Rewitalizacja Oczyszczalni Ścieków Bytom-Łagiewnicka: Nowa Era dla Zabytku i Edukacji
- Szczegóły
Zapewne każdy, kto przejeżdżał ul. Łagiewnicką zwrócił kiedyś uwagę na nieduży ceglany budynek z trzema wysokimi oknami, zza którego wychyla się charakterystyczny komin z żółtej cegły. Właśnie w tym miejscu w latach 1903-1906 powstała najbardziej zaawansowana technologicznie oczyszczalnia ówczesnych Niemiec. Był to pierwszy zakład w kraju wykorzystujący procesy biochemiczne do usuwania zanieczyszczeń ze ścieków. Jego projekt był tak innowacyjny, że do Bytomia przyjeżdżały specjalne delegacje ekspertów, by zobaczyć go na własne oczy, poznać jego szczegóły i następnie wykorzystać pozyskaną wiedzę przy budowie oczyszczalni w innych miastach.
Historia i Znaczenie Oczyszczalni
W celu budowy kanalizacji władze Bytomia i będącego wówczas osobną gminą Rozbarku w 1902 r. powołały do życia Kanalizacyjny Związek Celowy (Kanalisations-Zweckverband Beuthen-Rossberg). W chwili budowy Bytom był zamieszkiwany tylko przez 56 tys. ludzi, ale oczyszczalnia mogła odebrać ścieki nawet od 70 tys. mieszkańców. Z powodu rozbudowy sieci i wzrostu liczby ludności już po ok. trzydziestu latach zakład okazał się niewystarczający.
Rozważano budowę dodatkowej oczyszczalni, lecz nie znaleziono dla niej lokalizacji, gdyż w wyniku podziału Górnego Śląska po I Wojnie Światowej miasto zostało otoczone granicą dwóch państw. Postanowiono więc całkowicie przebudować istniejący zakład. Przebudowana oczyszczalnia dysponowała sklepionymi komorami fermentacyjnymi o objętości 5300 m3 oraz maszyny do uzyskiwania i wykorzystywania gazu biologicznego; pompy przetokowe, zbiorniki gazu, filtr gazowy oraz silnik napędzany gazem. Dzięki nim zakład stał się samowystarczalny pod względem energetycznym.
Obiekty dawnej oczyszczalni zostały zachowane do dziś. Wciąż kryją się w niej m.in. sprężarka jednotłokowa firmy Zwickauer Maschienfabrik i gazogenerator jednocylindrowy firmy Deutz (drugi został przekazany do Muzeum Energetyki w Łaziskach), choć nie są już wykorzystywane przez Bytomskie Przedsiębiorstwo Komunalne. Spółka od lat rozważa uruchomienie na Zamłyniu Muzeum Techniki Użytkowej.
Nowe Życie Zabytkowego Obiektu
Teraz, dzięki wspólnym staraniom miasta i Bytomskich Wodociągów - zabytek czeka zasłużona rewitalizacja. Przy ul. Zabrzańskiej, rozpoczęły się już pierwsze prace związane z remontem zabytkowego budynku biurowego. Wszystko po to, by pracownicy administracyjni - byli po prostu bliżej bazy technicznej. Zgodnie z założeniem, Bytomskie Wodociągi - swoją siedzibę (obecnie pl. Kościuszki) mają zmienić jeszcze w tym roku. Sam projekt wart jest ponad 4,8 mln zł. Inwestycja jest możliwa dzięki dofinansowaniu z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.
Przeczytaj także: Przydomowe oczyszczalnie ścieków Zawiercie
Oprócz zmiany nazwy (dawne Bytomskie Przedsiębiorstwo Komunalne), przedsiębiorstwo może pochwalić się także świeżą identyfikacją wizualną. Nowe logo to projekt autorstwa Joanny Katańskiej i Medusa Group, czyli bytomskiej pracowni architektonicznej stworzonej przez Przemo Łukasika.
Centrum Edukacyjne i Park Kieszonkowy
Po zakończeniu wszystkich prac przy budynku biurowym, Bytomskie Wodociągi rozpoczną realizację kolejnego projektu. Zgodnie z założeniem, według koncepcji opracowanej przez Medusa Group - w Bytomiu ma powstać interaktywne centrum edukacyjne z wodą w roli głównej, a także nowy park kieszonkowy. A wszystko to, właśnie w zmodernizowanym budynku dawnej spalarni śmieci. Nową przestrzeń, sąsiadującą z zapleczem technicznym spółki zaopatrującej miasto w wodę, odwiedzać będą mogli nie tylko mieszkańcy, ale przede wszystkim - dzieci i młodzież.
- To miejsce, w którym prowadzone będą warsztaty edukacyjne związane z hydrologią, z wodą, z fizyką cieczy. Przestrzeń o charakterze edukacyjnym, która wyniesiona zostanie także poza pawilon. Od strony ul. Łagiewnickiej, powstanie park technologiczny, na terenie którego prezentowane będą urządzenia zgromadzone przez Bytomskie Wodociągi. Wyciągi, zasuwy.
Koszty i Dofinansowanie
Zagospodarowanie i nadanie nowej funkcji obiektom przy byłej Oczyszczalni Ścieków Śródmieście przy ul. Zabrzańskiej/Łagiewnickiej w Bytomiu, ma kosztować blisko 54 mln zł. Dofinansowanie do realizacji inwestycji pozyskane zostanie ze środków unijnych, w ramach działania związanego z ponownym wykorzystaniem terenów poprzemysłowych.
Bytomskie Wodociągi wracają do korzeni
Bytomskie Wodociągi (tak od blisko miesiąca nazywa się dawne BPK) wracają do dawnej lokalizacji. Oprócz budynków biurowych, przy Wzgórzu Św. Małgorzaty - ma powstać centrum edukacyjne i park kieszonkowy. W ten projekt włączył się także Przemo Łukasik. A jeśli o początku mowa, to ten bytomski - umiejscowić można dokładnie na Wzgórzu Św. Małgorzaty. Dziś, to miejsce, które odwiedzają lokalni parafianie. Oprócz kościoła, znajduje się tam także jedna z najstarszych w mieście nekropolii, a także Dom Misyjny Księży Werbistów. Przez lata, na terenach przy dzisiejszej ul. Zabrzańskiej, funkcjonowało także Bytomskie Przedsiębiorstwo Komunalne.
Przeczytaj także: Oczyszczalnia oksydacyjna: zasady działania
Korzystający z pobliskiej linii tramwajowej, z całą pewnością kojarzą zabytkowy i zapomniany obiekt, tuż za przystankiem Bytom Łagiewnicka. To budynek spalarni odpadów przy dawnej, biologicznej oczyszczalni ścieków. Warto podkreślić, że taki obiekt powstał na początku XX wieku i był jednym z pierwszych tego typu w Europie.
Przeczytaj także: Jak ustawić napowietrzanie?
tags: #oczyszczalnia #ścieków #bytom #łagiewnicka #informacje
