Przydomowa Oczyszczalnia Ścieków: Warunki Zabudowy, Instrukcja Montażu Krok po Kroku
- Szczegóły
W dzisiejszych czasach rosnąca świadomość ekologiczna skłania nas do poszukiwania rozwiązań, które pozwalają na zrównoważone korzystanie z zasobów naturalnych. Jednym z takich rozwiązań jest przydomowa oczyszczalnia ścieków, która umożliwia efektywne i ekologiczne zarządzanie nieczystościami bytowymi. Instalacja takiego systemu to nie tylko krok w kierunku ochrony środowiska, ale także sposób na realne oszczędności finansowe dla gospodarstwa domowego.
Czym Jest Przydomowa Oczyszczalnia Ścieków?
Przydomowa oczyszczalnia ścieków to system inżynieryjny zaprojektowany do oczyszczania ścieków bytowych bezpośrednio na terenie nieruchomości. W odróżnieniu od tradycyjnych szamb, które jedynie magazynują nieczystości wymagające regularnego wywozu, oczyszczalnie aktywnie przetwarzają ścieki, redukując zawartość szkodliwych substancji. Proces oczyszczania opiera się na mechanicznych i biologicznych metodach, w których kluczową rolę odgrywają mikroorganizmy. Bakterie tlenowe i beztlenowe rozkładają zanieczyszczenia organiczne, przekształcając je w nieszkodliwe związki chemiczne. System składa się zazwyczaj z kilku komór, w których zachodzą kolejne etapy oczyszczania, takie jak sedymentacja, flotacja oraz procesy biologiczne.
Instalacja przydomowej oczyszczalni ścieków jest szczególnie korzystna w miejscach, gdzie nie ma dostępu do sieci kanalizacyjnej lub jej podłączenie jest nieopłacalne.
Korzyści z Instalacji Przydomowej Oczyszczalni Ścieków
Decyzja o instalacji przydomowej oczyszczalni ścieków niesie ze sobą szereg korzyści. Po pierwsze, jest to rozwiązanie przyjazne dla środowiska, które redukuje zanieczyszczenie wód gruntowych i powierzchniowych. Oczyszczone ścieki nie stanowią zagrożenia dla ekosystemów, a w niektórych przypadkach mogą wręcz przyczynić się do ich zasilania w wodę. Po drugie, przydomowa oczyszczalnia ścieków to oszczędność. Choć początkowy koszt instalacji może być wyższy niż w przypadku tradycyjnego szamba, inwestycja ta zwraca się w dłuższej perspektywie. Użytkownik unika regularnych wydatków związanych z wywozem nieczystości, a koszty eksploatacyjne są stosunkowo niskie. Kolejnym argumentem jest niezależność od infrastruktury komunalnej. W miejscach oddalonych od sieci kanalizacyjnej przydomowa oczyszczalnia staje się jedynym racjonalnym rozwiązaniem.
Jak Działa Przydomowa Oczyszczalnia Ścieków?
- Proces rozpoczyna się od dopływu ścieków bytowych z budynku mieszkalnego. Nieczystości z kuchni, łazienek i innych pomieszczeń sanitarnych trafiają do systemu kanalizacyjnego, który kieruje je do osadnika wstępnego. Ważne jest, aby do systemu nie trafiały substancje, które mogą zakłócić jego funkcjonowanie, takie jak oleje silnikowe, chemikalia czy leki.
- W osadniku wstępnym zachodzi mechaniczne oczyszczanie ścieków poprzez sedymentację i flotację. Cięższe cząstki stałe opadają na dno, tworząc osad, natomiast lżejsze substancje, takie jak tłuszcze i oleje, unoszą się na powierzchni, tworząc kożuch. Regularne usuwanie osadu i kożucha jest kluczowe dla utrzymania sprawności systemu. Zaniedbanie tej czynności może prowadzić do przepełnienia osadnika i zakłócenia pracy kolejnych etapów oczyszczania.
- Po oczyszczeniu mechanicznym ścieki trafiają do komory biologicznej, gdzie zachodzą procesy biodegradacji przy udziale mikroorganizmów. Bakterie tlenowe i beztlenowe rozkładają związki organiczne zawarte w ściekach, przekształcając je w nieszkodliwe substancje, takie jak woda, dwutlenek węgla czy azot. W niektórych systemach stosuje się napowietrzanie, które dostarcza tlen niezbędny dla bakterii tlenowych. Można to osiągnąć za pomocą dmuchaw lub dyfuzorów powietrza.
- Po zakończeniu procesów biologicznych mieszanina trafia do osadnika wtórnego, gdzie następuje oddzielenie oczyszczonej wody od osadu wtórnego. Osad ten może być częściowo recyrkulowany do komory biologicznej w celu utrzymania odpowiedniej populacji mikroorganizmów. Odprowadzenie oczyszczonej wody musi być zgodne z przepisami prawa i dostosowane do warunków lokalnych. W niektórych przypadkach konieczne jest dodatkowe doczyszczanie.
Rodzaje Przydomowych Oczyszczalni Ścieków
Przydomowe oczyszczalnie ścieków mogą się od siebie różnić w zależności od rodzaju gleby, w których zostaną zainstalowane oraz położenia wód gruntowych. Aktualnie wyróżniamy trzy warianty, które pracują w cyklach tlenowych (proces zachodzi przy użyciu tlenu) i beztlenowych (analogicznie: bez dostępu do powietrza).
Przeczytaj także: Przydomowe oczyszczalnie ścieków Zawiercie
- Oczyszczalnie drenażowe to najprostszy i najstarszy typ przydomowych oczyszczalni. Po oczyszczeniu mechanicznym ścieki są rozprowadzane w gruncie za pomocą systemu drenażowego. Mikroorganizmy obecne w glebie kontynuują proces oczyszczania, rozkładając pozostałe zanieczyszczenia. Ten typ oczyszczalni wymaga odpowiednich warunków gruntowych, takich jak przepuszczalny grunt i niski poziom wód gruntowych.
- W oczyszczalniach z osadem czynnym proces biologiczny zachodzi w komorach napowietrzanych, gdzie zawieszone są mikroorganizmy tworzące tzw. osad czynny. Bakterie te efektywnie rozkładają związki organiczne w warunkach tlenowych. Systemy te są bardziej zaawansowane technologicznie i charakteryzują się wyższą efektywnością oczyszczania.
- Oczyszczalnie typu SBR (Sequencing Batch Reactor) działają w trybie okresowym, przechodząc przez kolejne fazy: napełnianie, napowietrzanie, sedymentację i odprowadzanie oczyszczonej wody. Pozwala to na lepsze kontrolowanie procesu oczyszczania i dostosowanie go do zmiennego obciążenia ściekami. Systemy SBR są kompaktowe i mogą być stosowane tam, gdzie przestrzeń jest ograniczona.
Jednym z popularniejszych rozwiązań jest przydomowa oczyszczalnia ścieków z drenażem rozsączającym oraz z filtrem piaskowym lub żwirowym. Ten typ świetnie sprawdzi się w domach, w których mieszka kilka rodzin, na małych polach namiotowych czy campingowych. Na rynku funkcjonują trzy typy oczyszczalni biologicznych: z osadem czynnym, ze złożem biologicznym oraz hybrydowe, które łączą te dwa typy rozwiązań.
Przydomowa oczyszczalnia roślinna zwana też ekologiczną jest zdecydowanie najdroższym rozwiązaniem. Do oczyszczania wykorzystuje się naturalne procesy, które zachodzą w przyrodzie za pomocą mikroorganizmów żyjących w glebie.
Decydując się na taką instalację, warto sugerować się nie tylko atrakcyjną ceną, ale przede wszystkim odpowiednim dopasowaniem do rodzaju gleby i terenu, na którym stoi dom. Największą popularnością cieszy się oczyszczalnia drenażowa, która na tle innych wyróżnia się zdecydowanie najmniejszymi kosztami. Jest jednak bardzo wymagająca, jeśli chodzi o rodzaj terenu, dlatego często ustępuje miejsca oczyszczalni biologicznej.
W osadniku glinianym z udziałem bakterii beztlenowych dochodzi do różnych procesów biochemicznych, w tym do fermentacji. Dzięki temu powstają proste związki rozpuszczalne w wodzie oraz nierozpuszczalne sole mineralne. W drugim etapie ścieki są poddawane dalszym procesom oczyszczającym, tym razem w warunkach tlenowych.
Formalności Prawne
Instalacja przydomowej oczyszczalni ścieków wymaga dopełnienia określonych formalności prawnych. Dla oczyszczalni o wydajności do 7,5 m³ na dobę zazwyczaj wystarczy zgłoszenie robót budowlanych w urzędzie gminy lub starostwie powiatowym. W przypadku większych instalacji lub specyficznych warunków lokalnych może być konieczne uzyskanie pozwolenia na budowę. Przed przystąpieniem do prac warto zapoznać się z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego oraz innymi lokalnymi regulacjami.
Przeczytaj także: Oczyszczalnia oksydacyjna: zasady działania
Prawo określa, że budowa przydomowej oczyszczalni o wydajności mniejszej niż 7,5 metra sześciennego na dobę nie wymaga pozwolenia na budowę, a jedynie zgłoszenia chęci jej wykonania w starostwie powiatowym. Po 21 dniach od zgłoszenia możesz przystąpić do realizacji przedsięwzięcia. Aby to zrobić, należy wypełnić w starostwie powiatowym urzędowy formularz i dołączyć pełną dokumentację.
Przepisy prawne wymagają również, aby proces budowy został zakończony inwentaryzacją podwykonawczą. Niestety, zgodnie z prawem nie w każdym miejscu możesz postawić przydomową oczyszczalnię ścieków. Nie można tego robić między innymi na terenach okresowo zalewanych wodą.
Do zgłoszenia należy dołączyć oświadczenie o własności działki oraz dokumentację techniczną dostarczoną przez producenta. Jeśli w zgłoszeniu zabraknie jakiegoś dokumentu, zostaniesz zobligowany do jego uzupełnienia w określonym terminie. Niedotrzymanie wyznaczonej daty oznacza automatyczną decyzję odmowną. Jeśli w tym czasie nie zostanie wydany sprzeciw, możesz przystąpić do działania. Zgodnie z prawem, przydomowa oczyszczalnia ścieków powinna znajdować się w określonej odległości od infrastruktury przydomowej. Dokładną lokalizację określa Rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75/02 r., poz.
Wymagane Odległości
Lokalizacja oczyszczalni musi spełniać określone wymagania dotyczące odległości od budynków mieszkalnych, granic działki, studni oraz ujęć wody pitnej. Przepisy określają minimalne odległości, które mają na celu ochronę zdrowia publicznego i środowiska. Warunki gruntowe, takie jak przepuszczalność gleby i poziom wód gruntowych, również wpływają na wybór i lokalizację oczyszczalni.
W toku postępowania powinny być dotrzymane wymagane minimalne odległości poziome: od budynku, granicy działki, studni - wynikające z rozporządzenie o warunkach technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (DzU 2022 poz. 1225, § 31.1, § 36.1 i 2), od innej (np. podziemnej) infrastruktury technicznej (DzU 2013 poz. 640, DzU 2005 nr 219 poz. 1864) oraz pionowe - np. odległość od maksymalnego użytkowego poziomu wód podziemnych, podana w rozporządzeniu ministra gospodarki morskiej i żeglugi śródlądowej (DzU 2019 poz.
Przeczytaj także: Jak ustawić napowietrzanie?
Minimalne odległości poziome do odprowadzania ścieków do ziemi (drenażu rozsączającego) są określone dla: odległości do granicy działki - min. 2 m, studni (z której pobiera się wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi) - co najmniej 30 m (jeśli ścieki są oczyszczone biologicznie) lub minimum 70 m (jeśli ścieki są oczyszczone tylko mechanicznie).
Kluczowe odległości dla biologicznych oczyszczalni ścieków i systemów rozsączających:
- Granica posesji lub droga: Zarówno dla oczyszczalni, jak i systemów rozsączających, minimalna zalecana odległość to 2 metry, co jest wymagane do bezpiecznego oddzielenia instalacji od granic działki i publicznych dróg.
- Dom: W przypadku nowoczesnych, bezzapachowych biologicznych oczyszczalni, takich jak model VH6 PREMIUM, nie ma ustalonych norm dotyczących minimalnej odległości od budynków mieszkalnych. Daje to dużą elastyczność w planowaniu lokalizacji oczyszczalni, gdy zdecydujemy się na montaż przydomowej.
- Studnia (ujęcie wody pitnej): Ochrona źródeł wody pitnej jest priorytetem, dlatego dla oczyszczalni ścieków zalecana minimalna odległość wynosi 15 metrów, a dla systemów rozsączających - 30 metrów.
Eksploatacja i Konserwacja
Aby przydomowa oczyszczalnia ścieków działała prawidłowo, niezbędne jest przeprowadzanie regularnych przeglądów technicznych. Kontrola obejmuje sprawdzenie stanu osadników, systemu napowietrzania, szczelności zbiorników oraz ogólnej sprawności urządzeń. Przeglądy powinny być wykonywane zgodnie z zaleceniami producenta, zazwyczaj co 6-12 miesięcy. Nagromadzone w osadnikach osady muszą być regularnie usuwane. Częstotliwość opróżniania zależy od wielkości oczyszczalni, liczby użytkowników oraz intensywności eksploatacji, ale zazwyczaj wynosi od 1 do 3 lat. Usuwanie osadów powinno być przeprowadzane przez specjalistyczne firmy dysponujące odpowiednim sprzętem i pozwoleniami.
Efektywność biologicznego oczyszczania ścieków zależy od kondycji mikroorganizmów w komorze biologicznej. Aby zapewnić im optymalne warunki, należy unikać wprowadzania do systemu substancji szkodliwych, takich jak silne detergenty, chemikalia, antybiotyki czy oleje silnikowe. Warto również stosować biopreparaty zawierające pożyteczne bakterie, które wspomagają proces oczyszczania.
Koszty
Koszt instalacji przydomowej oczyszczalni ścieków zależy od wybranego typu systemu, jego wielkości oraz skomplikowania prac ziemnych. Przy wyborze warto zwrócić uwagę nie tylko na cenę zakupu, ale także na koszty eksploatacji i serwisowania.
W przypadku przydomowej oczyszczalni ścieków cena z montażem jest uzależniona od kilku czynników, przede wszystkim od rodzaju oczyszczalni oraz cennika wykonawcy. Najtańsze są wersje najmniej skomplikowane, niewymagające instalacji zaawansowanej technologii, czyli oczyszczalnie ścieków z drenażem. Jeśli chodzi o ten pierwszy typ, koszt samego osadnika, studzienki rozdzielającej i drenażu z kominkami, przy pojemności osadnika jednokomorowego z tworzywa sztucznego wynoszącej 2 m3, wyniesie około 3 tys. zł.
| Rodzaj kosztu | Przybliżony koszt |
|---|---|
| Koszt usuwania osadów z osadnika gnilnego | ok. [kwota] |
| Koszt preparatów antybakteryjnych | ok. [kwota] |
Dofinansowanie
W niektórych województwach można liczyć na dotację na przydomową oczyszczalnię ścieków. Dofinansowanie obejmuje koszty kwalifikowane, do których zalicza się przygotowanie terenu, zakup i montaż urządzeń czy rozruch instalacji.
Na przykład na Śląsku istnieje program pozwalający na uzyskanie pewnych środków na pokrycie kosztów przydomowej oczyszczalni ścieków. Dofinansowanie realizowane jest w ramach pilotażu, który jest finansowany ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Dotacja wynosi w takim przypadku do 50 proc. kosztów kwalifikowanych budowy przydomowej oczyszczalni ścieków o wydajności do 7,5 m3/dobę.
W wielu gminach da się je uzyskać. Pośrednikiem jest w tym przypadku samorząd. Ważne jest też, by wnioskodawca przedstawił opinię, że w perspektywie np.
W Rzeszowie funkcjonuje program „Przyjazny dom”, z dotacjami na przydomowe oczyszczalnie ścieków w wysokości do 4500 zł i maksymalnie 30 proc. kosztów kwalifikowanych.
tags: #oczyszczalnia #przydomowa #warunki #zabudowy #instrukcja #montażu
