Oczyszczalnia ścieków nie oczyszcza przyczyny: Problemy i rozwiązania

Szczegóły: Opublikowano: 01. October 2025

Coraz więcej osób na terenie swoich posesji oraz gospodarstw domowych wdraża rozwiązania, które przyczyniają się nie tylko do zmniejszenia kwot pojawiających się na rachunkach za podstawowe media, ale również mają istotny wpływ na ochronę otaczającego nas środowiska. Coraz więcej osób mieszkających w domkach jednorodzinnych decyduje się na to rozwiązanie.

Co to jest przydomowa oczyszczalnia ścieków i jak działa?

Przydomowa oczyszczalnia ścieków to system zarządzania domowymi ściekami, który wykorzystuje naturalne procesy biologiczne do ich oczyszczania. Niskie koszty eksploatacji, trwałość i szczelność przydomowej oczyszczalni to główne zalety tego typu przedsięwzięcia.

Działanie oczyszczalni ścieków

Oczyszczalnie ścieków to nie tylko miejsce, w którym odpady trafiają, by zostały przetworzone, ale także niezwykle zaawansowany system technologiczny, który działa według przemyślanych zasad. Ich działanie opiera się na kilku kluczowych etapach, które zapewniają skuteczne oczyszczanie wody.

Na początku proces oczyszczania rozpoczyna się od wstępnego oczyszczania. W tej fazie, do oczyszczalni trafiają ścieki, które są oddzielane od dużych zanieczyszczeń, takich jak gałęzie, kamienie czy inne większe odpady. Ta faza jest kluczowa, aby nie uszkodzić dalszych etapów procesu. Po wstępnym oczyszczeniu, ścieki przechodzą do etapu biologicznego. W tym momencie mikroorganizmy biorą na siebie ciężar rozkładu substancji organicznych.

W finalnym etapie, odkład osadów jest poddawany dalszej obróbce, a oczyszczona woda jest skierowana do rzek, jezior czy ponownie wprowadzana do obiegu. Ważne jest, aby woda ta spełniała odpowiednie normy jakości, co często oznacza konieczność dokładnych badań laboratoryjnych.

Przeczytaj także: Przydomowe oczyszczalnie ścieków Zawiercie

Rodzaje oczyszczalni

W skrócie, oczyszczalnie można podzielić na różne typy w zależności od metody oczyszczania:

Oczyszczalnie mechaniczne - opierają się na fizycznych procesach filtracji i sedymentacji.
Oczyszczalnie biologiczne - wykorzystują mikroorganizmy do biologicznego rozkładu zanieczyszczeń organicznych.
Oczyszczalnie chemiczne - angażują reakcje chemiczne do neutralizacji szkodliwych substancji.

Mikroorganizmy w oczyszczalniach

Mikrobiologia w oczyszczalniach jest fascynującą dziedziną, ponieważ różne gatunki organizmów odgrywają kluczową rolę w degradacji związków chemicznych:

Bakterie nitryfikacyjne są odpowiedzialne za przekształcanie amoniaku w azotany, co znacznie zmniejsza toksyczność ścieków.
Gruzy, wirusy i zanieczyszczenia są eliminowane także dzięki zastosowaniu specjalnych filtrów i systemów osadowych.

Porównanie typów oczyszczalni

Tabela poniżej przedstawia porównanie różnych typów oczyszczalni, ich zalet i wad:

Typ oczyszczalni	Zalety	Wady
Oczyszczalnia mechaniczna	Prosta budowa, niskie koszty	Niska efektywność w usuwaniu zanieczyszczeń biologicznych
Oczyszczalnia biologiczna	Wysoka skuteczność oczyszczania	Wyższe koszty inwestycyjne
Oczyszczalnia hybrydowa	Łączy efektywność obu systemów	Możliwa złożoność operacyjna

Przydomowa oczyszczalnia ścieków - o czym musi pamiętać użytkownik?

Oczyszczalnia nie jest mechanizmem awaryjnym, jednak należy pamiętać o dokładnym i regularnym czyszczeniu oraz kontrolowaniu jej elementów. Aby oczyszczalnia pracowała prawidłowo wszystkie jej elementy muszą podlegać regularnym przeglądom. Należy pamiętać m.in. Czynność tę wykonywać należy co 2-3 lata. Nie zaleca się jednak całkowitego opróżniania zbiornika, a ok. 30% zawartości musi pozostać w komorze.

Okresowe przeglądy instalacji jest ważne dla każdego rodzaju oczyszczalni. Czyszczenie filtrów oczyszczalni jest równie ważną kwestią jeżeli chodzi o eksploatację oczyszczalni. Czasami jednak, filtr do szamba ekologicznego będzie wymagał całkowitej wymiany, dlatego też należy regularnie sprawdzać każdy element oczyszczalni. Warto też od czasu do czasu kontrolować skład odpływu. Jeżeli jednak któryś z elementów nie działa prawidłowo warto zasięgnąć rady serwisantów. W zależności od tego czy jest to oczyszczalnia biologiczna czy drenażowa, przeprowadzane są kontrole funkcjonowania ich elementów.

Przeczytaj także: Oczyszczalnia oksydacyjna: zasady działania

Zakres działań serwisu oczyszczalni ścieków

Przegląd oczyszczalni może się różnić w zależności od budowy i technologii danego urządzenia. Zakres działań serwisu może różnić się w zależności od typu i modelu przydomowej oczyszczalni, lokalnych przepisów oraz specyficznych potrzeb klienta.

Problemy z przydomową oczyszczalnią ścieków

Wśród najczęstszych problemów związanych z funkcjonowaniem oczyszczalni ścieków są: zator przepływu w rurach, nadmierna ilość osadu, a także powstawanie kożucha na powierzchni osadnika gnilnego. Problemy te najlepiej rozwiązać poprzez regularne kontrole, czyszczenie systemu, a w przypadku większych problemów - skonsultowanie się z wykwalifikowanym specjalistą.

Najczęstsze problemy i ich przyczyny

Zdecydowanie do głównych i najbardziej dotkliwych problemów związanych z funkcjonowaniem tego typu przydomowej instalacji, zaliczamy jej zapchanie, awarie, a co za tym idzie - całkowite odmówienie posłuszeństwa. Za sytuacje, w których przydomowa oczyszczalnia ścieków nie działa, odpowiadają, chociażby takie czynniki, jak:

Nietrafiony dobór instalacji: Niewłaściwa technologia, nieodpowiedni rozmiar, źle dobrany do warunków gruntowych system rozsączania, aż wreszcie - kiepskiej jakości komponenty zastosowane do jej budowy.
Błędy w instalacji: Złe poprowadzenie rur, źle zaprojektowana wentylacja, czy nawet błędy podczas łączenia poszczególnych elementów.
Niewłaściwa eksploatacja: Zwykłe zaniedbania i brak regularnych czynności serwisowych.
Uszkodzenia: Nieodpowiednio dobrana instalacja, nieprofesjonalnie przeprowadzony montaż, aż wreszcie jej złe użytkowanie.

Jak wyeliminować ryzyko problemów?

Aby problemów z instalacją przydomowej oczyszczalni ścieków było jak najmniej, warto kierować się prostą zasadą, która mówi o tym, że lepiej zapobiegać niż leczyć. W tym celu zasadne jest postawienie na rozwiązania wysokiej jakości, dopasowane do potrzeb, a także wykonane przy pomocy doświadczonych specjalistów.

Wybór właściwej oczyszczalni: Zakup instalacji powinien być poprzedzony przeprowadzeniem wnikliwej analizy Twoich potrzeb, a także zweryfikowaniem możliwości, jakie daje teren, na którym ma zagościć oczyszczalnia.
Usuwanie nagromadzonych nieczystości: Raz na pewien czas (w zależności od doświadczenia eksploatacyjnego np. co roku), należy przeprowadzić tzw. manualne usuwanie nagromadzonych ścieków.
Regularne kontrole i naprawy: Pamiętaj o przeprowadzaniu okresowych kontroli pracy, jak i stanu samej instalacji, która pracuje na Twoim terenie.

Drenaż rozsączający - specyficzna konstrukcja

Przydomowa oczyszczalnia z drenażem rozsączającym to dość specyficzna konstrukcja. Pierwszym elementem, do którego trafiają ścieki jest tzw. osadnik gnilny. Jego zadaniem jest zatrzymywanie zanieczyszczeń stałych. Tradycyjnie przyjmowano, że jego pojemność nie powinna być mniejsza niż 3 m3 (czyli 3000 l). Ale też na tyle duża, aby ścieki znajdowały się w nim przez co najmniej dwie doby. Chodzi o to, aby zanieczyszczenia stałe zdążyły się oddzielić od pozostałych i opaść na dno zbiornika (stąd nazwa osadnik).

Przeczytaj także: Jak ustawić napowietrzanie?

Wstępnie podczyszczone w ten sposób ścieki trafiają do tzw. studzienki rozdzielczej i następnie do perforowanych rur drenarskich umieszczonych w gruncie. Najważniejsze jest jednak to, że to dopiero w gruncie oraz w samych drenach następuje zasadnicza część procesu oczyszczania. Dlatego istotne znaczenie ma rodzaj gruntu, głębokość zakopania i stopień nachylenia rur, ich długość oraz właściwe napowietrznie za pomocą sięgających ponad poziom terenu tzw. kominków. Ponadto zaleca się aby rury znajdowały się przynajmniej 1,5 m ponad poziomem wód gruntowych.

Standardowo przyjmuje się, że na jednego domownika powinno przypadać przynajmniej 15 m ciągu drenarskiego. Lepiej jednak, żeby było go więcej, niż zbyt mało.

Jak poprawić efektywność oczyszczalni drenażowej?

Jak najbardziej tak. Przede wszystkim poprzez dodanie lub powiększenie zbiorników wstępnych oraz zaszczepienie w nich bakterii przyspieszających rozkład ścieków. W pewnym stopniu ten proces zachodzi samoistnie, jednak regularne dodawanie preparatów biologicznych zdecydowanie go przyspiesza.

Kiedy należy przełożyć drenaż?

Nawet jeżeli oczyszczalnia z drenażem rozsączającym została wykonana w pełni prawidłowo, to zwykle po około 10 latach wymaga tzw. przełożenia drenów. Pod tym terminem kryje się odkopanie drenażu, wyczyszczenie rur, ewentualnie wymiana kruszywa wokół nich i ponowne zakopanie całości.

Biopreparaty i konserwacja

Oprócz czynności sprawdzających i serwisowych, należy pamiętać, aby stosować preparaty, które pomogą w prawidłowej konserwacji całego mechanizmu. Na rynku obecnych jest wiele preparatów, które w swoim składzie nie zawierają szkodliwych dla flory bakteryjnej oczyszczalni, składników. Warto stosować biopreparaty, które redukują powstawanie kożucha i osadu w osadniku gnilnym oraz wspomagają procesy oczyszczania. Dzięki stosowaniu odpowiednich preparatów zmniejsza się częstotliwość wywozu osadów, a oczyszczalnia pracuje prawidłowo.

Preparaty na rozruch są stosowane przy rozruchu oraz po każdorazowym opróżnieniu biologicznej oczyszczalni ścieków. Efektywne bakterie służą do wspomagania oczyszczania ścieków w oczyszczalniach przydomowych i osiedlowych. Podczas stosowania tego biopreparatu zmniejsza się także ilość osadów ściekowych i następuje ich mineralizacja. Ekologiczne tabletki do zmywarek również zaleca się wszystkim użytkownikom szamb i przydomowych oczyszczalni. Poza oczyszczeniem samego urządzenia, wpływają one na zdecydowaną poprawę warunków eksploatacji instalacji kanalizacyjnych (efekt oczyszczania) i drenaży rozsączających (efekt udrożniania).

Test sedymentacyjny - prosty sposób na zbadanie stanu oczyszczalni ścieków

Wielu użytkowników przydomowych oczyszczalni boryka się z problemami prawidłowego oczyszczania ścieków. Aby nasza oczyszczalnia działała efektywnie warto regularnie przeprowadzać tzw. test sedymentacyjny, czyli sprawdzenie ilości i stanu osadu czynnego oraz badanie wartości pH. Samodzielna kontrola pracy biologicznej oczyszczalni ścieków nie jest ani droga ani skomplikowana.

Jak działa biologiczna oczyszczalnia ścieków?

Większość biologicznych oczyszczalni ścieków składa się z osadnika wstępnego, bioreaktora oraz osadnika wtórnego. Pierwszym etapem jest oczyszczenie mechaniczne (ścieki surowe są kierowane do osadnika gnilnego, wstępnego), gdzie w procesie separacji i podczyszczania zostają poddane działaniu bakterii beztlenowych. Właściwe oczyszczalnie ścieków zachodzi w napowietrzanym bioreaktorze, w którym za część biologicznego rozkładu zanieczyszczeń są odpowiedzialne bakterie tlenowe (aeroby). W wyniku opadania cząstek o większej gęstości (sedymentacji) w zbiorniku tworzy się osad czynny.

Jak sprawdzić, czy moja oczyszczalnia działa poprawnie?

Do wykonania testu potrzebujemy: naczynie (np. litrowy słoik lub dociążoną butelkę plastikową), linkę (np. sznurek do zanurzenia pojemnika w oczyszczalni), specjalny tester (zawierający pipetę, próbówkę, rękawiczki oraz książeczkę z paskami do pomiaru wartości pH).

Sposób przeprowadzenia próby osadu:

pobranie ścieku z komory napowietrzania - bioreaktora (po uprzednim włączeniu dmuchawy) do naczynia przymocowanego na linie - próbkę pobieramy z mniej więcej połowy głębokości zbiornika,
po wymieszaniu, przelanie 50ml zawiesiny do próbówki,
pozostawienie na płaskiej powierzchni, w miejscu zacienionym na ok. 30 minut (osad czynny zacznie sedymentować, czyli opadnie na dno).

Wyniki badania - ocena ilości osadu czynnego

Jakość osadu i oczyszczonej wody pościekowej ocenia się wzrokowo - jest to organoleptyczna ocena struktury, zapachu, koloru oraz wielkości zmieszanego osadu czynnego. Po 30 minutach powinna pojawić się wyraźna linia podziału między wyklarowaną wodą na górze próbówki, a wysedymentowanym osadem na dnie. Oddzielona woda powinna być przeźroczysta, bezwonna, nieposiadająca zawiesiny, a sam osad powinien posiadać strukturę kłaczkowatą (niezbitą). Osad czynny o dobrych właściwościach sedymentacyjnych powinien mieścić się w granicach 15 ml - 35ml.

Badanie wartości pH - kontrola odczynu zawiesiny

Proces bioredukcji zachodzący w oczyszczalni biologicznej przebiega efektywnie w neutralnych warunkach kwasowo-zasadowych przy wartości pH ~7. Badanie poziomu pH przeprowadzamy przy pomocy specjalnego testera. Z pobranego ścieku pobieramy próbkę, którą następnie przenosimy na papierek lakmusowy. Wyniki porównujemy ze skalą barw z dołączonej książeczki.

Dlaczego warto kontrolować pracę POŚ?

Rutynowe przeprowadzenie kontroli stanu oczyszczalni pozwoli nam ustalić przyczyny:

pojawiających się nieprzyjemnych zapachów,
nieprawidłowego przebiegu biologicznego oczyszczania ścieków,
zbyt częstego opróżniania zbiornika,
zmiany odczynu ścieków,
występowania piany w osadniku lub komorze napowietrzania.

tags: #oczyszczalnia #ścieków #nie #oczyszcza #przyczyny