Woda gazowana: właściwości, skład i wpływ na zdrowie
- Szczegóły
Na temat wody gazowanej powstało sporo mitów. Są jej zwolennicy, którzy uwielbiają musujące bąbelki, ale i przeciwnicy, twierdzący, że jest ona niezdrowa. Jak jest naprawdę? Czy rzeczywiście woda gazowana szkodzi zdrowiu?
Rodzaje wód butelkowych
Obecnie na polskim rynku wyróżnia się trzy rodzaje wód butelkowych. Te ostatnie są otrzymywane poprzez dodanie do wody źródlanej naturalnej wody mineralnej lub soli mineralnych, które mają znaczenie fizjologiczne. Np. Wody można podzielić również w zależności od zawartości sumy rozpuszczalnych składników mineralnych w 1 litrze wody.
Powstawanie wody gazowanej
Woda gazowana powstaje w wyniku wysycenia pod ciśnieniem niegazowanej wody mineralnej lub źródlanej dwutlenkiem węgla (CO2) [4]. Woda gazowana, zwana również wodą sodową, to nic innego jak woda mineralna lub źródlana, wzbogacona o dwutlenek węgla pod ciśnieniem.
Woda gazowana a woda sodowa
Chociaż termin wody gazowanej i sodowej często jest używany zamiennie, to jednak występują między nimi różnice. Wspólną ich cechą jest z pewnością obecność pęcherzyków gazu w postaci CO2. Woda sodowa jest otrzymywana ze zwykłej wody pozyskanej z dowolnego miejsca.
Jest ona sztucznie przetwarzana - jej produkcja zachodzi z udziałem człowieka. Składa się z różnych dodatków. Dodawany jest do niej m.in. cytrynian sodu, sól kuchenna czy wodorowęglan sodu. Od zastosowanych dodatków zależy jej smak.
Przeczytaj także: Gdzie kupić wodę destylowaną?
Z kolei woda gazowana jest otrzymywana z naturalnego źródła lub studni. Jest naturalnie przetwarzana. W jej produkcji nie ma ingerencji człowieka. Składa się z naturalnych składników mineralnych (wapń, magnez, potas).
Proces produkcji wody gazowanej
Woda, która ma stać się wodą gazowaną, najpierw jest dokładnie oczyszczana i filtrowana, aby usunąć wszelkie niepożądane składniki. Następnie, w specjalnym naczyniu pod ciśnieniem, woda miesza się z dwutlenkiem węgla. To ważne, aby pamiętać, że choć proces ten jest przemysłowy, nie dodaje on żadnych sztucznych składników do wody.
Skład wody gazowanej
Gdy spojrzymy na etykietę butelki wody gazowanej, może nas zaskoczyć ilość składników, które są wymienione. Co znajduje się w wodzie gazowanej? Jakie substancje są dodawane?
Najbardziej oczywistym składnikiem dodawanym do wody gazowanej jest dwutlenek węgla (CO2). To właśnie ten gaz odpowiada za charakterystyczne bąbelki i szum, który słyszymy, gdy otwieramy butelkę. Woda często jest wzbogacona o różne witaminy i minerały, takie jak sód, magnez, czy wapń.
Minerały te są dodawane, aby uzupełnić naturalny skład wody i nadać jej specyficzny smak. W zależności od marki i rodzaju wody gazowanej ilość i rodzaj minerałów może się różnić. Niektóre wody gazowane mogą zawierać dodatkowe składniki, takie jak słodziki czy aromaty.
Przeczytaj także: Inwestycje w Jakość Wody w Proszówkach
Słodziki są zazwyczaj dodawane do wód smakowych, aby nadać im słodki smak bez dodawania kalorii. Aromaty natomiast są dodawane, aby uzyskać specyficzny smak, np. cytryny czy pomarańczy. Składniki w wodzie gazowanej mogą się różnić w zależności od marki i rodzaju wody. Dlatego zawsze warto sprawdzić etykietę, aby wiedzieć, co dokładnie spożywamy.
Skład wody gazowanej:
- Dwutlenek węgla (CO2)
- Minerały (sód, magnez, wapń)
- Witaminy (opcjonalnie)
- Słodziki (w wodach smakowych)
- Aromaty (w wodach smakowych)
Właściwości wody gazowanej
Woda gazowana jest napojem orzeźwiającym. Gaz z pewnością poprawia jej smak. W jamie ustnej spożyta woda jest zatrzymywana tylko przez kilka sekund.
Czy woda gazowana jest zdrowa?
Czy woda gazowana jest zdrowa - to pytanie, które pojawia się często, zwłaszcza wśród osób dbających o dietę i codzienne nawyki żywieniowe. Musujący napój kusi orzeźwiającym smakiem i lekkością, a dla wielu jest ciekawszą alternatywą dla wody niegazowanej.
Wpływ na zęby
Jednym z problemów związanym z piciem wody gazowanej jest jej wpływ na zdrowie zębów. Przypuszcza się, że może sprzyjać erozji szkliwa zębów. Wszystko za sprawą obecności kwasu węglowego. Jednakże istnieje mało badań, które by to potwierdzały [6, 7].
Jedno z badań wykazało, że gazowana woda uszkadza szkliwo tylko nieznacznie więcej niż woda niegazowana. Poza tym należy mieć na uwadze, że niegazowane napoje z dodatkiem cukru są bardziej erozyjne niż woda gazowana. Zwykła woda gazowana wydaje się stanowić niewielkie zagrożenie dla zdrowia zębów.
Przeczytaj także: Woda mineralna Józef: Zalety
Wpływ na kości
Obecnie nie ma dowodów, że picie wody gazowanej pogarsza stan kości. Tucker i wsp. przeprowadzili badanie na grupie ponad 2500 osób. Badali wpływ działania napojów gazowanych na gęstość mineralną kości (BMD). Ich obserwacje wykazały, że spożycie jedynie coli wiązało się z niskim BMD.
Wpływ na uczucie sytości i odchudzanie
Woda gazowana w większym stopniu zwiększa uczucie sytości niż niegazowana. Przeprowadzono badanie z udziałem 19 młodych kobiet. Po spożyciu 250 ml wody gazowanej obserwowano wzrost pełności niż po spożyciu wody niegazowanej.
Wyniki tego badania sugerują, że woda gazowana może wywołać krótkotrwałe, ale znaczące uczucie sytości [9]. Woda gazowana może być zatem pomocna w procesie odchudzania. Woda nie dostarcza energii. Pod warunkiem, że nie jest to woda smakowa.
Wpływ na trawienie
Zawarty CO2 w wodzie gazowanej w większości nie dociera do żołądka. Po otwarciu butelki z wodą w znacznej ilości CO2 ulega ulotnieniu. Z tego powodu znaczna część CO2 obecnego w wodzie nie dociera do przewodu pokarmowego. Działanie CO2 zależy w głównej mierze od stanu czynności żołądka.
Gdy żołądek jest pusty, płyn szybko przechodzi do dwunastnicy. Tam CO2 ulega przekształceniu do wodorowęglanu. Wolny CO2 może ulec odbiciu. Jeżeli rozszerzający się gaz zwiększy ciśnienie i pobudzi dno żołądka, zostanie uruchomiony mechanizm odbijania.
Natomiast jeśli woda gazowana jest spożywana po posiłku lub w jego trakcie, CO2 lokalizuje się w górnej części żołądka. Dostarczony z wodą CO2 może się również utrzymać w żołądku. Spowoduje to wzdęcie brzucha w wyniku nagromadzenia gazu. Obwód brzucha jest powiększony oraz towarzyszy uczucie dyskomfortu.
Pomocne w tym przypadku może okazać się picie wody małymi łykami i powoli. Szybkie picie przyczynia się bowiem do połykania większej ilości powietrza. Zawarty w wodzie CO2 może wspomagać procesy trawienia. Wpływa bowiem na tworzenie i wydzielanie kwasu solnego [5].
Odgrywa on ważną rolę w procesie trawienia. Ma poza tym znaczący wpływ na działanie niektórych enzymów trawiennych. Z tego też względu często woda gazowana polecana jest kobietom w okresie ciąży. Ponieważ zawarty w niej CO2 stymuluje produkcję soków żołądkowych, a tym samym wspomaga proces trawienia.
Jednak warto dodać, że nadmiar kwasu solnego może prowadzić do nadkwasoty. Może to powodować zgagę, kwaśne odbijania lub uczucie pieczenia za mostkiem. Osoby z takimi dolegliwościami powinny raczej unikać wody gazowanej. W przeciwnym razie dolegliwości mogą nawracać i być bardziej dokuczliwe.
Wpływ na zaparcia
Zaburzenia pracy układu pokarmowego związane z zaparciami obecnie występują w społeczeństwie dość często. Jednym z ważnych zaleceń w przypadku zaparć jest odpowiednie nawodnienie organizmu. Zaleca się przede wszystkim wodę.
Jedno z takich badań zostało przeprowadzone przez Cuomo i wsp. Jego celem była ocena wpływu wody gazowanej u osób z dyspepsją (niestrawnością) oraz zaparciami. Obserwacje trwały 15 dni. Jedna grupa (10 osób) piła wodę gazowaną. Druga grupa (11 osób) piła wodę z kranu.
Wykazano, że objawy niestrawności uległy zmniejszeniu u osób spożywających wodę gazowaną. Również w tej grupie znacznie spadła częstość zaparć w porównaniu do drugiej grupy [11]. Woda gazowana może być zatem pomocna w przypadku występowania zaparć.
Wpływ na równowagę kwasowo-zasadową
Woda gazowana wykazuje wpływ na zachowanie równowagi kwasowo-zasadowej. W wodzie gazowanej wytwarzany jest kwas węglowy (H2CO3). Jest to jej istotny składnik niezbędny do utrzymania równowagi kwasowo-zasadowej. Kwas ten ulega dysocjacji do anionu HCO3- i jonu wodorowego H+.
Stężenie tego kationu odpowiada za pH krwi oraz tkanek. Wpływ wody gazowanej na równowagę kwasowo-zasadową badali Bottje i wsp. Badanie przeprowadzone zostało na 20 kogutach. Poddano je działaniu stresu cieplnego. Ciśnienie parcjalne dwutlenku węgla (pCO2) oraz pH krwi mierzono co 15 minut w czasie trwania okresu ciepła naturalnego (25°C, 90 minut) i okresu natężenia ciepła (37°C, 90 minut).
Woda gazowana a niegazowana - porównanie
Kiedy zastanawiamy się, która woda jest lepsza - gazowana, czy niegazowana - odpowiedź nie jest tak prosta, jak mogłoby się wydawać. Pierwszą różnicą, którą większość osób zauważa między wodą gazowaną a niegazowaną, jest smak. Woda gazowana ma unikalny, lekko kwasowy smak, który jest spowodowany obecnością dwutlenku węgla.
Obie formy wody są efektywne w nawadnianiu organizmu. Jak wcześniej wspomniano, woda gazowana może prowadzić do wzdęć u niektórych osób. Jeżeli jesteś jedną z tych osób, która odczuwa dyskomfort po spożyciu wody gazowanej, zwykła woda może być dla Ciebie lepszym wyborem.
Tabela porównawcza: Woda gazowana vs. Woda niegazowana
| Cecha | Woda gazowana | Woda niegazowana |
|---|---|---|
| Smak | Lekko kwasowy | Neutralny |
| Nawodnienie | Efektywne | Efektywne |
| Wpływ na wzdęcia | Może powodować | Niskie ryzyko |
| Dodatkowe korzyści | Może wspomagać trawienie i uczucie sytości | Brak dodatkowych korzyści |
Potencjalne skutki uboczne
Podczas gdy woda gazowana ma wiele korzyści, istnieje również kilka potencjalnych skutków ubocznych, które warto wiedzieć. Oczywiście, jak zawsze, warto pamiętać, że każdy organizm jest inny i może inaczej reagować na spożycie tej samej substancji. Jednym z najbardziej znanych skutków ubocznych spożywania wody gazowanej jest poczucie wzdęcia.
Bąbelki gazu mogą zwiększać uczucie pełności w żołądku, co może prowadzić do dyskomfortu, szczególnie u osób, które mają skłonność do wzdęć. Choć nie jest to typowe, u niektórych osób picie wody gazowanej może prowadzić do zaostrzenia objawów refluksu żołądkowego.
Podczas intensywnego wysiłku fizycznego, takiego jak treningi sportowe, najważniejszym priorytetem jest nawodnienie organizmu. Woda gazowana, chociaż nadal może nawadniać, nie jest zazwyczaj zalecana jako pierwszy wybór podczas intensywnego wysiłku fizycznego.
Dla kogo woda gazowana jest niewskazana?
Choć dla większości osób woda gazowana jest bezpieczna i może być elementem codziennego nawodnienia, istnieją grupy, które powinny pić ją ostrożniej lub ograniczyć jej ilość.
Osoby cierpiące na chorobę refluksową przełyku często odczuwają nasilenie objawów po spożyciu napojów gazowanych. Dwutlenek węgla zwiększa ciśnienie w żołądku, co może sprzyjać cofaniu się treści pokarmowej do przełyku, powodując zgagę czy pieczenie w klatce piersiowej. Podobny dyskomfort mogą odczuwać osoby z zespołem jelita drażliwego, wrzodami żołądka czy nadwrażliwością żołądka.
Woda gazowana nie zawsze jest dobrym wyborem dla osób z tendencją do wzdęć lub nadmiernego gromadzenia się gazów w przewodzie pokarmowym. Pęcherzyki CO₂ mogą potęgować uczucie pełności, co bywa szczególnie nieprzyjemne po obfitym posiłku.
Dzieci mogą pić wodę gazowaną, ale w niewielkich ilościach. W ich przypadku nadmiar CO₂ może powodować bóle brzucha i odbijanie. Lepiej, aby głównym źródłem nawodnienia najmłodszych była woda niegazowana.
Osoby po zabiegach chirurgicznych w obrębie układu pokarmowego, np. po operacjach bariatrycznych, również powinny zachować ostrożność. W takich sytuacjach lekarze często zalecają unikanie napojów gazowanych w okresie rekonwalescencji, aby nie obciążać układu trawiennego.
Jak pić wodę gazowaną?
Woda gazowana może być wartościowym elementem codziennego nawodnienia, pod warunkiem że jest spożywana w odpowiedni sposób. Kluczem jest umiar i wybieranie wersji naturalnych, bez dodatku cukru, sztucznych aromatów czy słodzików. Tylko wtedy napój zachowuje swoje właściwości zdrowotne i nie wprowadza do diety zbędnych kalorii.
Najlepiej pić wodę gazowaną w trakcie posiłków lub tuż po nich. Dzięki temu jej lekko kwaskowy smak może wspomóc trawienie, a musujące bąbelki dodatkowo orzeźwią. Unikaj picia dużych ilości mocno gazowanej wody na pusty żołądek, szczególnie jeśli masz skłonność do wzdęć czy refluksu - w takich sytuacjach lepsza będzie wersja lekko gazowana lub niegazowana.
Dobrym pomysłem jest łączenie wody gazowanej z niegazowaną w ciągu dnia. Taki balans pozwala cieszyć się przyjemnym smakiem i orzeźwieniem, a jednocześnie zmniejsza ryzyko ewentualnych dolegliwości ze strony układu pokarmowego.
Osoby aktywne fizycznie mogą sięgać po wodę gazowaną, ale warto pamiętać, że w czasie intensywnego wysiłku lepiej wybierać wodę niegazowaną, aby uniknąć uczucia ciężkości w żołądku. Natomiast po treningu lekko gazowana woda może być przyjemnym i skutecznym sposobem na uzupełnienie płynów.
Podsumowując, woda gazowana jest bezpiecznym wyborem dla większości ludzi i może stanowić ciekawą odmianę od zwykłej wody.
tags: #woda #gazowana #właściwości #i #skład
