Czy basen chlorowany jest szkodliwy dla dzieci?

Szczegóły: Opublikowano: 26. November 2025

Dla dorosłych kąpiel w basenie ogrodowym to miła chwila relaksu, natomiast dla dzieci to sposób na aktywne spędzanie długich, letnich dni. Basen ogrodowy to świetny wybór dla dzieci w różnym wieku, w tym nawet dla niemowląt. Basenowe zabawy poza dostarczaniem frajdy dbają również o rozwój. Dzieci, zwłaszcza te najmłodsze nabywają odporności i poprawiają swoją motorykę, dzięki czemu łatwiej przychodzi im pokonywanie kolejnych etapów rozwoju ruchowego.

Wszelka aktywność w basenie pozytywnie wpływa na zdrowie i samopoczucia dziecka. Wspomaga ona rozwój malucha i poprawia jego sprawność ruchową. Dzieciaki często korzystające z basenów zyskują także większą odporność, wzmacniają mięśnie kręgosłupa, a przede wszystkim oswajają się z wodą, dzięki czemu nie boją się jej. Zabawa w basenie doskonale wpływa również na układ oddechowy, wzmacniając go i skutecznie chroni przed chorobami dróg oddechowych. Dzięki kąpielom w basenie wzmocniony zostaje też układ sercowo-naczyniowy, a to wszystko za sprawą ciśnienia hydrostatycznego, które aktywizuje krążenie krwi i oddziałuje na naczynia krwionośne.

Zabawa w basenie przy wykorzystaniu kolorowych zabawek (w tym na przykład piłeczek) doskonale wspomaga koordynację wzrokowo-ruchową, a także koncentrację i umiejętności chwytne dzieciaków. Niemowlak będący w basenie jest odprężony i zrelaksowany, a wszystkie ćwiczenia wykonywane w wodzie kształtują jego zmysł równowagi i pobudzają układ nerwowy.

Niemowlęta po ukończeniu szóstego miesiąca życia pewnie utrzymują pozycję siedzącą, która wspiera zabawę w wodzie. Pewna, siedząca pozycja sprawia, że maluch jest dużo bardziej świadomy tego, co się wokół niego dzieje. Licznie przeprowadzone badania wskazują na to, że naturalne odruchy niemowląt wykorzystywane są do nauki pływania. Dziecko samo wstrzymuje oddech podczas zanurzania się w wodzie i nie zamyka przy tym oczu. Co więcej, utrzymywanie się malucha na plecach na powierzchni wody, ruch przypominający ruchy jaszczurki czy naturalny odruch kopania znakomicie przydają się w nabywaniu umiejętności pływackich.

Zabawę w basenie i pływanie można zapewnić maluchowi bardzo wcześnie. Kiedy maluch jest w stanie już stabilnie i samodzielnie siedzieć, a pogoda za oknem dopisuje, warto rozłożyć niewielkich rozmiarów basenik rozporowy. Łatwo go napełnić wodą i równie łatwo opróżnić. Dzięki temu nie trzeba będzie się martwić, że dostaną się do niego drobnoustroje czy bakterie. Jest to gwarancja czystej, świeżej i bezpiecznej wody dla malucha.

Przeczytaj także: Opinie o Basenach Ozonowanych

Przed i w trakcie sezonu należy zadbać o odpowiednie przygotowanie zbiornika, tak by przebywanie w nim było bezpieczne dla skóry. Trzeba pamiętać też, że skóra dzieci jest bardziej wrażliwa na działanie czynników zewnętrznych. Do uzdatniania wody do kąpieli dla dzieci powinno się używać bezpiecznej chemii basenowej. Jeśli mamy taką możliwość, najlepiej zorganizować dla dzieci niewielki, dmuchany basen, który można bardzo łatwo napełnić i opróżnić z wody. Dzięki temu nie zdążą się tam rozwinąć bakterie i inne drobnoustroje.

Co jednak w przypadku, gdy dziecko chce kąpać się razem z rodzicami w zwykłym, rozkładanym basenie ogrodowym? Wodę należy przygotować przy pomocy bezpiecznej chemii basenowej.

Chemia basenowa dla dzieci - jaki rodzaj wybrać?

Wodę w basenie ogrodowym należy regularnie dezynfekować. Taki zabieg wykonuje się średnio raz w tygodniu. Najpopularniejszym i najbardziej ekonomicznym sposobem jest użycie chemii do basenu z chlorem. Zastosowanie tego typu preparatów może być jednak problematyczne, jeśli z basenu ma korzystać dziecko. Chlor ma ostry zapach, może powodować szczypanie oczu i podrażnienia na wrażliwej skórze. Oczywiście dzieci mogą kąpać się w chlorowanej wodzie, ale tylko w przypadku, gdy nie będą pojawiały się żadne niepożądane objawy. Zdecydowanie bardziej bezpieczną chemią basenową dla dzieci będą środki, wykorzystujące do dezynfekcji aktywny tlen. Najczęściej można znaleźć je w postaci tabletek do basenu dla dzieci.

Bezpieczna chemia basenowa - o czym jeszcze pamiętać?

Oprócz chemii dezynfekującej należy regularnie stosować również preparaty, które regulują poziom czynnika pH (środowisko obojętne oscyluje w okolicach 7,0 a 7,4), a gdy zajdzie taka potrzeba - użyć chemii basenowej, która niszczy glony i algi. Na początku sezonu, przed napełnieniem basenu wodą, powinno się go dokładnie umyć przeznaczonymi do tego środkami. Istnieją także specjalne produkty do usuwania kamienia i tłuszczów z linii wody oraz do mycia powierzchni naokoło zbiornika.

Z reguły chemia basenowa jest bezpieczna, jeśli stosujemy ją zgodnie z zaleceniami producenta. Zwiększenie dawki lub częstotliwości nie sprawi, że środek będzie działał szybciej lub skuteczniej. Może za to powodować podrażnienia skóry, a nawet niszczenie elementów zbiornika.

Przeczytaj także: Baseny w Koziegłowach: Nowe metody ozonowania

Chlor w basenie - zagrożenia i skutki uboczne

Chlor stosowany w basenach jest substancją dezynfekcyjną, która ma na celu zabijać bakterie, wirusy i inne mikroorganizmy w wodzie, aby chronić użytkowników basenu przed zakażeniami. Odpowiednio używany chlor nie powinien szkodzić, ale nadmiar chloru lub nieprawidłowe stosowanie go może prowadzić do pewnych zagrożeń i problemów zdrowotnych. Oto kilka kwestii, które warto wziąć pod uwagę:

Podrażnienie skóry i oczu: Nadmierna ilość chloru w wodzie basenowej może powodować podrażnienie skóry i oczu. Objawia się to przede wszystkim jako swędzenie, zaczerwienienie i pieczenie skóry oraz czerwone i łzawiące oczy.
Problemy oddechowe: W przypadku basenów zamkniętych, chlor może tworzyć opary, które mogą prowadzić do problemów oddechowych, zwłaszcza u osób z astmą lub innymi schorzeniami układu oddechowego.
Reakcje alergiczne: Niektóre osoby mogą być uczulone na chlor lub jego pochodne, co może prowadzić do reakcji alergicznych, takich jak pokrzywka lub katar.
Produkcja chloramin: Nadmiar chloru w basenie może prowadzić do powstania chloramin, które są substancjami chemicznymi powstałymi w wyniku reakcji chloru z organicznymi substancjami, takimi jak pot i mocz. Chloraminy mogą wywoływać nieprzyjemny zapach oraz mogą być szkodliwe, jeśli występują w nadmiernych ilościach.
Zagrożenie dla zdrowia dzieci: Dzieci, zwłaszcza te, które nie potrafią jeszcze samodzielnie pływać, mogą przypadkowo połknąć chlorowaną wodę, co może prowadzić do problemów żołądkowych.

Czy chlor w basenie jest szkodliwy?

Chlor w basenie jest kluczowym środkiem chemicznym stosowanym do utrzymania higieny i czystości wody. Chlorowanie wody to skuteczna metoda dezynfekcji basenów, jednakże nieodpowiednie zarządzanie poziomem chloru może prowadzić do szeregu zagrożeń zdrowotnych.

Wysokie stężenie chloru w wodzie basenowej może prowadzić do podrażnień skóry, oczu oraz układu oddechowego. Jednym z poważniejszych skutków ubocznych korzystania z basenów chlorowanych mogą być reakcje alergiczne oraz problemy skórne. Chlor w basenie, choć niezwykle skuteczny w dezynfekcji, może wywoływać negatywne reakcje u ludzi o wrażliwej skórze lub mających skłonności do alergii.

Wpływ chloru na oczy i włosy

Jednym z częstych pytań dotyczących korzystania z basenu jest wpływ chloru na oczy i włosy. Wpływ chloru na oczy jest szczególnie zauważalny u osób, które spędzają dużo czasu w wodzie basenowej. Chlor może prowadzić do podrażnień oczu, objawiających się pieczeniem, zaczerwienieniem oraz łzawieniem. Długotrwały kontakt z wodą chlorowaną może wysuszać naturalną warstwę ochronną oczu, co zwiększa podatność na infekcje oraz prowadzi do obrzęków spojówek.

Jeśli chodzi o chlor a włosy, jego wpływ może być również niekorzystny. Chlor działa utleniająco, co oznacza, że może osłabiać strukturę włosów, czyniąc je bardziej łamliwymi i suchymi. Osoby o jasnych, farbowanych włosach mogą zauważyć, że ich pasma stają się matowe, a czasem nawet zmieniają kolor na zielonkawy odcień, co wynika z reakcji chloru z chemikaliami zawartymi w farbach do włosów.

Przeczytaj także: Uzdrowisko Słoneczny Zdrój: Relaks i Zdrowie

Aby minimalizować negatywne skutki chloru, warto po każdej wizycie na basenie dokładnie umyć włosy szamponem oczyszczającym oraz stosować odżywki nawilżające i regenerujące.

Alternatywne metody dezynfekcji wody

Poszukując alternatywnych metod dezynfekcji wody basenowej, warto rozważyć kilka skutecznych rozwiązań bez użycia chloru. Jedną z takich metod jest zastosowanie soli morskiej. Systemy elektrolizy soli przekształcają sól w naturalne środki dezynfekujące, które skutecznie eliminują bakterie i wirusy, jednocześnie będąc łagodniejsze dla skóry i oczu.

Innowacyjne metody bez użycia chloru obejmują również technologię UV. Promieniowanie ultrafioletowe skutecznie dezaktywuje mikroorganizmy poprzez uszkodzenie ich DNA, zapewniając bezpieczną i czystą wodę basenową. Warto także rozważyć zastosowanie mineralnych systemów dezynfekcji, które wykorzystują naturalne minerały takie jak srebro i miedź do zwalczania patogenów.

Uczulenie na chlor - objawy i leczenie

Reakcje organizmu na chlorowaną wodę mogą obejmować świąd i rumień na skórze, łzawienie oczu, a nawet duszności. W rzeczywistości nie jest to uczulenie na chlor, lecz nadwrażliwości na drażniące właściwości tego pierwiastka. Chlor to pierwiastek o silnych właściwościach utleniających i wybielających. Wykorzystywany jest na ogromną skalę jako środek dezynfekujący w środkach czyszczących, a także do uzdatniania wody kranowej i basenowej. Chlorowanie wody basenowej to najbardziej powszechna metoda zabezpieczania jej przed drobnoustrojami, które mogłyby zaszkodzić człowiekowi.

Ze względu na swoje właściwości chemiczne, chlor należy do substancji niebezpiecznych dla organizmów żywych, w tym dla człowieka. Nie jest jednak alergenem i nie wykonuje się testów alergicznych z jego udziałem. Reakcje ze strony skóry, dróg oddechowych czy układu pokarmowego po kontakcie z chlorem bardzo przypominają reakcje uczuleniowe, ale w rzeczywistości są jednak objawami drażniącego działania chloru na skórę i błony śluzowe.

Objawy nadwrażliwości na chlor

Reakcje na drażniące działanie chloru mogą być różne w przypadku poszczególnych osób. Zależą od wrażliwości organizmu, ale też czasu trwania kontaktu z chlorowaną wodą lub środkami czyszczącymi oraz innych czynników, w tym przede wszystkim współwystępowania chorób alergicznych, zwłaszcza astmy i atopowego zapalenia skóry (AZS) oraz przewlekłych chorób dróg oddechowych na tle niealergicznym. Do najczęstszych objawów nadwrażliwości na chlor zalicza się przede wszystkim:

Podrażnienie skóry przypominające oparzenie chemiczne, czyli zaczerwienienie, świąd, tkliwość, ból w miejscu kontaktu z chlorem.
Wysypki i pokrzywki skórne z wypukłymi plamami lub guzkami o wyraźnie odgraniczonych krawędziach (wyprysk kontaktowy niealergiczny).
Duszący kaszel, duszności, ucisk w klatce piersiowej, świszczący oddech.
Katar, swędzenie nosa, kichanie, przekrwienie śluzówki nosa.
Łzawienie oczu, przekrwienie spojówek.

Objawy nadwrażliwości na chlor mogą wystąpić już podczas pierwszej wizyty na basenie z silnie chlorowaną wodą. Zwykle pojawiają się dopiero po długotrwałym kontakcie z chlorowaną wodą, np. u zawodowych pływaków, ratowników wodnych, instruktorów pływania itd.

Jak pomóc sobie w przypadku nadwrażliwości na chlor?

Jeżeli zmagasz się z nadwrażliwością na chlor, skorzystaj z poniższych wskazówek:

Unikaj kontaktu z chlorowaną wodą.
Do rekreacyjnego pływania wybieraj wody otwarte oraz baseny oczyszczane innymi metodami.
Unikaj korzystania z kurtyn wodnych i jacuzzi.
W domu zainstaluj filtry lub inne systemy oczyszczania wody kranowej.
Wodę pitną możesz przegotować (po kwadransie jest wolna od chloru).
Jeśli objawy uczulenia występują również po kąpieli w wannie - do wody możesz wsypać sproszkowany kwas askorbinowy, który neutralizuje drażniące działanie chloru.

Warto wiedzieć, że im bardziej gorąca jest woda w kąpieli, tym więcej oparów chloru inhaluje się do dróg oddechowych. Z tego powodu wybieraj krótkie, letnie prysznice.

Leczenie objawów uczulenia na chlor

Ponieważ chlor nie jest alergenem, u osób z nadwrażliwością na jego działanie nie można niestety zastosować terapii odczulającej. Do leczenia objawów skórnych po kontakcie z chlorem stosuje się preparaty pomocne również w alergiach kontaktowych: dostępne bez recepty maści i kremy z hydrokortyzonem, leki przeciwhistaminowe. W przypadkach ciężkich pokrzywek lekarz może zalecić: miejscową lub doustną aplikację glikokortykosteroidami, leki przeciwświądowe, okłady ściągające.

Pomocne jest też stosowanie odpowiednich kosmetyków, np. emolientów dla skóry atopowej lub łagodzącego żelu z aloesu. Jeżeli mimo rozwoju niewielkiej nadwrażliwości decydujesz się utrzymać kontakt z chlorowaną wodą, w sprzedaży dostępne są specjalne żele neutralizujące zapach chloru, nawilżające skórę i łagodzące podrażnienia.

Wymagania techniczne wobec basenów i wpływ chloru na zdrowie

Do dezynfekcji wody w niecce basenowej wymagany jest chlor. Chodzi tu o obecność w powietrzu związków THM (chloroformu) i przede wszystkim trichloroaminy, jako produktu reakcji chloru ze znajdującymi się w basenie substancjami mocznikowymi, wprowadzanymi przez jego użytkowników do wody poprzez urynę, pot, kosmetyki lub łuszczący się naskórek. To właśnie trichloroamina w zbyt wysokiej koncentracji jest głównie podejrzewana o wywoływanie astmy.

Dalsze studia potwierdziły te podejrzenia i pokazały istotną korelację pomiędzy punktem czasowym pierwszego pływania przed 2. rokiem życia a spadkiem poziomu białka komórek Clara w surowicy krwi. Z powodu niepełnych danych o progu działania trichloraminy nie można jeszcze ostatecznie ocenić, czy rzeczywiście we wczesnodziecięcym stadium następują szkodliwe działania na nabłonek płuc i prowadzi to do astmy.

Niemniej niemiecka Federalna Agencja Ochrony Środowiska (UBA - Umweltbundesamt) zaleca rodzicom dzieci poniżej 2 lat, gdzie w rodzinie objawiały się alergie, aby dla zachowania ostrożności zrezygnowali z pływania niemowląt, dopóki nie wyjaśni się, czy podejrzenia zostaną potwierdzone.

WAPOTEC HydroQuant®, a następnie w wyniku dalszego działania oksydacyjnego chloru powstaje dichloroamina i na koniec bardzo lotna trichloroamina. To właśnie trichloroamina jest odpowiedzialna za charakterystyczny zapach chloru na basenie. Jej obecność można ograniczyć, utrzymując w wodzie basenowej określoną wartość graniczną chloru związanego zgodnie np. z zalecaną w Polsce normą DIN 19643-1:2012.

Bieżąca kontrola chloru związanego powinna być obowiązkową czynnością na każdym basenie dostępnym dla niemowląt, a system uzdatniania wody basenowej powinien umożliwiać uzyskanie tej granicznej wartości chloru związanego. Dla basenów ze standardową metodą uzdatniania wody, gdzie uzyskanie granicznych wartości chloru związanego jest trudne lub nieosiągalne, pomocne może być rozszerzenie istniejącej technologii poprzez dodatkowe zainstalowanie opatentowanej i sprawdzonej w działaniu optymalizacji wg WAPOTEC®SYSTEM (zob. Nowe rozwiązania, czyli uzdatnianie wody basenowej z dodatkiem dwutlenku chloru, „Pływalnie i baseny” 2014, nr 16) i wprowadzenie do systemu uzdatniania wody basenowej dodatkowego oksydanta, jakim jest bezpieczny dwutlenek chloru.

Dwutlenek chloru wyręcza częściowo chlor w funkcji oksydacyjnej, a utleniając substancje mocznikowe, nie tworzy chloroamin, tak jak chlor, i dodatkowo jeszcze niszczy prekursory THM. To sprawia, że w wodzie basenowej następuje redukcja ubocznych produktów reakcji chloru, czyli tzw. chloru związanego.

W celu znaczącego zmniejszenia zagrożenia niemowląt astmą w wyniku dezynfekcji chlorem wody basenowej, należy starać się wykorzystywać wszystkie możliwości pozwalające na zredukowanie, na ile to możliwe, powstawania trichloroaminy oraz innych ubocznych produktów dezynfekcji.

Warto mieć na uwadze ww. wymagania techniczne wobec basenów oraz wiedzę o wpływie na zdrowie ubocznych produktów reakcji chloru i dążyć do wprowadzania wszelkich innowacyjnych rozwiązań, gdy basen odwiedzają nie tylko rodzice z niemowlętami, lecz także dzieci, młodzież i dorośli.

Pozytywny wpływ basenu na rozwój dziecka

Basen może pozytywnie wpływać na rozwój dziecka pod wieloma względami. Oto kilka sposobów, w jakie basen może korzystnie oddziaływać na rozwój dziecka:

Rozwój fizyczny: Pływanie jest doskonałą formą aktywności fizycznej, która angażuje wiele grup mięśniowych. Dzieci uczą się kontrolować swoje ciało w wodzie, co wspomaga rozwój siły mięśniowej, koordynacji ruchowej i sprawności fizycznej.
Rozwój motoryczny: Pływanie pomaga w rozwoju motoryki ogólnej i motoryki drobnej dziecka. Ruchy w wodzie, takie jak machanie rękoma i nogami, pomagają w koordynacji ruchowej i równowadze.
Rozwój umiejętności życiowych: Nauka pływania to istotna umiejętność życiowa, która może uratować życie w sytuacjach awaryjnych. Dzieci uczą się bezpiecznego zachowania w wodzie, co może być niezwykle ważne w przypadku wpadnięcia do wody.
Rozwój społeczny: Basen może być miejscem, gdzie dzieci uczą się interakcji społecznych. Mogą bawić się z rówieśnikami, uczestniczyć w lekcjach pływania w grupie i rozwijać umiejętności współpracy.
Rozwój emocjonalny: Pływanie może pomagać w budowaniu pewności siebie i poczucia własnej wartości u dzieci. Pokonując własne lęki i zdobywając nowe umiejętności, dzieci uczą się radzenia sobie ze stresem i wyzwaniami.
Rozwój umiejętności poznawczych: Dzieci uczą się orientacji w przestrzeni i rozumienia podstawowych pojęć matematycznych, takich jak pomiar i liczenie, podczas nauki pływania.
Zabawa i relaks: Basen to miejsce, gdzie dzieci mogą się bawić i relaksować. Pływanie może być źródłem frajdy i przyjemności, co jest ważne dla zdrowego rozwoju emocjonalnego.
Zdrowie ogólnego organizmu: Regularna aktywność fizyczna w basenie może wspomagać ogólny rozwój organizmu, poprawiać wydolność układu krążenia, rozwijać wytrzymałość oraz wspierać zdrowy styl życia.

Zasady bezpieczeństwa i higieny w basenie

Oto kilka zasad, o których należy pamiętać, aby zapewnić bezpieczeństwo i higienę podczas korzystania z basenu:

Przed wejściem do basenu należy wziąć prysznic, aby usunąć zanieczyszczenia ze skóry.
Dzieci powinny korzystać z basenu pod nadzorem dorosłych.
Należy unikać połykania wody z basenu.
Osoby z infekcjami skórnymi lub chorobami zakaźnymi nie powinny korzystać z basenu.
Po wyjściu z basenu należy dokładnie osuszyć skórę i włosy.
Warto stosować kremy nawilżające po kąpieli, aby zapobiec wysuszeniu skóry.
W przypadku wystąpienia podrażnień skóry lub oczu należy skonsultować się z lekarzem.

Zajęcia dla niemowląt na basenie

Zajęcia oswajania niemowląt w wodzie potrafią budzić skrajne emocje, u jednych duży entuzjazm, u innych obawy. Niemowlęta, zanim przyszły na świat, cały czas znajdowały się w środowisku wodnym, można śmiało powiedzieć, że przebywanie w wodzie jest im bliższe niż przebywanie na lądzie. Dzięki oporowi jaki stawia woda, na zajęciach nie ma miejsca na nagłe niekontrolowane ruchy, to powoduje, że dzieci są bezpieczniejsze w wodzie niż poza nią.

Na wstępie, około 3 miesiąca życia, warto wybrać się z dzieckiem do fizjoterapeuty. Specjalista określi, czy wszystko idzie w dobrym kierunku. Częste dolegliwości, takie jak wzmożone lub obniżone napięcie mięśniowe będą dobrym powodem, aby wybrać się na basen.

Baseny, na których odbywają się zajęcia dla niemowląt podlegają bardzo rygorystycznym kontrolom Sanepidu. Stężenie chloru jest znacznie niższe i jest bezpieczne nawet dla najmłodszych.

Ozonowanie to proces zachodzący POZA niecką basenową, w celu pozbycia się jak największej ilości drobnoustrojów, po tym woda trafia do zbiornika, w którym pływamy, a tam znajduje się... chlor lub sól. Jeżeli zatem znajdziemy basen z ozonowaną wodą to i tak będzie zawierał chlor, ozonowanie nie odbywa się w zbiorniku, w którym przebywają ludzie, ponieważ... byłoby to dla nas szkodliwe.

Jednym z głównych korzyści z nauki pływania w tak młodym wieku jest poprawa odporności. W tak młodym wieku to jedna z niewielu bezpiecznych aktywności ruchowych, systematyczny udział w zajęciach wyraźnie poprawia zakres ruchu w stawach, normalizuje napięcia mięśniowe i może mieć pozytywny wpływ na zmniejszenie częstotliwości występowania kolek. Dodatkowym autem jest utrzymywanie pozytywnych skojarzeń ze środowiskiem wodnym, co ułatwia późniejszą naukę pływania.

Gdy maluch samodzielnie trzyma główkę, rodzic ma jedno zmartwienie mniej, a dzięki temu może się bardziej skupić na poprawnym wykonywaniu ćwiczeń. Obowiązkowo należy zakupić jednorazowe pieluszki do pływania lub neoprenowe do wielokrotnego użytku. Chcemy, aby taka pieluszka mocno przylegała do ciała, by zminimalizować ryzyko ewentualnego zanieczyszczenia wody w basenie, w której wszyscy przebywamy. Od około 12 miesiąca życia zalecamy również przyzwyczajanie dzieci do czepków, a od 18 - 24 miesiąca nawet do okularków.

tags: #czy #basen #chlorowany #jest #szkodliwy #dla