Fluoryzowana woda pitna: Korzyści i zagrożenia
- Szczegóły
Fluor to pierwiastek chemiczny, który występuje naturalnie w środowisku. Jest niezwykle istotnym pierwiastkiem niezbędnym dla zdrowia, szczególnie dla zdrowia jamy ustnej. W ludzkim organizmie znajduje się w kościach, zębach, a także w płynach ustrojowych.
Rola fluoru w zdrowiu jamy ustnej
Jego obecność w szkliwie zębów sprawia, że stają się one bardziej odporne na działanie kwasów, co skutecznie zapobiega rozwijaniu się próchnicy. Dodatkowo, wspomaga proces remineralizacji, wzmacniając strukturę zębów. Długotrwała ekspozycja na ten pierwiastek, zarówno poprzez spożywanie fluorowanej wody, jak i stosowanie past do zębów czy płukanek, korzystnie wpływa na utrzymanie zdrowego uzębienia.
Fluor w pastach do zębów odgrywa kluczową rolę w utrzymaniu zdrowia jamy ustnej. Dodatek fluoru przyczynia się do zwiększenia odporności szkliwa zębów na działanie kwasów, co skutecznie chroni przed rozwijaniem się próchnicy. Preparaty z dodatkiem fluoru to skuteczne narzędzie w codziennej higienie jamy ustnej, wspomagając proces remineralizacji i wzmacniając struktury zębów. Regularne stosowanie past z fluorem, zgodnie z zaleceniami stomatologa, jest kluczowe dla utrzymania zdrowego uśmiechu.
Oprócz past, fluor można również znaleźć w wodzie pitnej. Fluor można również znaleźć w niektórych produktach spożywczych, takich jak herbaty, napoje gazowane i owoce morza. Niedobory tego pierwiastka mogą prowadzić do rozwoju próchnicy zębów.
Metody uzupełniania fluoru
- Stosowanie pasty z fluorem. Jest to najczęstszy sposób na uzupełnienie niedoborów.
- Fluoryzacja wody pitnej. Fluoryzacja wody pitnej to powszechna praktyka w wielu krajach na świecie.
- Fluoryzacja zębów. Fluoryzacja zębów to zabieg stomatologiczny, który polega na nakładaniu specjalnego żelu z fluorem na powierzchnię zębów.
Bezpieczeństwo fluoru i mity na jego temat
Wśród opinii publicznej narosło wiele mitów na temat fluoru. Nie ma żadnych naukowych dowodów na to, że fluor jest szkodliwy dla zdrowia. Fluor, gdy jest stosowany zgodnie z zaleceniami, nie jest szkodliwy dla zdrowia, a wręcz przeciwnie, przynosi wiele korzyści w zakresie zdrowia jamy ustnej. Jest uznawany za skuteczne narzędzie w zwalczaniu próchnicy, ponieważ wzmacnia szkliwo zębów i chroni przed kwasami powstającymi w wyniku działania bakterii.
Przeczytaj także: Gdzie kupić wodę destylowaną?
Jednak nadmierna ilość fluoru, zwłaszcza w okresie rozwojowym zębów u dzieci, może prowadzić do fluorozy, co jest stanem, w którym zęby mogą przybrać nieestetyczny wygląd. Dlatego istotne jest, aby stosować fluor z umiarem i zgodnie z zaleceniami dentysty.
Fluoroza - skutek nadmiaru fluoru
Fluoroza jest chorobą, która może wystąpić w wyniku nadmiernego narażenia na fluor. Fluoroza objawia się białymi lub brązowymi plamami na zębach.
Alternatywy dla fluoru
Wybierz preparaty do higieny jamy ustnej bez fluoru. Na rynku dostępnych jest wiele past, płynów czy żeli bez fluoru, które są równie skuteczne w usuwaniu płytki nazębnej i resztek jedzenia jak pasty z fluorem. Ostatecznie decyzja o tym, czy stosować produkty z fluorem, należy do Ciebie. Fluor jest bezpiecznym i skutecznym środkiem w zapobieganiu próchnicy.
Fluoryzacja wody pitnej: fakty i opinie
Stosowanie fluoru wzbudza ostatnio coraz więcej pytań. Czy woda z wodociągów powinna być fluorowana? Jaka ilość fluoru jest odpowiednia? Według Amerykańskiego Towarzystwa Stomatologicznego ten naturalnie występujący pierwiastek zmniejsza ryzyko powstawania ubytków o co najmniej 25% zarówno u dzieci, jak i u osób dorosłych, a nawet jest w stanie cofnąć wczesne zmiany próchnicowe.
Według Amerykańskiego Towarzystwa Stomatologicznego fluoryzacja wody to najskuteczniejszy sposób na zapobieganie próchnicy zębów, jakim dysponują organy zdrowia publicznego. Towarzystwo popiera pomysł fluoryzacji wody pochodzącej z sieci wodociągowej, kierując się wynikami badań trwających ponad 70 lat. Badania te pokazują, że stosowanie fluoru w optymalnych ilościach jest bezpieczne i skuteczne. Towarzystwo odrzuca również twierdzenia o szkodliwości fluoryzacji, twierdząc, że są one częścią „literatury pseudonaukowej”.
Przeczytaj także: Inwestycje w Jakość Wody w Proszówkach
Jak twierdzą eksperci, zalecana ilość fluoru w wodzie wodociągowej wynosi 0,7 części na milion części wody. To optymalny poziom, który pomaga zapobiegać próchnicy. Aby sprawdzić poziom fluoru w wodzie pochodzącej z sieci wodociągowej, skontaktuj się z lokalnym przedsiębiorstwem wodociągów i kanalizacji. Jeśli woda pochodzi z prywatnej studni, najlepiej poddać ją profesjonalnej analizy. Jeśli okaże się, że woda zawiera mniej niż jedną część fluoru na milion części wody, skonsultuj się ze stomatologiem.
Alternatywne źródła fluoru
Zapewnienie sobie wystarczającej ilości fluoru jest łatwe, ponieważ dostępnych jest wiele alternatywnych źródeł tego związku. Stosowanie pasty z fluorem to najlepszy i najpopularniejszy sposób na zapewnienie zdrowia zębom. Szczotkuj je dwa razy dziennie pastą zawierającą fluor, oraz stosuj inne produkty higieniczne z tym pierwiastkiem, takie jak płyn do płukania jamy ustnej albo żel stosowany miejscowo. Używaj szczoteczki z miękkim włosiem, które nie ściera szkliwa; twarde włosie może z czasem je uszkodzić.
Płyny do płukania jamy ustnej mogą pomóc dzieciom, u których wcześniej rozwinęły się ubytki lub które znajdują się w grupie wysokiego ryzyka próchnicy. W przypadku dzieci w wieku 3-6 lat należy upewnić się, że ilość pasty odpowiada wielkości ziarnka grochu; rodzice powinni również upewnić się, że dzieci nie połykają pasty. Niemowlęta, u których pojawiły się zęby, potrzebują jedynie ilości odpowiadającej wielkości ziarnka ryżu.
Jeśli jesteś w grupie umiarkowanego lub wysokiego ryzyka próchnicy, lub jeśli woda pitna nie pokrywa Twego zapotrzebowania na fluor, stomatolog może zalecić Ci zabieg w gabinecie. Po zabiegu lekarz może zalecić Ci nie płukanie jamy ustnej, nie spożywanie posiłków lub napojów przez co najmniej 30 minut, w tym czasie zęby wchłoną fluor. Zabiegi wykonywane w domu przeznaczone są dla osób z grupy wysokiego ryzyka próchnicy, takich jak pacjenci poddawani radioterapii lub zmagający się z suchością w jamie ustnej. Jeśli stomatolog stwierdzi, że te zabiegi mogą przynieść Ci korzyści, przepisze Ci żel z fluorkiem do samodzielnego stosowania.
Wraz z rozpoczęciem sprzedaży wody butelkowanej wzrosła liczba osób, które nie otrzymują zalecanej ilości fluoru. Większość dostepnych wód nie zawiera tego związku. Jeśli pijesz głównie wodę butelkowaną, prawdopodobnie nie pokrywasz swojego zapotrzebowania na ten ważny pierwiastek. Skonsultuj się ze stomatologiem który może przepisać Ci środek lub suplement uzupełniający poziom fluoru w Twoim ciele. Zawartość fluoru w wodzie butelkowanej, która może się znacznie różnić w zależności od marki. Jeśli fluor nie jest wymieniony na etykiecie, skontaktuj się z producentem. Picie fluorowanej wody w innych miejscach, np.
Przeczytaj także: Woda mineralna Józef: Zalety
Suplementy fluoru dostępne są w postaci pastylek do ssania, tabletek lub płynów. Można je kupić na receptę w większości aptek, również internetowych. Najlepiej omów ze stomatologiem możliwość stosowania przez Ciebie i Twojej rodziny suplementów fluoru sprzedawanych bez recepty oraz potencjalne korzyści, jakie się z tym wiążą. Bez względu na to, jakie jest źródło fluoru - woda butelkowana, pasta do zębów czy suplementy - pamiętaj, że liczy się przede wszystkim odpowiednia ilość tego związku. Przestrzegaj zaleceń Amerykańskiego Towarzystwa Stomatologicznego, a zapewnisz zdrowie swoim zębom.
Pasta do zębów i fluoryzowana woda z kranu zapewniają lepszą ochronę przed próchnicą niż każdy z tych środków z osobna. Powszechnie wiadomo, że fluor wzmacnia szkliwo zębów i zapobiega próchnicy, a w końcowym efekcie utracie zębów. W Brazylii, Malezji, Australii, Kanadzie, Irlandii , Wietnamie, Wielkiej Brytanii i Stanach Zjednoczonych woda pitna jest fluoryzowana, aby ludzie stale byli wyeksponowani na działanie fluoru. Stomatolodzy powinni monitorować ten problem i informować pacjentów o mocnych dowodach potwierdzających korzyści i bezpieczeństwo stosowania fluoru.
Fluor jak chyba żaden inny pierwiastek budzi kontrowersje. Wiadomo, że pozytywnie wpływa na stan zębów, mimo to często odradza się stosowania past z jego dodatkiem, zwłaszcza w przypadku dzieci. Dlaczego fluor ma tak złą sławę? I czy faktycznie na nią zasłużył?
Dawka czyni truciznę
W 1886 roku francuski chemik i farmaceuta - Henri Moissan - wyodrębnił fluor i jego związki. To odkrycie w kolejnych latach miało zrewolucjonizować stomatologię. Fluor to jednej z najbardziej rozpowszechnionych w przyrodzie niemetali. W stanie wolnym ma postać gazu o ostrym, intensywnym zapachu podobnym do chloru. Mimo iż w dużych dawkach jest silnie toksyczny, w odpowiedniej ilości jest organizmowi niezbędny (zwłaszcza do prawidłowego rozwoju kości i zębów). Omawiany pierwiastek naturalnie występuje w wodzie oraz w żywności, np. w herbacie, produktach zbożowych, serach podpuszczkowych i rybach. W postaci fluorków znaleźć go można w glebie, gdzie dostaje się m.in. wraz ze stosowanymi powszechnie nawozami.
W niektórych krajach, m.in. w Stanach Zjednoczonych, woda pitna jest dodatkowo fluoryzowana. W Polsce praktyka ta od kilku lat nie jest stosowana.
Jakiś czas temu zaczęto coraz głośniej mówić o toksyczności fluoru. W odpowiedzi na oczekiwania klientów na rynku pojawiły się pasty bez fluoru. Polecano je zwłaszcza dzieciom, u których nadmiar tego pierwiastka miał powodować chroniczne zmęczenie, obniżenie poziomu IQ oraz problemy z koncentracją i nauką. Zaczęto również prowadzić badania, których celem było określenie wpływu fluoru na zdrowie człowieka. Pierwiastek ten podejrzewano m.in. o rakotwórczość.
Fluor wiązano ze zwiększonym ryzykiem kostniakomięsaka (osteosarcoma), bardzo rzadkiego nowotworu kości. Badania jednak nie potwierdziły tej zależności. Jeżeli spojrzymy na to globalnie, to w USA mieszka ponad 320 milionów ludzi, w 43 stanach woda jest fluoryzowana, a na ten typ nowotworu zapada rocznie 400 osób- wyjaśnia lek. stomatolog Robert Białach z kliniki Stankowscy & Białach Stomatologia w Poznaniu.
Zdaniem stomatologów teorie o negatywnym wpływie fluoru na zdrowie są przesadzone. Nie istnieją żadne obiektywne dowody naukowe, które świadczyłyby o tym, że fluor w odpowiedniej dawce przyczynia się do rozwoju raka, chorób nerek i uszkodzenia układu nerwowego.
Z fluorem jednak nie wolno przesadzać, podobnie zresztą jak z innymi substancjami. Paracelsus, ojciec medycyny nowożytnej i toksykologii, powiedział: Cóż jest trucizną? Wszystko jest trucizną i nic nie jest trucizną. Tylko dawka czyni, że dana substancja nie jest trucizną (łac. Dosis facit venenum) Korzystając z tej wiedzy trzeba więc wyznaczyć pewną granicę. Z jednej strony fluor jest niezbędny, by nasze kości i zęby były zdrowe, z drugiej zaś - stosowany w nadmiarze - odpowiada za rozwój poważnych chorób.
Bezpieczna dawka fluoru
Pasta do zębów dla osoby dorosłej zawiera go najczęściej od 500 do 1500 ppm (ppm - part per milion, tzn. liczba gramów substancji, która przypada na 1 mln gramów lub mililitrów), w przypadku dzieci dawka ta jest odpowiednio mniejsza. Prawidłowe stosowanie środków higieny jamy ustnej nie niesie więc ze sobą żadnego ryzyka.
Istnieje mimo wszystko ryzyko przedawkowania fluoru. Wbrew obawom może ono dotyczyć nie tylko stosowania past z tym pierwiastkiem, ale też wody pitnej i zanieczyszczeń przemysłowych. W zasadzie jedynym skutkiem nadmiaru jest fluoroza, ale występuje ona tylko u dzieci i to bardzo, bardzo rzadko. Objawia się brązowymi i kredowobiałymi przebarwieniami zębów- mówi lek. stom. Robert Białach.
Fluoroza częściej dotyczy dzieci, gdyż w ich przypadku szkliwo jest słabiej zmineralizowane i bardziej podatne na stosowanie zbyt dużych dawek fluoru. I dlatego też najmłodszym zaleca się stosowanie past dla nich przeznaczonych, gdyż zawierają one mniejsze ilości tego pierwiastka (ok. 500-600 ppm). Ważne jest również, by nasza pociecha wypluwała pastę i starannie płukała usta. Dzieciom do dwóch lat nakładamy jej na szczoteczkę w ilości odpowiadającej ziarenku ryżu, później - ziarenku grochu.
Stomatolodzy przekonują, że korzyści płynące ze stosowania środków higieny jamy ustnej z dodatkiem fluoru są znacznie większe niż ewentualne ryzyko. Pozytywnie wypowiadają się o nim amerykańska Agencja Żywności i Leków (FDA) oraz Światowa Organizacja Zdrowia (WHO). Stosowanie past z fluorem od pierwszego ząbka zaleca Rada Naukowa Amerykańskiego Stowarzyszenia Stomatologów. Dlaczego to takie ważne?
Znaczenie fluoru dla naszych zębów wyjaśnia lek. stom. Robert Białach: Szkliwo zębów buduje hydroksyapatyt czyli, w uproszczeniu, związek fluoru z wapniem w postaci krystalicznej. To on sprawia, że szkliwo jest najtwardszą tkanką w ludzkim organizmie i dzięki niemu możemy gryźć oraz żuć. Jeżeli nie dostarczamy go w odpowiedniej ilości, to nasze zęby są bardziej podatne na działanie kwasów i próchnicę.
Stosowanie pasty z fluorem u niemowląt
Jak jednak pogodzić stosowanie pasty z fluorem u niemowląt z ich niesamodzielnością w zakresie higieny? Trudno bowiem wyobrazić sobie kilkomiesięczne dziecko, które wypluwa pastę i płucze zęby. Stomatolodzy sugerują zatem, by szczotkowaniem zajęli się rodzice. Nakładamy porcję wielkości ziarenka ryżu, wcieramy we włosie szczoteczki (minimalizujemy w ten sposób ryzyko połknięcia), a po umyciu ścieramy z ząbków resztki pasty wilgotnym, jałowym gazikiem. Takie postępowanie jest bezpieczne nawet dla niemowląt i z pewnością nie zaszkodzi zdrowiu dziecka. Jednak pamiętajmy, by dziecko nie ssało szczoteczki z pastą ani nie zostawało z nią samo bez nadzoru rodzicówmówi lek. stom. Robert Białach.
Pasty bez fluoru
Na rynku dostępne są również naturalne pasty do zębów dla dzieci bez fluoru z dodatkiem ksylitolu, który również wykazuje działanie przeciwpróchnicze, wyciągami roślinnymi, np. z nagietka, aloesu, echinacei, mirry, rumianku, szałwii czy z naturalnymi krzemionkami. Substancje te pomagają utrzymać ząbki w czystości, mają działanie przeciwzapalne, łagodzące i bakteriobójcze. Gdy decydujemy się na pastę bez fluoru warto zadbać, by rośliny pochodziły z upraw ekologicznych, a sam skład był możliwie krótki. Wiele past dla dzieci zawiera również sorbitol lub glicerynę, które dodają im słodkiego smaku. Niektórzy twierdzą, że gliceryna może oblepiać zęby i w ten sposób utrudniać ich remineralizację, jednak ciężko znaleźć pastę jednocześnie, np. bez fluoru i glicerynypodpowiada lek. stom. Robert Białach.
Fluoryzacja wody: profilaktyka zdrowia jamy ustnej
Fluoryzacja wody jest jednym z najczęściej stosowanych na świecie zabiegów profilaktycznych mających na celu ochronę zdrowia jamy ustnej. Temat ten budzi jednak wiele pytań, zarówno pod kątem skuteczności, jak i bezpieczeństwa, zwłaszcza w kontekście dzieci. Fluoryzacja polega na kontrolowanym dodawaniu związków fluoru do wody pitnej w celu osiągnięcia optymalnego stężenia - najczęściej w zakresie 0,7-1,2 mg/l, zgodnie z wytycznymi Światowej Organizacji Zdrowia. Proces ten jest jednym z wielu etapów szeroko pojętych metod uzdatniania wody, które mają na celu poprawę jej jakości i bezpieczeństwa spożycia.
Szeroko zakrojone badania epidemiologiczne udowodniły, że fluoryzacja wody istotnie ogranicza rozwój próchnicy zębów w populacjach, które korzystają z takiej wody. Mechanizm działania opiera się na wbudowywaniu fluoru w strukturę szkliwa, co zwiększa jego odporność na działanie kwasów produkowanych przez bakterie próchnicotwórcze. Współczesne systemy wodociągowe wykorzystują różne metody uzdatniania wody, dostosowane do lokalnych warunków i jakości surowca.
Bezpieczeństwo stosowania fluoru w wodzie pitnej jest przedmiotem licznych badań i analiz na całym świecie. Konsensus większości organizacji stomatologicznych i pediatrycznych jednoznacznie wskazuje, że odpowiednie stężenie fluoru w wodzie jest bezpieczne i skutecznie chroni młode zęby przed próchnicą. Należy jednak zachować ostrożność, ponieważ nadmierna ekspozycja na fluor w okresie kształtowania się szkliwa (czyli od urodzenia do około 8. W Polsce regularnie monitoruje się poziomy fluoru w wodzie pitnej, a w przypadku przekroczenia dopuszczalnych norm stosuje się odpowiednie metody uzdatniania wody, takie jak odwrócona osmoza czy adsorpcja na węglu aktywnym.
Długotrwałe spożywanie zbyt dużych ilości fluoru może prowadzić do poważniejszych problemów zdrowotnych, takich jak fluorowa osteoporoza czy uszkodzenia nerek, choć takie przypadki są wyjątkowo rzadkie i dotyczą przede wszystkim obszarów o wysokim, naturalnym stężeniu fluoru w wodach podziemnych. Wprowadzenie fluoru do wody podlega ścisłym regulacjom prawnym oraz nadzorowi inspekcji sanitarnej. W krajach Unii Europejskiej, w tym w Polsce, obowiązują normy dotyczące dopuszczalnego stężenia fluoru w wodzie przeznaczonej do spożycia przez ludzi (zwykle do 1,5 mg/l). Stała kontrola jakości wody oraz informowanie społeczeństwa o aktualnym stężeniu fluoru to kluczowe elementy skutecznej profilaktyki zdrowotnej. Odpowiednia edukacja pozwala unikać zarówno niedoboru, jak i nadmiaru fluoru, co jest szczególnie istotne w przypadku dzieci oraz osób z grup ryzyka.
Fluoryzacja wody pozostaje jednym z najlepiej udokumentowanych i skutecznych sposobów ograniczania próchnicy zębów, pod warunkiem zachowania odpowiednich standardów bezpieczeństwa i regularnego monitoringu. Fluorowanie jest jednym z najbardziej popularnych i skutecznych sposobów walki z próchnicą na świecie. Stosowane od dekad, wywołuje jednak wiele kontrowersji. Wiele osób zastanawia się, czy fluorowanie rzeczywiście zapobiega próchnicy, czy może niesie ze sobą ryzyko dla zdrowia.
Jak działa fluorowanie?
Fluorowanie to proces dodawania fluoru do wody pitnej, pasty do zębów oraz innych produktów do higieny jamy ustnej. Fluor to naturalny pierwiastek, który występuje w przyrodzie w niewielkich ilościach, a jego właściwości remineralizujące zęby są znane od wielu lat. Pomysł na fluoryzację wody narodził się w latach 40. XX wieku w Stanach Zjednoczonych, kiedy to badania przeprowadzone w miastach o naturalnie wysokim poziomie fluoru w wodzie wykazały, że mieszkańcy tych rejonów mieli znacznie mniej problemów z próchnicą.
Fluor działa przede wszystkim poprzez wzmacnianie szkliwa zębów, co sprawia, że stają się one mniej podatne na działanie kwasów wytwarzanych przez bakterie obecne w jamie ustnej. Bakterie te rozkładają cukry znajdujące się w pożywieniu, produkują kwasy, które rozpuszczają minerały obecne w szkliwie. Fluor działa również na bakterie w jamie ustnej, ograniczając ich zdolność do produkcji kwasów. Wiele badań potwierdza, że fluorowanie wody oraz stosowanie produktów do higieny jamy ustnej z fluorem znacząco zmniejsza ryzyko próchnicy zarówno u dzieci, jak i dorosłych. Fluor zapobiega demineralizacji zębów, wzmacnia szkliwo oraz wspomaga naturalne procesy naprawcze zachodzące w jamie ustnej. Wprowadzenie fluoryzacji wody w wielu krajach przynosi widoczne korzyści zdrowotne.
Korzyści fluoryzacji
Fluorowanie wody i stosowanie produktów do higieny jamy ustnej z fluorem przynosi szereg korzyści, które przyczyniają się do poprawy zdrowia jamy ustnej. Pierwszą i najważniejszą korzyścią jest ochrona przed próchnicą. Kolejną korzyścią jest to, że fluoryzacja wody działa na poziomie populacyjnym, co oznacza, że wszyscy mieszkańcy danego regionu mają dostęp do ochrony przed próchnicą, niezależnie od swojego statusu społecznego i ekonomicznego. Warto również podkreślić, że fluoryzacja wody jest jednym z najtańszych i najbardziej efektywnych narzędzi w profilaktyce zdrowotnej.
Potencjalne zagrożenia
Mimo licznych korzyści związanych z fluoryzacją, nadmierna ekspozycja na fluor może prowadzić do pewnych problemów zdrowotnych, w tym do rozwoju fluorozy zębów. Fluoroza zębów to stan, w którym szkliwo zębów ulega przebarwieniom i staje się bardziej porowate z powodu nadmiernego spożycia fluoru w okresie formowania się zębów. Fluoroza zębów dotyczy głównie dzieci, ponieważ to w okresie wzrostu zębów są one najbardziej narażone na nadmierną ilość fluoru.
W kontekście fluoryzacji wody pojawia się pytanie o bezpieczeństwo jej długoterminowego stosowania. Niektóre badania sugerują, że nadmiar fluoru w organizmie może mieć negatywny wpływ na inne organy, w tym kości i układ nerwowy. Jednak większość tych badań dotyczyła populacji, które miały kontakt z bardzo wysokimi stężeniami fluoru, znacznie przekraczającymi zalecane normy.
Czy fluorowanie wody jest bezpieczne?
Tak, fluorowanie wody jest bezpieczne, pod warunkiem, że stężenie fluoru w wodzie jest kontrolowane i zgodne z zaleceniami. Fluoroza zębów w łagodnej formie jest jedynie estetycznym problemem, objawiającym się białymi plamkami na zębach. Stosowanie pasty do zębów z fluorem jest zalecane przez większość stomatologów, ponieważ jest to jeden z najskuteczniejszych sposobów ochrony przed próchnicą. Tak, nadmierne spożycie fluoru może prowadzić do fluorozy zębów, a w skrajnych przypadkach także do problemów zdrowotnych, takich jak fluoroza szkieletowa.
tags: #fluoryzowana #woda #pitna #korzyści #i #zagrożenia