Oczyszczalnia Ścieków Gigablok w Katowicach: Zasada Działania i Innowacje
- Szczegóły
W Katowicach oczyszczanie ścieków odbywa się w czterech różnych obiektach. Gigablok jest z nich największy i najbardziej samowystarczalny energetycznie.
Historia i Modernizacja Oczyszczalni Gigablok
Pierwsza oczyszczalnia na terenie obecnego obiektu powstała w latach 1950-1960. Z dwóch zaplanowanych wybudowano jedynie ciąg mechaniczny wyposażony w kraty rzadkie, trzy przepompownie ścieków, piaskowniki pionowe oraz osadniki wstępne, a także przepompownię osadu wraz z dyspozytornią i poletka osadowe. Wybudowano również budynek dmuchaw, służących do napowietrzania bioreaktora, adaptowany w okresie późniejszym na magazyn oraz fundamenty pod cztery komory fermentacyjne. Ciekawostką jest, iż akurat te obiekty można oglądać do dnia dzisiejszego.
Pod koniec lat siedemdziesiątych ubiegłego wieku powstał projekt modernizacji oczyszczalni, zakładający wyposażenie jej w ciąg oczyszczania biologicznego. W latach 1980-1984 wybudowano obiekt pod nazwą "GIGABLOK" z Sekwencyjnym Reaktorem Biologicznym, w skrócie SBR. Technologia tego reaktora zakładała, że proces usuwania związków azotu i fosforu ze ścieków odbywał się w tym samym zbiorniku, będąc jedynie rozłożonym w czasie i przebiegając przy różnych warunkach natlenienia układu. Nazwa oczyszczalni wzięła się od typu reaktora SBR, jaki został wtedy zastosowany. Reaktory te w zależności od ich wielkości nazwane były Hektablok, czy Miniblok. Oczyszczalnię wyposażono w innowacyjny system zagęszczania osadu nadmiernego w kolumnach flotacyjnych.
Dzięki modernizacji sieci kanalizacyjnej ścieki sanitarne i deszczowe ze zlewni rzeki Rawy odprowadzane są do oczyszczalni ścieków Gigablok. Kontrakt „Projekt, budowa i uruchomienie oczyszczalni ścieków Katowice, Polska”, współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej obejmował wykonanie projektu budowlanego, wykonawczego i powykonawczego w zakresie wszystkich branż.
Zasada Działania Oczyszczalni Gigablok
Oczyszczalnia Ścieków Gigablok jest oczyszczalnią mechaniczno-biologiczno-chemiczną o przepustowości 40 tys. m3 na dobę w okresie bezdeszczowym. Jej właścicielem jest Katowicka Infrastruktura Wodociągowo-Kanalizacyjna Sp. z o.o., a Katowickie Wodociągi S.A. prowadzą jej eksploatację. Odprowadzane są do niej ścieki z północnych dzielnic Katowic. W ciągu roku oczyszczanych jest tu ok. 8,4 mln m3 ścieków. Proces oczyszczania ścieków oparty jest na metodzie osadu czynnego z usuwaniem biogenów. Ponadto oczyszczalnia posiada piaskownik z usuwaniem tłuszczu oraz stację higienizacji osadu. Oczyszczalnia wyposażona jest również w dwie komory fermentacyjne osadów, w których powstaje biogaz wykorzystywany do wytworzenia energii elektrycznej i cieplnej. Docelowo można uzyskać 300 m3 biogazu na dobę.
Przeczytaj także: Przydomowe oczyszczalnie ścieków Zawiercie
INTROL w ramach kompleksowej realizacji zaprojektował, dostarczył, zamontował, przetestował i uruchomił szereg nowoczesnych instalacji, które pozwoliły na lepszą ochronę środowiska i skuteczniejsze niż do tej pory usuwanie zanieczyszczeń.
Wykorzystanie Biogazu i Produkcja Energii
Użytecznym produktem ubocznym fermentacyjnego procesu oczyszczania biologicznego jest biogaz zawierający metan. Gaz ten służy jako paliwo dla celów ogrzewania budynków administracyjnych na terenie oczyszczalni oraz zasila układ kogeneracyjny, wytwarzający ciepło i energię elektryczną. Nominalna moc elektryczna generatora prądotwórczego zasilanego biogazem wynosi 280 kW, a ilość wytwarzanej energii elektrycznej może osiągać 100 000 kWh rocznie.
Od 3 kwietnia br. w oczyszczalni ścieków Gigablok funkcjonuje silnik kogeneracyjny, który wytwarza energię elektryczną i ciepło z biogazu. Dzięki tej instalacji możliwe jest odzyskanie energii z biogazu, który jest produkowany w oczyszczalni. Biogaz zasilający silnik kogenracyjny powstaje jako efekt uboczny procesu fermentacji ścieków. Dzięki pracy urządzenia, Katowickie Wodociągi S.A. nie muszą sięgać po energię elektryczną i ciepło z innych źródeł.
Aby możliwe było funkcjonowanie silnika kogeneracyjnego, niezbędna jest infrastruktura towarzysząca wytwarzaniu biogazu. Właśnie dlatego na terenie oczyszczalni powstał zbiornik o wysokości 12 m i średnicy 14 m, w którym biogaz jest magazynowany. Jego pojemność to 1500 m3. Wybudowano także pochodnię, która spala biogaz, jeśli jego ilości jest zbyt duża w stosunku do mocy przerobowych jednostki kogeneracyjnej.
Ta metoda produkcji energii jest atrakcyjna dla oczyszczalni ścieków także dlatego, że w skuteczny sposób higienizuje osad powstały po procesach.
Przeczytaj także: Oczyszczalnia oksydacyjna: zasady działania
Ścieżka Edukacyjna GIGABLOK
Na katowickiej NIEMAPIE znalazła się także ścieżka edukacyjna GIGABLOK, która biegnie przez teren oczyszczalni ścieków. Każda wycieczka trasą ścieżki edukacyjnej GIGABLOK rozpoczyna się projekcją jednego z dwóch fabularyzowanych opowieści o obiegu wody w przyrodzie. Po filmowym wstępie zwiedzający odbywają wycieczkę po oczyszczalni 1,5km wyznaczoną trasą. Każdy obiekt uczestniczący w oczyszczaniu ścieków jest oznakowany i opisany, a przewodnik opowiada o jego znaczeniu w całym procesie. Treści zaprezentowane na ścieżce zainteresują zarówno dorosłych, jak i dzieci. Dowiecie się tu jak bardzo nasze codzienne życie potrafi zmieniać środowisko naturalne, a także na czym polega oczyszczanie ścieków w nowoczesnej oczyszczalni.
Ścieżka została przygotowana z myślą o tym, aby korzystając z niej można było wzbogacić swoją wiedzę na temat ochrony środowiska, a w szczególności wody. Na ścieżce realizowane są różnego rodzaju zajęcia dydaktyczne. Trasa została oznakowana tablicami informacyjnymi. Znajdują się na nich podstawowe informacje na temat procesu oczyszczania ścieków.
Katowickie Wodociągi na potrzeby ścieżki nakręciły dwa filmy edukacyjne, które są prezentowane grupom podczas zwiedzania: "Marcin" (dla starszej młodzieży i dorosłych) i "Giga" (dla najmłodszych). Reżyserem obu filmów jest Ewa Stępniewicz, a montażem zajął się Norbert Rudzik.
Ścieżkę Edukacyjną GIGABLOK zwiedzać można od poniedziałku do piątku oraz w wybraną sobotę każdego miesiąca po wcześniejszej rezerwacji telefonicznej. Choć Ścieżka Edukacyjna GIGABLOK działa dopiero od niedawna już cieszy się ogromnym zainteresowaniem. Uroczyste otwarcie Ścieżki Edukacyjnej GIGABLOK dla mieszkańców odbyło się 21 maja br.
Podsumowanie
Oczyszczalnia Ścieków Gigablok w Katowicach to nowoczesny obiekt, który dzięki ciągłym inwestycjom i innowacjom przyczynia się do ochrony środowiska i efektywnego oczyszczania ścieków. Wykorzystanie biogazu do produkcji energii elektrycznej i cieplnej to przykład zrównoważonego rozwoju i troski o środowisko naturalne.
Przeczytaj także: Jak ustawić napowietrzanie?
tags: #oczyszczalnia #ścieków #gigablok #zasada #działania
