Oczyszczacz i klimatyzator powietrza dla archiwum – wymagania
- Szczegóły
Kształtując warunki środowiska wewnętrznego w muzeach, archiwach, bibliotekach i magazynach muzealiów oraz archiwaliów, należy uwzględniać bezpieczeństwo eksponowanych i przechowywanych dzieł, komfort osób przebywających w budynku (pracowników i osób zwiedzających) i, coraz częściej, zmniejszenie zużycia energii przez instalacje wewnętrzne (grzewcze i klimatyzacyjne) oraz oświetlenie.
Od kilkudziesięciu lat w praktyce muzealnej funkcjonują tzw. Uznaje się, że w latach 60-tych XX wieku rozpoczęto prace nad określeniem warunków środowiskowych przechowywania przedmiotów zabytkowych. Ustalono wówczas (zalecenia te w późniejszym okresie ulegały zmianom) wartości parametrów powietrza (wilgotność względna 55÷65%, temperatura powietrza 16÷180C) i zasady ich kontrolowania. Takie zalecenia i wymagania formułowane są przez zespoły naukowców oraz grupy robocze komisji normalizacyjnych i publikowane w normach i wytycznych.
Europejskie stowarzyszenie REHVA (the European Federation of HVAC National Association) zaangażowało się w przygotowanie dokumentu dotyczącego sposobów minimalizowania tempa pogarszania stanu dóbr kultury przez stworzenie bezpiecznego środowiska. Celem ich pracy jest przedstawienie zaleceń technicznych i informacji naukowych dla systemów klimatyzacyjnych na etapie projektowania, wykonania i eksploatacji.
W pomieszczeniach, w których przebywają zwiedzający należy tak dostosować parametry powietrza, aby nie powodować dyskomfortu u ludzi i zniszczenia eksponatów. Przy opracowywaniu norm konserwatorskich podstawowym założeniem było, że do zapewnienia i do kontroli parametrów powietrza zawsze będą stosowane systemy klimatyzacji w odpowiednio dostosowanych do tego budynkach.
Ponieważ obiekty zabytkowe muszą być przechowywane w takich warunkach, aby jak najdłużej nie ulegały niszczeniu, podawane w zalecane stężenia zanieczyszczeń powietrza odnoszą się do czasu, przez jaki mogą być w danych warunkach bezpiecznie przechowywane. Rozważa się obecnie zamieszczenie analogicznego sposobu definiowania dopuszczalnych wartości stężeń zanieczyszczeń powietrza w archiwach i bibliotekach w nowej wersji normy europejskiej EN 11799.
Przeczytaj także: Oczyszczacz Powietrza - Czy Warto?
W ekspozycjach muzealnych oświetlenie powinno być utrzymane na poziomie 50÷200 luksów (50 luksów dla najbardziej cennych i wrażliwych eksponatów, takich jak farby wodne, papier, tkaniny). Dla obiektów niewrażliwych na światło - kamień, ceramika, szkło, metal - poziom oświetlenia nie powinien przekraczać 300 luksów, jest to także oświetlenie pracowni naukowców, np. w archiwach.
Światło słoneczne charakteryzuje się, w porównaniu z oświetleniem sztucznym, największym natężeniem promieniowania UV-C. W magazynie archiwaliów papierowych lub archiwaliów mieszanych dopuszczalne są powolne roczne zmiany sezonowe temperatury. Należy zapewnić odpowiednią filtrację powietrza nawiewanego.
Wentylacja obsługująca pracownię konserwatorską nie powinna być bezpośrednio połączona z przewodami wentylacyjnymi prowadzącymi do pomieszczeń o innych funkcjach w archiwum. Projektanci coraz częściej pytają o systemy klimatyzacji w pomieszczeniach archiwów, ponieważ od kilku lat obserwuje się większy nacisk na jakość powietrza w tych pomieszczeniach. Wynika to m.in. z zaleceń.
Zalecane parametry temperatury i wilgotności powietrza zostały określone w załączniku nr 6 do Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 18 stycznia 2011 r. W celu osiągnięcia tych parametrów konieczne jest zastosowanie odpowiedniego systemu klimatyzacji o zwiększonej dokładności regulacji w stosunku do standardowego systemu klimatyzacji precyzyjnej, stosowanego m.in. Zastosowane szafy powinny charakteryzować się większą niż standardowa dokładnością odczytu parametrów oraz możliwością szybkiej reakcji na ich zmiany. Ze względu na charakterystykę pomieszczeń, urządzenia klimatyzacyjne powinny mieć możliwość pracy w trybie częściowego obciążenia, np.
Jednym z rozwiązań jest możliwość podgrzewania powietrza opuszczającego parownik przez wymiennik wtórny odzysku ciepła z gorących par freonu ze strony tłocznej sprężarki, z zachowaniem płynnej regulacji jego wydajności grzewczej. Ponadto, w celu zapewnienia odpowiedniej regulacji parametrów powietrza, urządzenia powinny mieć zainstalowane systemy regulujące jego wilgotność względną. Podstawowym elementem regulacji cząstkowego stężenia pary wodnej w powietrzu jest nawilżacz uzupełniający jej niedobór.
Przeczytaj także: Opinie o oczyszczaczach Stadler Form
Niedobór ten może powstać przez wchłanianie wilgoci przez papier oraz na skutek jej możliwego wykraplania na powierzchni wymiennika chłodnicy freonowej. Wszystkie wymienione komponenty oraz prawidłowość ich funkcjonowania powinny być stale monitorowane przez nadrzędny system nadzoru, sterowania i regulacji, dobrany odpowiednio dla tego typu zastosowań. System powinien mieć funkcję restartu po zaniku napięcia bez utraty ustawień parametrów pracy, a także możliwość sygnalizowania stanu pracy, wejście sygnału ppoż. (jeżeli taki system jest zainstalowany w budynku) oraz pamięć alarmów w kolejności czasu ich występowania - funkcji bardzo pomocnej przy identyfikacji problemu powodującego np.
W razie konieczności należy odizolować pomieszczenie od wpływu warunków zewnętrznych zakłócających pracę instalacji klimatyzacji precyzyjnej, tj. Wyłącznie stosowanie prawidłowo dobranych systemów klimatyzacji precyzyjnej umożliwi spełnienie wymagań w zakresie utrzymania właściwej temperatury oraz wilgotności pomieszczeń archiwów.
Klimatyzacja z funkcją osuszania powietrza
Problem dużej wilgotności powietrza pojawia się w wielu domach. Może on wystąpić z różnych przyczyn, jednak najczęściej jest nią brak lub nieprawidłowo działająca wentylacja. Sprawia to, że powietrze nie może przepływać swobodnie, co prowadzi do zatrzymywania się wilgoci w pomieszczeniach. Na meblach i ścianach osiada ona pod postacią pary wodnej. Ta w nadmiarze pojawia się również w pomieszczeniach z nieszczelnymi oknami i drzwiami.
Sytuacją alarmującą jest wilgotność na poziomie 70%. W jej wyniku w Twoim domu pojawiają się nieprzyjemne zapachy, a także zaparowane okna. Długotrwałe utrzymywanie się wilgoci skutkuje również wykwitami pleśni na ścianach, suficie, podłodze, dywanach, meblach i innych elementach wystroju. Te są niebezpieczne zarówno dla stanu technicznego budynku, jak i zdrowia domowników. Pleśń może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, takich jak astma, alergie, problemy z oddychaniem, infekcje dróg oddechowych, problemy z krążeniem krwi i inne.
Optymalna wilgotność w domu powinna wynosić do 40 do 60%. To, czy pomieszczenie spełnia wymagania, prosto możesz sprawdzić za pomocą wilgotnościomierza. Jeśli wskaże on podwyższony wskaźnik, to powinieneś przystąpić do osuszania powietrza. Osuszacze powietrza to szeroka kategoria urządzeń. Znajdziesz w niej modele profesjonalne, a także te do domowego użytku. W zależności od parametrów mogą one osuszać mniejsze i większe powierzchnie. Co, jednak jeśli nie masz w domu miejsca na kolejny sprzęt? Postaw na klimatyzację. Znajdująca się w niej sprężarka bowiem nie tylko chłodzi powietrze, ale i osusza je.
Przeczytaj także: Oczyszczacz powietrza idealny do wiejskiego domu
W klasycznych modelach procesu tego nie możesz kontrolować, inaczej jest w przypadku nowoczesnych klimatyzatorów. W nich standardem jest tryb osuszania, często nazywany DRY. Co do zasady z osuszania powietrza przez klimatyzację możesz korzystać przez cały rok. Miej jednak na uwadze, że szczelnie przydaje się on jesienią i wiosną, kiedy to wilgotność powietrza jest znacznie wyższa. Włączaj go też po ulewnych deszczach lub przy podejrzeniu zalania mieszkania. Najlepiej klimatyzator z osuszaczem powietrza ustaw w łazience i kuchni, bowiem wilgoć w tych pomieszczeniach często przekracza optymalny poziom. Jeśli wybierzesz model mobilny, z łatwością będziesz przenosił pomiędzy tymi dwoma pomieszczeniami.
Klimatyzator z osuszaczem powietrza sprawdzi się też w starych mieszkaniach w zabytkowych kamienicach. Osuszaniu powietrza sprzyja zarówno funkcja chłodzenia, jak i ogrzewania w klimatyzacji. Przy tej pierwszej pozbywanie się wilgoci jest procesem niemal naturalnym. Dochodzi do niego w momencie zetknięcia się ciepłego powietrza z zimną powierzchnią wymiennika. Mamy wtedy do czynienia z wykraplaniem się wilgoci, która w postaci wody usuwana jest na zewnątrz pomieszczenia. Zbędna wilgoć osadza się na wymienniku, a po wykropleniu wpływa do tacy. Powstały w wyniku tego procesu kondensat usuwany jest za pomocą pompki lub w sposób grawitacyjny.
W nieco droższych, ale bardziej zaawansowanych urządzeniach tryb osuszania działa niezależnie od chłodzenia wnętrza, a co więcej uruchamiany jest automatycznie. Odpowiada za to zamontowana w urządzeniu czujka, która samodzielnie wykrywa, kiedy poziom wilgoci jest za wysoki. Wykrywając go, automatycznie uruchamia niezbędny tryb, również podczas twojej nieobecności w nieruchomości.
Klimatyzacja z osuszaczem to rozwiązanie, które sprawdza się w wielu domach i to przez cały rok. Modele przenośne pozwalają uzyskać przyjazny mikroklimat w każdym domowym pomieszczeniu i to bez instalowania w nim drogiego oprzyrządowania. Pamiętaj jednak, że zbyt częste używanie sprzętu w połączeniu z brakiem prawidłowej wentylacji może doprowadzić do przesuszenia powietrza. Oznacza to, że jego wilgotność spadnie poniżej 40%. Stan ten jest tak samo niebezpieczny dla zdrowia jak nadmierna wilgoć.
Wymagania dotyczące mikroklimatu w archiwach
Papier jest materiałem higroskopijnym, któremu szkodzi zbyt wilgotne lub zbyt suche powietrze, a także szkodzą wysokie lub niskie temperatury. Dlatego też precyzyjna kontrola klimatu jest niezbędna w pomieszczeniach, w których przechowywane są dokumenty, książki lub rękopisy. Nadmiernie suche, przegrzane powietrze w zimie może uszkodzić nośniki papierowe lub dokumenty. Szkodliwe jest również wilgotne powietrze w letnie dni. Ponieważ przy wilgotności 65-70% pleśń znajduje idealne warunki do rozwoju, zwłaszcza w miejscach, w których gromadzi się kurz. W takich warunkach papier szybko wchłania wilgoć.
Na stan produktów papierowych duży wpływ ma również temperatura powietrza i promieniowanie UV. Wymagania dotyczące mikroklimatu mają krytyczne i indywidualne znaczenie dla długoterminowego przechowywania różnych papierów wartościowych, ochrony dokumentów i materiałów drukowanych. Przechowywanie archiwów wymaga przestrzegania warunków temperaturowych i wilgotnościowych.
Optymalne warunki przechowywania archiwaliów:
- Temperatura: 15 - 18 °C, z dopuszczalnym poziomem do 24 °C. Utrzymywanie stabilnych warunków. Należy unikać miejscowego przegrzania.
- Wilgotność: Optymalny zakres wynosi od 45 do 60% z odchyleniem nie większym niż 5%. Stabilne warunki.
- Oświetlenie: Dozwolone jest oświetlenie rozproszone. Najbezpieczniejszy poziom oświetlenia w archiwach i składnicach książek wynosi 50 luksów (jasne światło księżyca), bez światła ultrafioletowego. Ciemność dla materiałów fotograficznych.
- Cyrkulacja powietrza: Powolna cyrkulacja powietrza. Odpowiednia wymiana powietrza.
- Zanieczyszczenie powietrza: Należy dbać o czystość powietrza.
- Przechowywanie: Uszkodzenia mechaniczne i niewłaściwe przechowywanie. Przechowywanie w szafach, pojemnikach, skrzyniach, sejfach.
Podczas przechowywania zdjęć w konwencjonalnej składnicy, temperatura powietrza nie może być wyższa niż +20°C przy wilgotności względnej do 53%. Czujniki temperatury i wilgotności są instalowane w magazynach w celu monitorowania mikroklimatu oraz regulacji ogrzewania i wentylacji.
Osuszacze powietrza to energooszczędne urządzenia przeznaczone do obniżania poziomu wilgotności względnej w pomieszczeniach, a także do przechowywania na sucho dokumentów, papierów wartościowych, książek lub materiałów fotograficznych. W modelach adsorpcyjnych opary wilgoci są pochłaniane przez specjalny żel krzemionkowy lub zeolit, który wypełnia obrotowy wirnik. Żel krzemionkowy jest następnie przedmuchiwany ogrzanym powietrzem, a usunięta wilgoć jest usuwana z pomieszczenia na zewnątrz lub skraplana do pojemnika. W modelach kondensacyjnych powietrze przepływające przez osuszacz jest schładzane do punktu rosy, co powoduje skraplanie się pary wodnej na zimnych powierzchniach wymiennika ciepła i gromadzenie się jej w zbiorniku.
Jak prawidłowo przechowywać dokumenty i papiery wartościowe?
W biurach, w których pracują designerzy lub projektanci mody, bankierzy, konstruktorzy, notariusze lub pracownicy różnych instytucji, bardzo ważne jest zadbanie o mikroklimat i najlepsze warunki do przechowywania dokumentów, rysunków technicznych lub papierów wartościowych. Najbardziej komfortowe warunki dla ludzi to takie, w których temperatura powietrza wynosi od 18 do 22 stopni, a wilgotność względna od 40 do 60%. Te same warunki temperatury i wilgotności są odpowiednie do przechowywania dokumentów papierowych, książek, rysunków technicznych lub obrazów, zdjęć lub informacji na dyskach lub serwerach.
Najczęstszą przyczyną wilgoci w biurze jest nieskuteczna wentylacja. W takich warunkach osuszacz biurowy powietrza jest koniecznością. Szczególnie przydatny będzie osuszacz z oczyszczaczem powietrza.
Rodzaje osuszaczy powietrza:
- Osuszacze adsorpcyjne są bardziej odpowiednie dla środowisk o możliwych niskich temperaturach pracy: od 10 stopni do 35-40 stopni.
- Należy zwrócić uwagę na wydajność osuszania w l/dobę oraz powierzchnię (kubaturę) osuszanego pomieszczenia.
Zalecenia dotyczące użytkowania osuszacza:
- Ustaw osuszacz prawidłowo, w odległości co najmniej jednego metra od półek z książkami lub dokumentami.
- Ustaw żądany poziom wilgotności na panelu sterowania osuszacza lub za pomocą aplikacji na smartfonie.
Aby skutecznie kontrolować wilgotność i utrzymywać optymalne warunki w depozytach książek lub archiwach dokumentów, biurach lub muzeach, tradycyjne systemy klimatyzacji, wentylacji lub ogólnej wentylacji nawiewno-wywiewnej nie są wystarczające. W końcu powietrze na zewnątrz, które jest wentylowane do pomieszczenia, może być suche i zimne lub ciepłe i bardzo wilgotne. Zastosowanie specjalnych urządzeń - osuszaczy i nawilżaczy - pozwala skutecznie kontrolować i regulować wilgotność w pomieszczeniach o stałym lub okresowym napływie wilgoci. Nie ma uniwersalnego optymalnego mikroklimatu dla wszystkich przedmiotów w kolekcji, rodzajów materiałów papierowych lub specyficznych produktów, jeśli chodzi o ich ochronę przed wilgocią i szkodliwymi zanieczyszczeniami unoszącymi się w powietrzu.
tags: #oczyszczacz #i #klimatyzator #powietrza #do #archiwum
