Nowe Filtry Powietrza: Rodzaje i Zastosowanie

Szczegóły: Opublikowano: 22. November 2025

Filtr powietrza to jedna z najważniejszych części urządzenia, która ma za zadanie oczyszczanie powietrza nawiewanego lub wywiewanego, w zależności od rodzaju urządzenia. O klasie filtracji świadczy ilość zatrzymywanych cząsteczek zanieczyszczeń. Niezależnie, czy ma się filtry o niższej, czy wyższej klasie filtracji, najważniejsze jest, aby dbać o urządzenie i regularnie wymieniać filtry.

Jak Działa Filtr Powietrza?

Proces filtracji powietrza w sprężarkach jest bardziej złożony, niż mogłoby się wydawać. Powietrze zasysane z otoczenia zawiera nie tylko kurz i drobiny, ale także cząstki wilgoci i aerozole olejowe, które mogą mieć destrukcyjny wpływ na funkcjonowanie całego systemu pneumatycznego.

Filtr powietrza do kompresora ma za zadanie zatrzymać te zanieczyszczenia, zanim przedostaną się do dalszych elementów instalacji. Najczęściej wykorzystywane są filtry patronowe, których podstawą działania jest specjalnie zaprojektowany wkład z plisowanej tkaniny. Tego typu materiał zatrzymuje cząstki stałe na swojej powierzchni, jednocześnie umożliwiając swobodny przepływ powietrza przez całą powierzchnię filtracyjną. Umieszczenie wkładu w szczelnej obudowie gwarantuje, że żadne zanieczyszczenia nie ominą warstwy filtracyjnej.

Rodzaje Filtrów Powietrza Stosowanych w Centralach Wentylacyjnych

W centralach wentylacyjnych stosuje się różnorodne filtry powietrza, dopasowane do specyficznych potrzeb danego obiektu i standardów czystości powietrza. W placówkach medycznych, gdzie wymagania są szczególnie rygorystyczne, stosuje się kilka stopni filtracji, aby zapewnić maksymalną ochronę przed zanieczyszczeniami.

Metalowe filtry przeciwtłuszczowe (klasy G2, G3, G4): Służą jako pierwsza linia obrony przed większymi cząstkami zanieczyszczeń, takimi jak kurz, pył i tłuszcze. Są powszechnie stosowane w kuchniach, restauracjach i miejscach o wysokim poziomie zanieczyszczeń powietrza. Filtry te zatrzymują większe cząstki, chroniąc kolejne stopnie filtracji przed nadmiernym obciążeniem.
Filtry z włókniny (klasy G4, F5, F7, F9): Filtry z włókniny są kluczowym elementem systemów wentylacyjnych, a w placówkach medycznych często stanowią wstępny etap filtracji przed filtrami HEPA.
Filtry HEPA (High-Efficiency Particulate Air): Filtry HEPA (High-Efficiency Particulate Air) są nieodzowne w placówkach medycznych, szczególnie na oddziałach intensywnej terapii i w salach operacyjnych, gdzie czystość powietrza ma kluczowe znaczenie. ULPA - to w filtry o najwyższej skuteczności ze wszystkich filtrów HEPA. Oznacza się je literą U. Wewnątrz każdej z grup wyróżnia się klasy oznaczane liczbą. W grupie EPA: E10, E11, E12; w grupie HEPA: H13 i H14; a w grupie ULPA: U15, U16 i U17.
Filtry węglowe: Filtry węglowe stosuje się w celu usuwania zanieczyszczeń chemicznych oraz neutralizacji nieprzyjemnych zapachów.
Filtry elektrostatyczne: Filtry elektrostatyczne wykorzystują ładunek elektryczny do przyciągania i zatrzymywania drobnych cząstek, takich jak kurz i dym. Bezpieczeństwo użytkowania: Ładunek elektrostatyczny nie jest niebezpieczny dla człowieka, co czyni te filtry bezpiecznymi w użytkowaniu.
Filtry antysmogowe: Filtry antysmogowe są specjalnie zaprojektowane, aby zatrzymywać cząstki smogu i inne zanieczyszczenia pochodzące z zanieczyszczonego powietrza zewnętrznego. Są szczególnie przydatne w obszarach miejskich, gdzie poziom zanieczyszczeń jest wysoki.
Filtry adsorpcyjne: Filtry adsorpcyjne są stosowane do usuwania z powietrza gazów i lotnych związków organicznych (VOC). Ich działanie opiera się na zdolności materiału filtracyjnego do wiązania zanieczyszczeń chemicznych na swojej powierzchni.

Filtry Kasetowe vs. Filtry Kieszeniowe

Filtr kasetowy czy filtry kieszeniowe? Filtry kasetowe to specjalne filtry zapewniające wysoką skuteczność. Są używane w klimatyzacji, wentylacji i rekuperacji, wykonane z włókien szklanych lub syntetycznych. Są umieszczone w specjalnych kasetach, co ułatwia ich wymianę. Filtry kasetowe zatrzymują pył, kurz, pleśnie, bakterie i inne szkodliwe substancje, poprawiając jakość powietrza. Ich wymiana jest łatwa i zależy od stopnia zanieczyszczenia powietrza i warunków otoczenia.

Przeczytaj także: Nowe Miasteczko: Ścieki i Odpady

Filtry powietrza kieszeniowe to specjalne filtry wykonane z kilku warstw materiału filtracyjnego, zszytych w kształt kieszeni. Są stosowane w urządzeniach klimatyzacyjnych, wentylacyjnych i rekuperacyjnych do zatrzymywania pyłów, kurzu, pleśni, bakterii i wirusów. Filtry kieszeniowe są efektywne dzięki większej powierzchni filtracyjnej oraz stosunkowo łatwe w montażu i wymianie, jednakże są droższe od filtrów kasetowych, a także mają gorszy wpływ na system wentylacji mechanicznej.

Różnice między filtrami kasetowymi a kieszeniowymi:

Filtry kasetowe: Charakteryzują się mniejszą długością, co pozwala na łatwiejszy montaż w ograniczonych przestrzeniach.
Filtry kieszeniowe: Mają większą powierzchnię filtracyjną dzięki dłuższej konstrukcji kieszeniowej. Zwiększona powierzchnia pozwala na dłuższe użytkowanie filtra, co oznacza rzadsze wymiany i niższe koszty operacyjne.

Klasyfikacja Filtrów Powietrza Według Normy EN779

Jak odróżnić jeden filtr od drugiego? I tu z pomocą przychodzi europejska norma EN779, która określa klasy filtracji oraz parametry jakie poszczególne klasy powinny spełniać.

Norma EN779 dzieli filtry powietrza na trzy kategorie:

G (zgrubne)
M (średnio-dokładne)
F (dokładne)

Charakterystyka poszczególnych klas filtrów:

Klasa G: To filtry o podstawowych parametrach. Z powodzeniem filtrują podstawowe zanieczyszczenia jednak nie radzą sobie z pyłkami roślin, zarodnikami grzybów, drobnym pyłem, i co zarazem oczywiste - ze smogiem. Norma EN779 narzuca, aby do testowania skuteczności filtracji filtrów klasy G używać testowego pyłu ASHRAE o jasno określonym składzie. Pył ASHRAE w 72% składa się drobnego, mineralnego pyłu, w 23% z sadzy węglowej a w 5% z mielonych włókien bawełnianych - cząsteczki mają średnicę do około 80 μm (mikrometrów). Filtry klasy G3 powinny wychwycić średnio 80-90% testowego pyłu, a filtry klasy G4 - co najmniej 90%.
Klasa M: To tzw. filtry średnio dokładane, poprzednio oznaczane za pomocą skrótów F5 i F6. Mają wysoką skuteczność w zatrzymywaniu podstawowych zanieczyszczeń, dobrze radzą sobie z pyłkami roślin i potrafią częściowo zatrzymać smog czy bakterie. Norma EN779 narzuca, aby do testowania skuteczności filtracji filtrów klasy M używać nieco innej substancji - specjalnego aerozolu DEHS (aerozol polidyspersyjny sebacynianu dwuetyloheksylu) o jasno określonym składzie, którego cząsteczki mają średnicę 0,2-3 mikrometrów.
Klasa F: To filtry dokładne - i nie bez powodu tak się nazywają. Mają bardzo wysoką skuteczność w zatrzymywaniu praktycznie wszystkich zanieczyszczeń. Bardzo dobrze wychwytują pyłki roślin, zarodniki grzybów, smog, bakterie, a częściowo również - wirusy. Producenci rekuperatorów wykorzystują powszechnie filtry klasy F7, i nieco rzadziej F9. Podobnie jak dla klasy M, norma EN779 narzuca, aby do testowania skuteczności filtracji filtrów klasy M używać nieco innej substancji - specjalnego aerozolu DEHS (aerozol polidyspersyjny sebacynianu dwuetyloheksylu) o jasno określonym składzie, którego cząsteczki mają średnicę 0,2-3 mikrometrów. Jednakże w odróżnieniu od filtrów klasy M badana jest również minimalna liczba zatrzymywanych zanieczyszczeń.

Wybór Odpowiedniego Filtra do Rekuperatora

Wybierz odpowiedni filtr do swojego rekuperatora. W ofercie posiadamy m.in. G4? F7? a może M5? Te tajemnicze kody oznaczają klasę filtracji, czyli jak dokładnie zostanie oczyszczone powietrze zanim dotrze do naszych domowników. Cząsteczki unoszące się w powietrzu mają różne rozmiary. Filtr do rekuperatora bądź oczyszczacza powietrza ma za zadanie wychwycić jak najwięcej z nich. Podstawowym poziomem są tzn filtry wstępne. Oznaczone klasą G1, G2, G3 bądź (najczęściej spotykaną w filtrach do rekuperacji i filtrach do oczyszczaczy powietrza) G4.

Filtry G4 zatrzymają z powodzeniem:

drobny piasek
kurz
sierść

Drugim poziomem chroniącym nas przed zanieczyszczeniami są tzw. filtry dokładne oznaczone klasą F7 (często stosowane) oraz F9.

Przeczytaj także: Rodzaje i zastosowanie filtrów

Filtry F7 zatrzymają to co filtr klasy M5 oraz:

pyłki roślin
smog
zarodniki grzybów
w pewnym stopniu również dym tytoniowy

Ostatnim bastionem chroniącym nas przed zanieczyszczeniami są tzw. filtry HEPA (ang. High Efficiency Particulate Air).

Cykl Pracy Filtrów Powietrza w Centralach Wentylacyjnych

Efektywność działania central wentylacyjnych zależy w dużej mierze od stanu filtrów powietrza. W miarę jak filtry się zanieczyszczają, stopniowo zwiększa się opór przepływu powietrza, co wpływa na wydajność całego systemu.

Zaraz po instalacji nowych filtrów, opór przepływu powietrza jest minimalny, co przekłada się na wysoką wydajność systemu i niskie zużycie energii. Filtry kasetowe i kieszeniowe, a także filtry elektrostatyczne i HEPA, działają najefektywniej, gdy są świeżo zamontowane.

W pewnym momencie zanieczyszczenie filtrów osiąga poziom, który znacznie obniża wydajność systemu. W przypadku filtrów włókninowych, zarówno kasetowych, jak i kieszeniowych, oznacza to, że opór przepływu powietrza staje się na tyle wysoki, że dalsze użytkowanie staje się nieekonomiczne. W systemach z czujnikami ciśnienia, centrala automatycznie zwiększa moc wentylatorów, aby utrzymać przepływ powietrza, co prowadzi do znacznie wyższych kosztów energetycznych.

Wpływ Zanieczyszczonych Filtrów na Efektywność Energetyczną

Zanieczyszczone filtry powietrza mają istotny wpływ na efektywność energetyczną systemów wentylacyjnych. Wraz ze wzrostem zanieczyszczeń gromadzących się na filtrach, powietrze napotyka na większy opór podczas przepływu przez system. W przypadku układów standardowych następuje wówczas spadek wydajności wentylacji, który zależnie od stopni i klas filtracji może sięgać nawet 40-50 %. Z kolei w układach, gdzie czujniki ciśnienia lub czuniki przepływu dążą do utrzymania stałej wydajności - wentylatory są zmuszane do intensywniejszej pracy, co zwiększa pobór energii.

Przeczytaj także: Nawilżacz Philips - poradnik rozwiązywania problemów

Filtry elektrostatyczne wyróżniają się stabilnością oporu przepływu powietrza przez cały cykl pracy. Dzięki temu, w porównaniu do filtrów włókninowych, które stają się coraz bardziej zanieczyszczone i zwiększają opór przepływu, filtry elektrostatyczne pozwalają na znaczne oszczędności energetyczne.

Monitorowanie i Serwisowanie Filtrów Powietrza

Aby systemy wentylacyjne działały efektywnie i niezawodnie, konieczne jest regularne monitorowanie i serwisowanie filtrów powietrza.

Regularne monitorowanie: W systemach wentylacyjnych, szczególnie tych wykorzystywanych w placówkach medycznych, zaleca się regularne monitorowanie stanu filtrów.
Harmonogram wymiany: Opracowanie i przestrzeganie harmonogramu wymiany filtrów jest kluczowe.
Regeneracja filtrów elektrostatycznych: Filtry elektrostatyczne, jako filtry wielokrotnego użytku, mogą być regenerowane poprzez zanurzenie w roztworze z detergentem.
Inspekcja wizualna: W przypadku central wentylacyjnych w wykonaniu higienicznym, wyposażonych w okna inspekcyjne (tzw. „bulaje”) oraz wewnętrzne oświetlenie, możliwa jest wizualna ocena stanu filtrów bez konieczności zatrzymywania centrali. Jest to szczególnie istotne w placówkach medycznych, które pracują 24 godziny na dobę, gdzie nieprzerwane działanie systemu wentylacyjnego jest kluczowe dla zapewnienia ciągłości operacji i bezpieczeństwa pacjentów.
Wybór odpowiednich filtrów: Dobór odpowiednich filtrów zależy od specyfiki budynku oraz wymagań dotyczących jakości powietrza.

Kiedy Należy Wymienić Filtr Powietrza w Kompresorze?

Każdy filtr ma swoją określoną żywotność. W warunkach intensywnej eksploatacji zaleca się wymianę wkładu co 2000-3000 godzin pracy kompresora lub przynajmniej raz w roku. Zaniedbanie tego obowiązku może prowadzić do zmniejszenia przepływu powietrza, wzrostu temperatury wewnątrz systemu oraz nieprawidłowego działania całej instalacji.

Gdy filtr ulegnie zanieczyszczeniu, rośnie różnica ciśnień pomiędzy jego wejściem i wyjściem - to jeden z najczęściej ignorowanych sygnałów ostrzegawczych. Nowoczesne modele filtrów posiadają wskaźniki ciśnienia różnicowego, które informują użytkownika o konieczności wymiany. W przypadku bardziej zaawansowanych systemów kontrola stanu filtra może odbywać się z poziomu sterownika centrali.

Podsumowanie

Filtry powietrza w centralach wentylacyjnych odgrywają kluczową rolę w zapewnieniu jakości powietrza i efektywności energetycznej systemów HVAC. Regularne monitorowanie stanu filtrów, przestrzeganie harmonogramu ich wymiany oraz stosowanie zaawansowanych technologii filtracji, takich jak filtry elektrostatyczne, to kluczowe elementy skutecznej strategii utrzymania jakości powietrza na odpowiednim poziomie.

tags: #nowe #filtry #powietrza #rodzaje