Woda Pitna: Klucz do Życia i Prawidłowego Funkcjonowania Organizmu

Szczegóły: Opublikowano: 22. November 2025

Picie odpowiednio dużych ilości wody jest nam niezbędne do życia - co do tego nikt nie ma wątpliwości. Bez wody nie byłoby życia - to podstawa istnienia wszystkich organizmów. Ta kluczowa zależność od wody reguluje zasadniczo wszystkie formy życia.

Dzieje się tak dlatego, że ludzkie ciało w ponad połowie (w zależności od rozmaitych czynników - w 50-75%) składa się z wody! Woda stanowi 60-75% masy ludzkiego ciała. Woda stanowi ponad połowę masy naszego ciała, jest to najważniejszy składnik organizmu.

O ile konsekwencje niedoborów żelaza czy witaminy D często dostrzegamy dopiero po wielu miesiącach, nawet niewielkie niedobory wody dają znać o sobie w ciągu kilku godzin. Bez picia jesteśmy w stanie przeżyć nie więcej niż kilka dni. Odwodnienie na poziomie 10-15% jest zwykle śmiertelnie niebezpieczne. Podobnie, człowiek mógłby przeżyć miesiąc bez jedzenia, ale nie przeżyłby 3 dni bez wody.

Funkcje Wody w Organizmie

Woda jest niezbędna w życiu, spełnia wiele funkcji w naszym organizmie. Woda uczestniczy we wszystkich procesach fizjologicznych i nawet jej niewielki niedobór szybko prowadzi do zaburzeń homeostazy. A ponieważ organizm nieustannie traci swoje zasoby płynów (wydalamy je m.in. z moczem, potem, wydychanym powietrzem), musimy je stale uzupełniać. Woda jest nieustannie wydalana przez skórę, nerki i płuca, dlatego tak ważne jest aby była dostarczana w odpowiedniej ilości i umożliwiała prawidłowy przebieg fizjologicznych procesów w organizmie.

Jak widać, picie wody wpływa na pracę organizmu praktycznie we wszystkich obszarach jego funkcjonowania. Jej odpowiednia podaż pozwala uniknąć rozmaitych problemów zdrowotnych. Wybierając wodę o odpowiedniej do naszych potrzeb zawartości minerałów dodatkowo dostarczamy sobie tych nieodzownych składników diety. Zarówno ich działanie, jak i sam fakt nawodnienia, są tak istotne, że nie sposób w kilku zdaniach stwierdzić, co daje picie dużej ilości wody.

Przeczytaj także: Gdzie kupić wodę destylowaną?

Oto niektóre z kluczowych funkcji wody w organizmie:

Transport substancji odżywczych: Jako składnik krwi woda jest niezbędna do transportu substancji odżywczych (a także tlenu!) do wszystkich tkanek. Woda stanowi środowisko, w którym odbywa się transport substancji odżywczych, tlenu i innych niezbędnych związków do komórek organizmu.
Termoregulacja: Woda służy termoregulacji czyli utrzymaniu stałej temperatury ciała. Utrzymanie odpowiedniej temperatury ciała to jej główne zadanie. Optymalne dla organizmu 36,6°C zapewnia na krążenie krwi, które przy zbyt niskim nawodnieniu traci na wydajności. Gdy temperatura ciała rośnie, np. Woda, która jest zmagazynowana w środkowych warstwach skóry, dociera do powierzchni skóry w postaci potu, gdy ciało się nagrzewa. W miarę parowania chłodzi ciało.
Nawilżenie skóry, włosów i paznokci: Woda odpowiada za prawidłowe nawilżenie skóry, włosów i paznokci. Bez odpowiedniego nawodnienia (nie tylko za pomocą kosmetyków, ale przede wszystkim „od wewnątrz”!) skóra traci miękkość i jędrność, szybciej się starzeje, gorzej pełni swoją funkcję ochronną. Nasza skóra zawiera dużo wody i działa jako bariera ochronna przed czynnikami zewnętrznymi, aby zapobiec nadmiernej utracie płynów.
Ochrona błon śluzowych: Woda utrzymuje w prawidłowym stanie błony śluzowe. Przy jej niedoborach szybko wysychają. Tymczasem ich rolą jest. m.in. ochrona organizmu przed patogenami. Dzięki odpowiedniej podaży wody jesteśmy więc bardziej odporni na infekcje.
Prawidłowe funkcjonowanie jelit: Ponadto właściwie nawodniony organizm zapewnia optymalną pracę jelit. Odpowiednie nawodnienie utrzymuje przepływ w przewodzie pokarmowym i zapobiega zaparciom.
Ochrona mózgu i innych tkanek: Warto również wspomnieć, że woda stanowi ochronę dla mózgu, gałki ocznej, rdzenia kręgowego oraz płodu. Amortyzuje mózg, rdzeń kręgowy i inne wrażliwe tkanki.

Niedobór Wody: Konsekwencje dla Organizmu

O tym, jak ważne jest picie dużej ilości wody, najlepiej świadczą objawy jej niedoboru. Najczęściej do odwodnienia dochodzi przy zbyt małej podaży płynów. Innymi czynnikami powodującymi niedobór wody są nadmierne pocenie, gorączka oraz choroby nerek.

Co dzieje się z ludzkim organizmem, jeśli podaż płynów jest niedostateczna? Początkowo, przy niewielkim odwodnieniu, z którego możemy nawet nie zdawać sobie sprawy (jeśli zaabsorbowani pracą zapomnimy o potrzebie regularnego uzupełniania płynów), możemy czuć się zmęczeni, rozdrażnieni i… głodni! Kiedy zaczynamy odczuwać pragnienie, to znak, że dopuściliśmy do ubytku około 1% wody w stosunku do masy ciała.

Już przy utracie wody rzędy 1-2% występują objawy, między innymi: ból głowy, zmęczenie, osłabienie, senność, zawroty głowy, wrażenie kołatania serca, suchość w ustach, sucha skóra. Często pierwsze objawy trwają bardzo krótko i są niezauważalne. Odwodnieniu nie zawsze towarzyszy nadmierne pragnienie.

Gdybyśmy jednak tego nie uczynili, doświadczylibyśmy tak nieprzyjemnych, a przede wszystkim niebezpiecznych objawów, jak kołatanie serca, nadciśnienie, gorączka, zaparcia, suchość skóry i błon śluzowych.

Przeczytaj także: Inwestycje w Jakość Wody w Proszówkach

Wyróżnia się następujące rodzaje odwodnienia:

Odwodnienie hipertoniczne: Mamy z nim do czynienia, gdy pijemy za mało wody lub nie uzupełniamy niedoborów spowodowanych stosowanie leków moczopędnych, czy też obfitym poceniem. Pojawiają się między innymi: wzmożone pragnienie, zaburzenia koordynacji ruchowej.
Odwodnienie hipotoniczne: Występuje w takich sytuacjach jak: wymioty, biegunka, kiedy straty elektrolitów w porównaniu do wody są znacznie większe.
Odwodnienie izotoniczne: Pojawia się, gdy tracimy tyle samo elektrolitów i wody.

Zapotrzebowanie na Wodę

Zapotrzebowanie na wodę jest kwestią bardzo indywidualną. Większość z nas pije jej na co dzień zbyt mało, stąd od lekarzy i dietetyków często słyszymy, że powinniśmy „pić duże ilości wody”. To dość nieprecyzyjne sformułowanie, które bez odpowiedniego kontekstu może skłaniać do wniosku, że im więcej wypijemy, tym lepiej. A to akurat prawdą nie jest. Osoba dorosła powinna pić przynajmniej 2 - 2,5 litra płynów dziennie. W czasie upałów ta ilość zwiększa się do 4-5 litrów.

Organizm potrzebuje otrzymać codziennie tyle wody, ile utracił. Średnio są to 2-3 l płynów, ale wartość ta zależy od wielu czynników (płci, wieku, stanu zdrowia, poziomu aktywności, temperatury otoczenia…) i może być zmienna nawet w przypadku tej samej osoby.

Więcej niż zazwyczaj wody potrzebujemy w czasie letnich upałów, przy intensywnym wysiłku fizycznym albo w chorobie, w przebiegu której występuje gorączka czy wymioty. Są istotne 3 okresy w życiu człowieka, gdzie powinno zwracać się szczególną uwagę na ilość wypijanych płynów. Są to niemowlęta, małe dzieci oraz osoby starsze, ale również kobiety w ciąży i karmiące. Dzieci mają większą zawartość wody w organizmie, w związku z czym nawet nieduża utrata wody będzie gwałtowniej się objawiać niż u osoby dorosłej. Osoby w podeszłym wieku często nie odczuwają pragnienia, a niestety zapominają o wypiciu wystarczającej ilości płynów.

W sieci dostępne są dość precyzyjne kalkulatory, które pozwalają oszacować, jaka podaż wody jest dla nas odpowiednia przy uwzględnieniu wszystkich istotnych parametrów.

Przeczytaj także: Woda mineralna Józef: Zalety

Pamiętajmy, że około 0,3-0,5 l wody dziennie powstaje w organizmie w wyniku przemian metabolicznych (organizm wytwarza ją sobie sam). Wodę zawierają też niemal wszystkie produkty, które spożywamy. Najwięcej jest jej w owocach, warzywach i oczywiście zupach, ale ma ją także mleko, mięso czy chleb. Dobrym źródłem wody są soki owocowe i warzywne, napary ziołowe.

Jak Prawidłowo Nawadniać Organizm?

Podaż odpowiedniej ilości wody to nie wszystko. Ponieważ organizm jej nie magazynuje, wypijanie dużych ilości na raz nie tylko może być niebezpieczne, ale zwyczajnie jest pozbawione sensu. Najlepszym sposobem na nawadnianie jest regularne picie wody niewielkimi porcjami - dosłownie po kilka łyków. Aby nie dopuścić do niewielkiego nawet odwodnienia, nie czekajmy z piciem, aż poczujemy pragnienie.

Czy można łączyć picie z jedzeniem? Jak najbardziej, choć i w tym przypadku musimy zachować umiar. Często można spotkać się z opinią, że picie podczas posiłku rozwadnia soki żołądkowe i utrudnia trawienie. Byłoby to prawdą w przypadku wypicia np. litra wody na raz. Kilka łyków może wręcz zastymulować procesy trawienne i ułatwić pasaż treści pokarmowej. Warto wypić pół szklanki wody na kilkanaście minut przed jedzeniem, bo wypełniając żołądek, zmniejszy apetyt (nie zjemy za dużo).

Regularne picie wody małymi porcjami to też nie cały sekret skutecznego nawadniania. Powinniśmy sięgać wyłącznie wodę dobrej jakości, czyli bezpieczną dla zdrowia - czystą pod względem fizykochemicznym i mikrobiologicznym. Taka musi być - na mocy obowiązujących w Polsce przepisów - woda butelkowana. Wysokie standardy spełnia też woda wodociągowa, choć ta nie zawsze cechuje się najlepszym smakiem (np. ze względu na obecność resztek użytego do uzdatniania chloru). Łatwo też może dojść do jej zanieczyszczenia, np. w starej instalacji wodnej.

Woda a Elektrolity

Musimy także pamiętać że gospodarka wodna organizmu jest ściśle powiązana z gospodarką elektrolitową. Woda transportuje w ciele niezbędne do procesów fizjologicznych minerały, takie jak magnez, wapń, sód i potas. Co ważne, może być także ich źródłem. Woda to przecież nie czyste H2O - zawiera mnóstwo innych substancji, w tym jony wymienionych pierwiastków, które w wodach mineralnych mogą występować w naprawdę wysokim stężeniu.

Woda pitna to - oprócz cząsteczek H2O - mieszanina kilkudziesięciu (nawet 70!) substancji. Niektóre składniki takie, jak np. magnez, wapń, sód, wodorowęglany, siarczany czy jodki mogą występować w wodzie w ilościach istotnych dla ludzkiego zdrowia. Takie stężenie (łącznie powyżej 500 mg/l) osiągają w butelkowanych wodach średnio- i wysokozmineralizowanych. Kranówka ma zwykle nie więcej niż 200-300 mg wszystkich substancji mineralnych na litr, ale można wzbogacać ją o jony cennych dla zdrowia pierwiastków na ostatnim etapie filtracji, np.

Oto niektóre z minerałów zawartych w wodzie i ich wpływ na organizm:

Magnez: Uczestniczy w większości procesów fizjologicznych, m.in. usprawnia działanie mózgu i serca, reguluje pracę mięśni, obniża ciśnienie krwi, wspomaga przemianę materii.
Wapń: To podstawowy budulec układu kostnego, a także zębów czy paznokci.
Sód: W diecie często występuje w nadmiarze (stąd popularność wód niskosodowych), niemniej jest nam niezbędny, a jego niedobór zdarza się np.
Siarczany: Stymulują pracę wątroby i przyspieszają perystaltykę jelit, a tym samym usprawniają trawienie.
Jodki: W wodzie to jedno z lepszych źródeł - deficytowego w diecie Polaków - jodu, który uczestniczy w produkcji hormonów tarczycy.

Woda Gazowana: Pić czy Nie Pić?

Oprócz jonów magnezu czy wapnia woda może zawierać znaczne ilości dwutlenku węgla. Dotyczy to wód naturalnie gazowanych (najczęściej tych o bardzo wysokim stopniu mineralizacji) oraz wody sodowej - butelkowanej lub przygotowanej samodzielnie za pomocą saturatora.

O ile nikt nie ma wątpliwości, jak wiele daje picie wody niegazowanej, ta z bąbelkami wzbudza sporo kontrowersji. Często przypisuje się jej negatywny wpływ na stan żołądka, zębów, kości, równowagi kwasowo-zasadowej organizmu, a nawet masy ciała.

Picie pewnych ilości wody gazowanej - o ile nie ma ku temu żadnych przeciwwskazań (nie powinny sięgać po nią np. osoby cierpiące na niektóre schorzenia układu pokarmowego) - może być bardzo korzystne dla zdrowia. Działanie pęcherzyków gazu pobudza wydzielanie soków żołądkowych i perystaltykę jelit oraz ułatwia wchłanianie substancji odżywczych. Tym samym taka woda poprawia trawienie i wspomaga odchudzanie. Woda sodowa ma też lekkie właściwości moczopędne, co sprzyja usuwaniu z organizmu substancji toksycznych.

Źródła Wody Pitnej

W Polsce woda pitna jest głównie pobierana z wód podziemnych. Wyróżniamy następujące źródła wody pitnej:

Wód podziemnych: Wody podziemne to wody zgromadzone w skałach i warstwach gruntu.
Wód powierzchniowych: Wody powierzchniowe to rzeki, jeziora i zbiorniki wodne.
Deszczówki: Deszczówka to woda opadowa, którą można zbierać i wykorzystywać do różnych celów, w tym do picia.

Ochrona Wody: Nasza Wspólna Odpowiedzialność

Zanieczyszczenie wody to poważny problem, który może mieć negatywny wpływ na zdrowie ludzi i środowisko naturalne. Zanieczyszczenie wody jest również poważnym zagrożeniem dla środowiska naturalnego. Ochrona wody to wspólne zadanie.

Każdy z nas może coś zrobić, aby chronić wodę. Oto kilka prostych sposobów:

Naprawianie kranów: Sprawdź, czy w Twoim domu nie ma cieknących kranów.
Nie wylewaj chemikaliów do zlewu: Chemikalia, takie jak farby, rozpuszczalniki i środki owadobójcze, mogą zanieczyszczać wodę.
Segreguj śmieci: Segregacja śmieci pomaga chronić wodę przed zanieczyszczeniem.
Uczestnicz w akcjach na rzecz ochrony środowiska: Istnieje wiele organizacji, które organizują akcje na rzecz ochrony środowiska, w tym na rzecz ochrony wód.

Woda pitna to bezcenny dar, o który musimy dbać. Dostarcza nam życie i jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Należy oszczędzać wodę i chronić ją przed zanieczyszczeniem.

tags: #woda #pitna #do #czego #jest #potrzebna