Wskaźniki jakości powietrza w oczyszczaczach - Co oznaczają?
- Szczegóły
Wskaźniki jakości powietrza stanowią integralny element każdego liczącego się oczyszczacza powietrza. Jest to swego rodzaju miara jakości powietrza w Twoim otoczeniu, pozwalająca ocenić stopień jego zanieczyszczenia, jak również wilgotność, temperaturę czy nawet stężenie CO2 w pomieszczeniu. Dostarczają użytkownikom informacji o aktualnym stanie powietrza w najbliższym otoczeniu. W zależności od modelu urządzenia, czynią to za pomocą cyfr, kolorów lub innych komunikatów, które producent danego sprzętu uzna za użyteczne. Jak sama nazwa podpowiada, wskaźnik jest to moduł, który jedynie wskazuje, informuje użytkownika o wyżej wymienionych danych.
Jak działają wskaźniki jakości powietrza?
Wskaźnik jakości powietrza prezentuje dane pochodzące z czujników zamontowanych w danym urządzeniu. Oprócz tego niektórzy producenci dodają do swoich oczyszczaczy dość nietuzinkowe wskaźniki, np.:
- Numeryczny wskaźnik pyłów zawieszonych PM2,5, temperatury oraz wilgotności powietrza w oczyszczaczu Klarta Forste 4.
- Kolorystyczny wskaźnik jakości powietrza w Winixie Zero - kolor żółty oznacza średnią jakość. Brak jest informacji o temp. i wilgotności w pomieszczeniu.
- Aplikacja mobilna VeSync dostępna dla oczyszczaczy powietrza Levoit. W modelu 300S jest to jedyne źródło dokładnych informacji o stanie powietrza.
Jeszcze innym rozwiązaniem jest obecność dokładnych odczytów w aplikacji mobilnej.
Rodzaje wskaźników jakości powietrza
Nowoczesny oczyszczacz mierzy poziom różnych cząstek stałych (particulate), które wpływają na air quality i mogą pogarszać stan zdrowia.
- Wskaźnik pyłów zawieszonych PM2,5: Informuje o tym, ile mikrogramów cząsteczek o wielkości 2,5 mikrona znajduje się w 1 m3 powietrza. Niektórzy producenci informują o tym za pomocą dokładnych, cyfrowych wartości. Inni jedynie za pomocą kolorystycznych sugestii (np. Wskaźnik PM2,5 w oczyszczaczu powietrza Levoit Core 600S. Liczba 005 oznacza stężenie 5 ug/m3 PM2,5). Wskaźnik PM2,5 przyjmowany jest za najbardziej miarodajny wskaźnik smogu w otoczeniu. Jest to też w naszym mniemaniu najlepszy i najbardziej godny zaufania wskaźnik jakości powietrza. Jego wskazania rzadko odbiegają bowiem od rzeczywistego stanu powietrza.
- Wskaźnik gazów: Niektóre oczyszczacze, np. droższe z oczyszczaczy powietrza Samsung, Philips czy Vestfrost wyposażone zostały we wskaźniki gazów. Ich działanie pozostawia jednak wiele do życzenia, bowiem czujniki gazów w popularnych oczyszczaczach nie są one w stanie wykryć np. Panel sterowania oczyszczacza powietrza Samsung AX60R5080WD z widocznym po prawej stronie wskaźnikiem gazu (świecącym na niebiesko). Przykładowo: Samsung wykrywał etanol jedynie przez kilka sekund, gdy kieliszek z etanolem znajdował się dokładnie przy samym czujniku. W tym samym czasie nasze osobne, zewnętrzne mierniki reagowały bardzo wyraźnie na samą obecność alkoholu etylowego w pomieszczeniu.
- Wskaźnik alergenów: Oczyszczacze powietrza Philips, np. AC2887/50 czy nowszy Philips Dual Scan AC3858/50, posiadają również wskaźnik alergenów. Co istotne jednak, często w ich przypadku dochodzi do pewnego rodzaju przekłamania. Wskaźnik alergenów w oczyszczaczach powietrza Philips. Wskazania alergenów (nazwane przez Philipsa IAI) bazują wyłącznie na odczytach wskaźników PM2.5, więc są nieco bezużyteczne - za każdym razem, gdy w powietrzu pojawi się dym, np.
- Wskaźnik wilgotności: W oczyszczaczu z nawilżaczem Philips AC2729/50 pokazujący 48% nawilżenia pomieszczenia. Przydatny przede wszystkim w oczyszczaczach powietrza z nawilżaczem, nawilżaczach czy osuszaczach powietrza. Wilgotność na poziomie 30-50% pomaga ograniczyć rozwój bakterii, wirusów i pleśni.
- Wskaźnik temperatury: Przydatny, choć nie niezbędny, wydaje się też analogicznie wskaźnik temperatury, który również pojawia się w wielu współczesnych oczyszczaczach, np. marki Xiaomi, Klarta, Philips czy Sharp. Temperatura powietrza w pomieszczeniu powinna wynosić co najmniej 20°C dla dzieci i seniorów (zgodnie z wytycznymi WHO).
- Wskaźnik NO2: Interpretacja wskazań NO2 w Dysonie Pure Humidify+Cool. Dyson jako jeden z bardzo nielicznych wyświetla również dane dot. poziomu dwutlenku azotu (NO2). Jest to również jeden z groźnych składników smogu.
- Czujnik czadu: Panel sterowania oczyszczacza Hoover H-Purifier 700 z widoczną po prawej stronie diodą czujnika czadu.
Dodatkowe parametry mierzone przez oczyszczacze:
- PM1: Ultra-drobne cząstki o średnicy ≤1 mikrometra (μm). Są na tyle małe, że mogą przenikać do krwiobiegu i obniżać poziom tlenu we krwi. PM1 pozostaje w powietrzu przez wiele dni, szczególnie w pomieszczeniach bez odpowiedniej wentylacji.
- PM10: Większe cząstki (do 10 μm), np. pyłki, kurz, zarodniki pleśni, które mogą powodować zapalenia dróg oddechowych. Dobrze dobrany filtr HEPA usuwa PM2.5 skutecznie z powietrza. CADR dla pyłu (Clean Air Delivery Rate) powinien być wysoki, by skutecznie eliminować PM10.
- TVOC: Całkowite lotne związki organiczne (Total Volatile Organic Compounds) to gazy, które unoszą się w powietrzu w domu. Pochodzą z mebli, farb, detergentów czy... ziaren kawy. Nadmiar LZO może wpływać na air quality index, choć nie wszystkie są szkodliwe. Aby zmniejszyć stężenie TVOC: Regularnie wietrz pomieszczenia, Unikaj produktów zawierających silne chemikalia, Pozwól czujnikowi TVOC samodzielnie się kalibrować - dzieje się to co 24 godziny.
CADR - Kluczowy wskaźnik efektywności oczyszczacza
CADR, czyli Clean Air Delivery Rate, to wskaźnik używany do oceny efektywności oczyszczaczy powietrza. Jest to miara, która pokazuje szybkość, z jaką oczyszczacz może usunąć określone zanieczyszczenia (takie jak pył, dym i pyłki) z powietrza w danym pomieszczeniu. Wartość CADR jest wyrażana w metrach sześciennych na minutę (m³/min) i dostarcza użytkownikom ważnych informacji, które pomagają w wyborze odpowiedniego urządzenia do ich potrzeb. Zrozumienie CADR jest kluczowe przy wyborze oczyszczacza powietrza, ponieważ wskazuje nie tylko na szybkość, z jaką urządzenie może oczyszczać powietrze z konkretnych zanieczyszczeń, ale także na skuteczność urządzenia w danym rozmiarze pomieszczenia. CADR jest szczególnie przydatny przy porównywaniu różnych modeli oczyszczaczy, ponieważ stanowi standardowy, obiektywny pomiar efektywności. Dzięki temu konsumenci mogą łatwiej dokonać wyboru, opierając się na konkretnych danych, zamiast na niejasnych obietnicach producentów.
Przeczytaj także: Oczyszczacz Powietrza - Czy Warto?
W praktyce, wybierając oczyszczacz powietrza, warto zwrócić uwagę nie tylko na wartość CADR, ale również na inne cechy urządzenia, takie jak rodzaje filtrowanych zanieczyszczeń, żywotność filtra, poziom hałasu, design czy funkcje dodatkowe, jak np. inteligentne sterowanie. Podsumowując, CADR jest niezwykle ważnym wskaźnikiem przy wyborze oczyszczacza powietrza, ponieważ informuje o szybkości i efektywności usuwania zanieczyszczeń. Optymalna wartość CADR (Clean Air Delivery Rate) na 1 metr sześcienny zależy od wielu czynników, w tym od typu i ilości zanieczyszczeń w powietrzu, jak również od oczekiwanej szybkości oczyszczania. Organizacja AHAM (Association of Home Appliance Manufacturers), która określa wartości CADR dla oczyszczaczy powietrza, zaleca, aby CADR oczyszczacza odpowiadał co najmniej 2/3 powierzchni pomieszczenia mierzonej w stopach kwadratowych.
Warto pamiętać, że są to jedynie orientacyjne wartości, a rzeczywiste potrzeby mogą różnić się w zależności od specyficznych warunków w pomieszczeniu, takich jak ilość i typ zanieczyszczeń czy preferencje użytkownika co do szybkości oczyszczania. Współczynnik CADR informuje o wydajności oczyszczania danego urządzenia w m3/h. To jeden z podstawowych parametrów każdego oczyszczacza powietrza. Tajemniczo brzmiący CADR, to skrót od angielskiego Clean Air Delivery Rate, czyli wskaźnika czystości dostarczonego powietrza albo współczynnika dostarczania świeżego powietrza. Wprowadzony przez niezależną amerykańską organizację badawczą AHAM (Association of Home Appliance Manufacturers). AHAM rekomenduje, by w wyliczeniach CADRu uwzględniać wartości dla 3 czynników o różnej wielkości cząsteczek.
- kurz (0.5 to 11.0 µm)
Producenci i sprzedawcy często podają w swoich serwisach dane dotyczące przepływu powietrza. Jest to całkowita ilość powietrza, która zostaje zaciągnięta do urządzenia przez układ silnika i wiatraka. Wartość ta jednak nie uwzględnia filtracji powietrza, jak i ewentualnych nieszczelności sprzętu. Dlatego też CADR - objętość oczyszczonego powietrza będzie realnie zawsze niższa. Różnica ta może wynosić od ok. Mierząc pole powierzchni kratki wylotowej oraz uśrednioną prędkość wydmuchiwanego powietrza (badanie anemometrem w 9 punktach nawiewu) jesteśmy w stanie oszacować przepływ powietrza, a następnie porównać to z danymi podawanymi przez producenta. Jesteśmy też w stanie oszacować CADR dla urządzeń, w przypadku których producent nie podaje parametru wydajności, np.
Współczynnik CADR jest również świetnym wyznacznikiem powierzchni, na jakiej dany oczyszczacz może być używany. Dlatego też dysponując metrażem docelowego pomieszczenia, należy pomnożyć tę powierzchnię przez 3 a następnie przez wysokość pomieszczenia (np. Lub, jeśli dysponujemy CADRem oczyszczacza - musimy go podzielić przez 3.
Przykłady obliczeń CADR:
- Przykład 1: Pokój o powierzchni 20 m2 i wysokości 2,5 m i 2 oczyszczacze powietrza do wyboru.
- Oczyszczacz powietrza Dyson wymieni powietrze w pomieszczeniu 3,6 razy w ciągu godziny.
- Oczyszczacz powietrza Klarta wymieni powietrze pomieszczeniu aż 6 razy w ciągu godziny.
1 oczyszczacz: 180 m3/h : 50 m3 = 3,6.
Przeczytaj także: Opinie o oczyszczaczach Stadler Form
2 oczyszczacz: 300 m3/h: 50 m3 = 6.
- Przykład 2: Pokój o powierzchni 24 m2 i wysokości 2,5 m. V (objętość pomieszczenia) = (24 m2 x 2,5 m) x 3 = 180 m3. CADR oczyszczacza = min. 180 m3/h. Taką wydajność oczyszczania gwarantuje m.in. oczyszczacz powietrza Dyson, którego CADR wynosi ok.
- Przykład 3: Na półce sklepowej widzimy Xiaomi Air Purifier 4 Lite (CADR = 360 m3/h). Docelowa powierzchnia = (360 m3/h :3) : 2,5 m = ok.
Dobierając oczyszczacz powietrza do posiadanej powierzchni, polecamy zawsze wybierać oczyszczacz o większej wydajności aniżeli realnie potrzebna. Szukając modeli, które „na styk” spełniają nasze wymagania, skazujemy je na pracę na częstszą pracę na najwyższych obrotach, aby były w stanie przefiltrować nasze pomieszczenie.
Przykładowe modele oczyszczaczy powietrza i ich parametry
| Model | Cena | Wydajność oczyszczania | Rekomendowana powierzchnia | Filtry | Czujniki | Wskaźniki | Głośność | Pobór mocy | Roczny koszt eksploatacji |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Philips AC2887/10 | 1099 zł | 333 m³/h | 42 m² | Wstępny, HEPA H13, węglowy | PM2,5 | Numeryczny na panelu sterowania | 20,5-51 dB | 11-60 W | Żywotność filtrów: węglowy - 12 mies, cena od 90 zł, HEPA: do 2 lat, cena od 139 zł, razem: ok. |
| Electrolux Pure A9 PA91-604DG / PA91-604GY / PA91-605GY | 1999 zł | 620 m³/h | 78 m² | Zintegrowany 3w1: Wstępny, HEPA E12 (dostępny też E11 i H13) , węglowy | PM2,5, LZO, wilgotności, temperatury, światła | Numeryczny na panelu i w aplikacji mobilnej | 17-49 dB | do 50 W | Żywotność filtrów - 12 mies., cena ok. 399 zł za komplet, roczny koszt eksploatacji - ok. |
Naturalnie, im wyższy współczynnik CADR oczyszczacza, tym wyższa też cena. Dlatego też nasz jednym z najważniejszych kryteriów naszego Rankingu Oczyszczaczy jest relacja ceny do wydajności oczyszczania. Nie bez znaczenia jest również głośność porównanych urządzeń. Z reguły wyższy CADR oznacza, że możemy się spodziewać także większego szumu generowanego przez dany oczyszczacz. Więcej cm3 powietrza musi bowiem co sekundę przepłynąć przez dane urządzenie.
Jeśli w danym momencie potrzebujemy ciszy, np. w nocy lub gdy potrzebujemy się skupić, zawsze możemy skorzystać z tzw. trybu cichego, który znajdziemy praktycznie w każdym oczyszczaczu. Nazywany często trybem Nocnym, a także Silent lub Sleep, znacznie ogranicza obroty wentylatora. Sprzęt pracuje cicho, ale automatycznie spada też jego wydajność - z reguły do ok. 25-35% maksymalnej wydajności.
Skale jakości powietrza (AQI)
Skale jakości powietrza (ang. Air Quality Index AQI) to kolorowe wyznaczniki, które mają nam mówić o stanie tego, czym oddychamy. Widzimy je na ulicznych interaktywnych tablicach, w komunikacji miejskiej, w aplikacjach smogowych dostępnych na smartfony, na panelach oczyszczaczy powietrza… I chociaż łatwo domyślić się, że to zielony kolor sprzyja nam najbardziej, rzadko kiedy zastanawiamy się, co właściwie przedstawia ta skala i jak na naszym zdrowiu może odbić się przebywanie “w strefie czerwonej”. W naszym artykule znajdziesz najważniejsze informacji o AQI oraz normach amerykańskiej, chińskiej i tzw. AQI (ang. Air Quality Index) to najprostszy sposób określenia poziomu zanieczyszczenia powietrza, który mieści się w skali od 0 do 500. Im wyższy wskaźnik, tym powietrze bardziej zanieczyszczone. Ocena jakości powietrza obejmuje przede wszystkim poziom pyłów zawieszonych PM2.5 i PM10, ale także niektórych zanieczyszczeń gazowych - dwutlenku siarki (SO2), ozonu (O3), tlenku azotu (NO), tlenku węgla (CO) i benzenu, które najczęściej są wynikiem spalania paliw. Pomiary dokonywane są w sposób ciągły (automatycznie lub manualnie) lub okresowy. Do oceny jakości powietrza wykorzystywane są zaawansowane metody matematyczne. Zebrane dane na temat stężeń poszczególnych zanieczyszczeń porównywane są z tzw.
Przeczytaj także: Oczyszczacz powietrza idealny do wiejskiego domu
Indeks jakości powietrza jest różnie wyliczany w zależności od rejonu. Najpowszechniejsze normy to amerykańska i chińska. Są do siebie dość podobne, jeśli mówimy o wartościach skrajnie wysokich - powyżej 200. Ze względu na gorszą jakość powietrza w tamtej części Azji, chińska norma jest mniej restrykcyjna i uznaje, że “stan dobry” występuje do momentu przekroczenia poziomu 35 µg/m3 pyłów PM2.5. Bardzo często uznaje się ją za odpowiednią dla Polski, jednak my rekomendujemy korzystanie z norm amerykańskich lub europejskich, które są najbliższe standardom wyznaczonych przez Światową Organizację Zdrowia (WHO).
Aby mieć świadomość, z jakimi zanieczyszczeniami spotykamy się w naszych domach, warto zdecydować się również na mierniki powietrza. Dzięki nim dokładnie wiemy, jakie stężenie niebezpiecznych pyłów dosięga nas każdego dnia i możemy szukać odpowiedniego rozwiązania do walki z nimi.
Kategorie jakości powietrza:
- BARDZO DOBRY (0-50) - oznacza bardzo dobrą jakość powietrza.
- DOBRY (50-100) - oznacza zadowalającą jakość powietrza. W takim przypadku zanieczyszczenia nie stanowią zagrożenia dla zdrowia lub ryzyko jest niewielkie.
- UMIARKOWANY (101-150) - oznacza akceptowalną jakość powietrza, ale zanieczyszczenie może być zagrożeniem dla osób szczególnie wrażliwych (starszych, chorych, kobiet w ciąży i małych dzieci).
- DOSTATECZNY (151-200) - oznacza dostateczną jakość powietrza. Zanieczyszczenie stanowi już zagrożenie dla zdrowia, zwłaszcza dla grup wrażliwych.
- ZŁY (201-300) - oznacza złą jakość powietrza. Zanieczyszczenie jest na tyle duże, że osoby osoby chore lub starsze, kobiety w ciąży oraz małe dzieci powinny unikać przebywania na zewnątrz, pozostali spoza grupy ryzyka natomiast ograniczyć je do minimum.
- BARDZO ZŁY (>300) - oznacza bardzo złą jakość powietrza, która powoduje problemy ze zdrowiem. Może prowadzić do zaburzeń ze strony układów oddechowego, naczyniowo-sercowego oraz odpornościowego.
W Polsce ocena jakości powietrza obejmuje coroczne pomiary zanieczyszczeń 12 substancjami: dwutlenkiem siarki (SO2), dwutlenkiem azotu (NO2), tlenkiem węgla (CO), benzenem (C6H6), ozonem (O3), pyłem zawieszonym PM2.5 i PM10 oraz wszystkimi zanieczyszczeniami, które zostają oznaczone w pyle PM10 - ołowiem, arsenem, kadmem, niklem i benzo(a)pirenem. Uwzględnione zostały kryteria określone w dyrektywach Parlamentu Europejskiego i Rady z lat 2004 i 2008.
W 2017 r. Europejska Agencja Środowiska opublikowała mapę zanieczyszczeń powietrza, która wykorzystuje rygorystyczne AQI odpowiadające sugestiom ze strony WHO. Jej pojawienie się wzbudziło sporo wątpliwości. W zestawieniu z danymi prezentowanymi przez GIOŚ można było odnieść wrażenie, że jesteśmy okłamywani w sprawie jakości powietrza w Polsce. Choć nie ulega wątpliwości, że zajmujemy niechlubnie wysokie miejsce w UE pod względem występujących zanieczyszczeń, obie mapy przekazują nam prawdziwe informacje. Największe znaczenie dla naszego zdrowia ma stężenie pyłu zawieszonego PM2.5. Dane przedstawione przez EAŚ wykorzystują 24-godzinną średnią kroczącą, natomiast GIOŚ odnosi się do średniej wartości z ostatniej godziny.
W ten sposób stworzono narzędzie, które pozwala nam na bieżąco pozyskiwać informacje na temat jakości powietrza. Skale jakości powietrza to po prostu cenna wskazówka, która pomaga nam w codziennym życiu. Mając świadomość, jak smog wpływa na zdrowie, powinniśmy się przed nim chronić. Podstawowe działanie to właśnie instalacja aplikacji mobilnej, która będzie informowała nas o stanie powietrza w naszej okolicy.
Jak wybrać odpowiedni oczyszczacz powietrza?
Decydując się na oczyszczacz powietrza, sprawdź m.in. tryb automatyczny, rodzaj zastosowanych, czujników oraz wskaźników jakości powietrza. Policz objętość swojego pomieszczenia, mnożąc jego długość, szerokość i wysokość. Uzyskany wynik (kubatura pomieszczenia) pomnóż przez 3. Uznaje się bowiem, że aby skutecznie przefiltrować dany pokój, oczyszczacz powietrza musi wymienić w nim powietrze co najmniej 3 razy w ciągu godziny. CADR możesz też wyliczyć dysponując przepływem powietrza - wówczas należy pomnożyć całkowitą wartość przepływu powietrza (przykładowo 200 m3/h) przez skuteczność filtrów wyrażoną w %. Jeżeli skuteczność wynosi 95%, CADR będzie oscylował w granicach 190 m3/h.
RPM, a więc prędkość obrotowa wiatraka, która wpływa na ilość powietrza przechodzącego przez oczyszczacz oraz klasa zastosowanych filtrów. Wyższa klasa filtrów = większa skuteczność oczyszczania i wyższy CADR. Air Filtration Standards. Numer AQI jest przypisywany na podstawie zanieczyszczenia powietrza o najwyższym numerze AQI w momencie pomiaru jakości powietrza. Mierzone są tylko zanieczyszczenia dostępne z danej stacji monitorowania jakości powietrza, a wiele z nich nie uwzględnia wszystkich sześciu zanieczyszczeń w równym stopniu. Indeks reprezentuje stężenia zanieczyszczeń powietrza z liczbą mieszczącą się w zakresie kategorii jakości powietrza. Indeks jakości powietrza waha się od 0 do 500, chociaż jakość powietrza może być indeksowana powyżej 500, gdy występują wyższe poziomy niebezpiecznego zanieczyszczenia powietrza. PM2,5 jest mierzony w mikrogramach na metr sześcienny (μg/m3).
Oczyszczacz powietrza to urządzenie, które jest przydatne przez cały rok, ponieważ potrafi usunąć alergeny z powietrza, dzięki czemu znacznie poprawia jakość życia alergików. Dobry oczyszczacz powietrza usunie również dym papierosowy, zapachy z kuchni czy sierść zwierząt domowych. Oczyszczacz powietrza usuwa także kurz, a to oznacza mniej sprzątania dla Ciebie.
tags: #oczyszczacz #powietrza #wskaznik #co #oznacza

