Jak czyścić filtry w oczyszczaczu powietrza? Poradnik

Szczegóły: Opublikowano: 15. December 2025

Oczyszczacze powietrza to proste w użytkowaniu urządzenia, które wystarczy ustawić w mieszkaniu, włączyć i cieszyć się czystym powietrzem. Aby jednak działały wydajnie i skutecznie usuwały zanieczyszczenia, kluczowa jest odpowiednia konserwacja i regularne czyszczenie filtrów.

Rodzaje filtrów w oczyszczaczach powietrza

Filtry do oczyszczaczy powietrza są najważniejszym elementem w ich budowie, pozwalają pozbyć się szkodliwych zanieczyszczeń stałych i gazowych. Wyróżniamy kilka podstawowych rodzajów filtrów:

Filtr wstępny: Zatrzymuje największe zanieczyszczenia, takie jak kurz, włosy i sierść zwierząt.
Filtr HEPA (High Efficiency Particulate Air filter): Zatrzymuje zanieczyszczenia o wielkości 0,3 mikrona, w tym pyły zawieszone PM2.5 i PM10, wirusy i alergeny.
Filtr z aktywnym węglem: Oczyszcza powietrze z lotnych związków organicznych (TVOC), neutralizuje nieprzyjemne zapachy i usuwa zanieczyszczenia gazowe.
Filtr wodny (mata ewaporacyjna): Stosowany w oczyszczaczach z funkcją nawilżania, łączy suche powietrze z cząsteczkami wody.
Filtr SEFF: Łączy w sobie właściwości HEPA, HPP oraz filtrów warstwowych.
Filtr elektrostatyczny: Najpierw naładowuje dodatnio cząsteczki zanieczyszczeń, a następnie przyciąga je przez naładowane ujemnie płytki filtra.
Filtr warstwowy: Składa się z wielu warstw gęsto splecionych tkanin/substancji, na których osadzają się zanieczyszczenia.
Filtr kationowo-anionowy: Za generowanie jonów.

Jak czyścić poszczególne rodzaje filtrów?

Aby utrzymać efektywność usuwania zanieczyszczeń, niezbędne są konserwacja i czyszczenie filtrów. Jak się do tego zabrać?

Filtr wstępny

Filtr wstępny nie podlega wymianie. To właśnie na nim jednak zatrzymują się największe zanieczyszczenia - kurz, włosy, sierść zwierząt etc. Aby oczyszczacz mógł działać z pełną wydajnością, konieczne jest jego regularne czyszczenie - co ok. 3-4 tygodnie. Jeśli to siatka powlekająca filtr hybrydowy, użyj odkurzacza. W przypadku osobnego panelu z tworzywa sztucznego, możesz zdecydować się na mycie pod bieżącą wodą czy przy użyciu wilgotnej szmatki.

Filtr HEPA i węglowy

Filtry HEPA i węglowy również warto czyścić. Dzięki filtrującej największe zanieczyszczenia siateczce dociera do nich znacznie mniej kurzu. Nie oznacza to jednak, że są od niego wolne. Pamiętaj, by tych filtrów nie moczyć.

Przeczytaj także: Krok po kroku: Czyszczenie filtra powietrza w akwarium

Należy zdawać sobie sprawę, że poszczególne cząsteczki zanieczyszczeń różnią się między sobą wielkością, masą oraz prędkością poruszania się, co sprawia, że oddziałują na nie różne zjawiska fizyczne. Aby ich usuwanie z powietrza odbywało się z maksymalną skutecznością, filtry HEPA opierają swoje działanie na 4 mechanizmach: przesiewaniu, dyfuzji, inercji i przechwyceniu.

Przesiewanie: Duży rozmiar zanieczyszczenia sprawia, że nie mieści się ono pomiędzy włóknami filtra - musi się więc na nim zatrzymać.
Dyfuzja: Małe i lekkie cząsteczki poruszają się w sposób chaotyczny i przypadkowo “wpadają” na filtr, który je zatrzymuje.
Inercja: Zjawisko niezbędne do wychwycenia cząstek, które są jednocześnie za małe, by się osadzić na włóknach i za duże, by doszło do dyfuzji.
Przechwycenie: Zjawisko niezbędne do wychwycenia cząstek, które są jednocześnie za małe, by się osadzić na włóknach i za duże, by doszło do dyfuzji.

Filtr nawilżacza

Filtr nawilżacza zbiera na sobie kamień, który warto usuwać na bieżąco, by nie dochodził do pojawienia się nieprzyjemnego zapachu. W tym celu można wykorzystać wodę i kwasek cytrynowy - większość producentów przedstawia konkretne sposoby w instrukcji obsługi. Zalecamy czyszczenie co ok. co sezon.

Konserwacja i czyszczenie filtrów to nie wszystko, jeśli używasz oczyszczacza z funkcją nawilżania. Należy czyścić również zbiornik na wodę i tackę nawilżacza. Należy robić to co 2-4 tygodnie. Dzięki temu nie doprowadzamy do rozwoju bakterii w wodzie, które później byłyby rozprzestrzeniane po pomieszczeniu. Aby uniknąć pojawienia się szkodliwych mikroorganizmów, konieczna jest częsta wymiana wody.

Jak często wymieniać filtry?

Producenci oczyszczaczy powietrza w dołączonych instrukcjach obsługi wskazują żywotność filtrów i częstotliwość ich czyszczenia. Są to jednak jedynie szacunkowe wyliczenia, które najczęściej nie uwzględniają całodobowej pracy ani trudnych polskich warunków.

Nowoczesne oczyszczacze powietrza to urządzenia coraz bardziej inteligentne. Zastosowane w nich technologie potrafią badać zużycie filtrów, opierając się nie tylko na czasie ich pracy, ale także wskaźnikach jakości powietrza. Coraz więcej urządzeń posiada wskaźnik zużycia filtra, który informuje o konieczności wymiany. Konserwacja i czyszczenie filtrów mają ogromne znaczenie dla efektywności oczyszczania powietrza. Wpływają na czas użyteczności części wymiennych i mogą sprawić, że dany filtr podziała dłużej.

Przeczytaj także: Poradnik czyszczenia filtra Stihl MS 290

Żywotność filtrów w oczyszczaczach powietrza może się między sobą znacząco różnić. Podczas gdy japoński producent Sharp deklaruje, że jego urządzenia mogą pracować bez ich wymiany przez nawet 10 lat, inni mówią o 12 czy 24 miesiącach. Kupując urządzenie oczyszczające powietrze, należy wziąć więc pod uwagę nie tylko jego rodzaj, ale także żywotność - ta zaś wahać może się od 6 miesięcy do nawet 10 lat!

Żywotność maty ewaporacyjnej uzależniona jest w dużej mierze od jakości wykorzystywanej wody. Są przygotowane do pracy z tzw. kranówką - należy jednak pamiętać, że znajduje się w niej sporo osadu, który osiada na filtrze.

Czynniki wpływające na żywotność filtrów:

Rodzaj filtra (powierzchnia, masa węgla aktywnego)
Jakość powietrza w otoczeniu
Intensywność użytkowania oczyszczacza
Regularność czyszczenia filtra wstępnego
Jakość wody używanej w nawilżaczu (w przypadku urządzeń z funkcją nawilżania)

Jak rozpoznać, że filtr jest zużyty?

W przypadku filtrów HEPA wyznacznikami mogą być: czarny kolor, słaby podmuch powietrza wylotowego i głośniejsza niż dotychczas praca oczyszczacza. Najnowsze oczyszczacze powietrza posiadają wskaźnik filtra, który może informować o konieczności wymiany lub czyszczenia.

Czy filtr HEPA można myć wodą?

Niestety zdecydowana większość filtrów HEPA użytych w oczyszczaczach powietrza nie nadaje się do mycia ani do czyszczenia. W niektórych urządzeniach spotyka się tzw. zmywalne filtry HEPA, jednak ich produkcja jest bardzo droga, dlatego nie znajdziesz ich raczej w oczyszczaczach.

Dlaczego nie należy myć filtra HEPA?

Przeczytaj także: Instrukcja czyszczenia Venty krok po kroku

Spadek wydajności oczyszczania: mycie filtra HEPA może zniekształcić i „posklejać” ze sobą włókna, powodując spadek wydajności oczyszczania nawet o 30 %.
Mniejsza skuteczność filtracji: Woda odkształca wspomniane arkusze filtra.
Ryzyko uwolnienia z powrotem zanieczyszczeń do otoczenia. Myjąc filtr będziesz dotykał wiele zanieczyszczeń gromadzonych na filtrze tygodniami. Część z nich zapewne zostanie uwolniona z powrotem do otoczenia.

Pamiętaj też, by po upływie wskazanego przez producenta okresu wymiany (np. 6, 12 czy 24 miesiące) i tak wymień swój filtr.

Porady dotyczące użytkowania oczyszczaczy powietrza

Oczyszczacze powietrza są urządzeniami bardzo prostymi w użytkowaniu. Większość wystarczy tylko ustawić w mieszkaniu, włączyć i cieszyć się czystym powietrzem. Poniżej kilka porad, które pomogą Ci w pełni wykorzystać potencjał Twojego urządzenia:

1 pomieszczenie = 1 oczyszczacz powietrza: Nie należy kupować 1 mocnego sprzętu, aby obsłużył kilka pomieszczeń, a zdecydowanie lepiej zakupić mniejsze i tańsze urządzenie do każdego pomieszczenia. Sprzęt powinien być ustawiony w miejscu, w którym najczęściej przebywamy.
Oczyszczacze w sypialniach: Oczyszczacze najlepiej umieszczać we wszystkich użytkowanych sypialniach. Podczas snu spędzamy w końcu kilka godzin w domu i warto, abyśmy oddychali wtedy zdrowym powietrzem. Wystarczy uruchomić oczyszczacz na najniższych obrotach, aby cicho i systematycznie działał przez całą noc.
Kontrola zanieczyszczeń na zewnątrz: W ciągu dnia warto kontrolować poziom zanieczyszczenia jaki jest na zewnątrz. Możemy to zrobić instalując odpowiednią aplikacje na naszym telefonie (np. Airly), która będzie nas informować na bieżąco o zanieczyszczeniach. Warto, szczególnie w sąsiedztwie opalającym węglem, wietrzyć dom w ciągu dnia, natomiast na noc ograniczyć wymianę powietrza do minimum.
Tryb automatyczny: Sugerujemy używać trybu automatycznego, którego musi posiadać dobry oczyszczacz powietrza. Po uruchomienu funkcji urządzenie będzie samo regulowało szybkość wentylatora do stopnia zabrudzenia powietrza. Użytkownik nie musi praktycznie się martwić o obsługę.
Praca ciągła: Oczyszczacze sprzedawane przez LoveAir przystosowane są do pracy ciągłej. Zostaw włączone urządzenie, nawet na niskich obrotach, kiedy wychodzisz do pracy lub szkoły. Od razu po powrocie do domu, będziesz mógł cieszyć się świeżym i czystym powietrzem.
Funkcja nawilżania: Jeśli Twój oczyszczacz jest wyposażony w funkcje nawilżania, to warto z niej korzystać. Można, poza oczyszczaniem powietrza, utrzymywać jego najkorzystniejszą wilgotność dla zdrowia człowieka na poziomie ~50-60%.

Filtr	Częstotliwość czyszczenia	Sposób czyszczenia	Wymiana
Filtr wstępny	Co 3-4 tygodnie	Odkurzanie lub mycie pod bieżącą wodą	Niewymienny
Filtr HEPA	Brak możliwości czyszczenia	-	Zgodnie z zaleceniami producenta (zwykle co 6-12 miesięcy)
Filtr węglowy	Brak możliwości czyszczenia	-	Zgodnie z zaleceniami producenta (zwykle co 6-12 miesięcy)
Filtr nawilżacza	Co sezon	Czyszczenie kwaskiem cytrynowym	Zgodnie z zaleceniami producenta

tags: #jak #czyścić #filtry #w #oczyszczaczu #powietrza