Domowy Filtr Powietrza: Zasada Działania i Wybór

Szczegóły: Opublikowano: 16. October 2025

Oczyszczacz powietrza to urządzenie elektryczne ze specjalnym układem filtracyjnym, które pozwala na poprawę jakości powietrza w domu czy biurze. Oczyszczacze powietrza do domu to urządzenia, których zadaniem jest usuwanie z powietrza zanieczyszczeń, takich jak smog, dym papierosowy, cząsteczki kurzu czy drobnoustroje, a tym samym - poprawa jakości powietrza w domu.

Jak Działają Oczyszczacze Powietrza?

Zasada działania oczyszczaczy powietrza jest bardzo prosta, a zarazem wysoce skuteczna. Oczyszczacz powietrza do domu zasysa powietrze, następnie je filtruje, i w zależności od modelu, czasem również jonizuje, po czym uwalnia do pomieszczenia. Najczęściej oczyszczacze powietrza wyposażone są w wentylator oraz kilka rodzajów filtrów oczyszczających.

Trzeba jednak podkreślić, że to jakie zanieczyszczenia usuwane są przez oczyszczacz powietrza uzależnione jest od tego, jakie elementy filtrujące się w nim znajdują. Ponadto by oczyszczacz powietrza prawidłowo spełniał swą funkcję, należy ustawić go w miejscu, gdzie jest swobodny przepływ powietrza.

Rodzaje Filtrów Stosowanych w Oczyszczaczach Powietrza:

Filtr HEPA: Usuwa najmniejsze, a zarazem najgroźniejsze zanieczyszczenia.
Filtr Węglowy: Odpowiada za eliminację przykrych zapachów, gazów i lotnych związków organicznych.
Filtr Wstępny: Mechanicznie wyłapuje największe zanieczyszczenia, takie jak kurz, sierść, włosy.
Filtr Jonowy: Wykorzystuje jonizację do przyciągania i usuwania zanieczyszczeń.
Filtr UV: Niszczy bakterie i inne patogeny za pomocą światła ultrafioletowego.

Oczyszczacz Powietrza - Jaki Wybrać?

Wybierając oczyszczacz powietrza, warto zwrócić uwagę na modele łączące w sobie funkcję jonizacji czy nawilżania powietrza. Oczyszczacze powietrza z funkcją jonizacji sprawiają, że w powietrzu pojawiają się jony ujemne, które wyłapują drobinki zanieczyszczeń, a następnie je niszczą. Jonizacyjne oczyszczacze powietrza z kurzu sprawiają, że filtracja powietrza jest skuteczniejsza, a odpowiednio zjonizowane powietrze jest czyste, zawiera mniej zanieczyszczeń, pyłów, kurzu i drobnoustrojów, co korzystnie przekłada się na nasze zdrowie. Warto przy tym dodać, że urządzenie do oczyszczania powietrza wyposażone w opcję jonizacji to najlepszy oczyszczacz powietrza dla alergików.

Oczyszczacz powietrza z nawilżaczem to urządzanie łączące w sobie funkcję oczyszczania, czyli usuwania z powietrza rozmaitych zaliczeń oraz nawilżania, tj. podnoszenia poziomu wilgotności powietrza do optymalnego poziomu. Dzięki takiemu rozwiązaniu w sposób całościowy, bez konieczności kupowania dwóch oddzielnych urządzeń, możemy zadbać o jakość powietrza.

Przeczytaj także: Sędziszów Filtr Powietrza do Astry H - Testy i Opinie

Ponadto oczyszczacze powietrza najczęściej wyposażone są również w dodatkowe funkcje, takie jak: automatyczne oczyszczanie, wskaźnik jakości powietrza, wskaźnik zawartości pyłów czy timer.

Jakie Cechy Powinien Posiadać Najlepszy Oczyszczacz Powietrza?

Decydując się na kupno oczyszczacza, w pierwszej kolejności należy zwrócić uwagę na rodzaj zastosowanych filtrów.

Najlepszy oczyszczacz powietrza musi być wydajny. Im wyższa wydajność i szybszy przepływ powietrza, tym urządzenie będzie efektywniej oczyszczało powietrze z zanieczyszczeń.

Ponadto urządzenie do oczyszczania powietrza nie powinno być zbyt hałaśliwe. Zwykle pracuje ono kilka godzin dziennie, dlatego wskazuje się, że poziom emitowanego hałasu powinien wynosić nie więcej niż 35 dB.

Oczyszczacz powietrza do mieszkania powinien być również estetyczny i stylowy ponieważ, by dobrze spełniał swą funkcję, zwykle musi stać w widocznym miejscu we wnętrzu.

Przeczytaj także: Jak wymienić filtr w Vespa LX 50?

Filtr HEPA - Szczegółowe Informacje

Filtr HEPA (z ang. High Efficiency Particulate Air Filter) to specjalny rodzaj filtra stosowanego między innymi w oczyszczaczach powietrza, który charakteryzuje się wysoką skutecznością w usuwaniu zanieczyszczeń. Jego konstrukcja sprawia, że zatrzymuje drobinki nawet o średnicy 0,3 µm. Składa się on z cienkich arkuszy, wykonanych z polipropylenu, które uformowane są w kształcie harmonijki. Taki kształt pozwala jednocześnie na swobodny przepływ powietrza, a dodatkowo cechuje się dużą powierzchnią, która skutecznie absorbuje wszelkie zanieczyszczenia.

HEPA filtry charakteryzują się prostą zasadą działania. Ich włókna tworzą zwartą siatkę, która posiada mikroskopijne pory. Są one na tyle niewielkie, że zatrzymują niemal wszystkie możliwe zanieczyszczenia (w tym zarodniki, bakterie i wirusy), ale jednocześnie pozwalają na swobodny przepływ powietrza. Filtracja w filtrach HEPA odbywa się poprzez 4 rodzaje mechanizmów: dyfuzję, inercję, przesiewanie i przechwycenie.

Mechanizmy Filtracji w Filtrach HEPA:

Przesiewanie: Cząstki kurzu, sierść i drobnoustroje zatrzymują się włóknach filtrach, podczas gdy powietrze może je swobodnie okrążać.
Inercja (bezwładność): Dotyczy większych i cięższych cząsteczek, które posiadają większą masę od powietrza. Za sprawą siły bezwładności, pyły tego typu nie podążają w tym samym kierunku co powietrze i wpadają bezpośrednio na włókna filtra HEPA.
Dyfuzja: To zjawisko pomaga w zatrzymywaniu najmniejszych cząsteczek, takich jak zarodniki pleśni, które poruszając się w nieregularnych kierunkach, wychwytywane są przez włókna filtra.
Przechwycenie: Można to inaczej nazwać “przyklejaniem” brudu do włókien na oczyszczaczu. Na przechwycenie podatne są pyły i cząstki o średniej wielkości, które podążają za ruchem powietrza.

Filtry HEPA produkuje się z włókien szklanych. Ten rodzaj materiału skuteczny jest w przechwytywaniu cząstek o średnicy ≥ 0,01 µm i może zatrzymać nawet do 99,995% cząstek o rozmiarach 0,3 µm. Co oznaczają te liczby? Między innymi to, że filtry te zatrzymują nie tylko cząstki kurzu, ale również komórki mikroorganizmów, takich tak grzyby czy wirusy i pierwotniaki.

Dodatkowo filtry powietrza tego rodzaju stosowane na skalę przemysłową, wyposażone są w aluminiowe arkusze blachy, które stanowią ich wzmocnienie i zwiększają wydajność. W wielu urządzeniach stosuje się również filtry wstępne (o konstrukcji zwykłej siatki), których zadaniem jest wyłapanie największych cząsteczek kurzu.

Filtr wstępny i główny może być dodatkowo ulepszony poprzez specjalne wkłady zawierające węgiel aktywny. Taki układ oczyszczania filtruje służy do filtracji o dużej skuteczności nie tylko dużych i mikroskopijnych zanieczyszczeń stałych, ale również lotnych związków organicznych (VOC - Volatile Organic Compounds). Filtry węglowe pochłaniają przy okazji nieprzyjemne zapachy, takie jak chociażby dym papierosowy, więc skuteczność całkowita filtracji w tego typu oczyszczaczach powietrza jest znacznie większa, niż skuteczność filtra w standardowych rozwiązaniach.

Przeczytaj także: Oczyszczacz Duux: konserwacja filtra

Zastosowanie Filtrów HEPA

Filtry HEPA, podobnie jak filtry EPA stosowane w małych urządzeniach AGD, słyną ze swojej ekstremalnej skuteczności usuwania cząstek o wielkości mikroskopijnej. Filtry klasy takiej jak E11, E12 czy też H13 są w stanie przechwycić nawet do 99,995% zanieczyszczeń i cząstek o wielkości 0,3 µm. To sprawia, że filtry tego typu stosuje się wszędzie tam, gdzie istotna jest najwyższa jakość i czystość powietrza.

Łatwość dostępu i względnie niski koszt omawianych filtrów HEPA sprawiają, że coraz częściej wykorzystywane są one w urządzeniach na użytek indywidualny, takich jak np. oczyszczacze powietrza czy odkurzacze domowe. Fakt ten doceniają m.in. alergicy, ponieważ wysoka skuteczność filtrów pozwala na szybką eliminację kurzu i innych alergenów z powietrza oraz podłóg.

Wysokoskuteczny filtr powietrza jest szczególnie istotny w dobie pandemii koronawirusa SARS-COV-2. Zarówno odkurzacze, jak i systemy klimatyzacji wyposażone w te filtr HEPA, pozwalają na skuteczne filtrowanie powietrza i zatrzymują cząsteczki wirusa (w tym koronawirusa, wirusa grypy oraz odry). Należy jednak pamiętać to, że filtry nie zabijają mikroorganizmów, a jedynie je zatrzymują.

Co Usuwają (Zatrzymują) Filtry HEPA?

Bakterie
Wirusy
Grzyby i pleśń
Pierwotniaki
Kurz i pyłki roślin
Roztocza
Drobną sierść
Pyłki zawieszone, czyli składniki smogu, np. PM2.5, PM10, PM1

Klasyfikacja Filtrów HEPA

Każdy filtr HEPA opisuje jeden z ośmiu podstawowych klas skuteczności w usuwaniu zanieczyszczenia, które różnią się od siebie wydajnością filtrowania cząstek o średnicy 0,3 µm. Każda klasa filtra opiera się o wyznaczenia normy N1822-1: 2009.

Klasyfikacja filtrów HEPA wygląda następująco:

EPA E10 - skuteczność filtrowania zanieczyszczeń na poziomie 85%.
EPA E11 - skuteczność oczyszczaczy sięga już 95%.
EPA E12 - skuteczność usuwania zanieczyszczeń na poziomie 99,5%.
HEPA H13 - skuteczność w oczyszczaniu powietrza wynosi już 99,95%.
HEPA H14 - filtrowanie na poziomie 99,995%.
ULPA U15 / ULPA U16 / ULPA U17 - najwyższy poziom filtrowania na poziomie kolejno: 99,9995%, 99,99995% oraz 99,999995%.

Częstotliwość Wymiany Filtra HEPA

Producenci sugerują różne terminy okresowych wymian tego typu filtrów. Wszystko zależy od przeznaczenia i warunków pracy danego urządzenia. Okres ten może wahać się od kilku miesięcy do nawet 10 lat. Warto w tym punkcie dodać, że niektóre urządzenia wyposażone są w specjalny licznik godzin pracy i automatycznie informują o konieczności wymiany filtra na nowy.

Ułatwieniem mogą być natomiast filtry zmywalne, które można oczyścić samodzielnie z wykorzystaniem ciepłej wody. Ważne jest jednak, aby dodatkowo nie szczotkować powierzchni filtra i nie zakładać go nadal wilgotnego do oczyszczaczy i innych urządzeń (filtr trzeba odstawić najpierw do całkowitego wysuszenia).

Domowy oczyszczacz powietrza zagwarantuje najwyższy poziom jakości powietrza bez konieczności montażu filtrów lepszych niż filtry HEPA H13. Tak restrykcyjne normy są natomiast potrzebne w specyficznych gałęziach przemysłu, np. w fabrykach nanokomponentów czy też elektrowniach atomowych.

Jak Myć Filtr HEPA w Oczyszczaczach Powietrza?

Przede wszystkim rzeczą pewną jest, że każdy filtr HEPA - również ten omawiany w artykule - z biegiem czasu się zapycha. Wszystko zależy od warunków, w których jest użytkowany. Żywotność filtra, która wpływa również na oczyszczacz powietrza i jego pracę, zależy od jego rodzaju, dlatego warto jeszcze przed zakupem danego urządzenia upewnić się, z jakim rodzajem filtrów powietrza mamy do czynienia.

Jak czyścić filtry typu HEPA? Przede wszystkim tak jak wspomnieliśmy wcześniej, nie należy używać jakichkolwiek szczotek. Mogę one naruszyć strukturę filtra (nawet jeżeli tego nie zauważymy) co pogorszy późniejszą skuteczność oczyszczania powietrza, a w związku z tym jakość powietrza spadnie.

Z racji niewielkich cen tego rodzaju filtrów, najlepiej będzie od razu wymienić go na nowy (polecamy wyposażyć się w komplet zapasowych filtrów już w momencie zakupu danego urządzenia).

Regularna konserwacja pozwala utrzymać ich efektywność na najwyższym poziomie. Jak myć filtr HEPA? Przede wszystkim sprawdź po jego wyjęciu, czy faktycznie wymaga on czyszczenia. Wystarczy porównać obie strony filtra pod kątem widocznych zanieczyszczeń. Następnie powierzchnię filtra możesz delikatnie oczyścić szmatką i przemyć pod bieżącą wodą (uważaj, aby przypadkowo go nie uszkodzić). Wyższą skuteczność w myciu osiągniesz, gdy podstawisz filtr powietrza pod większe ciśnienie wody (wszystko jednak wykonuj z umiarem!). Na koniec odstaw filtr HEPA do pełnego i naturalnego wyschnięcia. Przed jego ponownym włożeniem do urządzenia, takiego jak oczyszczacz czy odkurzacz, upewnij się, że jest on całkowicie suchy - w przeciwnym wypadku jego skuteczność filtracji bądź żywotność mogą znacznie spaść!

Jeżeli zabrudzenia na jego powierzchni są uporczywe i nie chcą schodzić pod wpływem bieżącej wody, możesz zdecydować się na zastosowanie niewielkiej ilości mydła lub płynu do mycia naczyń.

Odkurzacze Wyposażone w Filtr HEPA - Dlaczego Warto Je Mieć?

Odkurzacze to jedne z najpopularniejszych urządzeń czyszczących w gospodarstwach domowych. W porównaniu do tradycyjnych egzemplarzy, te z innowacyjnymi filtrami nie posiadają praktycznie żadnych wad. W dodatku ceny odkurzaczy, które wyposażono w filtr HEPA są niewiele wyższe.

Co zyskujemy kupując nowoczesny odkurzacz wykorzystujący technologię filtrów HEPA? Przede wszystkim niespotykany dotąd poziom higieny w mieszkaniu. Możliwe stanie się filtrowanie nawet mikro zanieczyszczeń - w tym wirusów i bakterii. Odkurzacze tego typu oraz inne urządzenia, takie jak oczyszczacze powietrza, będą idealnym rozwiązaniem dla alergików! Skutecznie pozbędą się nawet najdrobniejszych cząsteczek zanieczyszczeń - w tym odchodów roztoczy, które stanowią popularny alergen.

Koronawirus SARS-COV-2 a Filtry High Efficiency Particulate Air

Większość placówek publicznych, miejsca opieki zdrowotnej, przedsiębiorstwa a także użytkownicy indywidualni na całym świecie, zaczęli przykładać większą wagę do utrzymania higieny osobistej i czystości powietrza w otaczającej ich przestrzeni, z dnia na dzień rośnie także popularność oczyszczaczy powietrza wyposażonych w filtr HEPA H13, oraz inne HEPA filtry. Zastosowanie filtra HEPA w oczyszczaczach powietrza to już standard!

Jeżeli zatem szukamy domowego odkurzacza lub oczyszczaczy powietrza, które skutecznie pozbędą się cząsteczek wirusa, szukajmy sprzętu z filtrami o klasie co najmniej HEPA H14.

Maseczki Antywirusowe, a Filtr HEPA

Wysokowydajne filtry HEPA wykorzystywane są nie tylko w oczyszczaczach powietrza i urządzeniach myjąco-czyszczących, ale również w środkach ochrony osobistej. Jest to bardzo istotny czynnik walki z trwającą pandemią koronawirusa SARS-COV-2. Jak już wiadomo filtry powietrza wysokiej klasy są w stanie skutecznie zatrzymać cząsteczki mikroorganizmów, takich jak bakterie czy wirusy. To sprawia, że maski wyposażone w filtry HEPA stanowią podstawowe wyposażenie zespołów medycznych i personelu szpitalnego.

Oczyszczanie Powietrza: Filtry Węglowe, Jonowe i UV

Oprócz filtrów HEPA, w oczyszczaczach powietrza stosuje się również inne rodzaje filtrów, które pełnią różne funkcje:

Filtr Węglowy: Składa się z granulek węgla aktywnego, który absorbuje związki organiczne, metale ciężkie, brzydkie zapachy i dym tytoniowy.
Filtr Jonowy: Zanieczyszczenia poddawane są jonizacji i przyciągane przez element o ładunku przeciwnym, usuwając m.in. dym i pył.
Filtr UV: Wykorzystuje światło ultrafioletowe do niszczenia bakterii i innych patogenów.

Jak Wybrać Oczyszczacz Powietrza: Praktyczne Wskazówki

Wybierając oczyszczacz powietrza, warto zwrócić uwagę na kilka kluczowych aspektów:

Wielkość Pomieszczenia: Dobierz oczyszczacz do metrażu pomieszczenia, w którym ma pracować.
Rodzaj Filtrów: Upewnij się, że urządzenie posiada odpowiednie filtry (HEPA, węglowy, wstępny).
Wydajność CADR: Sprawdź współczynnik dostarczania czystego powietrza (CADR), który wskazuje, ile powietrza urządzenie jest w stanie przefiltrować w ciągu godziny.
Dodatkowe Funkcje: Zastanów się, czy potrzebujesz funkcji nawilżania, jonizacji, trybu nocnego czy automatycznego.
Koszty Eksploatacji: Weź pod uwagę koszty wymiany filtrów i pobór energii.

Jak Przygotować Oczyszczacz Powietrza na Sezon Smogowy?

Aby przygotować oczyszczacz powietrza na sezon smogowy, należy:

Sprawdzić Stan Filtrów: Oczyścić lub wymienić filtry wstępne, HEPA i węglowe.
Odkurzyć Filtr Wstępny: Regularnie odkurzać filtr wstępny, aby usunąć większe zanieczyszczenia.
Unikać Czyszczenia na Mokro: Nie czyścić filtrów HEPA na mokro, a jedynie odkurzać.
Przestrzegać Zaleceń Producenta: Zawsze postępować zgodnie z instrukcjami producenta dotyczącymi czyszczenia i wymiany filtrów.
Odkamienić Nawilżacz: Jeśli oczyszczacz posiada nawilżacz, regularnie go odkamieniać.

Dlaczego Warto Zainwestować w Filtry Powietrza do Domu?

Inwestycja w filtry powietrza do domu przynosi liczne korzyści:

Poprawa Jakości Powietrza: Usuwanie zanieczyszczeń, alergenów, bakterii i wirusów.
Ochrona Zdrowia: Zmniejszenie ryzyka chorób układu oddechowego, alergii i innych schorzeń.
Komfort Życia: Poprawa samopoczucia i jakości snu.
Minimalizacja Alergenów: Skuteczna redukcja alergenów domowych, takich jak kurz, sierść zwierząt i pyłki.

Funkcje i Tryby Pracy Oczyszczaczy Powietrza

Oczyszczacze powietrza oferują różne funkcje i tryby pracy, które dostosowują ich działanie do potrzeb użytkownika:

Tryb Nocny: Najcichszy tryb pracy.
Tryb Wysoki: Najintensywniejsze oczyszczanie powietrza.
Tryb Automatyczny: Urządzenie samo skanuje jakość powietrza i dostosowuje prędkość pracy.
Clean ION Shower: Intensywny wyrzut jonów ujemnych.
Tryb Pyłki: Specjalny tryb do odfiltrowywania pyłków roślin.
Funkcja Nawilżania Powietrza: Utrzymanie odpowiedniej wilgotności powietrza.
Funkcja Jonizacji Powietrza: Neutralizacja jonów dodatnich w powietrzu.
Funkcja Timer: Planowanie czasu pracy urządzenia.
Funkcja Wskaźnika Czystości Powietrza: Informowanie o jakości powietrza w pomieszczeniu.
Funkcja Wskaźnika Kurzu: Wykrywanie obecności kurzu w powietrzu.
Funkcja Wskaźnika Konserwacji Filtrów: Przypominanie o konieczności konserwacji filtrów.
Funkcja Czujnika Natężenia Światła: Dostosowanie pracy urządzenia do warunków oświetleniowych.
Blokada Rodzicielska: Zabezpieczenie panelu sterowania przed dziećmi.

Wydajność Oczyszczaczy Powietrza: CADR

Wydajność oczyszczacza powietrza określa współczynnik CADR (Clean Air Delivery Rate), który wskazuje, ile metrów sześciennych powietrza urządzenie jest w stanie przefiltrować w ciągu godziny. Im wyższy CADR, tym większa wydajność oczyszczacza.

tags: #domowy #filtr #powietrza #zasada #działania