Zbiornik na wodę destylowaną w unicie stomatologicznym: Konserwacja i znaczenie

Szczegóły: Opublikowano: 14. October 2025

Unity stomatologiczne to innowacyjne rozwiązania oparte na latach doświadczeń. Ułatwiają pracę w każdym gabinecie, oferując ergonomię i płynność pracy, najwyższą jakość materiałów oraz doskonały stosunek jakości do ceny.

Dlaczego konserwacja unitu stomatologicznego jest tak ważna?

Prawidłowa konserwacja unitu, a także wszelkiego sprzętu, który z nim współpracuje, zapobiega awariom i wydłuża czas eksploatacji. Są to w większości urządzenia mechaniczne, o których żywotności decyduje zarówno właściwe użytkowanie, jak i pielęgnacja, tzn. czyszczenie, mycie, smarowanie, konserwacja. Należy podkreślić, że każda awaria sprzętu pociąga za sobą nie tylko koszty naprawy, lecz także straty związane z przestojem w pracy gabinetu.

Kto powinien dbać o unit i gdzie można znaleźć informacje na temat prawidłowej pielęgnacji?

Czynności związane z pielęgnacją unitu powinien wykonywać jedynie przeszkolony personel. Takie szkolenie odbywa się po raz pierwszy po montażu sprzętu przez wykwalifikowanych serwisantów. Powinni w nim uczestniczyć nie tylko lekarze czy asystentki, lecz także wszystkie osoby, które będą pracowały z tym urządzeniem. Ponadto wszelkie informacje są zawsze dołączane w formie papierowej lub elektronicznej do każdego sprzętu.

Codzienna pielęgnacja unitu stomatologicznego

Unity różnych marek charakteryzują się odmiennymi właściwościami i wymaganiami. Są jednak takie czynności pielęgnacyjne, które powinno się wykonywać niezależnie od marki urządzenia. Unit powinno się czyścić i dezynfekować odpowiednimi środkami, które zazwyczaj są wymienione przez producenta. Należy pamiętać o tym, że nie każda powierzchnia może być czyszczona środkami, które np. zawierają alkohol. Bardzo ważna jest dbałość o właściwe zabezpieczenie i dezynfekcję powierzchni, z którymi styczność ma pacjent.

Dezynfekcja i sterylizacja końcówek

Końcówki na rękawach, takie jak turbina, kątnica i prostnica na mikrosilnik, piaskarka, rękojeść skalera, dmuchawka, lampa polimeryzacyjna, końcówki ssaka i ślinociągu, jeżeli to możliwe, powinny być wymieniane za każdym razem przed wizytą kolejnego pacjenta. Jeżeli unit jest wyposażony w wodę destylowaną w butelce, to powinna być ona także wymieniana bardzo często. Turbina, prostnica i kątnica na mikrosilnik powinna być najpierw właściwie zdezynfekowana, wyczyszczona, nasmarowana wewnątrz z obu stron, a następnie wysterylizowana w autoklawie. Końcówki można smarować ręcznie i do tego służą odpowiednie smary z adapterami lub automatyczne smarownice.

Przeczytaj także: Wybór sprzętu do destylacji

Końcówki należy smarować według zaleceń producenta, przynajmniej raz dziennie, idealnie byłoby smarować je po każdych 4 godzinach pracy. Większość końcówek lub elementy ich obudów można sterylizować. Jeżeli takiej możliwości nie ma, należy zdezynfekować powierzchnie odpowiednim preparatem. Gabinet powinien być wyposażony w więcej niż jeden zestaw końcówek już wysterylizowanych, aby móc wymienić je po każdym pacjencie.

Sterylizacja elementów unitu

Możemy, a nawet powinniśmy sterylizować każdy sprzęt czy materiał, który ma symbol określający urządzenie przeznaczone do sterylizacji. W unitach stomatologicznych, takich jak np. Vitali, wszystkie newralgiczne elementy, które mają styczność z operatorem, można poddać sterylizacji - uchwyty lampy, podkładki pod instrumenty, membrany paneli sterujących itp.

Woda w unicie stomatologicznym

Woda, która ma kontakt z pacjentem, musi być destylowana lub odpowiednio zdezynfekowana i spełniać odpowiednie normy. Niektóre unity stomatologiczne mają systemy, które uzdatniają wodę, np. DVGW KaVo. Na polskim rynku najczęściej występują unity wyposażone w pojemnik, do którego nalewa się wodę destylowaną. Ważne jest, aby wymieniać tę wodę przynajmniej raz dziennie, gdyż woda destylowana, która ma kontakt z powietrzem, traci swoje właściwości.

Kanały wodne powinny być zdezynfekowane przez wodę destylowaną z rozcieńczonym odpowiednim środkiem. Istnieją bardzo wygodne systemy automatycznej dezynfekcji kanałów wodnych, np. VDS Vitali. Jeżeli unit ma butelkę na wodę destylowaną, wystarczy zamienić ją z odpowiednim środkiem dezynfekującym, a następnie włączyć każdą końcówkę z wodą, np. kątnicę turbinową na 20 s pracy. Po wykonaniu tej czynności z każdą końcówką odstawia się wszystko na 15 min. Następnym krokiem jest zamiana butelki na wodę destylowaną i wypłukanie z każdej końcówki pozostałości po płynie dezynfekującym. To powinno zwiększyć żywotność i zapobiec zakamienianiu się układu wodnego w unicie oraz tworzeniu biofilmu we wnętrzu kanałów wodnych.

Przegląd techniczny unitu

Przegląd unitu oraz każdego urządzenia z nim współpracującego należy wykonywać przynajmniej raz do roku, chyba że producent zaleca robić to częściej. Tylko serwisanci odpowiednio przeszkoleni przez producenta i mający doświadczenie mogą wykonywać taki przegląd. Niektórzy producenci wymagają rocznego przeglądu technicznego, aby klient mógł otrzymać kolejny rok gwarancji na swój unit. Uważam, że jest to bardzo dobre rozwiązanie, ponieważ podczas przeglądu sprawdza się i wymienia wszystkie najważniejsze elementy unitu (lub innego sprzętu), które wydłużają jego żywotność i bezawaryjną pracę.

Przeczytaj także: Woda gazowana a zdrowie dzieci

Zabezpieczenie unitu podczas przestoju

Co zrobić, aby zabezpieczyć unit podczas przestoju w pracy gabinetu?

Miskę spluwaczki oraz rękawy ssące przepłucz roztworem środka do dezynfekcji do systemów ssących. Powstała bariera na wewnętrznych powietrza systemu da przez jakiś czas ochronę przez namnażaniem się mikroorganizmów.
Odkręć i opróżnij oraz wysusz butelkę na wodę destylowaną, a następnie przykręć i uruchom każdy instrument z opcja spray do momentu, aż zamiast wody będzie wylatywać samo powietrze.
Zdejmij turbiny włącznie ze złączkami, kątnice, mikrosilnik. Końcówki nasmaruj i wysterylizuj. Pozostaw w pakietach. Przed rozpoczęciem pracy ponownie nasmaruj końcówki.
Jeżeli Twoja pompa posiada odstojnik/filtr odpadków stałych, opróżnij go, przepłucz i osusz. Raz na tydzień pompa powinna być uruchomiona bez zaciągania płynów - najlepiej jeżeli będzie pracować min.
Koniecznie opróżnij zbiornik czystej i brudnej wody. Zbiorniki umyj i osusz, tak aby nie pozostawiać wilgoci, która może stać się podłożem do rozwoju mikroorganizmów.

Dodatkowe czynności zabezpieczające

Zanurz szmatkę lub gąbkę w niewielkiej ilości wody (najlepiej woda destylowana), nie używaj detergentu. Wytrzyj wszystkie powierzchnie komory, zwracając szczególną uwagę na dno komory, drzwi i zakamarki w miejscu na uszczelkę drzwi, ponieważ głównie właśnie tam pozostałości i resztki gromadzą się najczęściej.
Jeżeli autoklaw jest zasilany wodą z uzdatniacza połączonego z wodą z sieci - zakręć dopływ wody i wyrzuć filtr. Odetnij wszystkie media: woda, prąd, sprężone powietrze, ssanie. Wyłącz komputery i wszystkie urządzenia peryferyjne.

Uruchomienie unitu po przestoju

Przed ponownym uruchomieniem gabinetu:

Przeprowadź dezynfekcję wszystkich powierzchni.
Autoklaw napełnij świeżą wodą.
Nalej wodę do butelki na wodę destylowaną.
Przeprowadź dezynfekcję wewnętrznych kanałów unitu i rękawów instrumentów, następnie przepłucz je wodą.
Włącz kompresor, aby zbiornik się napełnił powietrzem.
Uruchom pompę ssącą.

Autoklaw i sterylizacja narzędzi

Sterylizacja narzędzi stomatologicznych to kluczowy proces zapewniający bezpieczeństwo pacjentów i zgodność z przepisami sanitarnymi. Wprowadzenie regulacji prawnych na początku XXI wieku nałożyło na gabinety stomatologiczne obowiązek stosowania autoklawu do sterylizacji narzędzi wielokrotnego użytku. Brak autoklawu lub niewłaściwa jego eksploatacja może generować poważne koszty. Dlatego warto wiedzieć, jak dbać o autoklaw, aby uniknąć problemów i wydłużyć jego żywotność.

Zasady dbania o autoklaw

Autoklaw wymaga stosowania wysokiej jakości wody, ponieważ tylko wtedy można uniknąć osadzania się kamienia i problemów technicznych. Woda dostępna w sklepach najczęściej jest tylko demineralizowana, a nie destylowana, co może wpływać na żywotność urządzenia. Woda destylowana jest bezpieczniejsza, ale trudniejsza do kupienia.
Aby proces sterylizacji był skuteczny, należy prawidłowo układać pakiety narzędzi. Najczęstszą metodą jest kanapkowe pakowanie, jednak efektywniejszym rozwiązaniem jest układanie pakietów bokiem, jak książki na półce.
Niewłaściwe ustawienie autoklawu może negatywnie wpłynąć na jego działanie.
Każdy autoklaw posiada silikonową uszczelkę, dlatego wymaga ona regularnej pielęgnacji. Przed każdym cyklem sterylizacji warto przemyć uszczelkę wilgotną ściereczką, aby usunąć kurz i zanieczyszczenia.
Zatkany filtr odpływu może uniemożliwić odpływ wody z komory i prowadzić do powstawania pary wodnej w pompie próżniowej. Wytwornica pary - bardzo wrażliwa na jakość wody.

Dbanie o autoklaw nie jest skomplikowane, jednak wymaga regularnych czynności konserwacyjnych. Przestrzeganie tych zasad pozwoli unikać kosztownych awarii oraz wydłuży żywotność urządzenia.

Przeczytaj także: Woda destylowana: poradnik domowy

tags: #zbiornik #na #wodę #destylowaną #unit #stomatologiczny