Stawka VAT na wodę z kranu w restauracji – klasyfikacja PKWiU
- Szczegóły
Pytanie o to, jaką stawkę VAT należy zastosować do wody z kranu podawanej w restauracji, często pojawia się w kontekście działalności gastronomicznej. Woda pobierana z sieci wodociągowej, podawana klientom przez kelnera w szklance, rodzi wątpliwości co do tego, czy powinna być opodatkowana stawką obniżoną (8%), czy standardową (23%). Przepisy o podatku od towarów i usług (VAT) są w tej kwestii precyzyjne, jednak ich interpretacja może budzić niejasności. Przyjrzyjmy się zatem szczegółowo, jak kształtują się zasady opodatkowania tego typu sprzedaży.
Woda naturalna a VAT - klasyfikacja w systemie CN
Zacznijmy od podstawowej kwestii - klasyfikacji towarów i usług dla celów VAT. Woda, w tym woda pitna z kranu, jest sklasyfikowana pod kodem 2201 CN (Nomenklatura Scalona). Kod ten obejmuje następujące produkty:
- wody, w tym naturalne wody mineralne i wody gazowane, które nie zawierają cukru ani innych substancji słodzących czy aromatyzujących,
- lód i śnieg.
Zgodnie z art. 41 ust. 2 ustawy o VAT (Dz.U. z 2004 r. nr 54, poz. 535 z późn. zm.), towary wymienione w załączniku nr 3 do ustawy podlegają opodatkowaniu obniżoną stawką VAT, która wynosi 8%. Zgodnie z poz. 16 załącznika nr 3 do ustawy, opodatkowaniu stawką 8% VAT podlega woda dostarczana za pośrednictwem sieci wodociągowych, cysternami lub innymi środkami transportu.
Kiedy obowiązuje stawka 8% VAT?
Stawka VAT na wodę z kranu w restauracji - jak wspomniano, stawka 8% VAT dotyczy wyłącznie wody dostarczanej za pomocą sieci wodociągowych, cystern lub innych środków transportu. Zatem woda, którą użytkownik otrzymuje w ramach usług komunalnych, podlega tej stawce. W praktyce oznacza to, że każda sprzedaż wody z kranu, która trafia bezpośrednio do klienta (np. w domu, biurze czy innym miejscu), w tym także wody do użytku przemysłowego, jest opodatkowana stawką 8% VAT. Przykładem może być woda dostarczana do gospodarstw domowych przez lokalne przedsiębiorstwo wodociągowe.
Jednak sytuacja zmienia się, gdy woda dostarczana jest w ramach usług gastronomicznych. Jak stanowi art. 41 ust. 12f pkt 1 u.p.t.u., stawkę podatku w wysokości 8% stosuje się do dostawy towarów i świadczenia usług związanych z wyżywieniem (klasyfikowanych według PKWiU 56), z wyłączeniem sprzedaży w zakresie napojów innych niż wymienione w załączniku nr 3 lub 10 do u.p.t.u. lub w przepisach wykonawczych do ustawy.
Przeczytaj także: Gdzie kupić wodę destylowaną?
Jakie napoje podlegają stawce 23% VAT?
Sprzedaż napojów w kontekście usług gastronomicznych, czyli podawania ich w restauracji, barze czy kawiarni, z reguły podlega stawce podstawowej VAT w wysokości 23%. Przepis ten obejmuje zarówno napoje alkoholowe, jak i bezalkoholowe, a także wodę podawaną gościom restauracji.
Podawanie wody w szklance lub karafce przez kelnera w restauracji klasyfikuje tę usługę jako sprzedaż napoju w ramach działalności gastronomicznej. Zgodnie z art. 41 ust. 1 i art. 146aa pkt 1 ustawy o VAT, sprzedaż taka podlega podstawowej stawce VAT 23%, ponieważ woda podawana w ten sposób nie jest traktowana jako dostawa towaru za pośrednictwem sieci wodociągowych, cystern czy innych środków transportu.
Przepisy dotyczące napojów w restauracjach
Art. 41 ust. 12f pkt 1 u.p.t.u. precyzuje, że sprzedaż wody w restauracjach, która jest klasyfikowana jako napój, nie może korzystać z obniżonej stawki VAT, nawet jeśli jest to zwykła woda pitna pochodząca z sieci wodociągowej. W ustawie VAT przewidziane są wyjątki od tej zasady, ale nie obejmują one napojów podawanych w restauracjach, barach czy innych punktach gastronomicznych.
Czy oznaczenie „woda naturalna” wpływa na stawkę VAT?
Często pojawia się pytanie, czy restauracja musi w jakiś sposób oznaczać wodę podawaną klientom, np. jako „woda naturalna”, aby móc stosować stawkę 8% VAT. Odpowiedź brzmi: nie. Oznaczenie wody jako „naturalna” lub jakiekolwiek inne nie wpływa na możliwość zastosowania obniżonej stawki VAT. Decydujące znaczenie ma sposób, w jaki woda jest dostarczana klientowi. Jeśli woda jest podawana przez kelnera, nawet jeśli jest to ta sama woda, która została pobrana z sieci wodociągowej, sprzedaż podlega stawce 23%.
Restauracje, które serwują wodę z kranu jako część swojej oferty, muszą stosować podstawową stawkę VAT 23%. Zastosowanie obniżonej stawki VAT mogłoby być uznane za nieprawidłowość w rozliczeniach podatkowych, co mogłoby prowadzić do dodatkowych zobowiązań podatkowych oraz kar nałożonych przez organy podatkowe.
Przeczytaj także: Inwestycje w Jakość Wody w Proszówkach
Orzecznictwo NSA w sprawie stawki VAT na wodę butelkowaną
Naczelny Sąd Administracyjny wydał 23 czerwca 2017 r. dwa wyroki (sygn. I FSK 1781/15, I FSK 1948/15), w których potwierdził konieczność stosowania podstawowej stawki podatku VAT dla wody źródlanej i butelkowanej. Jest to kolejne rozstrzygnięcie spójne z tworzącym się łańcuchem orzeczniczym w tym zakresie. Sprawa dotyczyła spółki, która prowadzi działalność gospodarczą polegającą m.in. na sprzedaży paliw na stacjach benzynowych. Oprócz sprzedaży paliw spółka na stacjach sprzedaje różnego rodzaju produkty, m.in. niegazowaną, butelkowaną wodę źródlaną.
Spółka do sprzedaży butelkowanej wody źródlanej w stanie prawnym od dnia 1 stycznia 2011 r. stosuje 23% stawkę VAT, natomiast w stanie prawnym przed dniem 1 stycznia 2011 r. stosowała 22% stawkę VAT.
Organ uznał to stanowisko za nieprawidłowe. W uzasadnieniu wskazał, że w ramach Polskiej Klasyfikacji Towarów i Usług (PKWiU) z 2008 r. z pozoru ten sam towar - woda przeznaczona do spożycia przez ludzi - jest inaczej klasyfikowana w zależności od tego, czy jest dostarczana w butelkach jako woda źródlana (PKWiU 11.07), czy też za pomocą innych środków, np. sieci wodociągowych (PKWiU 36.00.11.0).
Sprawa trafiła do WSA w Krakowie, który podzielił argumentację organu. Również NSA nie zgodził się z poglądami spółki. Sąd kasacyjny podkreślił, że gdyby te wody były rzeczywiście zamienne i porównywalne, to najprawdopodobniej konsument nie narażałby się na dodatkowe wydatki w zakresie inwestowania w produkty butelkowane, tylko skorzystałby z wody w kranie. Woda źródlana i woda mineralna wiążą się z pewnym standardem czystości i tak są postrzegane.
Stawka VAT na wodę z kranu w restauracji - podsumowanie
Na podstawie przepisów ustawy o podatku VAT oraz klasyfikacji towarów w systemie CN, woda z kranu podawana w restauracji przez kelnera nie spełnia warunków do zastosowania obniżonej stawki 8% VAT - rolę odgrywa tutaj m.in. sposób podania wody - serwowanie jej w szklance lub karafce w ramach usług gastronomicznych automatycznie powoduje konieczność zastosowania stawki 23% VAT.
Przeczytaj także: Woda mineralna Józef: Zalety
Oznaczenie wody jako „naturalna” nie wpływa na możliwość zastosowania niższej stawki VAT, ponieważ decydującym czynnikiem jest sposób dostawy wody klientowi.
tags: #woda #niegazowana #klasyfikacja #pkwiu
