Oczyszczacz Powietrza: Zasada Działania i Korzyści

Szczegóły: Opublikowano: 06. December 2025

Pandemia Covid-19 zwiększyła naszą świadomość w zakresie jakości powietrza w pomieszczeniach i korzyści wynikających ze stosowania oczyszczaczy powietrza. O ile nasz wpływ na jakość powietrza na zewnątrz jest niewielki, o tyle dzięki oczyszczaczom powietrza możemy lepiej zadbać o nasze zdrowie i dobre samopoczucie w pomieszczeniach.

Czym jest oczyszczacz powietrza?

Podstawową funkcją oczyszczacza powietrza jest filtrowanie zanieczyszczonego powietrza, a następnie rozprowadzanie oczyszczonego powietrza z powrotem do otoczenia. Oczyszczacz powietrza to urządzenie kompleksowe, którego zadaniem jest eliminacja z powietrza zanieczyszczeń takich jak kurz, roztocza, grzyby oraz drobnoustroje. Często pełnią także funkcję jonizatora, czyli urządzenia wzbogacającego powietrze w jony ujemne.

Oczyszczacze powietrza mają za zadanie usuwać z powietrza zanieczyszczenia, takie jak pył, dym, alergeny, wirusy i bakterie. Zasada działania jest dość prosta. Urządzenia pobierają powietrza z otoczenia, przepuszczają je przez filtry i ponownie wpuszczają do wnętrza.

Jak działa oczyszczacz powietrza?

Działanie oczyszczacza powietrza wbrew pozorom nie jest skomplikowane. Niektórzy porównują sposób jego pracy z działaniem odkurzacza, z tą różnicą, że zanieczyszczenia usuwane są z powietrza, a nie podłogi. Większość oczyszczaczy wyposażona jest w filtr i wentylator, które pochłaniają zanieczyszczenia, a następnie rozprowadzają oczyszczone powietrze po całym pomieszczeniu.

Podstawą działania każdego oczyszczacza powietrza jest mechaniczna filtracja. Wbudowany wentylator zasysa powietrze z pomieszczenia, a następnie przepuszcza je przez system specjalistycznych filtrów, które zatrzymują różnego rodzaju zanieczyszczenia. Cały proces to filtrowanie powietrza. Oczyszczone powietrze jest następnie z powrotem wydmuchiwane do otoczenia.

Przeczytaj także: Oczyszczacz Powietrza - Czy Warto?

Oczyszczacze powietrza Dyson posiadają wiele czujników, które wykrywają zanieczyszczenia w powietrzu, a następnie filtrują je w dwóch lub trzech etapach. System filtracji HEPA wychwytuje kurz, pyłki, ultradrobne cząsteczki i bakterie, a warstwa węgla aktywnego usuwa gazy i zapachy. Inżynierowie Dyson przeprojektowali strumień przepływu powietrza w urządzeniu tak, aby uzyskać w pełni szczelną filtrację HEPA13 - nie tylko sprawiając, że żadne zanieczyszczenia nie omijają filtra, ale także blokując wszelkie potencjalne nieszczelności, aby uniemożliwić powrót zanieczyszczonego powietrza do pomieszczenia.

Elementy budowy oczyszczacza powietrza:

Filtr HEPA - odpowiada za usuwanie bakterii, pyłów.
Filtr węglowy - usuwa zanieczyszczenia gazowe.
Filtr wodny - do jego funkcji należy wychwytywanie zanieczyszczeń do zbiornika z wodą.
Filtry elektrostatyczne - usuwają nieprzyjemne zapachy, mogą być myte pod wodą, co zmniejsza koszty eksploatacji).
Filtr tkaninowy - usuwa niebezpieczne substancje chemiczne.
Filtr fotokatalityczny, lampa UV - jego funkcja polega na rozkładzie chemicznym zanieczyszczeń na bezpieczne składniki jak woda czy dwutlenek węgla oraz zakwaszenie powierzchni fotokatalitycznej pod wpływem promieniowania UV.
Jonizator - przyśpiesza łączenie i sedymentację cząstek w powietrzu.

W skład systemu filtrującego oczyszczaczy powietrza Klarta wchodzą trzy elementy. Filtr węglowy - filtr z węgla aktywnego pochłania szkodliwe gazy, np. formaldehyd i inne lotne związki organiczne. Dwa ostatnie elementy, czyli filtr HEPA H13 i filtr węglowy zużywają się, zatem podlegają wymianie.

W oczyszczaczach powietrza Klarta poza filtrami znajduje się jonizator plazmowy ION PlasmaAir. Jonizacja plazmowa daje efekt odświeżenia powietrza, lecz także wspomaga proces oczyszczania. Jony łączą się z cząsteczkami wody, tworząc klastry. Klastry o przeciwnych ładunkach tworzą rodniki hydroksylowe, które przylegają do powierzchni zanieczyszczeń (m.in. pleśni, bakterii, wirusów).

Nowoczesne oczyszczacze powietrza są najczęściej wyposażone w filtry stanowiące kombinację kilku warstw, z których każda ma inne zadanie. Do najważniejszych należą filtr wstępny, który wyłapuje największe cząstki jak kurz, sierść czy włosy, znacząco przedłużając żywotność pozostałych filtrów. Dzięki niemu z powietrza kurz jest usuwany w pierwszej kolejności.

Sercem większości nowoczesnych oczyszczaczy jest filtr HEPA (High-Efficiency Particulate Air). Jest on w stanie zatrzymać co najmniej 99,97% mikroskopijnych cząsteczek o wielkości 0,3 mikrometra, w tym główne składniki smogu (pyły PM2.5 i PM10), alergeny takie jak roztocza kurzu domowego, pyłki roślin, zarodniki pleśni, a także może ograniczać obecność w powietrzu wielu bakterii i wirusów. Filtr HEPA to fundament, jeśli chodzi o oczyszczania powietrza.

Przeczytaj także: Opinie o oczyszczaczach Stadler Form

Kolejnym kluczowym elementem jest filtr z węglem aktywnym, którego porowata struktura doskonale pochłania zanieczyszczenia gazowe, w tym lotne związki organiczne (LZO), dym papierosowy oraz nieprzyjemne zapachy z kuchni czy od zwierząt.

Niektóre modele są dodatkowo wyposażone w lampę UV-C, która poddaje powietrze działaniu promieniowania ultrafioletowego, lub w jonizator, który generuje jony ujemne pomagające wytrącać zanieczyszczenia z powietrza.

Oczyszczacze powietrza Dyson usuwają do 99,95% cząstek o wielkości zaledwie 0,1 mikrometra.¹

Nowoczesne technologie w oczyszczaczach powietrza

Nowoczesne oczyszczacze powietrza wykorzystują w swym działaniu najnowsze technologie. Są o wiele bardziej zaawansowane technicznie od typowych urządzeń tego rodzaju. System filtrowania jest tu bardziej rozbudowany, może składać się nawet z 7 warstw, jak to jest w przypadku np. modelu Daikin MC707 VM. Zastosowano w nim technologię Flash Streamer, dzięki której oczyszczacz jest wysoce skuteczny w eliminowaniu z powietrza niebezpiecznych dla zdrowia cząsteczek takich jak m.in. alergeny, bakterie, wirusy, grzyby , związki chemiczne (np.formaldehydy). Elektrony, które emituje Flash Streamer niosą za sobą dwojakie korzyści. Ich obecność powoduje działanie utleniające, dzięki któremu usuwane są np. związki chemiczne. Dodatkowo, Flash Streamer znacznie poprawia funkcjonowanie filtrów fotokatalitycznych urządzenia.

Innym innowacyjnym rozwiązaniem w oczyszczaczach najnowszej generacji jest zastosowanie w nich specjalnej, opatentowanej komory TSS (model Airfree), w której następuje spalanie mikroorganizmów znajdujących się w powietrzu.

Przeczytaj także: Oczyszczacz powietrza idealny do wiejskiego domu

Jak wybrać odpowiedni oczyszczacz powietrza?

Wybór odpowiedniego oczyszczacza powietrza wymaga zwrócenia uwagi na kilka kluczowych wskaźników technicznych, które decydują o jego efektywności. Najważniejszym z nich jest wskaźnik CADR (Clean Air Delivery Rate), który określa przepływ powietrza w metrach sześciennych na godzinę. Im wyższa wartość CADR, tym szybciej urządzenie jest w stanie oczyścić powietrze w danym pomieszczeniu. Parametr ten powinien być zawsze dopasowany do metrażu, w którym oczyszczacz będzie pracował. Producenci zazwyczaj podają maksymalną zalecaną powierzchnię, a zasada jest prosta: urządzenie przeznaczone do małej sypialni nie poradzi sobie w dużym salonie. Zatem, jaki oczyszczacz powietrza wybrać? Taki, który jest adekwatny do wielkości pomieszczenia.

Kolejnym istotnym czynnikiem jest poziom hałasu, mierzony w decybelach (dB). Ma to szczególne znaczenie, jeśli planujemy używać urządzenia w sypialni lub miejscu pracy. Warto szukać modeli z trybem nocnym, który redukuje prędkość wentylatora do minimum, zapewniając cichą pracę (poniżej 30 dB). W przypadku oczyszczaczy jest to kluczowa cecha.

Nie można również zapominać o kosztach eksploatacji. Cena zakupu to jedno, ale regularna wymiana filtrów to koszt stały. Przed podjęciem decyzji należy sprawdzić cenę i dostępność filtrów zamiennych oraz częstotliwość ich zalecanej wymiany, aby uniknąć nieprzyjemnych niespodzianek w przyszłości.

Zalety oczyszczaczy powietrza

Oczyszczacze powietrza oferują szereg korzyści, które pozytywnie wpływają na zdrowie i komfort życia. Przede wszystkim skutecznie usuwają z powietrza alergeny, takie jak pyłki, kurz, roztocza czy sierść zwierząt, co przynosi ulgę osobom cierpiącym na alergie lub astmę. Redukują także obecność szkodliwych cząstek, takich jak drobinki smogu, zarodniki pleśni czy bakterie. Filtry węglowe w oczyszczaczach eliminują nieprzyjemne zapachy, w tym dym tytoniowy, zapachy kuchenne czy opary chemiczne. Poprawiają więc ogólny komfort przebywania w pomieszczeniach. Dodatkowo nowoczesne modele wyposażone w technologie takie jak jonizacja czy promieniowanie UV, dodatkowo dezaktywują bakterie, wirusy oraz inne patogeny.

Poprawa jakości powietrza
Ograniczenie alergenów w powietrzu
Neutralizacja nieprzyjemnych zapachów
Zapewnienie odpowiedniej wilgotności powietrza

Oczyszczacz powietrza aktywnie usuwa zanieczyszczenia obecne w powietrzu wewnątrz pomieszczeń. Poprawia przy tym jakość powietrza i minimalizuje negatywny wpływ alergenów oraz szkodliwych substancji na zdrowie domowników. Tak właśnie kompleksowy proces filtracji sprawia, że powietrze w pomieszczeniu staje się nie tylko czystsze, ale i bezpieczniejsze do oddychania.

Jak prawidłowo używać oczyszczacza powietrza?

Należy jednak pamiętać, że sam zakup urządzenia to nie wszystko - należy go również prawidłowo używać.

Podstawowa zasada mówi: jeden oczyszczacz do jednego pomieszczenia. CADR czy przepływ powietrza dobieramy więc do kubatury lub powierzchni wybranej przestrzeni. Najlepszym rozwiązaniem teoretycznie jest więc zakup tylu urządzeń, ile masz pokojów. Pamiętaj jednak, że nowoczesne urządzenia możesz przenosić - tak, by zawsze pracowały tam, gdzie przebywasz. W ciągu dnia oczyszczacz powinien znaleźć się w salonie lub gabinecie, nocą zaś warto ustawić go w sypialni.

Jeśli chcesz, by jego praca była ekonomiczna, zdecyduj się na uruchomienie trybu automatycznego i pracę przez całą dobę. Nawet jeśli nie ma Cię w domu przez większość dnia, pozostaw urządzenie włączone. Przez szczeliny okienne i wentylację do wnętrza przenikają zanieczyszczenia stałe. Gazowe zaś generowane są przez środki stosowane przez użytkowników. Powietrze w domu jest niemal nieustannie zanieczyszczone - i tak musiałbyś więc włączać urządzenie co chwilę.

Pamiętaj, by przed pierwszym użyciem oczyszczacza zapoznać się z instrukcją. Dzięki niej dowiesz się dokładnie, jakie możliwości daje Ci kupiony sprzęt. Poznasz wszystkie jego funkcje. Instrukcja to również źródło wiedzy, gdzie postawić oczyszczacz powietrza. Nie powinien stać bezpośrednio przy ścianie czy grubych zasłonach. Nie warto stawiać go w kącie czy wnęce.

Dla prawidłowego i efektywnego działania oczyszczacza powietrza niezwykle ważne są regularna konserwacja i wymiana filtrów. Użytkownik powinien usuwać kurz nagromadzony na filtrze wstępnym. Ten bowiem utrudnia przepływ powietrza i wpływa negatywnie na skuteczność oczyszczania. Niezwykle ważne jest także pilnowanie stanu zużycia filtrów. Producenci najczęściej deklarują żywotność komponentów do danego modelu.

Niezależnie od tego, czy używasz oczyszczacza powietrza, czy po prostu chcesz zadbać o wymianę powietrza w domu, musisz prawidłowo wietrzyć pomieszczenia. Nie uchylaj okien na całe dnie, a otwórz je na oścież na jedynie kilkanaście do kilkudziesięciu minut. Pamiętaj, by robić to w godzinach, w których stężenie substancji szkodliwych dla organizmu jest stosunkowo niskie. Aby mieć na ten temat wiedzę, możesz wyposażyć się w mierniki lub korzystać z aplikacji mobilnych. Dzięki temu do wnętrza przedostanie się mniej zanieczyszczeń, więc oczyszczacz nie będzie musiał przechodzić na wyższy tryb pracy.

Oczyszczacz powietrza a zdrowie

Powietrze, którym oddychamy ma kluczowe znaczenie dla naszego zdrowia i dobrego samopoczucia. Zbadanie jakości powietrza potencjalnie wpływa na projektowanie naszych przyszłych miast, systemów transportowych i domów. Jest to bez wątpienia złożona sprawa. Jednakże inżynierowie, mikrobiolodzy i naukowcy Dyson poświęcili prawie trzy dekady na badania powietrza. Ponad 350 inżynierów na całym świecie bierze udział w stale rozwijających się badaniach, których celem jest opracowanie technologii i wsparcia w oddychaniu czystszym powietrzem w naszych domach.

Oczyszczacz powietrza to urządzenie, które może przynieść korzyści dla komfortu życia, pomagając redukować w otoczeniu niepożądane zanieczyszczenia. Przede wszystkim pomaga zmniejszać stężenie cząsteczek smogu (pyły PM2.5), alergenów takich jak pyłki, kurz i sierść zwierząt, a także może ograniczać obecność w powietrzu wirusów, bakterii i lotnych związków organicznych.

Jakość wdychanego powietrza ma duży wpływ na nasze samopoczucie, a zła jakość powietrza w pomieszczeniach, gdzie spędzamy większość czasu, może prowadzić do wielu niedogodności. Alergie i astma - Dla osób z wrażliwością na alergeny, oczyszczacz powietrza może wspierać utrzymanie komfortu oddechowego. Zanieczyszczone powietrze - Przy mieszkaniu w pobliżu dróg o dużym natężeniu ruchu lub innych źródeł smogu, stan powietrza wewnątrz może być równie niezadowalający jak na zewnątrz.

Wady oczyszczaczy powietrza

Mimo licznych zalet, oczyszczacze powietrza nie są pozbawione pewnych wad, o których warto wiedzieć przed zakupem. Przede wszystkim należy liczyć się z kosztami eksploatacyjnymi. Filtry, zwłaszcza HEPA i węglowe, zużywają się i wymagają regularnej wymiany, co generuje stały wydatek. Zaniedbanie wymiany filtrów nie tylko drastycznie obniża skuteczność urządzenia, ale może sprawić, że zapchany filtr sam stanie się źródłem zanieczyszczeń. Do kosztów należy doliczyć również zużycie energii elektrycznej, choć nowoczesne modele są zazwyczaj energooszczędne.

Kolejną kwestią jest poziom hałasu. Choć producenci prześcigają się w tworzeniu coraz cichszych urządzeń, praca wentylatora zawsze generuje pewien dźwięk. Na najwyższych ustawieniach, potrzebnych do szybkiego oczyszczenia powietrza, hałas może być uciążliwy.

Warto również zwrócić uwagę na modele z funkcją jonizacji - niektóre z nich mogą wytwarzać niewielkie ilości ozonu, który jest gazem drażniącym dla dróg oddechowych. Dlatego zaleca się wybieranie certyfikowanych urządzeń lub modeli, w których funkcję jonizacji można wyłączyć.

Należy też pamiętać, że oczyszczacz jest najskuteczniejszy w zamkniętych pomieszczeniach; częste otwieranie okien i drzwi znacznie osłabia jego działanie, ale dbałość o jakość powietrza w swoim domu jest warta tych drobnych niedogodności.

Tabela: Porównanie filtrów w oczyszczaczach powietrza

Rodzaj filtru	Zadanie
Filtr wstępny	Przechwytywanie większych cząsteczek, takich jak kurz, włosy i sierść zwierząt.
Filtr HEPA	Usuwanie pyłów PM2.5 i PM10, alergenów, bakterii i wirusów.
Filtr węglowy	Pochłanianie nieprzyjemnych zapachów, dymu tytoniowego i lotnych związków organicznych.
Filtr fotokatalityczny	Rozkład szkodliwych związków chemicznych na bezpieczne składniki.
Jonizator	Przyśpiesza łączenie i sedymentację cząstek w powietrzu.

tags: #oczyszczacz #powietrza #zasada #działania