Oczyszczalnia ścieków: Definicja, działanie i rodzaje
- Szczegóły
Oczyszczalnie ścieków to systemy urządzeń służących eliminacji zanieczyszczeń ze ścieków stanowiących zagrożenie dla ludzi, zwierząt oraz środowiska. Niezwykle istotna z punktu widzenia środowiska jest też sama technologia oczyszczania ścieków.
Przydomowe oczyszczalnie ścieków
Zgodnie z polskim prawem definicja przydomowej oczyszczalni ścieków brzmi następująco - jest to urządzenie lub szereg urządzeń, których zadaniem jest neutralizacja ścieków wytwarzanych przez dane gospodarstwo domowe. Budowa przydomowej oczyszczalni ścieków jest droższa niż instalacja szamba, ale początkowy koszt szybko się zwraca dzięki znacznemu obniżeniu kosztów eksploatacyjnych.
Przydomowe oczyszczalnie ścieków, w przeciwieństwie do szamba, nie wymagają częstego wywożenia nieczystości. Obsługa przydomowej oczyszczalni ścieków jest mało angażująca, gdyż poza sporadycznym wywożeniem osadów zebranych w zbiorniku gnilnym, musisz jedynie uzupełniać złoże biologiczne. Nie bez znaczenia są też kwestie ekologiczne. Jak wiadomo, szambo nie oczyszcza ścieków, a ich wywóz generuje ślad węglowy. Ponadto wszelkie nieszczelności powodują wydostanie się zanieczyszczeń, które negatywnie wpływają na środowisko naturalne.
Pozostaje pytanie, czy przydomowa oczyszczalnia ścieków jest rozwiązaniem ekonomicznie uzasadnionym? Ceny przydomowych oczyszczalni ścieków znacznie się różnią, w zależności od ich rodzaju. Najtańsze są drenażowe oczyszczalnie, za które wraz z montażem trzeba zapłacić około 7 tysięcy złotych. W przydomową oczyszczalnię ścieków ze złożem biologicznym trzeba zainwestować około 10 tysięcy złotych, przy czym największy wpływ na ostateczną cenę ma pojemność instalowanych zbiorników.
Choć koszt inwestycji jest większy niż w przypadku budowy szamba, to na takie ekologiczne rozwiązanie możesz uzyskać dofinansowanie ze środków gminnych lub unijnych. Zgodnie z polskim prawem budowa przydomowej oczyszczalni ścieków nie wymaga pozwolenia na budowę, jeśli jej wydajność nie przekracza 7,5 m3 na dobę. Należy jednak zgłosić chęć założenia instalacji lokalnym organom władzy, które do inwestycji odpowiednio się ustosunkują. Warto też dowiedzieć się, czy w naszej okolicy można ubiegać się o dofinansowanie na taką inwestycję.
Przeczytaj także: Przydomowe oczyszczalnie ścieków Zawiercie
Bardzo dużo zależy tutaj od tego, ile ścieków będziemy produkować w ciągu doby. Czym więcej domowników, tym większa musi być wydajność instalacji. Liczy się też rodzaj oczyszczalni, na który się zdecydujemy. Osadniki zaczynają się już od 2 tysięcy złotych. Najtańsza oczyszczalnia drenażowa z rozsączaczem kosztuje około 4 tysięcy. Drożej wychodzi oczyszczalnia biologiczna. Jej koszt wynosi od 7 tysięcy złotych. Systemy roślinne ciężko jest wycenić, gdyż bardzo często są projektowane pod wystrój ogrodu, dlatego też ich cena może się bardzo wahać.
Rodzaje przydomowych oczyszczalni ścieków
Do wyboru jest m.in. drenażowa oczyszczalnia rozsączająca, biologiczna, z filtrem piaskowym, roślinna.
- Oczyszczalnie drenażowe:
- Oczyszczalnie biologiczne:
- Oczyszczalnie roślinne:
Cechami charakterystycznymi takiej oczyszczalni są: prosta konstrukcja, niskie koszty instalacji oraz eksploatacji, łatwa obsługa i mała awaryjność. Do jej montażu wymagany jest przepuszczalny grunt i odpowiednio głębokie ułożenie rur drenarskich w podłożu na poziomie co najmniej 1,5 metra powyżej zwierciadła wód gruntowych, a równocześnie w warstwie gruntu, gdzie rozwijają się mikroorganizmu niezbędne do prawidłowego działania oczyszczalni, czyli na głębokości od 0,6 do 1,2 metra. Po wstępnym oczyszczeniu w osadniku gnilnym ścieki trafiają do systemu rur drenarskich, a następnie do gruntu.
Wykonując poletko filtracyjne z rurami drenującymi obsypanymi warstwą płukanego żwiru kluczowe jest, aby każda z nich była podłączona do osobnego wyjścia studzienki rozdzielnej i miała długość nie przekraczającą 20 metrów. W tego typu oczyszczalni drenażowej, po wstępnym oczyszczeniu ścieki trafiają przez studzienkę rozprowadzającą do drenów oraz do filtra. Po przejściu przez złoże, dreny zbierające kierują je do studni zbiorczej, a następnie do zbiornika, z którego można je odzyskać i wykorzystywać do podlewania roślin czy mycia samochodu.
Tego typu system jest stosowany wówczas, gdy rodzimy grunt jest słabo przepuszczalny lub mamy do czynienia z wysokim poziomem wód gruntowych. W pierwszym wypadku niezbędne jest usunięcie gruntu na głębokości 1,5 metra i zastąpienie go piaskiem lub żwirem, tworzącym naturalny filtr. W drugim buduje się natomiast przepompownię ścieków oraz kopiec filtracyjny, który jest oddzielony od rodzimego podłoża przy pomocy folii.
Przeczytaj także: Oczyszczalnia oksydacyjna: zasady działania
Inna ich nazwa to oczyszczalnia mechaniczno - biologiczna. Do grupy tej zalicza się oczyszczalnie z osadem czynnym oraz biologicznym. Wymagają one mało miejsca (średnio jest to około 8 metrów kwadratowych), a co za tym idzie - znajdą zastosowanie na małych działkach. Do ich wad zaliczyć można natomiast wysoki koszt budowy i późniejszej obsługi.
Zbiornik tego typu oczyszczalni składa się przeważnie z trzech komór. Wstępnie oczyszczone w pierwszej w nich ścieki są podawane do komory napowietrzania i dalej. Pływające mikroorganizmy, które tlenowo rozkładają ścieki na osad i ciecz nasadową pracują wydajnie pod warunkiem, że są dobrze dotlenione i wymieszane ze ściekami (gwarantuje to urządzenie napowietrzające). Niedotlenione kłaczki opadają na dno, a następnie są przepompowywane do osadnika wtórnego w postaci osadu nadmiernego.
W takiej oczyszczalni celowo inicjuje się proces recyrkulacji, co sprawia, że część wracającego osadu powstałego na skutek procesu sedymentacji także zostaje rozłożona. Biologiczne oczyszczalnie są dostępne w trzech wersjach - z osadem czynnym, ze złożem biologicznym lub przy zastosowaniu obu technologii na raz. Oczyszczalnie biologiczne zajmują mało miejsca i można je zainstalować właściwie wszędzie, bez względu na poziom wód gruntowych lub rodzaj gruntu.
W tym przypadku ścieki oczyszczane są w złożach glebowo - korzeniowych przez bakterie żyjące w korzeniach roślin. Oddzielone folią od macierzystego gruntu złoże składa się z warstw piasku, żwiru oraz urodzajnego gruntu. Oczyszczone ścieki są odprowadzane do stawu, rowu melioracyjnego albo studni chłonnej. Tego typu oczyszczalnie są sprawne i pozwalają na wykorzystanie oczyszczonych ścieków.
Roślinne oczyszczalnie wykorzystują naturalne procesy przyrodnicze, które zachodzą w glebie dzięki obecnym w niej mikroorganizmom, naśladując ekosystem mokradeł. Poszczególne warstwy złożone z piasku, żwiru i urodzajnego gruntu wraz z roślinami są oddzielone od macierzystego gruntu specjalną folią.
Przeczytaj także: Jak ustawić napowietrzanie?
Zasada działania
W osadniku oddziela się tak zwana frakcja stała za pomocą zjawiska zwanego sedymentacją. Cząstki stałe opadają na dno zbiornika, a pozostałe tworzą płynną zawiesinę. Już na tym etapie zachodzi znaczna część procesu filtracji. W osadniku bezustannie zachodzą procesy fermentacji i rozkładu beztlenowego.
Następną częścią procesu oczyszczania jest przepompowanie wstępnie przefiltrowanej cieczy do dalszych części układu oczyszczania. Oczyszczalnie drenażowe wykorzystują przepuszczalny grunt. Ścieki po odstaniu się w osadniku trafiają przez sieć rurek do odpowiednio przygotowanego podłoża (poletka filtracyjnego) przez studzienkę rozdzielczą. Poletko jest stale napowietrzane przez układ napowietrzający.
Oczyszczalnie biologiczne działają podobnie jak drenażowe, z tym, że odstane ścieki trafiają do komory napowietrzania. W przypadku zastosowania osadu czynnego ścieki są nieustannie napowietrzane, co umożliwia zachodzenie procesów rozkładu tlenowego przez mikroorganizmy i bakterie. Ścieki są też poddawane stałej recyrkulacji, która przyśpiesza proces oraz gwarantuje równomierne oczyszczanie.
W systemach ze złożem (filtrem) biologicznym druga komora oczyszczalni jest wypełniona specjalnie przygotowanym złożem. Wykonuje się je najczęściej z kształtek polietylenowych lub PVC. Na ich powierzchni żyją ogromne ilości bakterii, które tworzą swoistego rodzaju błonę biologiczną. To właśnie ona odpowiada za filtrację ścieków. Jest to samoczynnie napędzający się ekosystem - bakterie żerują na ściekach, które pozwalają im się dalej reprodukować.
Oczyszczalnie roślinne, zwane też hydrofitowymi są raczej rzadko spotykane. Wymagają bardzo dużej przestrzeni i są dość drogie w zakupie. Za filtrację odpowiadają w nich bakterie żyjące w ziemi oraz korzeniach roślinnych. Ścieki trafiają z osadnika do specjalnie przygotowanego podłoża wypełnionego żwirem lub innym rodzajem tłucznia. Rosną w nim rośliny, które filtrują część ścieków oraz automatycznie je napowietrzają. Jednocześnie zachodzą procesy tlenowe i beztlenowe, które zapewniają wysoką wydajność filtracji. Są to systemy praktycznie bezobsługowe, natomiast wymagają dużo większej przestrzeni.
Czy warto zainwestować w przydomową oczyszczalnię ścieków?
Zdecydowanie tak - własna przydomowa oczyszczalnia ścieków pozwala zaoszczędzić znaczne ilości pieniędzy. Wymaga też dużo mniejszych nakładów pracy niż zwykłe szambo. Co prawda zawartość osadnika należy dokładnie wyczyścić, ale jest to system na tyle efektywny, że czynność ta wypada niezwykle rzadko. Nie można tego natomiast powiedzieć o klasycznych szambach. Te musimy regularnie opróżniać, a to wiąże się z kosztowną wizytą fachowców z lokalnego zakładu komunalnego.
Własna oczyszczalnia pozwala nam też ulżyć już i tak przeciążonym układom kanalizacyjnym gminy lub powiatu. Dbamy też o nasze środowisko naturalne, a niektóre systemy oczyszczania ścieków umożliwiają bezpośrednie nawożenie naszego ogrodu. Kolejną zaletą przydomowych oczyszczalni jest możliwość otrzymania dofinansowania z budżetu naszej miejscowości.
Przydomowa oczyszczalnia jest na tyle skomplikowana, że samemu będzie nam ją ciężko wykonać. Instalacja wymaga ogromnej uwagi, a wszelkie błędy konstrukcyjne mogą być tragiczne w skutkach dla naszego portfela. Dlatego też warto skorzystać z usług fachowców. Ich doświadczenie oraz profesjonalny sprzęt pozwoli przeprowadzić montaż zgodnie ze sztuką, co zagwarantuje długą i bezproblemową eksploatację.
Brzydkie zapachy są najczęściej przyczyną niewłaściwej eksploatacji, nieopróżniania osadnika lub błędów konstrukcyjnych. Pod żadnym pozorem nie wolno wrzucać do kanalizacji produktów wolno rozkładających się. Należą do nich między innymi patyczki do uszu, podpaski, tampony, pieluchy. Nie powinno się też stosować agresywnych środków do udrażniania rur. Zabijają one florę bakteryjną, przez co filtracja następuje dużo wolniej. Częstą przyczyną brzydkich zapachów jest podłączanie rynien dachowych. Deszczówka nawet w małych ilościach potrafi „przelać” zbiornik oczyszczalni, co w konsekwencji utrudni oczyszczanie.
Dofinansowanie i formalności
W przypadku budowy przydomowej oczyszczalni ścieków pozwolenie wodnoprawne jest wymagane tylko wtedy, gdy ścieki po oczyszczeniu odprowadzane są bezpośrednio do wód powierzchniowych lub do gruntu w ilości przekraczającej 5 m³ na dobę.
Jeśli przepustowość instalacji nie przekracza tej wartości (co dotyczy większości przydomowych oczyszczalni obsługujących 4-6 osób), wystarczy zgłoszenie budowy w starostwie powiatowym lub urzędzie gminy. Przy odprowadzaniu ścieków do sieci kanalizacyjnej wymagane jest jedynie uzgodnienie z przedsiębiorstwem wodociągowo-kanalizacyjnym.
Budowa przydomowej oczyszczalni ścieków o wydajności do 7,5 m³ na dobę nie wymaga pozwolenia na budowę, a jedynie zgłoszenia w starostwie powiatowym lub urzędzie gminy, zgodnie z Prawem budowlanym. Do zgłoszenia należy dołączyć m.in. mapę sytuacyjno-wysokościową oraz opis techniczny planowanej instalacji. Pozwolenie na budowę jest wymagane tylko w przypadku oczyszczalni o większej przepustowości lub gdy obiekt znajduje się na terenach objętych szczególną ochroną prawną.
Wykonanie oczyszczalni przydomowej może przynieść wiele korzyści. Wybór odpowiedniego systemu oczyszczania ścieków domowych jest niezbędny dla każdego gospodarstwa, które nie posiada dostępu do sieci kanalizacyjnej. Istnieje wiele typów oczyszczalni przydomowych, począwszy od prostych szamb czy zbiorników bezodpływowych, po zaawansowane technologicznie oczyszczalnie biologiczne.
Każdy z tych systemów różni się nie tylko budową i zasadą działania, lecz również efektywnością, kosztami eksploatacji czy wpływem na środowisko. W związku z tym, wybór rodzaju oczyszczalni powinien uwzględniać indywidualne potrzeby gospodarstwa domowego, warunki lokalne, a nawet przepisy prawne.
Wybór przydomowej oczyszczalni ścieków powinien uwzględniać indywidualne potrzeby gospodarstwa domowego. Dostępne są różne typy oczyszczalni, m.in. eko-szamba, oczyszczalnie biologiczne czy naturalne filtry piaskowe. Konstrukcja, koszty eksploatacji oraz wpływ na środowisko to ważne aspekty, które należy uwzględnić podczas wyboru odpowiedniej oczyszczalni. Technologie i metody oczyszczania ścieków są różne dla każdego rodzaju oczyszczalni, dlatego warto dobrze zrozumieć ich zasady działania. Decydując się na konkretny system, trzeba wziąć pod uwagę również długoterminowe aspekty eksploatacji.
Podsumowanie
Podsumowując, wybór optymalnej oczyszczalni ścieków to złożony proces wymagający analizy wielu czynników. Efektywność oczyszczalni a ochrona środowiska - jaką rolę odgrywają rośliny? Podczas wyboru odpowiedniego systemu oczyszczania ścieków, wiele osób zastanawia się, czym kierować się podczas wyboru. Czy priorytetem powinna być efektywność oczyszczalni, jej ekonomiczność, czy może rolę odgrywa ochrona środowiska? A może warto zwrócić uwagę na systemy, które korzystają z naturalnych rozwiązań, takich jak oczyszczalnia roślinna?
Rośliny odgrywają znaczącą rolę w procesie oczyszczania ścieków, szczególnie w systemach gruntowo-roślinnych. Posiadają one zdolności do absorpcji i transformacji zanieczyszczeń organicznych oraz nieorganicznych. Skuteczność oczyszczalni roślinnych sprawia, że łączą one aspekty estetyczne z efektywnością ekologicznego oczyszczania. Współpracując z mikroorganizmami glebowymi, tworzą system, który nie tylko przyczynia się do oczyszczenia wody, ale również stwarza korzystne warunki dla różnorodności biologicznej. Wspomagając się naturalnymi procesami, takie systemy są nie tylko efektywne, ale również przyjazne dla środowiska. Dzięki temu, oczyszczalnie roślinne są coraz częściej wybierane jako rozwiązanie do domowego oczyszczania ścieków.
Oczyszczalnie oparte na drenażu gruntowym - zalety i ograniczenia. W związku z coraz szerszymi wymaganiami ekologicznymi, zarówno na poziomie lokalnym, jak i globalnym, pojawiają się różnorodne możliwości zastosowania systemów oczyszczania ścieków przydomowych. Jednym z coraz popularniejszych rozwiązań są oczyszczalnie oparte na drenażu gruntowym. Pozwalają one na efektywne wykorzystanie naturalnych właściwości gruntu oraz zdolności absorpcyjno-transformacyjne roślin. Ale jakie są realne korzyści płynące z ich zastosowania i jakie mogą być ograniczenia?
Przydomowa oczyszczalnia gruntowo-roślinna to typem oczyszczalni, który znajduje coraz szersze zastosowanie w kontekście drenażu gruntowego. Wykorzystuje ona zdolności roślin do absorpcji i transformacji zanieczyszczeń, równocześnie wpływając pozytywnie na krajobraz przydomowy. Takie rozwiązanie jest nie tylko ekologiczne, ale i ekonomiczne.
Przydomowa oczyszczalnia drenażowa to najbardziej podstawowa forma oczyszczania ścieków za pomocą drenażu gruntowego. Polega ona na rozprowadzeniu ścieków w gruncie, gdzie...
Tabela 1: Przykładowe Typy Przydomowych Oczyszczalni Ścieków i Ich Charakterystyka
| Typ oczyszczalni | Metoda oczyszczania | Zalety | Ograniczenia |
|---|---|---|---|
| Drenaż rozsączający | Mechaniczna i przez rozsączanie ścieków w gruncie | Prosta konstrukcja, niskie koszty instalacji | Wymaga odpowiedniego typu gruntu, dużej powierzchni działki |
| Filtr piaskowy | Mechaniczna, przez przesączanie ścieków przez warstwę piasku | Skuteczne usuwanie zanieczyszczeń mechanicznych i biochemicznych | Wymaga regularnej wymiany piasku, i odpowiedniej przepuszczalności gruntu |
| Biologiczne oczyszczalnie | Biologiczna, przez rozkład substancji organicznych przez mikroorganizmy | Wysoka skuteczność oczyszczania, mały wpływ na środowisko | Wymaga regularnej kontroli i konserwacji |
| Roślinne oczyszczalnie | Rośliny i grunt | Wysoka skuteczność, zdolność do dostosowania do różnych warunków | Zazwyczaj wyższe koszty inwestycji i eksploatacji |
tags: #oczyszczalnia #ścieków #definicja #działanie #rodzaje
