Wybór wody mineralnej dla dziecka i dieta matki karmiącej – opinie i zalecenia
- Szczegóły
W żywieniu niemowląt, małych dzieci i młodzieży zaleca się picie wody dobrej jakości. W poniższym tekście wyjaśniamy, co to właściwie znaczy i jakie kryteria powinna spełniać dobra woda do picia dla niemowlaka i starszego dziecka.
Jaka woda będzie najlepsza dla dziecka?
Woda źródlana i mineralna to dobry wybór dla dziecka. Tego rodzaju wody butelkowane to wody podziemne, pierwotnie czyste pod względem chemicznym i mikrobiologicznym, charakteryzujące się stabilnym składem mineralnym oraz właściwościami mającymi znaczenie fizjologiczne, wywołujące korzystne oddziaływanie na zdrowie ludzi.
Naturalne wody mineralne, zależnie od pochodzenia, mogą zawierać nawet kilkadziesiąt różnych składników mineralnych, stąd też mogą być istotnym źródłem niektórych pierwiastków w diecie, jeśli ich stężenie jest odpowiednio wysokie, a woda jest spożywana w odpowiednich ilościach. Badania wskazują, że woda mineralna może dostarczać nawet 25% wapnia i 17% magnezu zalecanych do spożycia w ciągu dnia.
Wody niskosodowe i niskosiarczanowe to takie, w których ilość jonów sodu i siarczanowych nie przekracza 20 mg/l. Wody takie są polecane nie tylko do picia, lecz także do przygotowywania mleka modyfikowanego i potraw. Dla dzieci powinno się wybierać wody o zrównoważonym składzie mineralnym. Wybierając wodę dla dziecka należy kierować się stężeniem składników mineralnych zawartych w wodzie.
Niektóre wody dostępne na rynku posiadają pozytywną opinię jednostek pediatrycznych, w tym pozytywną opinię Instytutu Matki i Dziecka.
Przeczytaj także: Gdzie kupić wodę destylowaną?
Kiedy podawać wodę noworodkowi i niemowlakowi?
Pytanie nie powinno brzmieć „od kiedy woda dla noworodka”, ale czy w okresie noworodkowym, czyli w ciągu pierwszego miesiąca życia, wodę do picia w ogóle należy maluszkowi podawać? W okresie noworodkowym pokarm mamy dostarcza zdrowemu dziecku odpowiednią ilość płynów. Do 6. miesiąca życia pokarm mamy nadal zapewnia zdrowemu dziecku odpowiednią ilość płynów. Nie zaleca się dopajania niemowląt karmionych piersią w pierwszym półroczu życia.
W drugim półroczu, czyli od 7. miesiąca życia zaleca się wprowadzanie do diety niemowląt pokarmów uzupełniających.
W żywieniu niemowląt, które nie są karmione w sposób naturalny lub karmienie piersią jest dla nich niewystarczające, stosuje się preparaty zastępujące pokarm kobiecy, czyli mleko modyfikowane początkowe (od urodzenia do 6. miesiąca życia) i mleko modyfikowane następne (powyżej 6. miesiąca życia).
Choć w przeszłości woda z glukozą dla niemowlaka była powszechnym sposobem na dopajanie, dziś tej praktyki nie należy stosować.
Woda a zaparcia u niemowląt
Zaparcia są częstym problemem występującym między innymi u niemowląt. Jedną z przyczyn ich powstawania, oprócz niewłaściwej diety, może być zbyt mała podaż płynów. Dlatego też dbanie o odpowiednie nawodnienie organizmu jest jednym ze sposobów ich zwalczania. W przypadku zaparć należy zwrócić uwagę na ilość płynów spożywanych przez dziecko w ciągu dnia i zadbać o ich większą podaż. Pamiętajmy, że w przypadku dzieci w pierwszym roku życia woda powinna być przegotowana.
Przeczytaj także: Inwestycje w Jakość Wody w Proszówkach
Wodę butelkowaną należy przechowywać w suchym, chłodnym, zacienionym, wolnym od obcych zapachów miejscu. Dziecko powinno pić wodę o temperaturze pokojowej. Woda w opakowaniach jednostkowych o pojemności nie większej niż 1,5 l. zapewnia szybkie zużycie wody i zmniejsza ryzyko jej zanieczyszczenia.
Jaka woda dla niemowlęcia - kryteria jakości
W żywieniu małych dzieci polecane są wody źródlane i naturalne wody mineralne o niskim lub średnim stopniu mineralizacji, najlepiej butelkowane posiadające pozytywną opinię jednostek pediatrycznych. Woda dobrej jakości polecana jest nie tylko do picia, lecz także do przygotowywania potraw dla dziecka. Kryterium jakościowe spełniają wody źródlane i naturalne wody mineralne w opakowaniach jednostkowych, czyli wody butelkowane, o odpowiednim dla maluchów składzie i przeznaczeniu wiekowym. Nawet najlepszej jakości woda dla niemowlaka powinna być jednak przed podaniem przegotowana, a po otwarciu butelki nie można jej przechowywać zbyt długo.
Dieta matki karmiącej - co jeść, a czego unikać?
Wokół tego, co karmiąca mama powinna jeść, a czego się wystrzegać w okresie laktacji, narosło sporo mitów i nieporozumień. Zarówno przyszłe, jak i młode mamy często zastanawiają się, co jeść przy karmieniu piersią. Jaka powinna być dieta matki karmiącej? Czy są produkty, których lepiej wówczas unikać? Co jeść, jak się karmi piersią, aby zapewnić dziecku najlepszy pokarm? Zdarzają się również pytania o przykłady gotowego jadłospisu dla matki karmiącej.
Podstawowe zalecenia żywieniowe
Wyłączne karmienie piersią przez pierwsze 6 miesięcy życia niemowlęcia jest optymalnym i wzorcowym sposobem żywienia. W kolejnych miesiącach życia dziecka zaleca się kontynuowanie karmienia piersią przy jednoczesnym wprowadzaniu pokarmów uzupełniających. Skład mleka mamy jest cechą osobniczą i dostosowuje się do potrzeb jej dziecka. Zależy od fazy laktacji, pory dnia i nocy, a nawet czasu pojedynczego karmienia. Skład mleka tylko w niewielkim stopniu zależy od diety stosowanej przez mamę podczas karmienia piersią. Zawartość podstawowych składników pokarmowych, składników mineralnych i witamin w dojrzałym mleku kobiecym jest prawie stała, z wyjątkiem niewielkich wahań w stężeniu witamin z grupy B, witaminy C i kwasów tłuszczowych.
Podstawowe zalecenia żywieniowe dla kobiet w okresie laktacji nie różnią się od zaleceń dla kobiet w czasie ciąży. Ważne jest stosowanie zbilansowanej, urozmaiconej diety opartej na produktach naturalnych i mało przetworzonych. Ilość energii dostarczanej w spożywanych pokarmach powinna być odpowiednia do wieku, masy ciała oraz aktywności fizycznej.
Przeczytaj także: Woda mineralna Józef: Zalety
Zapotrzebowanie na białko i tłuszcze
Zapotrzebowanie na białko u kobiet karmiących zwiększa się, ponieważ w czasie laktacji jego synteza w organizmie musi pokrywać ilość białka w produkowanym mleku. Podaż białka w tym okresie należy zwiększyć do 6 miesięcy po porodzie i o 10 g/dobę po 6 miesiącach po porodzie w stosunku do zapotrzebowania przed ciążą, zachowując proporcje 2/3 białka pochodzącego z produktów zwierzęcych (chude gatunki mięsa i jego przetwory, ryby, mleko i przetwory mleczne, jaja) i 1/3 z produktów roślinnych (produkty zbożowe i warzywa).
Spożycie tłuszczu przez kobiety karmiące piersią należy zwiększyć w stosunku do okresu przed ciążą o 16,7 g/osobę/dobę. Tłuszcz powinien dostarczać od 30% do 40% wartości energetycznej całodziennej diety. Należy zwracać uwagę na rodzaj spożywanego tłuszczu, ponieważ ma on wpływ na skład kwasów tłuszczowych w pokarmie kobiecym.
Do pokarmu mogą przenikać również związki szkodliwe dla zdrowia, jakimi są izomery trans kwasów tłuszczowych, obecne w tłuszczach utwardzonych (niektóre margaryny) oraz produktach przygotowywanych z ich udziałem (np. produkty cukiernicze, piekarskie, smażone), a także w żywności typu „fast food”. Potrawy/posiłki należy przygotowywać z dodatkiem tłuszczów naturalnych, tzn. świeże masło, oleje roślinne (sojowy, kukurydziany, słonecznikowy, oliwa).
Węglowodany i płyny w diecie matki karmiącej
Pulę energetyczną całodziennej diety uzupełniają węglowodany, dostarczając 45-65% energii. Źródłem węglowodanów w diecie kobiet karmiących piersią jest urozmaicony asortyment pieczywa, w tym pieczywo pełnoziarniste, także różne gatunki kasz, ziemniaki, które dostarczają węglowodanów złożonych. Warzywa i owoce są źródłem naturalnych cukrów prostych i dwucukrów.
Oprócz tego, co jeść przy karmieniu piersią, bardzo ważne jest dostarczenie odpowiedniej ilości płynów. Zgodnie z aktualnymi normami żywienia, w czasie karmienia piersią, zapotrzebowanie na płyny wynosi około 2,7 l. Jest jeszcze większe niż w okresie ciąży, ponieważ dodatkowo uwzględnia się wodę zawartą w produkowanym mleku. W praktyce zaleca się raczej fizjologiczne zaspokajanie pragnienia niż picie ściśle określonych ilości płynów. Optymalnym płynem do picia jest woda o niskim stopniu mineralizacji (<500 mg/l substancji rozpuszczonych) lub średnim (500-1500 mg/l substancji rozpuszczonych), niskosodowa (<20 mg/l Na+), o wysokiej zawartości wapnia i magnezu. Nie zaleca się picia wód gazowanych, które mogą nasilać uczucie wzdęcia i dawać błędne poczucie zaspokojenia pragnienia. Należy ograniczyć spożywanie kawy, ponieważ kofeina może przenikać do pokarmu i sprzyjać nadmiernej aktywności dziecka i zaburzeniu snu. Nie zaleca się większych ilości niż 3 filiżanki kawy, które dostarczają około 300 mg kofeiny.
Suplementacja podczas karmienia piersią
Przy zachowaniu zaleceń dotyczących prawidłowego żywienia w czasie karmienia piersią, suplementacja preparatami wieloskładnikowymi nie jest potrzebna. Suplementacja witaminy D powinna być prowadzona pod kontrolą stężenia 25(OH)D w surowicy krwi, tak aby mieściło się w granicach >30-50 ng/ml. Ze względu na udowodniony korzystny wpływ DHA na organizm dziecka we wczesnym okresie rozwoju, a jednocześnie niewystarczające ilości tego składnika dostarczane z dietą, wskazana jest suplementacja.
Zapotrzebowanie na wapń w okresie laktacji wynosi 1000-1300 mg/dobę. Głównym źródłem tego składnika w diecie są: mleko i przetwory mleczne, ryby (szprotki, sardynki), zielone warzywa, suszone owoce i orzechy. Aby dostarczyć odpowiednią ilość wapnia zaleca się w diecie do wykorzystania w ciągu dnia około 2 szklanek mleka, filiżankę jogurtu, maślanki lub kefiru, 2 plasterki sera żółtego, około 80 g (4 łyżki) sera twarogowego, 15 g (mała garść) orzechów, 3 porcje zielonych warzyw i 2 porcje owoców. Suplementacja wapnia u kobiet karmiących jest konieczna w przypadku np. alergii na białka mleka krowiego.
Zapotrzebowanie na jod w okresie laktacji wynosi 210-290 µg/dobę. Wyniki badań wykazały, że diety kobiet karmiących nie są niedoborowe pod względem tego składnika pokarmowego. Nie stwierdzono konieczności dodatkowej suplementacji w krajach, gdzie zostały wdrożone programy jodowania produktów spożywczych.
Diety odchudzające podczas karmienia piersią
Karmienie piersią nie jest dobrym czasem na stosowanie diety odchudzającej. W okresie laktacji należy unikać znacznego i gwałtownego spadku masy ciała, zwłaszcza w pierwszych miesiącach. Stosowanie w tym czasie diet ubogoenergetycznych/niskokalorycznych, bardzo restrykcyjnych może być szkodliwe. Kaloryczność diety nie powinna być niższa niż 1500 kcal/dzień, z uwagi na ryzyko zmniejszenia ilości produkowanego pokarmu. Niewskazane jest też stosowanie diet płynnych i środków wspomagających odchudzanie. Redukcja masy ciała po urodzeniu dziecka powinna być stopniowa, a karmienie piersią sprzyja temu procesowi. Osiągnięcie masy ciała sprzed okresu ciąży może trwać około 12 miesięcy. W pierwszych 4-6 miesiącach karmienia piersią utrata masy ciała jest większa i przeciętnie wynosi około 0,6-0,8 kg/miesiąc.
Diety eliminacyjne
Wiele mam zastanawia się nie tylko, co jeść karmiąc piersią, ale również czego unikać. Zgodnie z aktualnym stanem wiedzy i wynikami badań naukowych nie ma uzasadnienia do stosowania przez kobietę karmiącą diet eliminacyjnych bez określonych wskazań lekarskich. Nie należy profilaktycznie eliminować z diety pokarmów potencjalnie alergizujących (np. mleko i przetwory mleczne, jaja, orzechy, ryby, produkty zawierające gluten, truskawki, owoce cytrusowe, kakao), ponieważ udowodniono, że takie postępowanie nie zmniejsza ryzyka rozwoju alergii u dziecka.
Stosowanie diet eliminacyjnych jest uzasadnione tylko w przypadku stwierdzenia alergii u dziecka lub u matki i powinno być konsultowane z lekarzem lub dietetykiem. Dieta podczas karmienia piersią budzi pewne kontrowersje, z uwagi na wiele mitów na temat tego, co można, a czego nie należy jeść, karmiąc dziecko piersią. Aktualny stan wiedzy pokazuje, że produkty spożywane przez mamę w niewielkim stopniu wpływają na skład mleka i ewentualne niepokojące objawy u dziecka, dlatego obligatoryjne stosowanie diet eliminacyjnych nie ma uzasadnienia naukowego. Układając jadłospis matki karmiącej, warto kierować się zasadami świadomego i odpowiedzialnego żywienia.
Podsumowanie
Prawidłowe żywienie matki karmiącej i odpowiedni wybór wody dla dziecka są kluczowe dla zdrowia i rozwoju malucha. Należy pamiętać o zbilansowanej diecie, odpowiednim nawodnieniu i konsultacji z lekarzem lub dietetykiem w razie wątpliwości.
| Składnik | Zalecane spożycie | Źródła w diecie |
|---|---|---|
| Białko | Zwiększone o 10g/dobę po 6 miesiącach po porodzie | Chude mięso, ryby, nabiał, jaja, produkty zbożowe, warzywa |
| Tłuszcze | 30-40% wartości energetycznej diety | Świeże masło, oleje roślinne (sojowy, kukurydziany, słonecznikowy, oliwa) |
| Węglowodany | 45-65% wartości energetycznej diety | Pieczywo pełnoziarniste, kasze, ziemniaki, warzywa, owoce |
| Płyny | Około 2,7 l dziennie | Woda niskozmineralizowana, zupy, owoce, warzywa |
| Wapń | 1000-1300 mg/dobę | Mleko i przetwory mleczne, ryby (szprotki, sardynki), zielone warzywa, suszone owoce i orzechy |
| Jod | 210-290 µg/dobę | Produkty jodowane |
tags: #woda #mineralna #lit #a #karmienie #piersią
