Wysoki Wynik Filtracji Kłębuszkowej: Co To Oznacza?
- Szczegóły
GFR, czyli wskaźnik filtracji kłębuszkowej (ang. glomerular filtration rate), to parametr służący do oceny wydolności funkcjonowania nerek. Określa on wielkość przesączania kłębuszkowego w nerkach. W praktyce GFR określa się, podając, jaka objętość krwi przesącza się w ciągu jednej minuty. Skrót ten oznacza wielkość przesączania kłębuszkowego; inaczej nazywa się go klirensem kreatyniny. GFR informuje o tym, jaka objętość krwi ulega przesączeniu w ciągu jednej minuty.
Podstawową jednostką strukturalno-czynnościową nerki jest nefron. Składa się na niego kłębuszek nerkowy wraz z otaczającą go torebką oraz kanalik nerkowy. W kłębuszku nerkowym dochodzi do filtracji przepływającej krwi (jest to właśnie filtracja kłębuszkowa). W ten sposób powstaje tzw. mocz pierwotny - wskutek dalszych procesów, przekształca się w mocz ostateczny.
Na czym polega badanie GFR?
Wartość GFR (eGFR, ang. estimated GFR) szacuje się w oparciu o stężenie kreatyniny lub cystatyny C w surowicy krwi. Wykorzystuje się do tego specjalne wzory (najczęściej skrócony wzór MDRD, ang. Modification Of Diet In Renal Disease, który uwzględnia stężenie kreatyniny, wiek, płeć i rasę badanej osoby). Wskaźnik filtracji kłębuszkowej podawany jest w przeliczeniu na standardowe pole powierzchni ciała pacjenta.
Wartość wskaźnika GFR najczęściej szacuje się w laboratorium, w pakiecie z oznaczeniem stężenia kreatyniny w surowicy krwi. Jeśli chcesz poznać swój wskaźnik filtracji kłębuszkowej, wykonaj oznaczenie poziomu kreatyniny w DIAGNOSTYCE. Aby dokładniej wyliczyć wielkość przesączania kłębuszkowego GFR, możesz wykonać także badanie klirensu kreatyniny. Polega ono na oznaczeniu stężenia kreatyniny w dobowej zbiórce moczu i w surowicy krwi, pobranej w dniu zakończenia zbiórki moczu.
Badanie krwi GFR
Tak jak w przypadku większości badań laboratoryjnych, do wyliczenia eGFR potrzebne jest pobranie próbki krwi. W ten sposób można oznaczyć stężenie kreatyniny. Badanie polega na standardowym pobraniu próbki krwi z żyły.
Przeczytaj także: Dlaczego ludzie noszą czapki z daszkiem do tyłu?
Kiedy należy wykonać badanie GFR?
Współczynnik GFR jest jednym z najlepszych wyznaczników funkcjonowania nerek. Takie badanie można wykonać profilaktycznie lub przy monitorowaniu przewlekłych chorób. Badanie wykonuje się przy monitorowaniu chorób przewlekłych bądź profilaktycznie. Wskazania to m.in.:
- kłębuszkowe zapalenie nerek,
- podejrzenie zaburzenia funkcjonowania nerek,
- przewlekłe choroby nerek,
- śródmiąższowe zapalenie nerek,
- wszelkie inne choroby i zaburzenia nerek, a także dróg moczowych.
Ponadto klirens kreatyniny jest niezbędnym miernikiem wydolności nerek w trakcie ich terapii. Dzięki niemu możliwa jest ocena skuteczności leczenia nefrologicznego i ewentualnej konieczności zastosowania poważniejszych kroków terapeutycznych, jak chociażby wdrożenie leczenia nerkozastępczego.
Objawy niewydolności nerek
Pierwszymi i najczęstszymi objawami związanymi z niewydolnością nerek może być:
- powstawanie obrzęków, szczególnie na twarzy, wokół oczu oraz na nadgarstkach,
- oddawanie pieniącego się lub ciemnego moczu,
- zmniejszona objętość wydalanego moczu, a przy tym problem z jego oddawaniem.
Badania GFR - norma
Za prawidłowy wynik współczynnika filtracji kłębuszkowej, uznaje się wartość ≧90 ml/min/1,73 m2 (zwykle około 120-130 ml/min/1,73 m2). Prawidłowy wynik badań GFR powinien wynosić ≥90 ml/min/1,73 m² (zazwyczaj około 120-130 ml/min/1,73 m²). Nieznacznie niższy wynik (czyli niewielkie zmniejszenie GFR) nie musi jeszcze świadczyć o upośledzeniu czynności nerek. Warto jednak w takiej sytuacji udać się na konsultację lekarską, aby dokładnie zdiagnozować problem.
Badanie pozwala określić, w jakim stadium choroby nerek znajduje się pacjent. Dzięki badaniu GFR można określić stadium choroby nerek u pacjenta. Wyróżnia się 5 etapów, którym przyporządkowane są przedziały wartości GFR. Wyniki, które znacznie odbiegają od normy, a więc poniżej 30 ml/min/1,73 m², często sygnalizują poważną niewydolność nerek.
Przeczytaj także: Odwrócona osmoza i podwójna wylewka - co warto wiedzieć?
Przyczyny łagodnie obniżonego GFR
Zmniejszona wartość GFR <60 ml/min/1,73 m² może świadczyć o nieprawidłowości w pracy nerek. Do najczęściej spotykanych przyczyn należą:
- kłębuszkowe zapalenie nerek,
- ostre uszkodzenie nerek,
- wielotorbielowate zwyrodnienie nerek,
- cukrzyca lub nadciśnienie (a właściwie uszkodzenie nerek w związku przebiegiem tych chorób),
- odmiedniczkowe zapalenie nerek.
Czy GFR może wzrosnąć?
W niektórych sytuacjach wynik wskaźnika filtracji kłębuszkowej może być wyższy. Dzieje się tak np. w przebiegu cukrzycy, podczas ciąży, ćwiczeń fizycznych. Co więcej, taką wartość klirensu kreatyniny można zauważyć u osób spożywających dużo mięsa.
Należy pamiętać, że podwyższona wartość GFR również nie jest stanem pożądanym i wpływa niekorzystnie na funkcjonowanie nerek. W niektórych sytuacjach wskaźnik filtracji kłębuszkowej może być też nadmiernie wysoki (np. w przebiegu cukrzycy).
Pamiętaj, że eGFR to szacunkowo wyliczany wskaźnik przesączania kłębuszkowego w oparciu o stężenie kreatyniny w surowicy krwi. Na jego wynik wpływa wiele czynników, np. masa mięśniowa, odwodnienie, intensywny wysiłek fizyczny czy stosowanie niektórych leków.
Jak poprawić wielkość GFR?
Oznaczenie stężenia kreatyniny możesz wykonać w DIAGNOSTYCE. Do wyniku automatycznie zostanie dodana wartość eGFR.
Przeczytaj także: CFM i jego Znaczenie
Nieprawidłowa, czyli zbyt mała, wartość GFR ma ścisły związek ze stężeniem kreatyniny w surowicy krwi, dlatego należy postąpić jak w przypadku zwiększonego stężenia kreatyniny.
Przy nieznacznym obniżeniu GFR warto zadbać o prawidłowe nawodnienie organizmu oraz zastąpienie białka zwierzęcego białkiem roślinnym. Zaleca się zmniejszenie ilości spożywanego mięsa, jajek i produktów mlecznych na rzecz produktów bogatych w błonnik i białko roślinne, takich jak fasola, ciecierzyca, groch czy tofu.
Interpretacja wyników eGFR
Poniższa tabela przedstawia klasyfikację GFR i ACR (stosunek albumina/kreatynina w moczu), co pozwala na ocenę ryzyka związanego z przewlekłą chorobą nerek:
| Kategoria GFR | GFR (ml/min/1,73 m²) | Opis |
|---|---|---|
| G1 | ≥ 90 | Prawidłowa lub zwiększona czynność nerek |
| G2 | 60-89 | Łagodnie zmniejszona czynność nerek |
| G3a | 45-59 | Łagodnie do umiarkowanie zmniejszona czynność nerek |
| G3b | 30-44 | Umiarkowanie do ciężko zmniejszona czynność nerek |
| G4 | 15-29 | Ciężko zmniejszona czynność nerek |
| G5 | < 15 | Niewydolność nerek |
tags: #wysoki #wynik #filtracja #klebuszkowa #co #to
