Biologiczna oczyszczalnia ścieków na działce letniskowej: koszty eksploatacji i montażu
- Szczegóły
W obliczu rosnącej świadomości ekologicznej i coraz bardziej restrykcyjnych przepisów dotyczących ochrony środowiska, poszukiwanie efektywnych i przyjaznych ekosystemowi metod utylizacji ścieków stało się priorytetem dla wielu gospodarstw domowych. Przydomowa oczyszczalnia ścieków to rzadziej stosowana alternatywa do tak popularnego w Polsce szamba plastikowego. Jednym z najbardziej innowacyjnych i ekologicznych rozwiązań w tej dziedzinie są przydomowe biologiczne oczyszczalnie ścieków. Przedstawiają one nie tylko alternatywę dla tradycyjnych systemów kanalizacyjnych, ale również stanowią krok naprzód w kierunku zrównoważonego rozwoju i ochrony naszej planety.
Co to jest przydomowa biologiczna oczyszczalnia ścieków?
Przydomowa biologiczna oczyszczalnia ścieków to zaawansowany system, który umożliwia oczyszczanie ścieków na poziomie lokalnym, bezpośrednio na działce użytkownika. Działa na zasadzie imitacji naturalnych procesów biologicznych, gdzie za pomocą mikroorganizmów dochodzi do rozkładu substancji organicznych zawartych w ściekach. W rezultacie, woda wypuszczana z oczyszczalni jest na tyle czysta, że może być bezpiecznie odprowadzana do gruntu lub powierzchniowych zbiorników wodnych, nie powodując szkód dla środowiska.
Przepisy prawa jasno określają, że każdy właściciel nieruchomości ma obowiązek przyłączenia jej do sieci kanalizacyjnej. Gdy jest to niemożliwe lub nieopłacalne, należy zainstalować zbiornik bezodpływowy (szambo) bądź oczyszczalnię ścieków.
Zalety przydomowej oczyszczalni ścieków
- Ekologiczność: Systemy te są przyjazne dla środowiska, ponieważ redukują zanieczyszczenie wód i gleby, a także umożliwiają ponowne wykorzystanie oczyszczonej wody, np. do nawadniania ogrodu.
- Samowystarczalność: Dzięki niezależności od centralnej sieci kanalizacyjnej, przydomowe oczyszczalnie są idealnym rozwiązaniem dla obszarów oddalonych od miejskich systemów oczyszczania ścieków lub dla terenów, gdzie ich podłączenie jest niemożliwe lub nieekonomiczne.
- Niskie koszty eksploatacji: Po początkowej inwestycji w instalację oczyszczalni, koszty jej użytkowania są znacznie niższe w porównaniu do opłat za korzystanie z miejskiego systemu kanalizacyjnego.
- Długowieczność i niskie wymagania konserwacyjne: Systemy te są zaprojektowane do długotrwałego użytkowania, a ich konserwacja jest stosunkowo prosta i nie wymaga zaawansowanych interwencji.
Dla kogo przeznaczona jest biologiczna oczyszczalnia ścieków?
Rozwiązanie to jest idealne dla właścicieli domów jednorodzinnych, małych osiedli czy obiektów turystycznych, znajdujących się zarówno w obszarach wiejskich, jak i podmiejskich, gdzie nie ma dostępu do miejskiej sieci kanalizacyjnej. To również doskonała propozycja dla osób ceniących ekologię i zrównoważony rozwój, poszukujących sposobów na zmniejszenie swojego śladu węglowego.
Przydomowa oczyszczalnia ścieków to rozwiązanie nowoczesne, które pozwala na odprowadzenie ścieków oczyszczonych do gruntu lub wody. Wpływa na znacznie ograniczenie kosztów odbioru ścieków. Przydomowa oczyszczalnia jest proekologiczna i prawie całkowicie bezobsługowa. Koszty obsługi takiego urządzenia są minimalne.
Przeczytaj także: Biologiczne oczyszczanie ścieków z EasyBio
Rodzaje przydomowych oczyszczalni ścieków
Aktualnie wyróżniamy trzy warianty, które pracują w cyklach tlenowych (proces zachodzi przy użyciu tlenu) i beztlenowych (analogicznie: bez dostępu do powietrza). Na rynku funkcjonują trzy typy oczyszczalni biologicznych: z osadem czynnym, ze złożem biologicznym oraz hybrydowe, które łączą te dwa typy rozwiązań.
Jednym z popularniejszych rozwiązań jest przydomowa oczyszczalnia ścieków z drenażem rozsączającym oraz z filtrem piaskowym lub żwirowym. Ten typ świetnie sprawdzi się w domach, w których mieszka kilka rodzin, na małych polach namiotowych czy campingowych.
Największą popularnością cieszy się oczyszczalnia drenażowa, która na tle innych wyróżnia się zdecydowanie najmniejszymi kosztami. Jest jednak bardzo wymagająca, jeśli chodzi o rodzaj terenu, dlatego często ustępuje miejsca oczyszczalni biologicznej.
Typy oczyszczalni biologicznych:
- Oczyszczalnie z osadem czynnym
- Oczyszczalnie ze złożem biologicznym
- Oczyszczalnie hybrydowe
Wymagania prawne dotyczące przydomowych oczyszczalni ścieków
Podstawowymi problemami, które towarzyszą planowaniu budowy własnego systemu oczyszczania ścieków są wymagania prawne. Najczęściej pojawia się pytanie, czy konieczne jest pozwolenie na budowę, czy tylko zgłoszenie? Według aktualnych przepisów Prawa Budowlanego na budowę oczyszczalnia ścieków o wydajności do 7,5 m3/d lub zbiornika bezodpływowego o pojemności do 10 m3 wystarczy jedynie zgłoszenie.
Oprócz pozwolenia na budowę należy mieć na uwadze pozwolenie wodnoprawne na wprowadzenie ścieków do środowiska. W tym przypadku, jeżeli odprowadzamy ścieki z własnego gospodarstwa domowego lub rolnego w ilości do 5 m3 pozwolenie nie jest konieczne. Przepisy określają to jako zwykłe korzystanie z wód.
Przeczytaj także: Zasada działania BOŚ
Pozwolenie jest obligatoryjne zawsze wtedy, gdy na terenie działki prowadzona jest działalność gospodarcza. Gdy ścieki będą odprowadzane do urządzeń wodnych (np. wyloty urządzeń kanalizacyjnych, za pośrednictwem których ścieki będą kierowane do ziemi, rowów, stawów i innych zbiorników wodnych, etc.) wymagane jest pozwolenie na wykonanie urządzenia wodnego.
Aktem prawnym, który reguluje warunki, jakie trzeba spełnić przy wprowadzeniu do wód lub ziemi ścieków oraz wód opadowych i roztopowych jest Rozporządzenie Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej z dnia 12 lipca 2019 r.
Wymagania glebowe dla różnych rodzajów oczyszczalni
Budowa oczyszczalni wiąże się także z uwzględnieniem parametrów wodnogruntowych. Szczegóły wymagań dla różnych rodzajów oczyszczalni zawarto w tabeli.
| Rodzaj oczyszczalni ścieków | Wymagania glebowe | Odległość od poziomu wód gruntowych | Wielkość działki |
|---|---|---|---|
| Z drenażem rozsączającym | Dobrze lub średnio przepuszczalne (piaski, żwiry i lessy) | > 1,5 m (1) | Duża (3) |
| Biologiczna | - rozsączanie planowane w gruncie - dobra przepuszczalność, - poza granicami działki (6) | Bez znaczenia | Mała (4) |
| Hydrobotaniczna | - rozsączanie planowane w gruncie - dobra przepuszczalność, - poza granicami działki (6) | Bez znaczenia | Duża (5) |
1 W przypadku, gdy wody gruntowe znajdują się zbyt wysoko, można zastosować kopiec filtracyjny (nasyp), o takiej wysokości, aby zachować minimalną odległość drenów od poziomu wód gruntowych
2 Konieczność zachowania minimalnych odległości na działce, regulowanych przez prawo, determinuje również wielkość działki, na której trzeba rozmieścić elementy systemu oczyszczalni.
Przeczytaj także: Oczyszczalnia biologiczna - na jakiej głębokości?
3 System wraz z drenażem może zajmować nawet 90 m2, w zależności od ilości odprowadzanych ścieków
4 Oczyszczalnia może zajmować od 8 -10 m2
5 Powierzchnia pod wykop z drenażem oraz podzespoły oczyszczalni zależy od ilości domowników, przy założeniu, że będą to 4 osoby, około 15 m2
6 Wymagania glebowe nie mają wtedy znaczenia, ale wymagane jest Pozwolenie Wodnoprawne
Prawo (Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 18 listopada 2014 r.) warunkuje również stopień czystości ścieków, które będą odprowadzane do wód z oczyszczalni. Rozróżnia obszary lokalizacji oczyszczalni poza aglomeracją oraz w aglomeracji. Ścieki, pochodzące z aglomeracji, nie powinny przekraczać najwyższych dopuszczalnych wartości wskaźników zanieczyszczeń, właściwych dla RLM (tabela). W przypadku obszarów poza aglomeracją, wartości zanieczyszczeń ścieków powinny wynosić min 20% dla BZT5 oraz min 50% dla zawartości zawiesin ogólnych.
Warunki zwykłego korzystania z wód
Reasumując, aby odprowadzanie ścieków odbywało się w ramach zwykłego korzystania z wód na własnej działce bez konieczności pozwolenia na budowę i wodnoprawnego, powinny być spełnione warunki:
- zapewnienie dostatecznego oczyszczenia ścieków z zanieczyszczeń,
- ścieki odprowadzane są w ilości do 5 m3
- wydajności oczyszczalni do 7,5 m3/d lub zbiornika bezodpływowego o pojemności do 10 m3
- wody gruntowe są oddzielone minimum 1,5 m warstwą gruntu od miejsca wprowadzenia ścieków
Lokalizacja przydomowej oczyszczalni ścieków
Lokalizacja prywatnej oczyszczalni ścieków jest ściśle określona w przepisach prawa. Aktem, który zawiera takie wytyczne jest m. in. Prawo Wodne. Opisano w nim dopuszczalne odległości oczyszczalni od wybranych miejsc.
Należy zachować minimalne odległości posadowienia zbiornika, które zawarto w tabeli:
| Wyszczególnione obszary | Element przydomowej oczyszczalni ścieków | Minimalne odległości [m] |
|---|---|---|
| Dla zbiornika do 10 m3 | ||
| Studnia wody pitnej | Korpus zbiornika na nieczystości ciekłe | 15 |
| Instalacji rozsączania wody w gruncie | 30 | |
| Budynek jednorodzinny, rekreacyjny lub o zabudowie zagrodowej* | Zbiornik na nieczystości ciekłe | 5 |
| Granica sąsiedniej działki***, droga, ciąg pieszy dla budynków jednorodzinnych, rekreacyjnych lub o zabudowie zagrodowej | Zbiornik na nieczystości ciekłe | 2 |
| Kąpieliska, plaże publiczne*** | Przydomowa oczyszczania ścieków | 100 |
| Przewody telekomunikacyjne | Elementy przydomowej oczyszczalni ścieków np. szambo ekologiczne, system rozsączania oczyszczone ścieków w gruncie | 1,0 |
| Przewody elektryczne | 0,8 - 3,0 | |
| Wodociąg | 0,8 | |
| Przyłącze gazowe | 1,5 | |
| Roślinność (drzewa i inne) | Przydomowa oczyszczania ścieków | Zalecenie min. 3 |
*Wyjątkiem jest, gdy przepływowy szczelny zbiornik podziemny oczyszczalni jest podłączony do instalacji wentylacyjnej powyżej 0,6 m nad górną krawędzi okien i drzwi. W takiej sytuacji zbiornik może być posadowiony w dowolnej odległości od budynków.
***Dopuszcza się usytuowanie zbiorników bezodpływowych w odległości mniejszej niż 2 m od granicy działki, jeżeli na działce sąsiedniej znajdują się podobne urządzenia, ale pod warunkiem zachowania pozostałych odległości.
****Przepisy prawa zabraniają także, aby ścieki były kierowane do jezior oraz ich dopływów, jeżeli czas dopływu ścieków jest krótszy niż 24 godziny. Zabrania się doprowadzanie ścieków bezpośrednio do wód stojących lub podziemnych.
Zalecenia dotyczące lokalizacji zbiornika w odpowiedniej odległości od roślinności wynikają z podejścia zdroworozsądkowego. System korzeniowy mógłby uszkodzić w dalszej perspektywie elementy oczyszczalni. Oprócz tego korzenie utrudniają prace związane z posadowieniem i konserwacją instalacji.
Niekorzystne jest umieszczanie zbiornika w zagłębieniach terenu, z uwagi na możliwość zalewania przez wody opadowe. W rezultacie może to powodować wypływanie ścieków. Ponadto niepotrzebnie obciąża to instalację. Takie umieszczenie oczyszczalni może skutecznie obniżyć jej efektywność.
Warto również zwrócić uwagę na korzystne umiejscowienie instalacji względem drogi dojazdowej. Dzięki temu wszelkie prace konserwatorskie oraz wizyty ekipy asenizacyjnej będą znacznie ułatwione.
Należy pamiętać o możliwości wydobywaniu się nieprzyjemnych zapachów z wnętrza zbiornika. Prawidłowo działająca instalacja nie powinna generować ich w dużych ilościach. Jednakże zaleca się, aby uwzględnić ten aspekt przy planowaniu budowy.
Planując budowę oczyszczalni warto zwrócić uwagę na obszar strefy przymarzania. Jeżeli przyłącze powstanie w tej strefie, zaleca się zastosowanie średnicy DN160 rury kanalizacyjnych oraz możliwe ograniczenia długości rur. Pozwoli to zminimalizować ryzyko powstawania zatorów w rurach pod wpływem niskiej temperatury. W przypadku gdy przyłącze musi być dłuższe, należy zastosować większy spadek rury lub wykorzystać ocieplenie.
Podobnie można rozpatrywać warunki posadowienia zbiornika bezodpływowego. Jeżeli planowane jest płytkie jego posadowienie, zaleca się aby konstrukcja była dwupłaszczowa. Zdecydowanie ograniczy to przymarzanie zawartości, dzięki izolacji powietrznej pomiędzy ściankami.
Koszty związane z przydomową oczyszczalnią ścieków
W przypadku przydomowej oczyszczalni ścieków cena z montażem jest uzależniona od kilku czynników, przede wszystkim od rodzaju oczyszczalni oraz cennika wykonawcy. Najtańsze są wersje najmniej skomplikowane, niewymagające instalacji zaawansowanej technologii, czyli oczyszczalnie ścieków z drenażem.
Jeśli chodzi o ten pierwszy typ, koszt samego osadnika, studzienki rozdzielającej i drenażu z kominkami, przy pojemności osadnika jednokomorowego z tworzywa sztucznego wynoszącej 2 m3, wyniesie około 3 tys. zł.
Przykładowe koszty:
- koszt usuwania osadów z osadnika gnilnego - ok.
- koszt preparatów antybakteryjnych - ok.
Na roczny koszt eksploatacji i utrzymania oczyszczalni składają się chemikalia oraz cena za usuwanie osadów z osadnika gnilnego.
Aby zapewnić poprawne, bezawaryjne działanie przydomowej oczyszczalni ścieków, należy zlecać okresowo jej przegląd. Co około 3-6 miesięcy niezbędne jest czyszczenie filtrów powietrza, co 3 miesiące sprawdzanie stanu filtra powietrza. Nie ma sztywnych przedziałów czasowych, jakich trzeba przy tym przestrzegać przy serwisie. Należy w tym zakresie stosować się po prostu do zaleceń producenta.
Dofinansowania do przydomowych oczyszczalni ścieków
W niektórych województwach można liczyć na dotację na przydomową oczyszczalnię ścieków. Dofinansowanie obejmuje koszty kwalifikowane, do których zalicza się przygotowanie terenu, zakup i montaż urządzeń czy rozruch instalacji.
Na przykład na Śląsku istnieje program pozwalający na uzyskanie pewnych środków na pokrycie kosztów przydomowej oczyszczalni ścieków. Dofinansowanie realizowane jest w ramach pilotażu, który jest finansowany ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
W wielu gminach da się je uzyskać. Pośrednikiem jest w tym przypadku samorząd. Bywa, że warunkiem uzyskania dotacji jest jednoczesne podjęcie decyzji o likwidacji szamba.
W Rzeszowie funkcjonuje program „Przyjazny dom”, z dotacjami na przydomowe oczyszczalnie ścieków w wysokości do 4500 zł i maksymalnie 30 proc. kosztów kwalifikowanych.
Montaż przydomowej oczyszczalni ścieków
Jak się okazuje, montaż przydomowej oczyszczalni ścieków z drenażem rozsączającym nie jest skomplikowany. Przygotowanie wykopu dla zbiornika z zachowaniem odpowiedniego spadu terenu - zgodnie z instrukcją producenta.
Jeśli nie wiesz, jak zbudować przydomową oczyszczalnię, dobrym wyjściem okaże się zlecenie kompleksowego montażu profesjonalnej firmie.
Przede wszystkim regularnie stosuj specjalne biopreparaty, zgodnie z zaleceniami producenta urządzenia.
Przydomowa oczyszczalnia ścieków dla 8 osób
Przydomowa oczyszczalnia ścieków dla 8 osób np SilverFlow 8 - biologiczna oczyszczalnia ścieków - to instalacja przeznaczona do obsługi większych gospodarstw domowych. Umożliwia samodzielne i efektywne oczyszczanie ścieków z kuchni, łazienek i pralni, bez konieczności korzystania z usług asenizacyjnych.
Tego typu rozwiązanie jest szczególnie polecane rodzinom wielodzietnym, właścicielom domów wielorodzinnych oraz właścicielom agroturystyki, gdzie zużycie wody i ilość generowanych ścieków jest znacznie wyższa niż w przypadku przeciętnego domu jednorodzinnego.
Rozwiązanie to znacznie obniża koszty w porównaniu do tradycyjnych szamb i jednocześnie chroni środowisko naturalne. Dodatkowo nowoczesne systemy bazują na procesach biologicznego utlenienia, dzięki czemu są ekologiczne i praktycznie bezobsługowe.
Standardowo projektuje się oczyszczalnie dla 4 osób, 6 lub 8. Wybór zależy od liczby stałych mieszkańców i zużycia wody. Przykładowo, oczyszczalnia dla 4 osób wymaga mniejszego zbiornika niż przydomowa oczyszczalnia ścieków dla 8 osób, która obsługuje znacznie większy przepływ ścieków.
Zgodnie z normami projektowymi, przyjmuje się średnie zużycie ścieków na poziomie 150 litrów dziennie na osobę. Oznacza to, że oczyszczalnia dla 8 osób powinna być przystosowana do obsługi ok. 1 200 litrów dziennie
Najczęściej spotykane systemy to:
- biologiczna oczyszczalnia ścieków z napowietrzaniem,
- oczyszczalnia drenażowa z drenażem rozsączającym,
- systemy ze studni chłonnej,
- modele oparte o technologię osadu czynnego.
System z drenażem rozsączającym wymaga odpowiedniej warstwy gruntu filtracyjnego. Wody przepływają przez rury i powoli wsiąkają w ziemię, kończąc proces oczyszczania ścieków.
Każda z powyższych opcji ma swoje zalety i ograniczenia. Wybór odpowiedniego systemu zależy od warunków gruntowo-wodnych, dostępnej przestrzeni, a także możliwości finansowych inwestora. Przykładowo, biologiczne oczyszczalnie świetnie sprawdzają się w gruntach nieprzepuszczalnych, natomiast oczyszczalnie drenażowe wymagają odpowiednio chłonnego podłoża.
Jak działa biologiczna oczyszczalnia ścieków?
Biologiczna oczyszczalnia ścieków wykorzystuje udziale mikroorganizmów, które rozkładają materię organiczną. Kluczowym elementem jest napowietrzanie, które wspomaga proces tlenowy.
tags: #biologiczna #oczyszczalnia #ścieków #na #działce #letniskowej
