Jaka Powinna Być Wilgotność Łubinu do Przechowywania?
- Szczegóły
Zbiór nasion roślin strączkowych, wbrew pozorom, nie jest prosty. Wiąże się głównie z nierównomiernym dojrzewaniem roślin i tym samym z trudnością w wyznaczeniu optymalnego terminu zbioru. Nierównomierne dojrzewanie roślin i silne wtórne zachwaszczenie mogą poważnie utrudnić zbiór nasion upraw strączkowych.
Przeciętne straty plonu nasion roślin strączkowych wynoszą 15-30 proc. Gdy zbiór przeprowadzany jest w niesprzyjających warunkach pogodowych, w nieodpowiednim terminie, źle dopasowanymi metodami lub popełniono wiele istotnych błędów agrotechnicznych w czasie wegetacji tych upraw, straty te mogą sięgać nawet 80 proc. plonu potencjalnie możliwego do osiągnięcia w danych warunkach gospodarstwa. Jeśli podczas zbioru będą zielone i zdrewniałe, mogą silnie zakłócać pracę kombajnu. Utrudniać zbiór może także wtórne zachwaszczenie. Dochodzi do niego głównie wtedy, kiedy panowały niekorzystne warunki do stosowania herbicydów. Gdy groch zasycha i przestaje być konkurencyjny, chwasty swobodnie się rozwijają i przerastają ponad łan.
Zbiór i Wilgotność Grochu
Do zbioru grochu można przystąpić, gdy 80- 90 proc. nasion jest twarde, strąki są suche, a liście i łodygi zaschnięte. Wilgotność nasion nie powinna być mniejsza niż 14 proc. Zbiór zbyt suchych nasion (poniżej 12 proc. wilgotności) spowoduje wzrost uszkodzeń mechanicznych - ich rozłupywanie. Skutkuje to obniżoną zdolnością kiełkowania materiału siewnego pozyskanego z takiej plantacji. Groch może jednak stwarzać wiele trudności podczas zbioru. Związane jest to głównie z tym, że wiotka łodyga tej rośliny podatna jest na wyleganie. Jeśli dojdzie do tego zjawiska, musimy się liczyć z tym, że straty nasion będą duże. W takich warunkach konieczne jest prowadzenie zespołu tnącego kombajnu w możliwie jak najbliższej odległości od powierzchni gleby. I tu bardzo ważne okazuje się wczesne (na etapie siewu) przygotowanie pola.
Zbiór i Wilgotność Łubinu
Łubiny należą do grupy upraw dojrzewających na ogół bardzo nierównomiernie. Nasiona zbiera się, gdy strąki zbrązowieją, a łodygi silnie zżółkną. Wilgotność nasion powinna być przynajmniej na poziomie 15 proc. Przy wyższych wartościach nasiona powinno się dosuszyć. Składowanie bowiem zbyt wilgotnych nasion sprzyja wtórnemu rozwojowi grzybów. Cały proces dojrzewania silnie uzależniony jest od panujących warunków pogodowych. Jeśli lato jest przekropne, zazwyczaj powoduje to przedłużenie wegetacji roślin i jednocześnie sprzyja powstawaniu wtórnego zachwaszczenia. Wiąże się to z tym, że w pierwszej kolejności dojrzewają strąki położone na pędzie głównym, a dopiero później te z pędów bocznych.
Strąki łubinu żółtego są bardziej odporne na pękanie niż strąki łubinu wąskolistnego. Dzięki temu mniej nasion osypuje się na polu przed zbiorem. Z tej samej przyczyny łubin żółty nieco trudniej się młóci. Do jego zbioru najlepiej przystąpić w słoneczną suchą pogodę, w godzinach popołudniowych. Mniej trudności w wymłacaniu napotkamy w przypadku łubinu wąskolistnego.
Przeczytaj także: PE a bezpieczeństwo wód mineralnych
Jeśli stan uprawy lub warunki pogodowe uniemożliwiają sprawny zbiór, dopuszcza się zastosowanie na plantacji strączkowych zabiegu desykacji. W przypadku grochu dosuszanie stosuje się, gdy rośliny zaczynają żółknąć, górne strąki staną się pergaminowe, dolne brązowe i suche. Zabieg w łubinach z kolei wykonuje się, kiedy strąki na pędzie głównym i co najmniej połowa na bocznych zbrązowieją, a nasiona osiągną fizjologiczną dojrzałość. Należy jednak mieć świadomość, że w przypadku plantacji nasiennych gwałtowne przyspieszenie dojrzewania negatywnie wpływa na zdolności kiełkowania i wigor nasion. Podobnie oddziałuje nadmierne opóźnienie terminu zbioru przy wilgotnej pogodzie.
Zbiór Łubinu Wąskolistnego i Żółtego
Łubin wąskolistny należy do roślin dojrzewających na ogół nierównomiernie. Proces dojrzewania zaczyna się w pierwszej kolejności na pędzie głównym, a później na pędach bocznych. Przebieg dojrzewania zależy od przebiegu warunków atmosferycznych. Obfite opady deszczu w tym okresie mogą przedłużyć wegetację łubinu, powodując jej wznowienie i rozwój chwastów. Przedłużenie wegetacji prowadzi do silnego porażenia nasion grzybami i obniżki plonu.
Ważnym elementem jest odpowiedni termin zbioru. Łubin wąskolistny zebrany zbyt wcześnie dostarcza mniejszych plonów, ma słabiej wykształcone i gorzej kiełkujące nasiona. Zebrany zbyt późno jest porażony grzybami i może również dojść do samoosypywania się nasion na skutek pękania strąków. Łubin wąskolistny zbiera się obecnie najczęściej metodą jednoetapową. Ze względu na łatwe wydzielanie nasion ze strąków omłot powinien przebiegać przy minimalnych obrotach bębna młócącego (400-600 obr./min) i maksymalnie rozwartej szczelinie pomiędzy klepiskiem a bębnem.
Nasiona zbiera się, gdy strąki zbrązowieją, a łodygi silnie zżółkną. Bardzo ważne jest pilnowanie wilgotności zebranego plonu, aby nie przekroczyła 15%. Gdy wilgotność jest wyższa lub w czasie przechowywania zwiększy się do ponad 15%, należy dosuszyć ziarno zimnym powietrzem. Większa wilgotność sprzyja wtórnemu rozwojowi grzybów i nasiona szybko tracą energię kiełkowania. Należy kontrolować wilgotność przechowywanych materiałów w odstępach 2-tygodniowych.
Łubin żółty należy także do roślin dojrzewających nierównomiernie. Ponadto obfite opady deszczu w czasie dojrzewania przedłużają jego wegetację. Może to doprowadzić do silnego porażenia nasion chorobami grzybowymi i rozwoju chwastów. Zbiór metodą jednoetapową przeprowadza się wówczas, gdy zaschnie około 60-70% strąków na pędach bocznych pierwszego rzędu. Bardzo ważna jest również kontrola wilgotności zebranego plonu, aby nie przekroczyła 15%. Gdy wilgotność jest wyższa lub w czasie przechowywania zwiększy się do ponad 15%, należy dosuszyć zimnym powietrzem. Większa wilgotność sprzyja wtórnemu rozwojowi grzybów i nasiona również bardzo szybko tracą energię kiełkowania.
Przeczytaj także: Optymalna wilgotność powietrza
Zalecenia po zbiorze
Zebrane nasiona, zwłaszcza odmian tradycyjnych, często mają niejednorodną wilgotność. Ostatecznie w całej masie nasion podczas składowania, a nawet już w zbiorniku kombajnu i na przyczepach zaczyna się proces migracji wilgoci z nasion mokrych do suchych i do przestrzeni między nasionami. Prowadzi to do zaparowania masy nasion i często ich zagrzania. Ostatecznie nasiona przeniesione do magazynu bez odparowania wody często pleśnieją. Prowadzi to do spadku ich wartości paszowej, ponieważ niektóre gatunki pleśni wytwarzają szkodliwe metabolity. Spleśniałe nasiona to także spadek ich wartości jako materiału siewnego.
Oprócz pleśnienia masa nasion ze zbyt dużą wilgocią może się zagrzewać. Z tych powodów zaraz po zbiorze łubinów konieczna jest ocena wilgotności, koniecznie z kilku miejsc pryzmy czy przyczepy. Nawet nasiona, które wydają się pozornie suche i odczyty z wilgotnościomierza pokazują 14% powinny być przewietrzone. Natomiast jeśli wilgotność jest ponad 14%, to powinniśmy je wysuszyć w suszarni lub na słońcu.
Jeżeli decydujemy się na suszenie w suszarni, to warto kontrolować temperaturę suszenia. Nasion, które przeznaczone są do siewu nie powinniśmy suszyć gorącym powietrzem, ale przedmuchiwać je na zimno lub lekko podgrzanym powietrzem, np. do temp. 25-28 st. C. Do składowania na dłuższy czas przeznaczamy nasiona o jednolitej wilgotności poniżej 13%. Warto tutaj dodać, że zbyt silne wysuszenie, poniżej 11% prowadzi do większej wrażliwości nasion na uszkodzenia mechaniczne i mikropęknięcia w obrębie zarodka i liścieni.
Podsumowanie Wilgotności Łubinu
Podsumowując, kluczowym aspektem w przechowywaniu łubinu jest utrzymanie odpowiedniej wilgotności nasion. Zalecana wilgotność to około 15% podczas zbioru, a po zbiorze, w zależności od przeznaczenia nasion, należy dążyć do obniżenia wilgotności do poziomu poniżej 13% dla długotrwałego składowania, unikając jednocześnie przesuszenia poniżej 11%, aby zapobiec uszkodzeniom mechanicznym. Regularna kontrola wilgotności i odpowiednie dosuszanie są kluczowe dla zachowania jakości i wartości nasion łubinu.
Przeczytaj także: Mierniki wilgotności owsa – przegląd i zastosowanie
tags: #jaka #powinna #być #wilgotność #łubinu #do
