Woda Pitna w Polsce: Statystyki i Jakość
- Szczegóły
Woda stanowi podstawę funkcjonowania ekosystemów w Polsce i całej gospodarki kraju. To także źródło poważnych niepokojów społecznych. W artykule przedstawiono analizę stanu w zakresie jakości wody pitnej oraz stopnia dostępu do sieci wodociągowo-kanalizacyjnej w Polsce.
Zasoby Wodne w Polsce
Przeciętne zasoby wód w Polsce wynoszą ok. 60 mld m3, a w porach suchych poziom ten może spaść nawet poniżej 40 mld m3. Zasoby wód powierzchniowych w Polsce cechuje natomiast duża zmienność czasowa i terytorialna, co powoduje okresowe nadmiary i deficyty wody w rzekach. Efektem tego jest występowanie trudności w zaopatrzeniu w wodę w niektórych rejonach kraju.
Jak informuje GUS, zasoby słodkiej wody na mieszkańca są bardzo zróżnicowane w krajach Unii Europejskiej. W Chorwacji odnotowano najwyższe zasoby słodkiej wody, gdzie średnia z wielolecia wynosiła 26,5 tys. m3 na mieszkańca. Szwecja, Finlandia i Słowenia miały kolejne najwyższe wskaźniki wynoszące odpowiednio: 22,2 tys. m3, 21,3 tys. m3, 16,1 tys. m3 na mieszkańca. Natomiast najniższe zasoby słodkiej wody posiadają Cypr (0,5 tys. m3 na mieszkańca) i Malta (0,2 tys.
Przy okazji warto też dodać, że duża część odpływu rzekami do Bałtyku pochodzi z zasilania wodami podziemnymi. I w tym kontekście zasoby eksploatacyjne krajowych wód podziemnych szacowane są na ponad 18 km3, przy czym ok.
Pobór i Zużycie Wody
W latach 2000-2022 pobór wody (bez nawodnień w rolnictwie i leśnictwie), na potrzeby gospodarki narodowej i ludności zmniejszył się o 14% (z 10,9 km3 w 2000 r. Rozkład wielkości poborów wody w poszczególnych sektorach gospodarki na przestrzeni ostatnich 20 lat nie ulegał istotnym zmianom. Największy udział w poborze wody (ok.
Przeczytaj także: Gdzie kupić wodę destylowaną?
Głównym źródłem zaopatrzenia gospodarki narodowej w wodę są wody powierzchniowe. Ich pobór w 2022 r. wyniósł 7,6 km3 i pokrył ok. 81% potrzeb. Pobór wód podziemnych wyniósł 1,8 km3 i był wyższy od poboru w 2021 o 23 hm3. Jako wody o znacznie lepszej jakości niż wody powierzchniowe, wykorzystywane były głównie do zaopatrzenia ludności w wodę do picia. Na ten cel wykorzystano w 2022 r. ok.
Jak wykazały badania GUS, wskaźnik poboru wody w przeliczeniu na jednego mieszkańca plasuje Polskę z poborem wody 248 m3/mieszkańca w 2022 r. w środku stawki krajów Unii Europejskiej. W 2022 r. największy pobór wody odnotowano w województwie mazowieckim (2 913 hm3), co stanowiło 31% całkowitego poboru wody w kraju. Najmniejszy pobór wody odnotowano w województwie lubuskim (89 hm3), co stanowiło ok.
W 2022 r. zużycie wody z sieci wodociągowej w gospodarstwach domowych wynosiło 1 287 hm3 i wzrosło w stosunku do roku 2021 o ok.
Zużycie Wody w Przemyśle
Woda jest niezbędnym czynnikiem produkcji przemysłowej. Wykorzystywana jest w procesach produkcyjnych, stosowana jako nośnik ciepła, a także używana jako chłodziwo. Jak zaznacza GUS, przy wytwarzaniu i zaopatrywaniu w energię elektryczną, gaz, parę wodną oraz gorącą wodę zużyto w 2022 r. 5 706 hm3 wody (89% ogólnego zużycia wody w przemyśle). Drugą pod względem wodochłonności sekcją działalności gospodarczej było przetwórstwo przemysłowe, w którym zużycie wody na cele produkcyjne wynosiło 602 hm3 (ok. 9% zużycia w przemyśle).
Jakość Wody w Polsce
Wraz z rozwojem miast oraz przemysłu do polskich wód zaczęło trafiać coraz więcej zanieczyszczeń. Co więcej, problem złej jakości wody - z racji postępujących zmian klimatu - będzie tylko narastać. Jak wynika z raportu „Zasoby wodne w Polsce - ochrona i wykorzystanie” opracowanego na zlecenie Fundacji Przyjazny Kraj, to nie brak wody czy jej dostępność stanowi w Polsce problem, ale przede wszystkim jej jakość.
Przeczytaj także: Inwestycje w Jakość Wody w Proszówkach
Jak wynika z raportu, zły stan polskich wód dotyczy 91,5% zasobów rzecznych, około 88% jezior oraz blisko 100% wód powierzchniowych przejściowych i przybrzeżnych. Okazuje się, że to już nie miasta oraz przemysł stanowią największy problem polskich wód. Poprawa tym obszarze to pochodna licznych inwestycji w infrastrukturę ochrony środowiska oraz poważnych zmian prawnych. Niestety dużo gorzej jest na terenach wiejskich. Zaledwie nieco ponad 44% mieszkańców wsi oczyszcza ścieki. Problem stanowią tu nie tylko nawozy, ale także nieszczelne przydomowe szamba.
Niezwykle poważnym zagrożeniem staje się ponadto postępująca eutrofizacja, za którą idzie tworzenie się pustyni tlenowych, w których zamiera życie. Poważny problem stanowi także silnie rozwijająca się turystyka, wpływająca na zagospodarowanie wybrzeża oraz terenów nad jeziorami.
Stan Wód Powierzchniowych
Główny Urząd Statystyczny zajął się również analizą stanu wód powierzchniowych. Do najistotniejszych problemów w tym zakresie GUS zalicza nadmierny ładunek substancji biogennych w wodach (azot i fosfor). Dostają się one do wód głównie w wyniku spływu z terenów użytkowanych rolniczo, ale również z rozproszonej zabudowy wiejskiej i rekreacyjnej, depozycji azotu ogólnego i fosforu z atmosfery, a także z zanieczyszczeń pochodzących ze ścieków i z gospodarstw domowych, niepodłączonych do systemu kanalizacji zbiorczej.
Stan jednolitych części wód rzek i jezior ocenia się jako dobry lub zły, analizując wyniki klasyfikacji ich stanu lub potencjału ekologicznego (na podstawie wyników badań wskaźników jakości wód wchodzących w skład elementów fizyko-chemicznych, biologicznych i hydromorfologicznych). W latach 2016-2021 oceniono 4 585 jcwp w ramach monitoringu diagnostycznego rzek, z czego najwięcej w obszarach dorzeczy Wisły i Odry. Klasyfikacji stanu ekologicznego poddano 3 385 jcwp, z czego stanem bardzo dobrym charakteryzowało się mniej niż 0,1% z nich, a stanem złym ok. Największą grupę stanowiły jcwp o stanie umiarkowanym (ponad 57%).
Stan Wód Podziemnych
Jakość wód podziemnych jak badana jest w oparciu o wyznaczoną sieć punktów obserwacyjno-badawczych wód podziemnych. Ocenę jakości wód podziemnych w punktach pomiarowych monitoringu chemicznego przeprowadzono na podstawie kryteriów stosowanych na potrzeby monitoringu jakości wód podziemnych zawartych w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 11 października 2019 r. w sprawie kryteriów i sposobu oceny stanu wód podziemnych (Dz. U. z 2019 r. poz.
Przeczytaj także: Woda mineralna Józef: Zalety
W 2022 r. próbki wód podziemnych pobrano w 1 404 punktach pomiarowych. Najwięcej punktów pomiarowych znalazło się w II klasie jakości (42%), najmniej natomiast w I klasie jakości (3%). Wody III klasy jakości stwierdzono w 35% punktów pomiarowych, wody IV klasy jakości - w 16%, a wody V klasy jakości - w 6%. Oznacza to, że w ok.
Bezpieczeństwo i Nadzór nad Jakością Wody
Zgodnie z art. 12b ust. 1 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz.U. z 2024 r. poz. 757, z późn. zm.), Główny Inspektor Sanitarny, w ramach sprawowanego nadzoru nad jakością wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi, co 3 lata publikuje sprawozdanie z badań jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi, obejmujące okres kolejnych 3 lat kalendarzowych. Sprawozdanie jest wymogiem dyrektywy Rady 98/83/WE w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (art.
Kwestię bezpieczeństwa zdrowotnego wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi reguluje ustawa z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków oraz wydane na jej podstawie rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 7 grudnia 2017 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. poz. 2294), które jest zgodne z dyrektywą Rady 98/83/WE z dnia 3 listopada 1998 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Jakość wody przeznaczonej do spożycia powinna odpowiadać wymaganiom określonym w rozporządzeniu Ministra Zdrowia w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Woda jest w pełni bezpieczna dla zdrowia, jeśli spełnia wymagania określone w ww.
W cyklu sprawozdawczym 2020-2022 obserwuje się, iż liczba „dużych” wodociągów stale wzrasta. Wodociągi raportowane, tj. produkujące średnio 1000 m3 wody na dobę lub umożliwiające zaopatrzenie w wodę ponad 5000 osób, zaopatrują około 70,1 % społeczeństwa Polski. Liczba osób zaopatrywanych przez „duże” wodociągi dostarczające wodę o niekwestionowanej jakości była podobna w latach 2020-2022 jak w poprzednim cyklu sprawozdawczym. Najczęściej występujące przekroczenia parametrów jakości wody to: mangan, mętność, żelazo, pH i jon amonowy, czyli parametry tzw.
W 2022 r. skontrolowano 99,7% wodociągów oraz 84,9% innych podmiotów zaopatrujących ludność w wodę (np. indywidualne ujęcia wody, cysterny, punkty poboru wody do napełniania jednostkowych opakowań). Przeprowadzone przez organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej kontrole wody dostarczanej do spożycia wskazują, że w 2022 r. Wodociągi o największej wydajności (powyżej 10 000 tys. m3/dobę) dostarczyły w 2022 r. w 100% wodę bezpieczną dla zdrowia. Wodę nieco niższej jakości (w 97,3% spełniającej wymagania) dostarczyły wodociągi o najniżej wydajności, tj.
Woda Mineralna w Polsce
Najlepsza naturalna woda mineralna to taka, która dostarczy naszemu organizmowi jak najwięcej składników odżywczych. Od dobrych kilku lat ranking wód mineralnych w Polsce się zmienia. Powstają nowi producenci, przykłada się coraz większą uwagę na stopień mineralizacji oraz czystości wody.
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z tegoż roku określa szczegółowe wymagania, jakie powinny spełniać wody pitne, w tym naturalna woda mineralna oraz woda źródlana i stołowa na terytorium naszego kraju. Na butelce wody stołowej oraz źródlanej muszą zostać podane informacje na temat źródła pochodzenia oraz podstawowe wartości odżywcze (wartości energetyczne).
Sięgając po wodę w celu nawodnienia, najczęściej wybieramy tę bez gazu - Kroplę Beskidu, Żywiec Zdrój czy Górską Naturę. Trzeba jednak pamiętać, że te wody posiadają mało biopierwiastków, a więc są mniej korzystne dla organizmu aniżeli wody mineralizowane.
Decydując się na wodę niegazowaną, warto spojrzeć w bieżące statystki określające jakość danych wód np. Znane i lubiane przez większość wody znajdują się na samym dole zestawienia, a na wyższych pozycjach znajdują się wody mineralizowane o niskim nasyceniu dwutlenkiem węgla, delikatnie musujące w ustach. Wody wysokomineralizowane mają charakterystyczny smak minerałów, który nie każdemu przypadnie go gustu, dlatego nasycane są dwutlenkiem węgla dla poprawy ich smaku.
W naszym rankingu wód mineralnych niegazowanych wybraliśmy wody, które są nisko albo szczątkowo nasycone dwutlenkiem węgla. Najkorzystniejsza cenowy jest woda Polaris dostępna w sklepie Biedronka, jednakże w porównaniu z innymi wodami wypada ona bardzo słabo, ponieważ stosunek magnezu do wapnia jest nieodpowiedni. Najkorzystniej w rankingu wypada naturalna woda mineralna Staropolska, w której stosunek magnezu do wapnia jest najbardziej zbliżony do przedstawionego w badaniach założenia.
Niezwykle ważne przy doborze odpowiedniej dla Nas wody jest składowa poszczególnych biopierwiastków. Dla osób pragnących uzupełnić niedobory wapnia polecamy wodę Staropolską, natomiast w przypadku problemów natury trawiennej zalecamy wybór wód o wysokim stężeniu wodorowęglanów.
Jest to najpowszechniejsza i zarazem najbardziej uniwersalna kategoria z uwagi na zawartość składników mineralnych. Wody mineralne z tej kategorii są zalecane do picia dla osób niemal w każdym wieku. Taka naturalna woda mineralna jest zdatna do picia przez cały dzień i stanowi doskonały sposób na uzupełnienie zdrowej diety, ponieważ ilość zawartych w niej biopierwiastków jest wywarzony.
Wybierając się na zakupy, warto mieć pod ręką rozpiskę zawierającą najważniejsze informacje na temat zdrowotnych właściwości wód np. ranking wody średniomineralizowanej. Jak widać, najlepszy balans między składnikami oferuje naturalna woda mineralna Staropolska. Nie tylko zawiera największą ilość magnezu, ale także gwarantuje najlepszy stosunek między ilością magnezu i wapnia. Jako najbardziej uniwersalny typ wody - woda średniozmineralizowana - jest propozycją, która zasmakuje każdemu.
Która woda mineralna jest najlepsza? Najlepsza naturalna woda mineralna to taka, którą sami wybierzemy - uważnie, według naszych potrzeb i gustu. Jeżeli nie przepadamy za wodami leczniczymi, ponieważ nie odpowiada nam jej smak, wybierzmy wody średniomineralizowane.
Magnez w wodzie mineralnej to jeden z najważniejszych biopierwiastków, na który powinno się zwracać uwagę podczas zakupów. Odpowiednia ilość magnezu dostarczanego do naszego organizmu stabilizuje pracę układu nerwowego i szarych komórek. Magnez ma działanie uspokajające, dlatego rozsądne jego dawkowanie działa korzystnie na osoby pracujące w stresujących warunkach. Ma także wpływ na zdolność zapamiętywania oraz nasz układ krwionośny. Ilość magnezu w wodzie mineralnej ma olbrzymie znaczenie dla naszego zdrowia i samopoczucia.
Sód jest równie ważnym dla naszego organizmu biopierwiastkiem odpowiedzialnym za utrzymanie równowagi wodno-elektrolitowej. Dostarczanie odpowiedniej ilości sodu do naszego organizmu jest kluczowe dla procesu termoregulacji i uzupełnienia płynów ustrojowych. Sód w wodzie mineralnej pomaga obniżyć ciśnienie krwi, dlatego utrzymywanie go na odpowiednim poziomie jest bardzo ważne dla osób z nadciśnieniem.
Zawartość minerałów w wodzie mineralnej jest niezwykle ważny, jeżeli chcemy zadbać o swoje zdrowie i dobre samopoczucie. Jeżeli chcemy doładować nasz organizm, wydajnie pracować, być skupionym i uważnym, powinniśmy wybierać wodę mineralną bogatą w życiodajne składniki.
Wiele osób nie przepada za zwykłą, niegazowaną wodą, narzekając na brak smaku i orzeźwienia. Woda gazowana ma w sobie nieco więcej smaku od wersji bez bąbelków - jej odczyn jest lekko kwaśny, przez co dłużej zachowuje swoją świeżość. Jest ona doskonałym kompanem w walce z problemami natury jelitowej czy nadkwasotą żołądka, gdyż dwutlenek węgla hamuje proces rozwoju bakterii. Warto wiedzieć, że to, czy woda mineralna jest gazowana czy niegazowana, nie ma bezpośredniego przełożenia na obecność składników mineralnych - woda niegazowana i gazowana tej samej marki będzie miała taki sam skład fizykochemiczny. Co się natomiast zmienia? Przede wszystkim odczynem pH wody (w stronę kwaśnego) oraz obecnością rozpuszczonego w niej dwutlenku węgla.
Wody niskomineralizowane są lubiane i często kupowane ze względu na swój neutralny smak. Świetnie nadają się dla osób niemogących pić wód o wyższej mineralizacji z uwagi na uwarunkowania zdrowotne (problemy z nerkami, nadciśnieniem tętniczym itp.).
Statystyki Światowe
W latach 2015-2017 w większości regionów świata poziom bezpieczeństwa wodnego uległ obniżeniu, co oznacza coraz mniejsze możliwości zaspokojenia zapotrzebowania na wodę słodką. W skali świata rocznie pobieranych jest 17% odnawialnych zasobów słodkiej wody, co wskazuje na brak stresu wodnego, ale w ujęciu regionalnym istnieją ogromne różnice pod tym względem. Krytyczna jest sytuacja w Afryce Północnej, gdzie roczny pobór wody przekracza ilość odnawialnych zasobów słodkiej wody w tym regionie. Duże jest prawdopodobieństwo wystąpienia deficytu wody w Azji Środkowej (gdzie pobieranych jest 88% odnawialnych zasobów wód) oraz w Azji Południowej (71%).
Odsetek światowej populacji korzystającej z bezpiecznie zarządzanej dystrybucji wody pitnej zwiększył się z 64% w 2005 r. do ponad 70%. Oznacza to jednak, że 2,2 miliarda ludzi, głównie z najuboższych regionów świata, nadal ma ograniczony dostęp do wody pitnej lub nie posiada go wcale. Dostęp do bezpiecznej wody pitnej jest bardzo zróżnicowany w ujęciu przestrzennym. Wyraźnie lepsza jest sytuacja w miastach (gdzie taki dostęp posiada 85% mieszkańców) niż na terenach wiejskich (53%).
Regulacje Prawne
Polskie przepisy dotyczące jakości wody są stale aktualizowane i dostosowywane do najnowszych wytycznych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) oraz Komisji Europejskiej. Regularne kontrole i monitoring jakości wody pozwalają na szybkie wykrywanie ewentualnych nieprawidłowości i podejmowanie działań naprawczych.
Dyrektywa Rady 98/83/WE dotycząca jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi jest fundamentalnym dokumentem prawnym, który ustala standardy jakości wody w Unii Europejskiej. W Polsce dyrektywa ta została zaimplementowana, aby zapewnić, że woda pitna jest bezpieczna dla konsumentów. Wszystkie przedsiębiorstwa zajmujące się dostawą wody są zobowiązane do regularnego monitorowania i raportowania jakości wody. Implementacja dyrektywy wymaga również, aby wszelkie przekroczenia dopuszczalnych norm były natychmiast zgłaszane właściwym organom, co pozwala na szybkie podjęcie działań naprawczych.
Nowelizacja Prawa wodnego z 2017 roku wprowadziła kompleksowe zmiany w systemie gospodarowania wodami w Polsce. Ustawa kładzie szczególny nacisk na zrównoważone zarządzanie zasobami wodnymi, łącząc aspekty ekonomiczne z wymogami ochrony środowiska. Dokument określa m.in. zasady ochrony wód przed zanieczyszczeniami, standardy jakościowe dla różnych typów wód oraz procedury postępowania w sytuacjach kryzysowych. Ważnym elementem ustawy są także przepisy dotyczące przeciwdziałania skutkom suszy i powodzi.
Parametry Jakości Wody
Parametry fizyczne wody, takie jak barwa, zapach, mętność i temperatura, są pierwszymi cechami, które możemy zauważyć. Barwa i mętność wody powinny być zgodne z określonymi standardami, aby nie wskazywały na obecność zanieczyszczeń. Zapach z kolei może wskazywać na obecność substancji organicznych lub chemicznych. Monitorowanie temperatury wody jest istotne, ponieważ wpływa na jej smak i przydatność do spożycia.
Parametry chemiczne wody, takie jak pH, twardość, zawartość żelaza i manganu, mają ogromne znaczenie dla naszego zdrowia oraz dla instalacji domowych. pH wody powinno utrzymywać się w zakresie 6,5-9,5, aby uniknąć korozji rur i zagwarantować, że woda jest przyjazna dla konsumentów. Twardość wody wpływa na jej smak oraz na działanie detergentów. Zawartość żelaza i manganu powinna być minimalna, gdyż ich nadmiar może prowadzić do osadów oraz nieprzyjemnego smaku. Regularne monitorowanie tych parametrów jest niezbędne do zapewnienia, że woda spełnia odpowiednie normy jakościowe.
Instytucje Odpowiedzialne za Jakość Wody
Główny Inspektorat Ochrony Środowiska (GIOŚ) odgrywa kluczową rolę w monitorowaniu i kontroli jakości wody w Polsce. Jest odpowiedzialny za koordynację działań związanych z ochroną środowiska, w tym z zarządzaniem zasobami wodnymi. GIOŚ przeprowadza regularne badania jakości wód powierzchniowych i podziemnych oraz monitoruje stan rzek, jezior i zbiorników wodnych. W przypadku stwierdzenia naruszeń norm, GIOŚ ma prawo nakładać sankcje oraz wymagać podjęcia działań naprawczych.
Regionalne Zarządy Gospodarki Wodnej (RZGW) są odpowiedzialne za realizację polityki wodnej na poziomie regionalnym. Ich zadaniem jest nie tylko zarządzanie zasobami wodnymi, ale także planowanie i realizacja inwestycji wodnych. RZGW pracują nad ochroną przed powodziami, suszami oraz zapewnieniem właściwej jakości wody dla lokalnych społeczności. Organizują i nadzorują prace związane z rekultywacją wód oraz dbają o ochronę ekosystemów wodnych.
Inspektoraty Ochrony Środowiska (IOŚ) pełnią funkcję organów nadzorczych, które kontrolują przestrzeganie przepisów dotyczących ochrony środowiska, w tym jakości wody. Ich zadaniem jest przeprowadzanie inspekcji oraz egzekwowanie prawa w razie wykrycia nieprawidłowości. IOŚ monitorują zgodność działalności przedsiębiorstw wodociągowych z obowiązującymi normami oraz prowadzą postępowania wyjaśniające w przypadku ich naruszenia. Mają prawo nakładać kary oraz wymagać podjęcia działań naprawczych, co czyni ich istotnym elementem systemu zarządzania jakością wody.
Organy samorządowe, w tym gminy, odgrywają ważną rolę w zarządzaniu jakością wody na swoim terenie. Odpowiadają one za zapewnienie mieszkańcom odpowiednich dostaw wody pitnej oraz za jej jakość. Gminy są odpowiedzialne za kontrolowanie pracy lokalnych przedsiębiorstw wodociągowych oraz za podejmowanie działań w razie stwierdzenia problemów z jakością wody. Współpracują z innymi organami kontrolnymi, takimi jak IOŚ i RZGW, aby zapewnić zgodność z obowiązującymi normami i przepisami.
Kary za Naruszenia Przepisów
Brak pozwolenia wodnoprawnego jest poważnym naruszeniem przepisów prawa wodnego i może skutkować surowymi karami. Pozwolenie wodnoprawne jest wymagane dla wielu działań związanych z gospodarowaniem wodą, takich jak budowa urządzeń wodnych czy korzystanie z zasobów wodnych w sposób znaczący. Organy nadzoru mają możliwość nakładania kar finansowych na przedsiębiorstwa i osoby fizyczne, które działają bez wymaganych zgód. W niektórych przypadkach możliwe jest także wstrzymanie działalności lub nakaz przywrócenia stanu zgodnego z prawem, co podkreśla wagę przestrzegania obowiązujących regulacji.
Naruszenia przepisów dotyczących rekultywacji terenów wodnych oraz prawa wodnego są traktowane bardzo poważnie, ponieważ mogą prowadzić do degradacji środowiska naturalnego. Zaniedbania takie jak niedopełnienie obowiązków związanych z rekultywacją mogą skutkować znacznymi karami pieniężnymi oraz nakazami wykonania odpowiednich prac naprawczych.
tags: #woda #pitna #w #polsce #statystyka #jakość
