Znaczenie Wilgotności Powietrza w Kuchni: Kompleksowy Przewodnik
- Szczegóły
Przebywając w domu lub mieszkaniu pragniemy czuć się w nim jak najlepiej. Mało kto jednak zdaje sobie sprawę, że wilgotność powietrza ma ogromny wpływ na samopoczucie i zdrowie domowników. Niestety dość rzadko zwracamy uwagę na prawidłowy zakres wilgotności w pomieszczeniach, a to może przyczynić się do mniejszych lub większych komplikacji - nie tylko zdrowotnych. W tym artykule dokładnie wyjaśniamy, jaka jest prawidłowa wilgotność pomieszczenia w warunkach domowych, a także jakie są skutki jej nieprawidłowego poziomu i jak sobie z tym radzić.
Czym jest wilgotność powietrza?
Wilgotność powietrza można scharakteryzować jako procentową zawartość cząsteczek wody (pary wodnej) w danej objętości powietrza. Najczęściej do pomiarów stosuje się wilgotność względną, czyli procentowy stosunek ilości cząstek wody w powietrzu do jej maksymalnej ilości. Maksymalna zawartość pary wodnej w powietrzu, uzależniona jest od jego temperatury. Im wyższa temperatura powietrza, tym więcej pary wodnej może się w niej znajdować.
W domu wartość ta zależy od wielu czynników, m.in. pór roku, aury za oknem, sposobu ogrzewania wnętrz. Podczas mroźnych zim, gdy intensywnie ogrzewamy pokoje kaloryferami, powietrze szybko się wysusza. Natomiast deszczowe ciepłe lata powodują wzrost wilgotności w mieszkaniach. Na gromadzenie się pary wodnej w czterech kątach wpływają też np. słaba wentylacja, duża liczba aktywnych domowników oraz takie prace domowe, jak gotowanie bez włączonego okapu czy częste suszenie prania na zwykłej suszarce. Nietrudno więc zgadnąć, że wilgoć w domu można regulować za pomocą temperatury i wentylacji pomieszczeń, a także przy użyciu specjalnych urządzeń - nawilżacza i osuszacza.
Jak zmierzyć wilgotność powietrza?
Urządzeniem właściwym do pomiaru wilgotności powietrza jest higrometr. Można zakupić go jako samodzielny instrument, aczkolwiek najczęściej wchodzi on w skład domowych stacji meteorologicznych, które oprócz wilgotności podają takie parametry jak temperatura czy ciśnienie atmosferyczne. Dostępne w naszym sklepie stacje pogody poza higrometrami zostały wyposażone również w termometry. Potrafią mierzyć wilgotność powietrza i temperaturę w domu i na zewnątrz, prognozować pogodę, monitorować ciśnienie. W zależności od modelu pełnią funkcje kalendarza, zegarka z budzikiem, czujnika wykrywającego nieprawidłowości.
Dokładna ocena stopnia wilgotności bez odpowiednich przyrządów jest dosyć trudna, przede wszystkim z uwagi na odczucia, które mogą być mylące. Przykładowo, podczas intensywnego ruchu cząsteczek, wydaje się ono suche, a powietrze o wyższej temperaturze odbieramy jako bardziej wilgotne.
Przeczytaj także: Poradnik: walka z wilgocią w mieszkaniu
Jaka powinna być wilgotność powietrza i temperatura w domu?
Pomimo tego, że zarówno przy bardzo niskiej, jak i bardzo wysokiej wilgotności powietrza człowiek nie odczuwa znacznego dyskomfortu, to dłuższe przebywanie w takich warunkach może negatywnie wpłynąć na zdrowie. Optymalna ilość pary wodnej, a co za tym idzie poziom wilgotności wewnątrz mieszkania, pozytywnie działa na stan śluzówki oczu i przede wszystkim jest korzystny dla naszego zdrowia.
Za optymalną wilgotność powietrza w domu uznajemy tę w zakresie od 40% do 60%. Wartości odbiegające od normy świadczą albo o przesuszeniu, albo o zawilgoceniu pomieszczeń. Zakres prawidłowej wilgotności w mieszkaniu lub domu jest dość szeroki i zależy przy tym od warunków termicznych panujących w pomieszczeniu. Przykładowo dla 19-20°C w pokoju optymalna wilgotność powietrza wynosi 55-60%, a dla 21-22°C już tylko 40-45%.
Zaleca się, aby wilgotność w domu utrzymywać w środkowym zakresie, czyli 40-60%. Z racji tego, że stopień wilgotności w domu zależy głównie od temperatury powietrza, to w cieplejszych warunkach powinna ona oscylować w dolnych granicach czyli 45-55% i analogicznie dla chłodniejszych miejsc 55-65%.
Komfortowa temperatura powietrza dosyć często uwzględnia indywidualne upodobania domowników. Najczęściej w okresie zimowym w pomieszczeniach utrzymuje się temperaturę 18-21 °C, przy czym osoby starsze oraz dzieci wolą nieco wyższe temperatury. W łazience temperatura powinna oscylować w granicy 21 °C, w sypialni nieco ponad 18 °C.
Skutki nieprawidłowej wilgotności powietrza
Niedostateczne nawilżenie powietrza może skutkować napadami suchego kaszlu, swędzeniem oczu, namnażaniem się roztoczy lub wypaczaniem przedmiotów z drewna. Natomiast za wysoki poziom wilgoci prowadzi nierzadko do infekcji oddechowych, znużenia, złego samopoczucia, alergii na tle grzybiczym oraz zniszczeń w mieszkaniu (mokrych tynków, puchnięcia elementów drewnianych, korozji metalu).
Przeczytaj także: Wakacje w Bodrum
Często orientujemy się, że powietrze w domu lub mieszkaniu nie ma optymalnej wilgotności dopiero wtedy, gdy jest już naprawdę źle: wysusza się nam skóra, swędzą spojówki albo… na ścianach pojawiają się wykwity grzybni.
Zbyt niska wilgotność powietrza
O suchym powietrzu mówimy, gdy wilgotność względna powietrza spada poniżej 40%. Suche powietrze w domu z pewnością nie wpływa korzystnie na nasze zdrowie i może wywoływać niepożądane skutki. Niektóre osoby w takich warunkach mogą mieć trudności z oddychaniem i być podatne na infekcje dróg oddechowych. Zbyt suche powietrze niekorzystnie wpływa również na naszą skórę, mogą pojawiać się na niej stany zapalne, swędzenie oraz alergie, częstym objawem nieprawidłowego poziomu nawilżenia jest także drapanie w gardle. Należy również wziąć pod uwagę, że niska wilgotność powietrza w domu sprawia, że w każdym pomieszczeniu unosi się więcej kurzu, a wraz z nim drobnoustrojów. Zbyt niski poziom wilgotności to sytuacja bardzo niekomfortowa przede wszystkim dla alergików.
Suche powietrze niekorzystnie wpływa również na wyposażenie domu. Dotyczy to w szczególności materiałów wykonanych z drewna jak np. meble czy panele podłogowe. Niska wilgotność powietrza w mieszkaniu sprawia, że drewno traci swój kolor, zaczyna matowieć i rozchodzić się. W skrajnych sytuacjach może to powodować problemy takie jak pęknięcia podłóg i mebli, dlatego tak ważna jest optymalna wilgotność w mieszkaniu.
Jaka powinna być wilgotność w okresie jesienno-zimowym? Zazwyczaj zimą powietrze jest zdecydowanie bardziej suche, niż latem. Warto wówczas zainwestować w nawilżacze powietrza, które pomogą utrzymać odpowiednie nawilżenie w pokoju. Wyróżniamy kilka typów nawilżaczy: ewaporacyjne, parowe, ultradźwiękowe. Najskuteczniejszym okazują się urządzenia ewaporacyjne, które pozbywają się suchego powietrza w całkowicie naturalnym procesie odparowywania wody.
Zbyt wysoka wilgotność powietrza
Jeżeli wilgotność w domu przekracza 60%, to podobnie jak w przypadku suchego powietrza, jest to sytuacja niekorzystna, często powodująca problemy zdrowotne. Na szczęście problem z wilgocią w domu dużo prościej zidentyfikować. Przede wszystkim nadmiar cząsteczek wody w powietrzu zaczyna osadzać się na powierzchniach, np. w postaci pary wodnej na szybach. Tak samo pleśń czy inne grzyby mogą świadczyć o nadmiernym zawilgoceniu pomieszczenia.
Przeczytaj także: Poradnik pomiaru wilgotności
Ten stan rzeczy wpływa na uczucie wszechobecnego chłodu, duszności i zmęczenia. Częściej pojawiają się również infekcje dróg oddechowych, reakcje alergiczne i inne niekorzystne objawy, takie jak zbyt niski poziom nawilżenia błon śluzowych czy drapanie w gardle. Zbyt wilgotne powietrze w mieszkaniu wpływa na nasze zdrowie - sprzyja rozwojowi roztoczy, pleśni, bakterii i grzybów.
Największym zagrożeniem jest natomiast pleśń, która rozwija się w warunkach zawilgocenia. Jej negatywne skutki to nie tylko odklejanie się tapety i nieprzyjemny zapach w mieszkaniu! Wpływa ona skrajnie niekorzystnie na układ oddechowy i przyczynia się do m.in. bólu mięśni i stawów, zapalenia zatok i ogólnych problemów z oddychaniem. Ważne jest, aby przed przystąpieniem do usunięcia pleśni, pozbyć się w pierwszej kolejności źródła wilgoci i porządnie wywietrzyć mieszkanie. W przeciwnym wypadku uporczywy problem będzie szybko nawracał.
Wilgotność w domu powyżej 75% ma negatywny wpływ nie tylko na wyposażenie wnętrz, lecz także na stan zdrowia ludzi i zwierząt. Gdy przebywamy długi czas (miesiące, lata) w pomieszczeniach o dużym nawilżeniu powietrza, pogarsza się nasze samopoczucie, stajemy się szybciej zmęczeni, znużeni, odczuwamy duszność, dyskomfort lub chłód. Częściej zapadamy też na alergie i infekcje dróg oddechowych (reakcja organizmu na namnażanie się grzybów i pleśni).
Po czym poznać, że we wnętrzach panuje za wysoka wilgotność?
- Pranie schnie dłużej, niż powinno.
- Zapach wilgoci we wnętrzu staje się coraz bardziej intensywny.
- W miarę pogarszania się warunków zimne powierzchnie, np. ściany, podłogi, meble czy przedmioty z metalu lub wiklinowych plecionek, stają się wilgotne w dotyku.
- Na ścianach pojawiają się zacieki, zawilgocenia, plamy świadczące o rozwoju grzybów lub pleśni.
- Zauważasz łuszczące się farby, tapety albo okleiny meblowe.
- Metalowe elementy zaczynają miejscami korodować, a drewniane, papierowe, z płyty OSB - pęcznieć.
Źródła nadmiernej wilgotności w domu
Źródeł może być całkiem sporo. Przede wszystkim para wodna wytwarzana jest podczas codziennych czynności, takich jak gotowanie, zmywanie czy suszenie prania. Również sami domownicy przyczyniają się w niewielkim stopniu do wzrostu wilgotności powietrza poprzez oddychanie. Niestety czasami zdarza się, że wilgoć w pokoju pochodzi z zewnątrz. Wysoki poziom wód gruntowych, zalania czy brak drenażu mogą przyczynić się do ogromnych problemów z wilgotnością. Nie pomogą wtedy działania doraźne, a niezbędne będzie odpowiednie zabezpieczenie źródła kłopotów z wilgocią.
Powodów nadmiernej wilgotności powietrza w domu (70% lub więcej) może być wiele, w tym nadmiar pary generowanej przez domowników - podczas gotowania, prania, suszenia, kąpieli itp.
Kontrola i regulacja wilgotności powietrza w domu
Warto na bieżąco monitorować wilgotność w domu - np. za pomocą stacji pogody z higrometrem - by szybko zareagować w razie nieprawidłowości. Priorytetowo - zarówno podczas walki z zawilgoceniem, jak i przesuszeniem - należy traktować znalezienie przyczyny problemu i niezwłoczne jej wyeliminowanie.
Utrzymywanie wilgotności względnej na poziomie 40-60% z pewnością ograniczy rozwój pleśni, alergenów, wpłynie korzystnie na nasze samopoczucie i żywotność wyposażenia domowego.
Sposoby na zbyt niską wilgotność powietrza
W przypadku niskiego poziomu wilgotności, najprościej będzie otworzyć szeroko okno na kilka minut i wietrzyć w ten sposób pomieszczenia każdego dnia - będzie to powodowało napływ wilgotnego powietrza. Zimą pomoże rozkładanie mokrych ubrań i ręczników na kaloryfery. Sprawdzi się również zakup nawilżacza powietrza, który pobiera niewielką ilość energii elektrycznej i może podnieść wilgotność powietrza do przyzwoitego poziomu. Zakup i korzystanie z nawilżacza powietrza jest szczególnie zalecane w chłodniejszych porach roku, kiedy ogrzewanie domu dodatkowo wysusza znajdujące się w nim powietrze. Nawilżacze to często urządzenia wielofunkcyjne, które dodatkowo pomogą rozwiązać inne problemy z powietrzem, takie jak np. zanieczyszczenia.
Aby osiągnąć optymalną wilgotność w domu, na poziomie 40-60%, wietrz częściej pomieszczenia, zapewniaj im odpowiednią cyrkulację powietrza. Zimą wieszaj na grzejnikach nawilżacze powietrza (ceramiczne pojemniki z wodą lub wilgotne ręczniki) i obniżaj temperaturę w pokojach, w których akurat nie przebywasz. Pamiętaj, że w ciągu dnia najlepsza dla samopoczucia jest temp. Latem rób sobie przerwy w klimatyzowaniu wnętrza i również przeznacz trochę czasu na wietrzenie. Postaw w każdym pomieszczeniu płaskie i szerokie naczynie z wodą, zapewniające jej swobodne parowanie. Zaproś do domu więcej roślin doniczkowych - zadbasz o naturalny mikroklimat.
Przede wszystkim jednak skorzystaj z dobroczynnego działania nawilżacza powietrza. Do wyboru masz urządzenia ewaporacyjne, które odparowują wodę dzięki wentylatorom, oddają do otoczenia przyjemną wilgotną mgiełkę, równomiernie nawilżają wnętrza. Dodatkowo oczyszczają też powietrze z większych pyłków. Modele ultradźwiękowe - są energooszczędne, emitują delikatną chłodną bryzę, ale (ze względu na ultradźwięki) nie są zalecane w przypadku małych dzieci i zwierząt. Ostatni typ - parowe - podgrzewają wodę, powodując delikatny wzrost temperatury w pokoju. Najlepsze modele nawilżaczy automatycznie kontrolują wilgotność w domu, oczyszczają powietrze, uwalniają je od nieprzyjemnych zapachów. Dobrym pomysłem jest też skorzystanie z oczyszczacza powietrza z funkcją nawilżania. Urządzenie nie dość, że wyłapie z obiegu kurz, alergeny, mikroorganizmy i większe cząstki utrudniające oddychanie, to jeszcze zadba o optymalną wilgotność w mieszkaniu.
Sposoby na zbyt wysoką wilgotność powietrza
Nieco gorzej jest sobie poradzić z nadmiarem wilgoci w pomieszczeniach. W pierwszej kolejności należy zadbać o właściwą wentylację w miejscach szczególnie zawilgoconych np. w łazience. Pomoże również częste wietrzenie domu, aczkolwiek jest to zależne od warunków atmosferycznych panujących na zewnątrz. Najlepiej będzie zainwestować w klimatyzator, który skutecznie schłodzi oraz wysuszy powietrze. Niestety koszt instalacji i eksploatacji klimatyzatora może okazać się zbyt wysoki. Dlatego też w domowych warunkach dużo lepiej sprawdzi się zakup osuszacza powietrza. Urządzenia te są niewielkie i można je postawić w dowolnym pomieszczeniu.
Pierwszym i najważniejszym etapem zwalczania nadmiaru wilgoci jest znalezienie przyczyny problemu, a potem jej usunięcie lub zminimalizowanie (poprawa hydroizolacji, odwodnienie, ocieplenie domu z zewnątrz itd.). Jeśli mieszkasz w bloku wielorodzinnym, koniecznie zgłoś sprawę administracji obiektu. Dopiero potem zacznij osuszanie pomieszczeń. Aby przyspieszyć efekty, możesz skorzystać z pomocy osuszacza powietrza, który skrapla wilgoć do specjalnego zbiornika. Postaraj się tylko dopasować jego wydajność do wielkości pomieszczenia (w naszym sklepie RTV EURO AGD znajdziesz nawet urządzenia odpowiednie do 200 m²). Weź pod uwagę zakup osuszacza wyposażonego w higrostat, który pozwala dodatkowo na ustawienie i utrzymanie odpowiedniego poziom nawilżenia. A może wolisz użyć klimatyzatora przenośnego? Wiele z dostępnych na rynku urządzeń wyposażono w funkcję osuszania powietrza. W 24 godz. są w stanie odprowadzić nawet 24 l wilgoci.
Staraj się nie przegrzewać wnętrz - zbyt wysoka temperatura spowoduje wzrost wilgotności i utrudni osuszanie. Zamiast tego w pogodne dni lepiej solidnie wietrz mieszkanie. Zadbaj o stałą wentylację (mechaniczną i grawitacyjną). Możesz też w kilku miejscach, np. w szafie lub w pobliżu sprzętów elektronicznych, ustawić pochłaniacze wilgoci.
Tabela: Optymalne zakresy wilgotności powietrza w zależności od temperatury
| Temperatura w pomieszczeniu | Optymalna wilgotność powietrza |
|---|---|
| 19-20°C | 55-60% |
| 21-22°C | 40-45% |
Pamiętaj, że są to wartości orientacyjne i komfort może się różnić w zależności od indywidualnych preferencji.
Na koniec zostaje najlepsze: włączenie osuszacza lub nawilżacza powietrza. I obserwowanie (na wyświetlaczu urządzenia), jak wilgotność powietrza stopniowo się poprawia.
tags: #czy #wilgotność #powietrza #w #kuchni #ma
