Magazynowanie, Uzdatnianie i Dystrybucja Wód Powierzchniowych i Podziemnych w Polsce
- Szczegóły
Woda jest prostą kombinacją atomów wodoru i tlenu - H2O - czystą substancją, bez której życie na ziemi nie byłoby możliwe. W Polsce zapotrzebowanie na wodę pokrywane jest w coraz większym stopniu w oparciu o wody podziemne, a wyraźnie spada pobór wód z ujęć powierzchniowych. Pomimo stale zmniejszającego się zużycia wody, nadal jest ono wysokie w przeliczeniu na jednego mieszkańca. Woda dostarczana do Polskich domów musi spełniać określone wymagania odnośnie jakości.
Regulacje Prawne w Zakresie Gospodarki Wodnej
Ustawa z dnia 20 lipca 2017 r. Prawo Wodne (Dz. U. 2017 poz. 1566 z późn. zm.) wprowadziła szereg zmian, które zaczęły obowiązywać od 1 stycznia 2018 roku. Reforma gospodarki wodnej została spowodowana wdrożeniem do polskiego porządku prawnego postanowień Ramowej Dyrektywy Wodnej. Przepisy Prawa wodnego stosuje się do wód śródlądowych oraz morskich wód wewnętrznych.
Zgodnie z art. 9 Prawa wodnego, gospodarowanie wodami powinno być prowadzone z zachowaniem zasady racjonalnego i całościowego traktowania zasobów wód powierzchniowych i podziemnych, z uwzględnieniem ich ilości i jakości. W gospodarowaniu wodami uwzględnia się zasadę wspólnych interesów i wymaga się współdziałania administracji publicznej, użytkowników wód i przedstawicieli lokalnych społeczności w zakresie pozwalającym uzyskać maksymalne korzyści społeczne. Opiera się na zasadzie zwrotu kosztów usług wodnych, uwzględniających koszty środowiskowe i koszty zasobowe oraz analizę ekonomiczną.
Ważnym elementem jest także podział wód, uregulowany w art. 18-26 Prawa wodnego. Wody dzielą się przede wszystkim na wody powierzchniowe i wody podziemne. Wody, z wyłączeniem morskich wód wewnętrznych i wód morza terytorialnego są wodami śródlądowymi. Wodami powierzchniowymi są wody morza terytorialnego, morskie wody wewnętrzne oraz śródlądowe wody powierzchniowe.
Organami właściwymi w sprawach gospodarowania wodami są: minister właściwy do spraw gospodarki wodnej, minister właściwy do spraw żeglugi śródlądowej, Prezes Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie, dyrektor regionalnego zarządu gospodarki wodnej Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie, dyrektor zarządu zlewni Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie, kierownik nadzoru wodnego Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie, dyrektor urzędu morskiego, wojewoda, starosta, wójt (burmistrz lub prezydent miasta). Do postępowania przed organami stosuje się przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego.
Przeczytaj także: Technologie oczyszczania wody: Przegląd
Prezes Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie pełni funkcję organu wyższego stopnia w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego w stosunku do dyrektorów regionalnych zarządów gospodarki wodnej Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie w sprawach określonych Prawem wodnym.
Opłaty za Usługi Wodne
Jeżeli korzystanie z wód wykracza poza ww. sposoby to taki rodzaj korzystania jest definiowany jako usługi wodne. Dotyczą one gospodarstw domowych, podmiotów publicznych oraz podmiotów prowadzące działalność gospodarczą. Ustawodawca nakłada obowiązek ponoszenia opłaty za korzystanie z usług wodnych.
W związku z tym, dnia 20 lipca 2018 roku została uchwalona zmiana ustawy Prawo Wodne oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1722), która weszła w życie z dniem 20 września 2018 r., w której został nałożony na podmioty, korzystające z usług wodnych obowiązek składania oświadczeń.
Opłata za usługi wodne składa się z opłaty stałej oraz opłaty zmiennej, ale opłaty te nie zawsze występują jednocześnie. Naliczana jest kwartalnie na podstawie oświadczeń złożonych przez podmioty korzystające z usług wodnych. Zwolnienia z opłat za usługi wodne zostały szczegółowo przedstawione w ustawie Prawo Wodne. Ustawodawca przewidział sankcje karne w formie opłat podwyższonych, które będzie należało wnieść na konto Wód Polskich.
Wykorzystanie Wód Opadowych
Deficyt zasobów wodnych, a także rosnące koszty wody wodociągowej wpływają na coraz większe zainteresowanie możliwościami wykorzystania wód opadowych. Obniżenie kosztów zaopatrzenia w wodę pojedynczych odbiorców wody wodociągowej nie jest jedynym pozytywnym wynikiem wykorzystania wód opadowych.
Przeczytaj także: Grupa Azoty Puławy - oczyszczanie wody
Na większości terytorium Polski (tereny nizinne) roczny opad kształtuje się na poziomie 500-600 mm, jedynie w terenach wyżynnych i górskich ilość ta zwiększa się aż do 1200-1300 mm; w terenach nadmorskich deszczu spada rocznie ok. Powyższe ilości wskazują, iż Polska należy do krajów posiadających niedobór wody opadowej. Wzrasta deficyt wody czystej, a zwiększające się zanieczyszczenie środowisko sprawia, iż koszty jej uzdatniania wzrastają z roku na rok.
W gospodarstwie domowym, z dziennego zużycia wody kształtującego się na poziomie 150 litrów na osobę, ponad 40 litrów zużywa się na spłukiwanie miski ustępowej (woda ta jest oczyszczona i przygotowana do celów spożywczych!). Pozostałe 110 litrów wykorzystuje się na takie aplikacje jak: higiena osobista - 50 litrów, mycie naczyń - 12 litrów, cele spożywcze - 5 litrów oraz cele takie jak: pranie, mycie samochodu i porządki w domu i ogrodzie (wszystkie one zużywają resztę, czyli ponad 40 litrów).
Poprawnie zaprojektowany i wykonany z odpowiednich elementów system gromadzenia i wykorzystania wody deszczowej będzie bezproblemowo funkcjonował przez wiele lat. Dostarczy on wodę o jakości odpowiedniej do większości zastosowań domowych. W ramach systemu deszczówka może być wykorzystywana do podlewania zieleni w ogrodzie, zmywania powierzchni zewnętrznych np. tarasów lub podjazdów do garaży, a także do mycia samochodów. Coraz popularniejszym kierunkiem zastosowania tych systemów jest połączenie ich z automatycznym systemem nawadniającym wykorzystującym np.
Systemy te służą do gromadzenia i wykorzystania wody deszczowej do zasilania spłuczek, pisuarów, a także pralek w budynkach. W wielu przypadkach systemy te obsługują również podlewanie trawników (w powiązaniu z automatycznymi systemami nawadniającymi) i prac na zewnątrz budynku. Systemy nazywane domowymi mogą być również stosowane w budynkach hotelowych, przemysłowych i biurowych, gdyż na rynku dostępne są elementy systemowe (filtry, centrale deszczowe) umożliwiające obsługę również i takich obiektów. W ramach systemów ogrodowych można wyróżnić kilka rodzajów. W ramach systemów domowych można wyróżnić kilka ich rodzajów.
Remediacja Środowiska
Remediacja środowiska polega na usuwaniu zanieczyszczeń z wody i gleby w celu przywrócenia ich do stanu naturalnego. Proces ten obejmuje badania gleby przeprowadzane przez akredytowane laboratoria w celu zapewnienia zgodności z normami prawnymi. Obecne strategie naprawcze w Polsce obejmują uzdatnianie i dystrybucję wód gruntowych i powierzchniowych, odprowadzanie ścieków do wody lub gleby oraz transfery wody.
Przeczytaj także: Przewodnik po uzdatnianiu wody szkłem
W Polsce odprowadzanie ścieków wymaga specjalnych zezwoleń na mocy ustawy Prawo wodne. Zezwolenia na odprowadzanie ścieków do kanalizacji są wymagane tylko w przypadku odprowadzania określonych substancji niebezpiecznych dla środowiska wodnego. Nieuzyskanie wymaganych zezwoleń może skutkować grzywną, ograniczeniem wolności lub aresztem. Organ regulacyjny może również nakazać podjęcie działań naprawczych w celu przywrócenia środowiska do poprzedniego stanu.
Jeśli operator nie posiada wymaganego zezwolenia lub narusza jego warunki, działalność może zostać zamknięta, a operator ukarany grzywną, ograniczeniem wolności albo aresztem. Badania gruntu, o których mowa w ustawie POŚ, mają charakter nadzwyczajny. Badania gruntu muszą być przeprowadzane przez akredytowane laboratoria, co zapewnia ich wiarygodność i zgodność z wymaganiami prawnymi.
Podmiotem zobowiązanym do przeprowadzenia remediacji jest najczęściej aktualny władający powierzchnią ziemi. Może on jednak wskazać sprawcę zanieczyszczenia, pod warunkiem, że zanieczyszczenie miało miejsce po objęciu przez niego władania nad danym terenem. Głównym adresatem obowiązku remediacji jest podmiot korzystający ze środowiska, co wymaga wykazania bezpośredniego związku przyczynowo-skutkowego między prowadzoną działalnością a zanieczyszczeniem.
Obowiązek remediacji powstaje z chwilą stwierdzenia przekroczenia dopuszczalnych poziomów substancji powodujących ryzyko dla zdrowia. W praktyce szczegóły dotyczące momentu powstania obowiązku oraz czasu na jego wypełnienie zależą od rodzaju gruntu i charakteru zanieczyszczenia. Naruszenie postanowień dotyczących remediacji stanowi wykroczenie i może polegać na zaniechaniu wykonania decyzji wydanej na podstawie przepisów ustawy.
Monitoring Stanu Wód
W celu ustanowienia spójnego kompleksowego przeglądu stanu wód na każdym obszarze dorzecza opracowuje się programy monitoringu stanu wód. Na podstawie charakterystyki oraz oceny wpływu, wykonanych zgodnie z rozdziałem 2.1 metodyki (art. 5 i załącznikiem II Ramowej Dyrektywy Wodnej), ustala się dla każdego przedziału czasowego, dla którego ma zastosowanie plan gospodarowania wodami w dorzeczu, programy monitoringu diagnostycznego oraz monitoringu operacyjnego. Konieczne jest prowadzenie monitoringu parametrów wskaźnikowych dla stanu każdego właściwego elementu jakości. Przy doborze parametrów biologicznych elementów jakości określa się właściwy poziom taksonomiczny wymagany do osiągnięcia odpowiednich poziomów ufności i dokładności w klasyfikacji elementów jakości.
- Monitoring diagnostyczny przeprowadzony jest w wystarczającej liczbie jednolitych części wód powierzchniowych w celu dokonania oceny ogólnego stanu wód powierzchniowych w ramach każdej zlewni lub podzlewni w obszarze dorzecza, chyba że uprzednio przeprowadzony monitoring diagnostyczny wykazał, że dana jednolita część wód osiągnęła dobry stan i na podstawie przeglądu wpływu działalności człowieka według rozdziału 2.1 metodyki nie można stwierdzić zmian w tych oddziaływaniach na daną jednolitą część wód.
- Monitoring operacyjny przeprowadzany jest dla tych jednolitych części wód, które na podstawie oceny wpływu wykonanej zgodnie z rozdziałem 2.1 metodyki lub monitoringu diagnostycznego zostały określone jako zagrożone niespełnieniem celów środowiskowych, określonych zgodnie z załącznikiem nr 2 do rozporządzenia, oraz dla tych jednolitych części wód, do których odprowadzane są substancje z listy substancji priorytetowych.
Punkty monitoringu wyznaczane są dla substancji z listy substancji priorytetowych według określenia zawartego w prawodawstwie ustanawiającym odpowiednie środowiskowe normy jakości. Dla jednolitych części wód zagrożonych znacznym oddziaływaniem ze strony źródła punktowego, liczba punktów monitoringu w każdej jednolitej części wód wystarczająca dla oceny wielkości i wpływu źródła punktowego. Dla jednolitych części wód zagrożonych znacznym oddziaływaniem ze strony źródła rozproszonego, liczba punktów monitoring...
tags: #magazynowanie #uzdatnianie #dystrybucja #wód #powierzchniowych #podziemnych
