Woda Mineralna: Przyswajalność i Rodzaje – Klucz do Zdrowia i Dobrego Samopoczucia
- Szczegóły
Woda jest źródłem życia. Stanowi główny składnik naszej planety oraz większości organizmów ją zamieszkujących. Z chemicznego punktu widzenia jest to tlenek wodoru, czyli popularne H2O. Cząsteczka zawierająca zaledwie trzy atomy ma tak ciekawe i niezastąpione właściwości, że bez niej życie na Ziemi w obecnym stanie nie miałoby prawa istnieć.
Zaleca się, aby osoba dorosła spożywała nawet do dwóch litrów wody mineralnej dziennie. Nic więc dziwnego, że naturalna woda mineralna oraz niegazowana woda mineralna cieszą się tak dużą popularnością. Ale czy tak naprawdę konsumenci zwracają uwagę również na skład wody mineralnej? Jaka woda mineralna jest najlepsza i najzdrowsza?
Czym jest woda mineralna?
Woda mineralna to woda wydobywana z głębi ziemi, nieskażona bakteriologicznie i wolna od zanieczyszczeń chemicznych. Składniki mineralne nie są widoczne gołym okiem, dlatego zanim sięgniemy po wodę, warto zapoznać się z jej składem. Woda mineralna to woda, w której stężenie soli mineralnych wynosi co najmniej 1000 mg/l. Rozpuszczone składniki występują w postaci jonów. Zasadniczy podział wód odnosi się do poziomu ich zmineralizowania.
Rodzaje wód mineralnych ze względu na stopień zmineralizowania:
- Woda mineralna niskozmineralizowana: nasycenie minerałów jest niższe niż 500 mg/l.
- Woda mineralna średniozmineralizowana: nasycenie minerałów występuje się 500 a 1500 mg/l.
- Woda mineralna wysokozmineralizowana: nasycenie minerałów wynosi powyżej 1500 mg na litr.
Istnieje również lecznicza woda mineralna, która jest wyjątkowo bogata w składniki odżywcze, ponieważ zawiera ich od 2000 mg/l do nawet 24 000 mg/l. Jej picie zalecane jest głównie osobom zmagającym się z kamicą nerkową, nieżytami żołądka oraz chorobami wrzodowymi. Polska woda mineralna ma wiele właściwości leczniczych, dlatego rodacy bardzo chętnie sięgają po rodzime produkty.
Woda źródlana a mineralna - definicje
Jak mówi ustawowa definicja: woda mineralna to woda wydobywana z podziemi, którą wyróżnia czystość mikrobiologiczna i chemiczna oraz stabilna obecność określonych składników mineralnych. Co więcej, zgodnie z ustawą o bezpieczeństwie żywności i żywienia, każda woda podlega ocenie Głównego Inspektora Sanitarnego, który decyduje o uznaniu lub nie, danej wody za naturalną wodę mineralną. Wykaz naturalnych wód mineralnych ogłaszany jest przez GIS w formie obwieszczenia. Wody będące przedmiotem obrotu handlowego na terenie Unii Europejskiej figurują z kolei w unijnym wykazie naturalnych wód mineralnych redagowanym przez Komisję Europejską.
Przeczytaj także: Gdzie kupić wodę destylowaną?
Woda źródlana to woda niskozmineralizowana, która zwykle wypływa jednym lub kilkoma naturalnie powstałymi otworami i zawiera zazwyczaj do 500 mg/l składników mineralnych. Pochodzi z podziemnego złoża o udokumentowanych zasobach, jednakże jej właściwości i skład chemiczny mogą podlegać wahaniom. Jest pierwotnie czysta, jeśli chodzi o skład chemiczny i zawartość mikroorganizmów.
Jaka woda mineralna jest najlepsza?
Najbardziej uniwersalną wodą jest naturalna woda źródlana, ponieważ charakteryzuje się niskim poziomem zmineralizowania. Jest w pełni bezpieczna dla osób w każdym wieku, chorych oraz matek karmiących, które w szczególności potrzebują dużej ilości płynów. Można powiedzieć, że jest to również najlepsza woda mineralna dla ciężarnych. Wody źródlanej można używać do sporządzania żywności dla dzieci i niemowląt, do gotowania kaszek, przecierów, zupek, naparów ziołowych, a także zimnych i gorących napojów.
Taką wodę można wykorzystać także do gotowania oraz mycia, nie należy jednak z tym przesadzać i stosować jedynie, gdy nie ma pewności co do jakości wody z kranu, która w obecnych czasach naprawdę jest wysoka.
Skład wody butelkowanej
Nie ma wątpliwości, że najważniejszy jest skład. Dlatego kupując wodę w szklanych butelkach lub w plastiku (zarówno wodę mineralną gazowaną, jak i niegazowaną), warto zapoznać się z jej etykietą. Zamieszczone na niej opisy z pewnością niewielu osobom będą coś mówić, dlatego dobrze poznać podstawowe informacje na temat składu. Poza tymi danymi, na etykiecie powinno się znajdować miejsce wydobycia oraz dane adresowe producenta, którego obowiązkiem jest spełnienie polskich (a nawet międzynarodowych) norm oraz uzyskanie rekomendacji instytutów naukowych i medycznych.
Jeśli chodzi o skład wody butelkowanej, na etykiecie powinna się znajdować pełna lista składników mineralnych oraz ogólny stopień zmineralizowania.
Przeczytaj także: Inwestycje w Jakość Wody w Proszówkach
Woda mineralna dla dzieci - jaką wybrać?
Podawanie dzieciom wody mineralnej jest bardzo ważne. Wybierając odpowiedni rodzaj, należy zwrócić uwagę przede wszystkim na zawarte w niej składniki mineralne. Trzeba także unikać wód smakowych, które ze względu na wysoką zawartość cukru są szkodliwe. Najzdrowsza woda mineralna to woda naturalna. Dzieciom należy podawać wody bogate w magnez, potas oraz wapń, które będą odpowiadać za prawidłowy rozwój małego organizmu. Woda mineralna wysokosodowa będzie dla dzieci niebezpieczna, podobnie jak woda mineralna gazowana.
Zastanawiając się nad tym, jaka woda mineralna dla niemowlaka będzie najlepsza, należy wybrać wodę źródlaną, ponieważ nie zawiera dużej ilości składników mineralnych, które mogłyby zaszkodzić niemowlętom.
Czy woda mineralna jest zdrowa?
Picie wody mineralnej bez wątpienia jest zdrowe. Jednakże należy mieć na uwadze fakt, że w wodach butelkowanych znajdują się nie tylko dobroczynne składniki i minerały, ale również całe bogactwo innych, niepożądanych elementów. Poziom ich zawartości powinien być ściśle kontrolowany, ponieważ może być niebezpieczny dla życia. Niepokój powinny wzbudzić przede wszystkim azotyny i azotany, których obecność wskazuje na zanieczyszczenia pochodzące ze środowiska, spowodowane stosowaniem środków ochrony roślin oraz substancjami organicznymi.
Choć ich szkodliwość nie jest wysoka, mogą się one przekształcić w toksyczne związki, które poprzez swoje utleniające działanie mogą doprowadzić do utraty zdolności przenoszenia tlenu przez znajdującą się we krwi hemoglobinę. Mogą także przyczynić się do blokowania i niszczenia witamin, negatywnie wpływać na białka oraz działać rakotwórczo. Dlatego stężenie tych składników powinno być kontrolowane na każdym etapie produkcji wody.
Znaczenie wody mineralnej dla zdrowia - jakie składniki mineralne dostarcza do organizmu?
Woda mineralna ma właściwości prozdrowotne. Dzięki zawartości składników mineralnych poprawia się funkcjonowanie najważniejszych układów oraz organów ludzkiego ciała. Ma też dobre właściwości w przypadku osób, które się odchudzają, gdyż wspomaga prawidłową przemianę materii.
Przeczytaj także: Woda mineralna Józef: Zalety
Właściwa ilość (około 1,5 litra płynów dziennie) wypijanej wody pomaga także w walce z migrenowymi oraz napięciowymi bólami głowy. Polecana jest w przypadku podwyższonej aktywności fizycznej oraz spożywania dużej ilości produktów z kofeiną, np. Dzięki odpowiedniej zawartości magnezu woda mineralna jest dobra dla serca. Poprawia krążenie krwi, reguluje ciśnienie, jak również łagodzi objawy stresu.
- Wapń: Woda mineralna bogata w wapń działa dobrze na wszystkie kości, kręgosłup i cały układ kostno-stawowy. Ponadto pozytywnie wpływa na serce i krążenie. Picie wody z dużą zawartością wapnia polecane jest szczególnie osobom z anemią, ze względu na łatwiejszą przyswajalność żelaza.
- Woda alkaliczna: Alkaliczna woda mineralna o wysokim pH ma dobroczynne właściwości, ponieważ łagodzi objawy nadkwasoty i zgagi neutralizując soki trawienne, w tym żołądkowy, np. woda Acqua Panna (pH 8,2).
Woda a praca fizyczna
W przypadku wymagających fizycznie prac gdzie występuję efektywny wydatek energetyczny organizmu, np. na budowie, czy w hucie, nawodnienie jest niezbędne nie tylko dla dobrej wydajności pracowników ale także dla bezpieczeństwa. Istnieje spore ryzyko odwodnienia jeśli pracownicy piją zbyt mało płynów, zwłaszcza w warunkach szczególnie uciążliwych, które panują np. na placu budowy, w zakładach przemysłowych czy w hutach.
Zdecydowanie się na wodę mineralną w butelkach dla pracowników fizycznych jest wygodnym i bezpiecznym sposobem na zapewnienie wody wartościowej i wolnej od zanieczyszczeń. Butelki można ulokować w dowolnym miejscu, w przeciwieństwie do dystrybutorów, które są w końcu uzależnione od infrastruktury np. placu budowy.
Obowiązki pracodawcy
Nieodpłatne zapewnienie pracownikom zatrudnionym w firmie wody zdatnej do picia to warunek każdego przedsiębiorstwa. Regularna dostawa wody pracownikom zatrudnionym na etacie (czy w innej formie), należy do obowiązków BHP. Prawo dotyczące zapewnienia nieodpłatnie wody dla pracowników zatrudnionych w firmach gdzie prace wykonywane są w warunkach gorącego mikroklimatu, jak i warunkach mikroklimatu zimnego jest dość restrykcyjne.
Składniki mineralne i ich znaczenie
Rodzaje i ilości minerałów, a tym samym korzyści zdrowotne będą się różnić w zależności od tego, skąd pochodzi woda. Chociaż ilość minerałów w każdej wodzie może się różnić, wszystkie wody mineralne zazwyczaj zawierają wapń, który pomaga budować i utrzymywać mocne kości; magnez, który pomaga w utrzymaniu prawidłowego rytmu serca i zapobiega bolesnym skurczom mięśni; oraz sód, który pomaga w funkcjonowaniu nerwów i mięśni.
Niestety niewielką uwagę przywiązuje się do wodorowęglanów znajdujących się w wodzie mineralnej, a mają one duże znaczenie dla organizmu człowieka i dają najbardziej odczuwalne efekty prawie bezpośrednio po wypiciu. Wodorowęglany alkalizują kwasy żołądkowe i są korzystne dla osób cierpiących na nadkwasotę przynosząc ulgę w tych dolegliwościach. Wody o wysokim poziomie wodorowęglanów wpływają korzystnie na ustrój w początkowych stadiach cukrzycy. Przyczyniają się do obniżenia zawartości cukru we krwi i moczu, obniżają wydzielania acetonu i korzystnie wpływają na działanie insuliny oraz regulują pH krwi.
Pozostałe składniki zawarte w wodzie to mikroskładniki takie jak: jod, fluor i żelazo. Na obszarach, gdzie poziom jodu w wodzie pitnej jest bliski zera, notuje się najwięcej schorzeń tarczycy. Cennym źródłem jodu mogłyby być wody mineralne, w których jego zawartość wynosiłaby od 0,5-10,0 mg/l. Duże znaczenie dla organizmu może mieć zawarty w wodzie mineralnej dwuwartościowy jon żelaza. Jest on najbardziej przyswajalną postacią żelaza. Wody takie wpływają korzystnie przy niedokrwistości. Ponadto przyspieszają przemianę materii.
Woda gazowana - mit czy prawda?
Mitem jest twierdzenie, że należy pić przede wszystkim wodę niegazowaną. Po pierwsze, woda gazowana nie szkodzi, a tylko w niektórych przypadkach należy jej unikać z określonych powodów zdrowotnych. Przede wszystkim przy nadkwasocie, zaburzeniach trawienia oraz przy chorobie gardła i strun głosowych. Natomiast woda gazowana, w przeciwieństwie do wody niegazowanej, drażniąc kubki smakowe w jamie ustnej powoduje orzeźwienie, wpływając na lepsze samopoczucie i gasząc pragnienie.
Zapotrzebowanie na wodę
Zapotrzebowanie na wodę uzależnione jest od wielu czynników zależnych i niezależnych od człowieka. Powinny tu być brane pod uwagę te same czynniki, które uwzględnia się przy określaniu norm żywieniowych, czyli wiek, płeć, stan fizjologiczny, wydatek energetyczny i związana z tym aktywność fizyczna. Niezależne od nas są warunki klimatyczne, w tym także temperatura otoczenia.
W życiu człowieka istotne są trzy okresy, gdy najbliższe otoczenie powinno zwracać szczególną uwagę na ilość wypijanych płynów. Dotyczy to niemowląt i małych dzieci oraz osób starszych, jak również kobiet w ciąży i karmiących. Te pierwsze, bo nie są zdolne do samodzielnego przygotowania i wypicia, a te drugie dlatego, że często nie odczuwają pragnienia i nie pamiętają o wypiciu wystarczającej ilości płynów. W przypadku kobiet karmiących należy pamiętać, że do codziennego wytworzenia około 750 ml mleka (tak dzieje się w pierwszych 6 miesiącach życia dziecka) niezbędne jest dostarczanie odpowiedniej ilości płynów.
Rekomendacje dla niemowląt i dzieci uwzględniają wydatek energetyczny w ciągu dnia i przyjmuje się, że średnio ilość ta wynosi 1,5 ml wody/kcal wydatkowanej energii w ciągu dnia. W przypadku osób starszych ogólna objętość wypijanych płynów w ciągu dnia powinna wynosić od 2 do 2,5 l.
Wszyscy jesteśmy przekonani o tym, że w okresie lata pocimy się i w związku z tym należy uzupełniać płyny. Powinniśmy wtedy zwrócić uwagę na skład mineralny wody jaką pijemy. Z potem tracimy elektrolity i to one oprócz czystej wody powinny być również uzupełniane. Podanie wody niskozmineralizowanej powoduje jedynie „rozcieńczenie elektrolitów” i pomimo odpowiedniej ilości podanej wody może dojść do osłabnięcia, a nawet w skrajnym przypadku do śmierci.
Faktycznie przy temperaturze powietrza poniżej -20 °C odczuwamy pragnienie, gdyż szybciej dochodzi do utraty wody z organizmu na skutek oddychania i potrzeby utrzymania temperatury ciała na stałym poziomie. Według badań amerykańskich, wykonanych na potrzeby wojsk NASA stacjonujących w ekstremalnych warunkach, zapotrzebowanie na wodę wzrasta, podobnie jak w upalne lato.
Jak wybierać wodę mineralną?
Dla potrzeb własnego organizmu trzeba je dobierać według funkcji, jakie spełniają poszczególne składniki mineralne. Znając potrzeby własnego organizmu można dobrać sobie taką wodę, która pomoże uzupełnić braki tych składników mineralnych, których najbardziej potrzebuje nasz organizm, wpływając korzystnie na nasze zdrowie i samopoczucie. Jeżeli nie jesteśmy od razu pewni, który rodzaj wody jest nam najbardziej sprzyjający, to najlepiej pić różnego rodzaju wody obserwując ich działanie na nasz organizm.
Dlatego kupując dla siebie i swojej rodziny wodę mineralną trzeba kierować się przede wszystkim ilością poszczególnych składników mineralnych zawartych w wodzie i dobierać ją do swoich indywidualnych potrzeb, pijąc ją małymi porcjami tj. po 100-150ml. Kierując się tym, na pewno już po niedługim czasie zauważycie Państwo zmiany w swoim zdrowiu i samopoczuciu. Mniej podatni będziecie na stresy pijąc wodę o dużej ilości magnezu i wapnia. Ustąpią dolegliwości żołądka, gdy będziecie pić wodę o dobranej ilości wodorowęglanów. Wykonując ciężką pracę i w dni upalne poczujecie się lepiej pijąc wodę o zwiększonej zawartości soli, natomiast cierpiący na nadciśnienie złagodzą swoje dolegliwości ograniczając picie wody zawierającej zbyt duże ilości sodu.
Tabela 1. Przykładowe składniki mineralne w wodzie (dane przykładowe)
| Składnik Mineralny | Zawartość (mg/l) |
|---|---|
| Magnez (Mg) | 130 |
| Wapń (Ca) | 250 |
Uwaga: Tabela przedstawia przykładowe wartości i może się różnić w zależności od producenta i rodzaju wody mineralnej.
tags: #woda #mineralna #przyswajalność #rodzaje
