tzw. woda szara. Wydajność działającego już obiektu jest wysoka - kształtuje się na poziomie 5 m3/h.
Park Zielonej Energii
Nowa infrastruktura oczyszczalni w przyszłości znajdzie zastosowanie w jednym z najnowocześniejszych w skali całego kraju ośrodków pozyskiwania energii z paliw alternatywnych - Parku Zielonej Energii.
- Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej to jedna z najważniejszych spółek komunalnych naszego miasta, która jako jedna z nielicznych w skali kraju zarówno produkuje, jak i dystrybuuje ciepło, dostarczając je około 125 tys. mieszkańcom Gliwic. Tym działaniom towarzyszy wysoka dbałość o stan środowiska, która znalazła urzeczywistnienie także w projekcie instalacji zmodernizowanej oczyszczalni ścieków przemysłowych, służącej przetwarzaniu nadmiaru wody przemysłowej uzyskiwanej w procesach technologicznych PEC-Gliwice. Jest ona jednocześnie elementem nowej, bardzo ważnej dla miasta inwestycji nazywanej Parkiem Zielonej Energii. Park Zielonej Energii będzie uzupełnieniem przyjaznego środowisku systemu gospodarki odpadami.
Koszt inwestycji sięga niemal 290 mln zł. Do jej realizacji niezbędne będą środki z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz budżetu Miasta Gliwice. Pierwsze kroki w kierunku pozyskania niezbędnych funduszy już wykonano. W styczniu projekt Parku Zielonej Energii przeszedł pozytywnie ocenę formalną wniosku o dofinansowanie NFOŚiGW.
Industriada w Gliwickiej Oczyszczalni
„Po szychcie. Czas na fajrant!” - takim hasłem promuje się tegoroczna Industriada. 3 września o godz. 12.00 otwieramy drzwi Muzeum i zapraszamy do podróży w przeszłość, do odkrywania historii rozwoju drewnianych rurociągów, unikalnych eksponatów stanowiących wyposażenie łazienek naszych babć oraz dawnego zakładu przepompowni ścieków, który liczy sobie ponad 100 lat!
Po dawce historii pasjonaci techniki będą mieli okazję zwiedzić nowoczesne obiekty Centralnej Oczyszczalni Ścieków, podczas cogodzinnych wycieczek po terenie zakładu. W tym roku bawimy się i relaksujemy pod hasłem „Po szychcie. Fajrant na Oczyszczalni! O! Sole uzdrowiskowe, lecznicze, spożywcze - poznaj ich skład, kolor, smak, zastosowanie w kosmetyce, leczeniu i kuchni podczas warsztatów rodzinnych.! Ograniczona liczba miejsc. Kronika srebrnego nocnika.
„I jeszcze dla miłych gości coś wyjątkowego - szklanka wody wprost z oryginalnego saturatora z lat 70. Każdy, bez limitu będzie częstowany kultowym napojem PRL-u: wodą z sokiem… jakim? to niespodzianka. Warto dodać, że serwowana woda pochodzi z sieci wodociągowej, która jest bardzo dobrej jakości, średniozmineralizowana, pobierana z zasobów podziemnego triasu.
tags: #oczyszczalnia #ścieków #Gliwice #informacje
