Dwa Filtry Powietrza: Rodzaje i Zastosowanie

Szczegóły: Opublikowano: 04. December 2025

Czy wiesz, że skuteczność oczyszczania powietrza nie zależy tylko od mocy urządzenia, lecz przede wszystkim - od zastosowanych w nim filtrów? To właśnie one decydują o tym, jak skutecznie domowe AGD usuwa zanieczyszczenia powietrza i poprawia jakość powietrza, którym oddychasz na co dzień.

Filtry powietrza znajdują dziś zastosowanie w wielu urządzeniach - od oczyszczaczy, przez osuszacze, klimatyzatory, klimatory ewaporacyjne, aż po odkurzacze. Dzięki nim sprzęty te stają się sprzymierzeńcami nie tylko alergików, ale wszystkich, którzy chcą zadbać o zdrowie, komfort i lepszy mikroklimat w domu.

W domowych urządzeniach AGD wykorzystywane są różne rodzaje filtrów, a każdy z nich odpowiada za eliminację określonych zanieczyszczeń. Stosuje się je w różnych kombinacjach, w zależności od rodzaju sprzętu i jego przeznaczenia. Wśród najczęściej stosowanych rozwiązań znajdują się filtr HEPA i węglowy, filtr wstępny oraz wodny.

Rodzaje Filtrów Powietrza i Ich Funkcje

Filtr Wstępny

Filtr wstępny to pierwsza linia obrony w urządzeniach oczyszczających powietrze. Jego zadaniem jest zatrzymywanie największych, widocznych gołym okiem zanieczyszczeń: kurzu, sierści zwierząt, włókien tkanin, pyłków roślin, a nawet drobnych owadów. Filtr wstępny znajduje się bezpośrednio pod pokrywą oczyszczacza powietrza.

Zbudowany jest z siatki osadzonej na aluminiowej lub plastikowej ramce. Jest pierwszym filtrem, z którym zassane powietrze ma styczność. Dzięki niemu powietrze trafiające do bardziej zaawansowanych filtrów (np. HEPA i węglowy) jest wstępnie oczyszczone - a same filtry główne są mniej obciążone i dłużej zachowują swoją skuteczność.

Przeczytaj także: Zastosowanie Filtrów Powietrza

Filtr wstępny jest najczęściej wielorazowy i nadaje się do mycia, co czyni go wyjątkowo wygodnym i ekonomicznym. Tego typu filtry wymagają częstego czyszczenia, najlepiej co tydzień.

Filtr Nylonowy

Filtr nylonowy to element systemu filtracji, który zazwyczaj znajduje się za klasycznym filtrem wstępnym i stanowi drugi etap oczyszczania powietrza. Wykonany z gęsto plecionej siatki nylonowej, zatrzymuje większe cząsteczki zanieczyszczeń, które nie zostały wychwycone wcześniej - takie jak kurz, włókna, sierść zwierząt czy większe pyłki roślin.

Choć nie oczyszcza powietrza z alergenów, smogu czy drobnoustrojów, jego zadaniem jest odciążenie dokładniejszych filtrów, takich jak HEPA czy węglowy. Filtr nylonowy stosuje się m.in. w oczyszczaczach powietrza, osuszaczach oraz klimatyzatorach. Jego dużą zaletą jest to, że można go łatwo wyjąć, opłukać pod bieżącą wodą i ponownie zamontować.

Filtr Węglowy

Kiedy myślisz o czystym powietrzu, najpewniej wyobrażasz sobie brak kurzu, pyłków i alergenów. A co z zapachami? Albo z tym, czego nie widzisz - jak lotne związki organiczne. Właśnie tu do akcji wkracza filtr węglowy, czyli niepozorny, ale bardzo skuteczny element oczyszczaczy powietrza.

Filtry węglowe sprawdzą się tam, gdzie nie radzą sobie innego rodzaju filtry, gdyż specjalizują się w usuwaniu lotnych związków organicznych (LZO), zapachów oraz gazów. Podstawą ich działania jest węgiel aktywny, który posiada ogromną powierzchnię adsorpcyjną. Dzięki temu pozwala mu skutecznie wiązać i neutralizować niepożądane substancje.

Przeczytaj także: Porady dotyczące wyboru filtra do oczyszczacza

Filtr węglowy to specjalny materiał pokryty warstwą aktywnego węgla, który pochłania zapachy i szkodliwe związki chemiczne. szkodliwe VOC (np. To dzięki temu filtr węglowy poprawia komfort oddychania nie tylko w sensie fizycznym, ale też - sensorycznym. Powietrze staje się po prostu świeższe i bardziej neutralne.

Wielu producentów oczyszczaczy dopuszcza możliwość mycia pod wodą tego typu filtra, choć nie jest to regułą. Najważniejszym filtrem w oczyszczaczu, który w największym stopniu odpowiada za wychwytywanie zanieczyszczeń powietrza, jest filtr EPA, HEPA lub ULPA. Im więcej jest go w Twoim oczyszczaczu, tym skuteczniej będzie pracował.

Filtr HEPA

Filtr HEPA to jeden z najskuteczniejszych filtrów stosowanych w urządzeniach AGD do oczyszczania powietrza. Nazwa HEPA to skrót od angielskiego High Efficiency Particulate Air, co w dosłownym tłumaczeniu oznacza „wysokowydajny filtr cząstek stałych”. Oczyszczacz powietrza z filtrem HEPA to jedno z popularniejszych i najczęściej wybieranych rozwiązań.

Jego zadaniem jest wychwytywanie nawet najdrobniejszych cząsteczek - usuwa z powietrza do 99,97% zanieczyszczeń o wielkości powyżej 0,3 mikrona. Oznacza to, że skutecznie eliminuje m.in. pyłki roślin (np. drobne zanieczyszczenia mechaniczne (np. Dzięki tak wysokiej skuteczności filtr HEPA jest szczególnie polecany alergikom oraz osobom, które chcą zadbać o czyste i zdrowe powietrze w swoim domu.

Występuje najczęściej w oczyszczaczach powietrza i odkurzaczach, jednak posiadają go również nowoczesne wentylatory bezłopatkowe, takie jak Yoer X-Aero.

Przeczytaj także: Rodzaje filtrów K&N do RX-8

Filtr HEPA zbudowany jest z włókna szklanego lub innego tworzywa sztucznego. Co ważne - materiał złożony jest w harmonijkę, która zapewnia optymalną powierzchnię filtracji i niskie opory przepływu powietrza. Całość osadzona jest w plastikowej ramce. Dodatkowo na ramce umieszcza się specjalistyczną gąbkę, która zapewnia szczelność całej konstrukcji.

Klasy Filtrów HEPA:

E10-E12 - tzw. podstawowe filtry HEPA, zatrzymują od 85% do 99,5% cząsteczek.
H13 - filtr wysokiej klasy, który eliminuje aż 99,95% zanieczyszczeń o wielkości powyżej 0,3 mikrona.
H14 - filtr klasy medycznej, usuwający nawet 99,995% zanieczyszczeń.

Rodzaje Filtrów HEPA:

Filtry zmywalne - wykonane z wytrzymałego poliestru.
Filtry niezmywalne - produkowane z celulozy, strukturą przypominają cienką kartkę papieru. Tego typu filtrów nie można czyścić pod bieżącą wodą, dlatego konieczna jest ich regularna wymiana, przeważnie co 6-12 miesięcy.
Filtry zintegrowane - stanowią połączenie kilku warstw filtracyjnych, np. filtra HEPA z filtrem węglowym lub wstępnym.

Filtr Wodny

Filtr wodny to element wykorzystywany w klimatyzatorach ewaporacyjnych, czyli urządzeniach, które chłodzą pomieszczenia w naturalny sposób - bez stosowania chemicznych czynników chłodniczych. Wewnątrz klimatyzera znajduje się specjalna mata nasączona wodą, przez którą odbywa się przepływ powietrza.

Główna rola filtra wodnego to funkcja nawilżania powietrza. Choć nie jest to filtr typowo oczyszczający, filtr wodny wychwytuje drobne zanieczyszczenia, takie jak kurz, włókna czy pyłki. Działa więc jak bardzo delikatna bariera, która może częściowo oczyścić powietrze z największych cząstek.

Dodatkowe Funkcje Oczyszczania Powietrza

Filtry mechaniczne to nie jedyne sposoby na oczyszczenie powietrza z unoszących się w nim zanieczyszczeń. Nie bez powodu oczyszczacze powietrza, nawilżacze, a także wentylatory i kolimatory coraz częściej wyposażane są w dodatkowe funkcje nawilżania i jonizacji powietrza. Są to metody wspomagające dobre oczyszczanie powietrza, realnie poprawiające jego jakość i tworzące zdrowy mikroklimat w domowych przestrzeniach.

Jonizator Powietrza

Jonizacja polega na wytwarzaniu jonów ujemnych, które przyłączają się do cząsteczek zanieczyszczeń unoszących się w powietrzu - takich jak kurz, dym, pyłki czy alergeny. Dzięki temu stają się one cięższe, szybciej opadają lub są łatwiej wyłapywane przez filtry w urządzeniu. To prosty sposób na wspomaganie oczyszczania powietrza i poprawę jego jakości w pomieszczeniach.

Nawilżacz Powietrza

Poprawia komfort oddychania i ogranicza unoszenie się pyłu oraz kurzu, co ułatwia utrzymanie czystszego powietrza w pomieszczeniach. Odpowiednia wilgotność sprzyja również lepszemu samopoczuciu, chroni śluzówki przed wysychaniem i zmniejsza podatność na infekcje. Dodatkowo regularne nawilżanie powietrza wspiera kondycję skóry, włosów i paznokci.

Filtry Powietrza w Centralach Wentylacyjnych

Filtry powietrza odgrywają ważną rolę w funkcjonowaniu systemów wentylacyjnych, zarówno nawiewnych, jak i wywiewnych. W systemach nawiewnych oczyszczają powietrze z zanieczyszczeń, chroniąc komponenty, takie jak wymienniki ciepła i wentylatory, przed uszkodzeniami.

Filtry powietrza stosowane w systemach wentylacyjnych można podzielić na trzy podstawowe grupy: wstępne, dokładne i absolutne. Filtry wstępne są pierwszym etapem filtracji, usuwając z powietrza największe zanieczyszczenia, takie jak kurz czy pył. Chronią elementy systemów wentylacyjnych, takie jak wentylatory i wymienniki ciepła przed uszkodzeniem.

Filtry dokładne stanowią drugi stopień filtracji, zatrzymując mniejsze cząsteczki, takie jak drobny pył czy mikroorganizmy. Filtry absolutne to trzeci stopień filtracji, stosowany w miejscach o najwyższych wymaganiach higienicznych, takich jak szpitale, czy laboratoria. Te filtry charakteryzują się bardzo wysoką skutecznością zatrzymywania nawet submikronowych cząstek.

Normy europejskie precyzyjnie określają klasy filtrów w zależności od ich skuteczności. Przykładowo filtry wstępne są oznaczane jako G1-G4, filtry dokładne jako M5-M6 i F7-F9, a filtry absolutne jako H10-H14 (HEPA) lub U15-U17 (ULPA).

Materiały filtracyjne stosowane w filtrach powietrza to najczęściej włókna szklane, polipropylenowe lub syntetyczne, które zapewniają wysoką skuteczność przy niskim oporze przepływu.

Rodzaje Filtrów Powietrza Stosowanych w Centralach Wentylacyjnych:

Filtry metalowe przeciwtłuszczowe (klasy G2, G3, G4): Służą jako pierwsza linia obrony przed większymi cząstkami zanieczyszczeń, takimi jak kurz, pył i tłuszcze. Są powszechnie stosowane w kuchniach, restauracjach i miejscach o wysokim poziomie zanieczyszczeń powietrza. Filtry te zatrzymują większe cząstki, chroniąc kolejne stopnie filtracji przed nadmiernym obciążeniem.
Filtry z włókniny (klasy G4, F5, F7, F9): Są kluczowym elementem systemów wentylacyjnych, a w placówkach medycznych często stanowią wstępny etap filtracji przed filtrami HEPA.
- Filtry kasetowe: Charakteryzują się mniejszą długością, co pozwala na łatwiejszy montaż w ograniczonych przestrzeniach.
- Filtry kieszeniowe: Mają większą powierzchnię filtracyjną dzięki dłuższej konstrukcji kieszeniowej. Zwiększona powierzchnia pozwala na dłuższe użytkowanie filtra, co oznacza rzadsze wymiany i niższe koszty operacyjne.
Filtry HEPA (High-Efficiency Particulate Air): Są nieodzowne w placówkach medycznych, szczególnie na oddziałach intensywnej terapii i w salach operacyjnych, gdzie czystość powietrza ma kluczowe znaczenie.
Filtry węglowe: Stosuje się w celu usuwania zanieczyszczeń chemicznych oraz neutralizacji nieprzyjemnych zapachów.
Filtry elektrostatyczne: Wykorzystują ładunek elektryczny do przyciągania i zatrzymywania drobnych cząstek, takich jak kurz i dym. Ładunek elektrostatyczny nie jest niebezpieczny dla człowieka, co czyni te filtry bezpiecznymi w użytkowaniu.
Filtry antysmogowe: Są specjalnie zaprojektowane, aby zatrzymywać cząstki smogu i inne zanieczyszczenia pochodzące z zanieczyszczonego powietrza zewnętrznego. Są szczególnie przydatne w obszarach miejskich, gdzie poziom zanieczyszczeń jest wysoki.
Filtry adsorpcyjne: Są stosowane do usuwania z powietrza gazów i lotnych związków organicznych (VOC). Ich działanie opiera się na zdolności materiału filtracyjnego do wiązania zanieczyszczeń chemicznych na swojej powierzchni.

Wpływ Zanieczyszczonych Filtrów na Efektywność Energetyczną

Zanieczyszczone filtry powietrza mają istotny wpływ na efektywność energetyczną systemów wentylacyjnych. Wraz ze wzrostem zanieczyszczeń gromadzących się na filtrach, powietrze napotyka na większy opór podczas przepływu przez system.

W przypadku układów standardowych następuje wówczas spadek wydajności wentylacji, który zależnie od stopni i klas filtracji może sięgać nawet 40-50 %. Z kolei w układach, gdzie czujniki ciśnienia lub czuniki przepływu dążą do utrzymania stałej wydajności - wentylatory są zmuszane do intensywniejszej pracy, co zwiększa pobór energii.

Koszty związane z wzrostem zużycia energii są jednym z głównych argumentów przemawiających za regularną wymianą filtrów. Filtry elektrostatyczne wyróżniają się stabilnością oporu przepływu powietrza przez cały cykl pracy. Dzięki temu, w porównaniu do filtrów włókninowych, które stają się coraz bardziej zanieczyszczone i zwiększają opór przepływu, filtry elektrostatyczne pozwalają na znaczne oszczędności energetyczne.

Regularna Wymiana i Konserwacja Filtrów

Regularna wymiana i konserwacja filtrów to kluczowe działania zapewniające sprawność systemów wentylacyjnych, optymalną jakość powietrza oraz długą żywotność instalacji. Okresy wymiany filtrów zależą od rodzaju filtra oraz warunków pracy instalacji.

Filtry wstępne - należy wymieniać co 3-6 miesięcy, w zależności od poziomu zanieczyszczeń powietrza zewnętrznego.

Procedury konserwacji obejmują kontrolę stanu filtrów, czyszczenie instalacji i regularne sprawdzanie szczelności systemu. Zaniedbanie wymiany filtrów i ich konserwacji może prowadzić do zwiększenia kosztów eksploatacyjnych, obniżenia jakości powietrza oraz uszkodzenia elementów systemu, takich jak wymienniki ciepła czy wentylatory.

Regularna kontrola i odpowiednia konserwacja to najlepszy sposób na utrzymanie sprawnego działania systemów wentylacyjnych.

Zalecenia Dotyczące Monitorowania i Serwisowania Filtrów Powietrza:

Regularne monitorowanie: W systemach wentylacyjnych, szczególnie tych wykorzystywanych w placówkach medycznych, zaleca się regularne monitorowanie stanu filtrów.
Harmonogram wymiany: Opracowanie i przestrzeganie harmonogramu wymiany filtrów jest kluczowe.
Regeneracja filtrów elektrostatycznych: Filtry elektrostatyczne, jako filtry wielokrotnego użytku, mogą być regenerowane poprzez zanurzenie w roztworze z detergentem.
Inspekcja wizualna: W przypadku central wentylacyjnych w wykonaniu higienicznym, wyposażonych w okna inspekcyjne (tzw. „bulaje”) oraz wewnętrzne oświetlenie, możliwa jest wizualna ocena stanu filtrów bez konieczności zatrzymywania centrali.
Wybór odpowiednich filtrów: Dobór odpowiednich filtrów zależy od specyfiki budynku oraz wymagań dotyczących jakości powietrza.

Podsumowanie

Odpowiednia filtracja to podstawa, jeśli chcesz zadbać o jakość powietrza w pomieszczeniach. Nowoczesne sprzęty często wyposażone są także w dodatkowe technologie, takie jak funkcja jonizacji powietrza, która wspiera proces oczyszczania, czy regulacja wilgotności powietrza, wpływająca na komfort oddychania i zdrowie domowników.

Filtry powietrza w centralach wentylacyjnych odgrywają kluczową rolę w zapewnieniu jakości powietrza i efektywności energetycznej systemów HVAC. Regularne monitorowanie stanu filtrów, przestrzeganie harmonogramu ich wymiany oraz stosowanie zaawansowanych technologii filtracji, takich jak filtry elektrostatyczne, to kluczowe elementy skutecznej strategii utrzymania jakości powietrza na odpowiednim poziomie.

Optymalnym rozwiązaniem do użytku domowego jest wybór oczyszczacza powietrza, który będzie wyposażony w łatwy do utrzymania w czystości filtr wstępny, efektywny filtr węglowy oraz niezwykle skuteczny filtr HEPA. Nie warto inwestować w tanie oczyszczacze z filtrem EPA, gdyż ten prawdopodobnie nie spełni Twoich oczekiwań. Nie można przy tym zapominać, że oczyszczacz powietrza będzie działał sprawnie tylko wówczas, gdy będziesz go regularnie czyścić i wymieniać zgodnie z zaleceniami producenta.

Przy wyborze zwróć uwagę na urządzenia, które posiadają wskaźnik efektywności oczyszczacza Clean Air Delivery Rate (CADR), mierzący ilość oczyszczonego powietrza w ciągu jednej minuty (CFM) podczas pracy urządzenia na maksymalnej prędkości. Im wyższy CADR, tym większa powierzchnia, którą urządzenie może skutecznie oczyścić. Dla skutecznego oczyszczania CADR powinien wynosić co najmniej dwie trzecie powierzchni pomieszczenia w stopach kwadratowych.

Filtracja powietrza to proces kluczowy dla utrzymania czystości powietrza w systemach wentylacyjnych, mający na celu usuwanie zanieczyszczeń i ochronę zarówno użytkowników pomieszczeń, jak i elementów instalacji. Efektywność filtracji zależy od kilku kluczowych parametrów. Jednym z nich jest skuteczność filtracji, czyli zdolność filtra do zatrzymywania zanieczyszczeń o różnych rozmiarach. Kolejnym istotnym czynnikiem jest opór przepływu powietrza, który powinien być jak najniższy, aby ograniczyć zużycie energii i uniknąć przeciążeń systemu. Chłonność pyłowa, czyli zdolność filtra do magazynowania zanieczyszczeń, określa, jak długo filtr może działać bez konieczności wymiany.

tags: #dwa #filtry #powietrza #rodzaje #zastosowanie