Chlorowane Środki Dezynfekcyjne: Rodzaje i Zastosowanie

Szczegóły: Opublikowano: 22. November 2025

Każdą wodę, której jakość budzi wątpliwości, należy odkazić przed spożyciem, aby była bezpieczna dla zdrowia. Proces odkażania ma na celu zniszczenie bakterii, w szczególności patogenów wywołujących choroby przewodu pokarmowego. Obecnie na rynku dostępne są różne środki dezynfekcyjne oparte na bazie chloru.

Chlorowanie wody - popularna metoda dezynfekcji

Stosowanie chloru pod różnymi postaciami jest obecnie jedną z najbardziej popularnych metod dezynfekcji wody. Stanowi jeden ze sposobów chemicznego kondycjonowania cieczy. Chlorowanie, jako chemiczna metoda dezynfekcji, polega na wprowadzeniu do wody takich substancji jak dwutlenek chloru lub aktywny chlor. Ten ostatni jest wynikiem reakcji wodorotlenku sodu z chlorem gazowym. Dwutlenek chloru zaś jest gazem bardzo dobrze rozpuszczający się w wodzie.

Jak działa chlor?

Chemia definiuje utlenianie jako reakcję, gdzie atom lub jon traci elektrony. Kiedy dochodzi do takiej oksydacji, następuje uaktywnienie funkcji dezynfekcyjnej chloru. Kiedy powstałe cząsteczki przenikną do wnętrza komórek patogenów, powodują ich uszkodzenie, uniemożliwiając ich dalszy rozwój bądź powodując ich śmierć. Mogą na przykład powodować uszkodzenia błon komórkowych patogenów.

Rodzaje chloru i ich zastosowanie

Obecnie na rynku dostępne są różne środki dezynfekcyjne oparte na bazie chloru. Każdy środek posiada informacje o zawartości czynnego związku chloru, który może wynosić od 0,5 proc. do 1 proc.

Wapno chlorowane

Wapno chlorowane znane jest również jako podchloryn wapnia. Dokładna nazwa wapna chlorowanego to sól wapniowa kwasu podchlorawego, oznaczana chemicznie jako Ca(ClO)2. Jest to mieszanka podchlorynu i chlorku wapnia, będąca silnym utleniaczem. Dzięki silnym właściwościom utleniającym, substancja ta stała się powszechnie wykorzystywana jako środek dezynfekujący i wybielający. Powinniśmy również wiedzieć, że w stanie suchym, a także w roztworach zasadowych, kwasowych i obojętnych wydziela ona gazowany chlor.

Przeczytaj także: Właściwości Super Chlorowanego Lateksu

Zastosowanie wapna chlorowanego:

Odkażanie np. karetek, urządzeń sanitarnych i różnego rodzaju osadów.
Odkażanie niewielkich ilości ścieków.
Bielenie, szczególnie w przemyśle papierniczym oraz tekstylnym.
Sporządzanie roztworów dezynfekujących.
Zwalczanie bakterii, glonów oraz grzybów.
Dezynfekcja wody pitnej i technologicznej, różnego typu sprzętu, narzędzi, pojemników, a także naczyń w przemyśle paszowym i spożywczym.
Ochrona wody i cieczy w systemach przetwarzania wody i jej chłodzenia. Doskonale radzi sobie ze zwalczaniem mikroorganizmów, małż, glonów i innych niepożądanych substancji.

Wapno chlorowane cieszy się bardzo dobrymi opiniami, głównie dlatego, że sprosta on zastosowaniom, dla których jest przeznaczony. Musimy jednak wiedzieć, że pozytywne opinie nie oznaczają tego, że podchloryn wapnia jest bezpiecznym środkiem. Otóż nic bardziej mylnego.

Wapno chlorowane to substancja bardzo niebezpieczna, która już w formie stałej działa drażniąco na nasze oczy, skórę i drogi oddechowe. Ze względu na to, że jest to substancja utleniająca, może ona intensyfikować pożar, powodować poważne uszkodzenia oczu i poparzenia skóry, a dodatkowo działa on toksycznie na organizmy wodne. Pamiętajmy, że nie jest to substancja, którą można spożywać, ponieważ grozi to poważnymi skutkami.

Podchloryn wapnia

Podchlorynem wapnia nazywamy białą i silnie higroskopijną substancję o charakterystycznym zapachu chloru. Otrzymywana jest ona poprzez nasycenie wodnego roztworu wodorotlenku wapnia, znanego także jako woda wapienna. Jest to mieszanka podchlorynu i chlorku wapnia, będąca silnym utleniaczem.

Inne środki chlorowe

Na rynku dostępne są również inne formy chloru do dezynfekcji wody, w tym:

Przeczytaj także: Bezpieczeństwo chlorowania alkanów

Chlor szok do basenu - chlor granulowany: Można go szybko rozpuścić w wodzie basenowej i jest skuteczny w dezynfekcji wody.
Chlor płynny: Jest łatwy w użyciu i szybko rozpuszcza się w wodzie. Jest to wygodna opcja zwłaszcza dla mniejszych basenów domowych.
Tabletki chlorowe: Stopniowo uwalniają się do wody basenowej. Są wygodne w użyciu, ponieważ można je dodać do automatu do chlorowania lub do pływających dozowników. Używane są w celu utrzymania poziomu chloru w odpowiednim stężeniu po chlorowaniu szokowym.
Chlor stabilizowany: Chroni go przed degradacją spowodowaną promieniowaniem UV. Jest to szczególnie przydatne w basenach znajdujących się na zewnątrz.

Chlorowanie szokowe

W przypadku wody basenowej mówi się o tzw. chlorowaniu szokowym. Jest to dezynfekcja środkami chlorowymi, np. w postaci tabletek czy granulatu, z uwzględnieniem zwiększonej ich dawki. Następuje wówczas bardzo gwałtowny wzrost poziomu chloru w wodzie. Pozwala szybko i efektywnie pozbyć się nie tylko bakterii i mikroorganizmów, ale też biofilmu i glonów. Jeżeli w basenie zamiast krystalicznie, czystej wody zauważone zostaje jej zmętnienie czy zazielenienie, to znak, że warto przeprowadzić wspomniane chlorowanie szokowe.

Kiedy stosować chlorowanie szokowe?

Oto kilka sytuacji, w których szokowanie chlorowe może być konieczne lub zalecane:

Po burzy lub intensywnych opadach deszczu: Deszcz może wprowadzić do wody basenowej duże ilości zanieczyszczeń, dlatego po burzy lub intensywnych opadach deszczu zaleca się przeprowadzenie szokowania chlorowego, aby zneutralizować te zanieczyszczenia.
Po intensywnym użytkowaniu basenu: W przypadku basenów o dużym natężeniu ruchu, szczególnie w okresach wysokiej temperatury, stężenie chloru może się obniżyć, co zwiększa ryzyko rozwoju bakterii i alg. Szokowanie chlorowe po intensywnym użytkowaniu basenu może pomóc w przywróceniu odpowiedniego stężenia chloru.
W przypadku pojawienia się alg: Algami jest łatwo zainfekować wodę basenową, zwłaszcza jeśli warunki są sprzyjające ich rozwojowi, takie jak wysoka temperatura wody lub duże nasłonecznienie. Szokowanie chlorowe może pomóc w szybkim zwalczaniu alg i przywróceniu klarowności wody.
Przy uruchamianiu basenu po okresie nieczynności: Jeśli basen był nieużywany przez dłuższy czas, na przykład przez zimę, zaleca się przeprowadzenie szokowania chlorowego podczas uruchamiania basenu, aby usunąć ewentualne zanieczyszczenia zgromadzone podczas tego okresu.

Bezpieczeństwo stosowania chloru

Podczas dezynfekcji sieci wodociągowych należy pamiętać, że środki dezynfekcyjne, będące silnymi utleniaczami, mają działanie biobójcze nie tylko na mikroorganizmy, ale również mogą być szkodliwe dla ludzi. Woda bezpośrednio po dodaniu środka dezynfekcyjnego nie może być spożywana.

Potencjalne zagrożenia

Przedawkowanie chloru w wodzie basenowej, podobnie jak jego niedobory może stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia ludzkiego oraz prowadzić do szeregu negatywnych skutków. Oto główne ryzyka związane z nadmiernym stężeniem chloru:

Podrażnienie skóry i błon śluzowych: Wysokie stężenie chloru w wodzie basenowej może powodować podrażnienie skóry, oczu, nosa, gardła oraz innych błon śluzowych.
Problemy oddechowe: Nadmiar chloru w powietrzu nad basenem może prowadzić do podrażnienia dróg oddechowych.
Reakcje alergiczne: Niektóre osoby mogą być nadwrażliwe na chlor lub jego pochodne, co może prowadzić do reakcji alergicznych.
Toksyczność: W skrajnych przypadkach, nadmiar chloru może spowodować toksyczne działanie na organizm.

Jak uniknąć zagrożeń?

Kontrolowane i regularne monitorowanie stężenia chloru w wodzie basenowej jest kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa i komfortu użytkowników, minimalizując ryzyko przedawkowania i zachowując równowagę między efektywną dezynfekcją a ochroną zdrowia.

Przeczytaj także: Pływanie w ciąży: opinie lekarzy

Dawkowanie chloru

Dawkowanie chloru do basenu zależy od wielu czynników, takich jak wielkość basenu, jego pojemność, stopień zanieczyszczenia wody, częstotliwość użytkowania oraz rodzaj używanego chloru.

Ogólnie przyjmuje się, że optymalne stężenie chloru w basenie powinno wynosić między 1 a 3 częściami na milion (ppm) lub mg/L (miligramów na litr).

Jak dawkować chlor?

Określenie pojemności basenu.
Określenie pożądanego stężenia chloru w wodzie basenowej.
Dawkowanie chloru zgodnie z zaleceniami producenta.
Uwzględnienie warunków pogodowych i natężenia użytkowania.

Alternatywne metody dezynfekcji

Najprostszym i najskuteczniejszym sposobem na oczyszczenie wody jest jej gotowanie. Oprócz gotowania można również używać specjalnych preparatów do dezynfekcji wody w postaci pastylek lub płynów, dostępnych na rynku pod różnymi nazwami. Ważne jest, aby podczas stosowania tych środków ściśle przestrzegać instrukcji producenta.

Tabela: Zawartość czynnego chloru w różnych środkach dezynfekcyjnych

Środek dezynfekcyjny	Zawartość czynnego chloru
Wapno chlorowane	25-36%
Podchloryn wapnia	65-70%

tags: #chlorowane #środki #dezynfekcyjne #rodzaje #zastosowanie