Właściwości Wody Mineralnej Niskosodowej: Co Warto Wiedzieć?
- Szczegóły
W ciągu ostatnich kilkunastu lat przepisy dotyczące wód mineralnych ulegały tak częstym zmianom, że obecnie niewiele osób wie, czym naprawdę są wody mineralne i jakie są ich właściwości. W publikacjach, zwłaszcza tych ukazujących się latem, pojawia się wiele różnorodnych opinii i ocen, które często nie mają nic wspólnego z rzeczywistą wartością tych wód.
Wody mineralne, jak sama nazwa wskazuje, to wody zawierające składniki mineralne w ilościach, które mogą mieć znaczenie dla organizmu człowieka. Intuicyjnie, ale trafnie, uznano, że za takie wody można uznać te, które mają co najmniej 1000 mg składników mineralnych na litr. W takich wodach zawsze znajdzie się przynajmniej jeden składnik mineralny w ilości, która może oddziaływać fizjologicznie lub odżywczo na organizm człowieka.
Rodzaje Wód Butelkowanych
Generalnie wody butelkowane dzielą się na trzy rodzaje: naturalne wody mineralne, naturalne wody źródlane i wody mineralizowane zwane stołowymi. Zmieniające się przepisy coraz to inaczej opisują różne rodzaje wód, często wprowadzając kolejne zamieszanie w tej dziedzinie i tworząc kolejne mity.
Za wodę mineralną można uznać taką wodę, która ma co najmniej jeden składnik mineralny działający fizjologicznie lub odżywczo na organizm człowieka. Taka woda jest wodą profilaktyczno-zdrowotną. Zawartość tych składników jest ściśle określona i ma zasadnicze znaczenie przy uznaniu wody za wodę mineralną.
Składniki Mineralne i Ich Znaczenie
Wody mineralne mogą zawierać nawet do 70 różnego rodzaju składników, jednak praktyczne znaczenie ma właściwie tylko dziesięć, które należy uwzględnić przy doborze wody dla potrzeb własnego organizmu. Są to: magnez, wapń, wodorowęglany, chlorki, sód, siarczany, fluorki, jodki, żelazo i dwutlenek węgla. Inne, takie jak: potas, lit, bar, stront, mangan, brom, cynk, miedź itp.
Przeczytaj także: Wskazania do spożycia wody niskosodowej
Najważniejsze z nich to magnez i wapń, bo ich znaczne niedobory występujące w naszej codziennej diecie można znacznie zniwelować pijąc wodę zawierającą te minerały. Szacuje się, że w typowej dziennej diecie przeciętnego Polaka brakuje 1/3 tych bardzo potrzebnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu bioopierwiastków.
- Magnez: Bierze udział w ponad 300 procesach biochemicznych i dlatego decyduje o prawidłowej czynności układu immunologicznego i nerwowo-mięśniowego. Zapobiega chorobom nowotworowym, miażdżycy naczyń krwionośnych, zawałom i kamicy nerkowej. Przeciwdziała stresom, zmniejsza napięcie nerwowe, likwiduje zaburzenia pracy serca i szkodliwe skutki działania alkoholu. Chroni przed zatruciami związkami fluoru, rtęci, ołowiu i innych metali ciężkich oraz zmniejsza skutki wpływu zanieczyszczeń przemysłowych na organizm.
- Wapń: Jest podstawowym składnikiem kości i zębów. Wpływa korzystnie na przemianę materii i jest niezbędny do utrzymywania normalnej czynności serca i prawidłowej aktywności układu mięśniowo-nerwowego. Ułatwia leczenie niektórych procesów zapalnych, zapobiega chorobom nowotworowym i osteoporozie.
Codziennie brakuje nam około 100 mg magnezu i co najmniej 200 mg wapnia. Te ilości można łatwo uzupełnić pijąc wody mineralne zawierające w jednym litrze, co najmniej 50 do 100 mg magnezu i powyżej 150 mg wapnia. Korzystnie jest żeby proporcja tych składników wynosiła 1:2.
Wodorowęglany
Niestety niewielką uwagę przywiązuje się do wodorowęglanów znajdujących się w wodzie mineralnej a mają one duży znaczenie dla organizmu człowieka i dają najbardziej odczuwalne, prawie bezpośrednio po wypiciu efekty. Wodorowęglany alkalizują kwasy żołądkowe i są korzystne dla osób cierpiących na nadkwasotę przynosząc ulgę w tych dolegliwościach. Wody o wysokim poziomie wodorowęglanów wpływają korzystnie na ustrój w początkowych stadiach cukrzycy, obniżają zawartość cukru we krwi i moczu, obniżają wydzielanie acetonu i korzystnie wpływają na działanie insuliny oraz regulują pH krwi.
Natomiast wód zawierających duże ilości wodorowęglanów, powyżej 600 mg w litrze nie powinni pić w dużych ilościach ludzie mający niedokwasotę a ponad 1000 mg/l ludzie zdrowi, bo to może zaburzyć ich procesy trawienne.
Mit o Sodzie w Wodach Mineralnych
Do bardzo mocno eksploatowanego mitu przez producentów jest mit o znaczeniu sodu w wodach mineralnych. Nawet twórcy przepisów ulegając temu mitowi stworzyli kiedyś specjalną kategorie wody mineralnej niskosodowej nie zawierającej we wcześniej określonych przez nich samych kryteriach, takiej ilości składników mineralnych, które miałyby znaczenie fizjologiczno-odżywcze.
Przeczytaj także: Malinowy Zdrój i Woda "Malina"
Sód ma duże znaczenie w prawidłowym funkcjonowaniu organizmu człowieka i zarówno jego niedobór jak i nadmiar może być szkodliwy. Przy przeciętnym spożyciu dziennym około 12 g soli (NaCl), dostarczamy organizmowi około 5000 mg sodu, a więc picie wody o zawartości nawet do 250 mg sodu niewiele wpływa na nasz bilans sodowy, bo stanowi to zaledwie 5 % dziennego spożycia. Jeżeli jednak ktoś chce pić ze względów dietetycznych wodę niskosodową to praktycznie każda woda źródlana jest wodą niskosodową. Natomiast, jeżeli znajdzie się woda mineralna o zawartości sodu poniżej 20 mg/l to można by taką wodę tak oznaczyć.
Chlorki w Wodach Mineralnych
Mało zwraca się uwagę na zawarte w wodach mineralnych chlorki, ich ilość jest znacznie zróżnicowana w wodach mineralnych, od kilku do ponad półtora tysiąca miligramów w jednym litrze. Zazwyczaj w większych ilościach występują w wodach wespół ze zwiększoną ilością sodu. Anion chlorkowy występuje w soku żołądkowym w postaci kwasu solnego, a jako chlorek sodu utrzymuje właściwe ciśnienie osmotyczne krwi i płynów ustrojowych.
Sód występujący w cieczach ustroju jest podstawowym czynnikiem wpływającym na jego gospodarkę wodną. Zapobiega odwodnieniu organizmu i utrzymuje równowagę kwasowo zasadową. Sód jest także moderatorem krwi. Podczas ciężkiej pracy fizycznej w czasie uprawiania sportu i w dni upalne następuje intensywne wydzielanie z organizmu soli z potem, co może spowodować jej niedobór objawiający się osłabieniem, szybkim zmęczeniem a nawet mdłościami. Picie wód chlorkowo-sodowych w takich sytuacjach pozwala na uzupełnienie ubytków soli i wpływa wybitnie dodatnio na samopoczucie i wydolność organizmu.
Przy dużym ubytku soli z organizmu spowodowanym bardzo intensywnym wysiłkiem zalecane jest picie wody zawierającej w jednym litrze nawet do 1000 mg sodu i 1500 mg chlorku. Prawda jest taka, że w czasie upałów i przy dużym wysiłku nie powinno się pić zwykłej wody bez soli mineralnych. Zwykła woda rozcieńcza w organizmie elektrolity, które stymulują prace serca i w skrajnych przypadkach może ono odmówić posłuszeństwa.
Inne Składniki Mineralne
Można jeszcze doszukiwać się w wodach takich mikroskładników jak jod, fluor i żelazo. Ale praktycznie nie ma już wody o znaczącej ilości fluoru (1,5-5,0 mg/l) a znaczącą granicę określającą początek oddziaływania fizjologicznego jodu wynoszącą 0,5 mg/litr, przekracza w nieznacznym stopniu tylko kilka wód mineralnych. Ale szukać ich warto, bo brak jodu doprowadza do niedoczynności tarczycy i jest przyczyną wola. Niedobór jodu wpływa niekorzystnie na przebieg ciąży, jest przyczyną zaburzeń rozwoju płodu, ma ujemny wpływ na rozwój psychiczny dzieci i młodzieży. Powoduje też ociężałość umysłową i mniejszą wydajność w pracy.
Przeczytaj także: Gdzie kupić wodę destylowaną?
Duże znaczenie dla organizmu może mieć zawarty w wodzie mineralnej dwuwartościowy jon żelaza. Jest on najbardziej przyswajalną postacią żelaza do ustroju. Wody takie oddziaływają dodatnio przy niedokrwistości i wzmagają przemianę materii.
Woda Gazowana czy Nie?
Kolejnym mitem jest twierdzenie, że należy pić przede wszystkim wodę niegazowaną. Po pierwsze woda gazowana nie szkodzi zdrowemu człowiekowi a tylko w niektórych przypadkach należy jej unikać z określonych powodów zdrowotnych. Przede wszystkim przy nadkwasocie, zaburzeniach trawienia, przy chorobie gardła i strun głosowych. Natomiast woda gazowana drażniąc kubki smakowe w jamie ustnej powoduje uczucie orzeźwienia i to wpływa na lepsze samopoczucie i gaszenie pragnienia w przeciwieństwie do wody niegazowanej, która jest po prostu mdła.
Znaczenie Wody w Funkcjonowaniu Organizmu
Właściwe nawodnienie organizmu zapewnia utrzymanie stałej temperatury ciała, regulację gospodarki wodno-elektrolitowej i prawidłowy przebieg wszystkich reakcji metabolicznych. Odwodnienie na poziomie 1% już wywołuje niepożądane objawy takie jak: zmęczenie, spadek sił fizycznych, kłopoty z koncentracją, obniżenie nastroju. Utrata płynów na poziomie 4% powoduje znacznie cięższe zaburzenia pracy organizmu (m.in. bóle głowy, wzrost temperatury, przyspieszony oddech), a jeśli ubytek wody przekroczy 8% może dojść nawet do zgonu.
Zapotrzebowanie na płyny różni się w zależności od wieku, płci, specyfiki diety, temperatury otoczenia i aktywności fizycznej. W normalnych warunkach zaleca się przyjmowanie 30 ml płynów na kilogram masy ciała. Nie bez znaczenia jest również sposób picia wody. Dobrym nawykiem jest częste picie wody w ciągu dnia, małymi porcjami, ponieważ organizm nie jest w stanie efektywnie wykorzystać jednorazowo więcej niż dwóch szklanek wody.
Rodzaje Wód Mineralnych
Wody mineralne ze względu na wysycenie składnikami dzielimy na:
- Niskozmineralizowane (mineralizacja poniżej 500 mg na litr) - inaczej źródlane.
- Średniozmineralizowane (mineralizacja między 500 a 1500 mg na litr).
- Wysokozmineralizowane (mineralizacja powyżej 1500 mg na litr).
Wody Źródlane
Naturalne wody źródlane mają niską zawartość minerałów, za to są najbardziej uniwersalne. Mogą je pić wszyscy, bez względu na wiek i stan zdrowia. Woda źródlana najbardziej polecana jest niemowlętom i małym dzieciom, ze względu na małą zawartość sodu i siarczanów (przygotowuje się na niej mleko modyfikowane i zupki dla niemowląt). Jest odpowiednia także dla seniorów, osób cierpiących na choroby nerek i osób o niskiej aktywności fizycznej. Woda ta nadaje się do parzenia herbaty lub przygotowywania posiłków, gdy nie mamy dostępu do dobrej jakości wody z kranu.
Wody Średniozmineralizowane
Woda o średniej zawartości minerałów będzie odpowiednia dla większości osób dorosłych, które prowadzą umiarkowanie aktywny tryb życia. Ten rodzaj wody nie wpływa znacząco na równowagę elektrolityczną organizmu, dlatego bez obaw można gasić nią pragnienie. Wiele osób wybiera wody średniozmineralizowane ze względu na ich walory smakowe - nie są mdłe ani też zbyt wyraziste.
Wody Wysokozmineralizowane
Woda o wysokiej zawartości składników mineralnych nie jest obojętna dla naszego organizmu, dlatego też nie każdy może ją pić bez ograniczeń. Przy wyborze wody należy kierować się potrzebami konkretnego organizmu. Wodę wysokozmineralizowaną powinny pić w szczególności osoby:
- Z umiarkowanymi niedoborami minerałów (np. wapń, magnez).
- Aktywne fizycznie, uprawiające intensywnie sport.
- Pracujące fizycznie.
- Podczas upałów.
- Po utracie płynów podczas biegunki lub wymiotów.
Odpowiednio dobrana woda może stanowić dobre źródło minerałów, uzupełniając tym samym naszą dietę.
Wybór Wody a Skład Minerałów
Chociaż wody mineralne mogą zawierać nawet 70 różnych składników, w praktyce dla naszego zdrowia ma znaczenie dziesięć z nich: magnez, wapń, wodorowęglany, sód, chlorki, fluorki, siarczany, jod, żelazo, dwutlenek węgla. Pozostałe minerały np. brom, mangan, cynk czy miedź, występują zazwyczaj w śladowych ilościach, stąd też nie mają większego wpływu na organizm.
Spośród wszystkich minerałów zawartych w wodzie największą uwagę należy zwracać na wapń i magnez. Picie wody bogatej w te pierwiastki może okazać się pomocne ze względu na ich niedobory występujące u przeciętnego Polaka. Szacuje się, że w naszej codziennej diecie brakuje około 100 mg magnezu i ponad 200 mg wapnia.
Wybierając wodę mineralną, warto więc spojrzeć na etykietę - w jednym litrze powinno znaleźć się około 50-100 mg magnezu i przynajmniej 150 mg wapnia.
Woda Niskosodowa - Wskazania i Właściwości
Właściwe nawodnienie organizmu jest bardzo ważne dla prawidłowego funkcjonowania całego ciała. Picie odpowiedniej ilości wody wpływa pozytywnie również na wygląd skóry, włosów i paznokci, poprawia nastrój i koncentrację. Sam rodzaj wody również ma duże znaczenie, a jedną z chętniej polecanych przez dietetyków wód jest woda niskosodowa. Jakie ma właściwości? Komu będzie służyć? Czym charakteryzuje się woda niskosodowa?
Woda niskosodowa to woda o niskiej zawartości sodu (Na), na poziomie poniżej 20 mg/l. Szukając na sklepowych półkach odpowiedniego rodzaju wody, warto zwrócić uwagę właśnie na zawartość sodu, ale także na odpowiednią ilość i proporcje innych składników mineralnych. Najlepszym wyborem będzie niski poziom sodu w połączeniu z wysoką zawartością potasu, magnezu i wapnia. Sód jest pierwiastkiem niezbędnym w diecie, jednak jego dzienne spożycie w pożywieniu znacznie przekracza nasze zapotrzebowanie. Z tego względu woda, w które zawartość sodu jest niska, będzie pozytywnie wpływać na gospodarkę elektrolitową.
Unikanie sodu w diecie w obecnych czasach ma swoje uzasadnienie. Wędliny, sery czy słone przekąski dostarczają zdecydowanie za dużo tego pierwiastka. Warto zatem nie spożywać dodatkowej ilości sodu, wraz z wodą. Woda niskosodowa będzie korzystna dla wszystkich, którzy mają problemy z nadciśnieniem, ponieważ sód pogłębia tę dolegliwość, powodując skoki ciśnienia. Ponadto taki rodzaj wody przeznaczony jest również dla osób, które zmagają się z chorobami nerek, ponieważ sód (a także potas) przyspiesza rozwój schorzeń związanych z nerkami. Udowodniono naukowo, że ograniczenie sodu w diecie nie tyle leczy, ale hamuje postęp choroby. Choroby serca oraz układu to także wskazanie do picia wody o niskiej zawartości Na. Sód jest bowiem odpowiedzialny za powstawanie choroby wieńcowej oraz miażdżycy, a kiedy już wystąpią te schorzenia, spożywanie zbyt dużej ilości sodu działa niekorzystnie. Picie wody niskosodowej poprawia także jakość życia cukrzyków.
Niska zawartość sodu w wodzie nie będzie służyła jednak każdemu. Głównie osoby aktywne, uprawiające sport amatorsko lub wyczynowo nie muszą obawiać się negatywnych skutków spożywania sodu. Z racji wzmożonego wysiłku, wraz z potem wydalane są mikroelementy, dlatego woda niskosodowa nie będzie korzystna. Mogłoby się wydawać, że woda jest napojem tak neutralnym, że jej wybór nie ma większego znaczenia dla naszego zdrowia. Nic bardziej mylnego - wody różnią się od siebie przede wszystkim zawartością składników mineralnych, dlatego po inny rodzaj powinni sięgać ludzie zdrowi, a po inny ci, którzy zmagają się z chorobami przewlekłymi.
| Rodzaj wody | Zawartość sodu (mg/l) |
|---|---|
| Niskosodowa | Poniżej 20 |
| Woda mineralna (przykładowa) | Do 250 |
| Wysokosodowa | Powyżej 250 |
tags: #niskosodowa #woda #mineralna #właściwości
